Recensiewebsites: liefde voor literatuur
Waar de komst van het internet in de literatuur fenomenen als hyperfictie, bewegende gedichten en flarfpoëzie deed ontstaan, zorgde het in de literaire kritiek voor de opkomst van recensiewebsites. Een ontwikkeling die sindsdien al meerdere malen voor discussie heeft gezorgd, bijvoorbeeld omdat men vraagtekens zet bij het nut en de kwaliteit van internetrecensies. Nu socioloog Marc Verboord recentelijk heeft aangetoond dat lezers vooral waarde hechten aan de oordelen van dagbladrecensenten (Oosterbaan 2009), kan voor sommigen opnieuw de vraag rijzen wat de toegevoegde waarde van internetrecensies is. Het bestuderen van drie belangrijke Nederlandstalige websites voor literaire kritiek - Recensieweb, 8weekly en Literair Nederland - kan helpen bij het beantwoorden van deze vraag.
Recensieweb is een initiatief van letterenstudenten, vooral van de masteropleiding Redacteur/editor van de Universiteit van Amsterdam. De website streeft een duidelijk doel na: waar dagbladen en tijdschriften door ruimte- en tijdgebrek maar een beperkt aantal recensies kunnen plaatsen, wil Recensieweb zijn lezers een zo compleet mogelijk overzicht van het nieuwste proza bieden. De website, die de ondertitel ‘Nieuwe literatuur. Nieuwe gidsen’ draagt, recenseert daarom ‘zo veel mogelijk nieuwe oorspronkelijk Nederlandstalige literaire romans, verhalenbundels en novellen’. Dit mooie doel lijkt de website, waarvan de database inmiddels uit bijna 850 recensies bestaat, zeker te behalen.
De doelstelling geeft overigens aan dat Recensieweb alleen proza recenseert. Toch kijkt de website ook verder dan, in haar eigen woorden, ‘de grenzen van de roman’. In ‘Opinie’ worden andere genres besproken, zoals jeugdliteratuur en literaire tijdschriften. ‘Opinie’ dient echter vooral om in te spelen op actuele gebeurtenissen in de literaire wereld. In de aanloop naar de uitreiking van literaire prijzen verschijnen er bijvoorbeeld extra opiniestukken op dit gedeelte van de website. In het recensiegedeelte worden bovendien recensies geplaatst die gerelateerd zijn aan de betreffende prijs. Zo werd in 2008 een groot aantal titels van de tiplijst van de AKO-literatuurprijs besproken door de schaduwjuryleden van de prijs. Naast literaire prijzen worden ook projecten zoals Nederland Leest onder de aandacht gebracht. Toen Nederland vorig jaar Harry Mulisch' Twee vrouwen las, publiceerde Recensieweb zes recensies van het boek en twee opiniestukken over Harry Mulisch.
Voordat recensenten voor Recensieweb mogen schrijven, moeten ze eerst een proefrecensie laten goedkeuren. Op deze manier zorgt de website voor een ‘strenge filtering van recensenten’. Ook probeert de redactie het ‘degelijk redactieproces’ van dag- en weekbladen te evenaren. Wellicht zijn het dit selectie- en redactieproces en de bovengenoemde opleiding van de recensenten, die zorgen voor de goede kwaliteit van de recensies. Doorgaans worden literaire werken op Recensieweb passend geïntroduceerd en vellen de recensenten een onderbouwd oordeel.
Een ander soort recensiewebsite dan Recensieweb, is 8weekly. Laatstgenoemde website is breeds opgezet en bespreekt naast literatuur ook film, beeldende kunst, muziek en theater. Daarom
Auteursrechtelijk beschermd