Voorstellen van ambachten en bedrijven en daartoe betrekkelijke verhalen voor kinderen

[p. 9]

2. De turftrappers.

Regt aangenaam, niet waar? lieve Kinderen! is het, om des winters, als wij de schrale noordewinden hooren bulderen, en de sneeuwvlokken zien nedervallen, door een goed vuur van het onaangenaam gevoel der koude, onaangedaan te blijven. Aangenaam is het, vooral bij de lange winteravonden, in het hoekje van den haard een nuttig, en tevens vermakelijk boek te doorlezen, of leerzame verhalen en gesprekken van uwe ouders, leermeesters of andere vrienden, aan te hooren. Jammer is het maar, dat door elk turfje, dat wij verbranden, een deeltje van onzen vaderlandschen grond verloren gaat; zoodat gij ligt begrijpen kunt, dat, daar er eene verbazende menigte van turf in ons land gebruikt wordt, wij van jaar tot jaar een aanmerkelijk deel gronds verliezen; want de landen, waaruit de turf gegraven wordt, en die men veengronden noemt, groeijen niet weder aan; maar erger is het, dat deze gronden door het uitveenen in zeeën of groote wateren veranderen, die door den tijd grooter worden, en de lage landen veeltijds met overstrooming bedreigen, zoodat het bestuur des lands zich

[p. 10]

genoodzaakt heeft gezien, om op sommige plaatsen het verder graven te verbieden, terwijl ook vele, door het turf maken, tot zee gewordene landen zijn uitgemalen of droog gemaakt, en daarna bedijkt. Zulke landen dragen den naam van polders, en zijn over het algemeen bijzonder geschikt ter bebouwing, dat is, zeer vruchtbaar.

Zeer onderscheiden zijn de turfgronden, wat hunne deugdzaamheid aangaat: men houdt den turf, die omstreeks de stad Rotterdam gestoken wordt, voor de beste; intusschen vindt men in de meeste streken van ons vaderland veengrond. Wenschelijk ware het, dat men over het algemeen wat spaarzamer ware in het gebruik van turf, en wat meer hout tot brandstof gebruikte; (vooral, daar onze duin- en vele andere gronden zoo regt geschikt zijn tot houtplantingen,) om daardoor den vaderlandfschen grond beter te bewaren, en het water, hetwelk reeds zoo menigvuldig al de oorden van ons vaderland doorstroomt, niet nog meer te bevorderen.

Wilt dan niet te onmatig stoken,
Want gij doet uw' schoorsteen rooken,
Tot vernieling van uw land,
Daar ge uw' eigen grond verbrandt.