Volk. Jaargang 3

[p. 240]

Bert Peleman: Ballade van den Meivisch

Een regionaal gedicht voor het Scheldevolk.

De katten braakten vuur; de honden aten gras en huilden.
Achter 't electrisch wentelen der wolken schuilden
de bliksemschichten g'reed om bijtend los te springen.
De wielewaal en pimpelmees hield heimlijk op te zingen.

Eerst dan ving 't dondren aan en huiverden de wateren,
Van op de dijken hoorden wij het scherpe schateren
van wufte vrouwenstemmen die wij nooit begrepen.
Het was of dolle duivels stalen dolken slepen

op vuursteen en gestort uit solferluchten.
Nu hoorden wij een kermen, dan een zuchten
alsof men zwangre vrouwen hield gebonden
in d'oude spaansche burcht te Rupelmonde.

Het was of vloeiend vuur ons door de knoken snelde.
Bij wijlen droegen wij de waan dat ook de Schelde
vuur werd en het rosse riet aan 't vlammen sloeg...
Plots voer een boot voorbij met op den zilvren boeg

de meivisch, rood met vuur-doorvonkte vlimmen.
We dachten volk te zien, doch slechts de schimmen
van stokvisch-maagre visschers waarden om de masten.
Verschrikt beloofden wij ons Heer een week te vasten

en d'abdij van Bornem 'n mand snoek te geven,
als hij weerhield het bonzen van ons hart, het beven
onzer handen en ons rustig liet begrijpen
't mysterie dat ons strot haast toe kwam nijpen...

Beloften maken schuld en met 'n oergeduld
wachtten we de vereffning af. Doch gansch vervuld
werd onze geest met duisternis en misverstand.
De Schelde blééf een vuur, een bronzen brand.

[p. 241]

 

We zagen bootflanken en vischruggen rood-gloeiend vonken.

 

Ruw stortten de gestalten als brutaal-bedronken

 

uit den mast en flitsen schuimend onder.

 

Te zamen sloeg de bliksem en de donder

 

 

 

door de zeilen. Vlammen-flarden floten

 

langs het water. Van Steendorp tot Driegoten

 

stond de vloed in brand en klonk het huilen

 

van 't verzuipend visschersvolk. Boschuilen

 

 

 

kreitsten om den boeg en om de masten van de boot.

 

Van op den dijk in Buitenland scheen het of iemand floot

 

op een schalmei, toen ook de boot aan 't zinken ging

 

en een der schimmen aan den mast te kermen hing.

 

 

 

Wij zelve stortten neer, de lenden rillend in het riet.

 

Pijnlijk zwaaiden we d' armen toen 'n roode karrakiet

 

ons dwars in d'oogen vloog en half-verblind

 

het zweet ons langs de wimpers dreef. Ontzind

 

 

 

zagen we toen voor ons 'n ouwe mosselschuit.

 

Ons hemd stond als gevroren om ons huid

 

want koud en koortsig was het breken van dit zweet.

 

Doch almeteens was het alsof 'n visch de teenen beet.

 

 

 

Verschrikt sprongen we recht, ons gillen galmend door het kiel.

 

Sindsdien weten we dat Ons Heer de ziel

 

van 't visschersvolk genadig is. De vrees verdreef Hij

 

en met volle spanen roeiden wij doorheen de tij,

 

 

 

dwars door de Schelde, hakend hulp te bieden. -

 

Sindsdien dan weten wij dat Gods wil zal geschieden

 

waar het ook zij, op 't land of op de wateren.

 

Het doel nabij hoorden wij slechts het klateren

 

 

 

der golven die de boot in 't vuur verzwonden.

 

't Was middernacht toen we te Rupelmonde,

 

de mosselschuit gebonden, lagen aan de wal.

 

Het kiel zonk diep want als 'n gummibal

 

 

[p. 242]

 

kwamen de visschen op ons toe gesprongen.

 

Flank-frikkelend hebben wij toen een lied gezongen:

 

drie strofen met 'n tweestemmig refrein:

 

verlokkelijke melodie die in ons net bedwelmde de dolfijn,

 

 

 

de meivisschen, de haring, de spiering, rog en sprot...

 

Nu danken wij ons Heer omdat het levenslot

 

ons gunstig was dien nacht en deze vischvangst vruchtbaar miek.

 

Want om de Schelde waart zijn geest als 'n vereenzaamde muziek

 

 

 

bestendig om den vloed, de visschen en de booten

 

maar ook om ons die in het stalen stooten

 

van de golven taaier werden dan het takelwerk der masten.

 

Wij die als blinden langs de dijken struikelen en bevend tasten

 

 

 

't paarlemoeren naakt der nymphen zwevend door den nacht.

 

Wij visschers, 't gaaf geslacht, dat als 'n boot bevracht

 

ligt met de wonderen om water en om wind;

 

Wij visschers die ter haven gulzig en ontzind

 

 

 

de gersten zwelgen na de vangst in groengeschuimden morgen;

 

Wij die het Scheldevolk geenszins verborgen

 

't verhaal dat visschen vonkend flitsen om ons hoofd;

 

dat plots de vlammenvloed van 't water werd gedoofd

 

 

 

toen elk van ons zijn vuisten in de golven stak

 

en knarsetandend traag 'n kruis trok over 't watervlak...

 

Vergeef ons echter dat wij zeggen, dat op slot

 

van rekening de menschen ons voor zot

 

 

 

of simpel hielden toen we dit vertelden. -

 

Wij echter die in d'eeuwge branding van de Schelde

 

de tred weten van God, de duivel en de menschen:

 

het eenige dat wij als Scheldevisschers wenschen

 

 

 

is dat de stroom ons heilig blijve: ebbe en vloed,

 

en dat de geest Gods om de wateren zij en om ons bloed.