Volk. Jaargang 1

Prisma

Liefdeslavernij. - Woord en daad. -

In de Mei-aflevering van dit Tijdschrift verscheen een minder gelukkig stukje over Liefdeslavernij. Men verzocht ons naar aanleiding daarvan eenige regeltjes opheldering te schrijven. Aan dat verzoek wordt hiermede gaarne voldaan.

Naar de daad is liefdeslavernij eenvoudig het hoogtepunt van gezonde, orthodoxe Maria-liefde en Maria-vereering. Daar zal niemand critiek op willen uitoefenen, zeker niet 'n tijdschrift dat Maria als Koningin op zijn titelblad voert. Uit het feit dat door den wil van God Maria steeds en altijd naast Christus staat, dat Zij bijzonder als Medeverlosseres, Moeder en Middelares gansch ons leven beïnvloedt en heiligen moet, concludeeren wij tot algeheele, blijvende en belangelooze liefdeovergave aan Maria en door Haar aan God, opdat Zij onbelemmerd haar moederlijken, heiligenden invloed op ons geestelijk leven zou kunnen uitoefenen.

We trachten dan ook ons leven zoo actueel mogelijk te ‘vermarialiseeren’ door aan O.L. Vrouw in al de aspecten van het christelijk leven: afhankelijkheid, vertrouwen, navolging, vereeniging en bewuste doelstreving, het Haar passend aandeel te schenken. Maria steeds en altijd na en naast Christus, is onze leus. Dat is konsekwent zijn. Dat is integrale Maria-devotie. Ziedaar de inhoud, de ‘daad’ van de liefdeslavernij.

Daarnaast het woord.

Men weze hier voorzichtig. Dat woord is traditioneel en scripturistisch. Tientallen van Pausen, Kerkvaders, Kerkleeraren en heiligen noemden zich ‘slaaf van Maria’. De benaming wordt reeds in opschriften der 4e eeuw teruggevonden. De H. Schrift zelve noemt ons dikwijls ‘slaven’ van God, van Jezus Christus. Paulus de man van de vrijheid der kinderen Gods, doet dit heel vaak. Daar kan dus geen sprake zijn van ‘onzalige terminologie’,

[p. 295]

van ‘ontwijding van het intiemste zieleleven’, enz.

In de hier alleen bedoelde beteekenis van ‘algeheel, blijvend en belangeloos toebehooren aan Christus door Maria’ is dit dus zonder twijfel een christelijk woord.

't Ware onphilosophisch te beweren dat ‘vrijwillige liefdeslavernij’ een contradictio in terminis is. Ik kan me vrijwillig voor altijd aan God door Maria geven. Ik ben dan gebonden, - zalige gebondenheid - maar altijd physisch vrij die gebondenheid te eerbiedigen of te breken. Liefde-slavernij is ook geen vloekwoord. Alle liefde, groote liefde minstens, leidt tot afhankelijkheid, tot slavernij. Deze is verheffend of verlagend, naarmate edel of schandelijk in de liefde waaruit ze voortspruit.

Maar ook niet naar den onderkant overdrijven! 'n Woord blijft een woord. Ook dit woord. Men kan dus in feite op perfecte wijze God en Maria toebehooren en dienen, zonder dit woord te gebruiken. Wie het nog niet slikken kan, late het terzijde. De ervaring leert echter, dat wie in feite liefdeslaaf is, na korten tijd ook het woord gaat aannemen en zelfs liefhebben. 't Ware anderzijds onverstandig, om den onaangenamen weerklank van een woord, een heerlijke zaak te veronachtzamen.

Wij meenen dat deze ‘liefdeslavernij’ heelemaal in de lijn ligt van het huidige geslacht, dat konsekwent, radikaal, totalitair wil zijn. Wezen we dat ook op Mariaal gebied!

Leuven

J.M. HUPPERTS, S.M.M.

Scriptores Catholici. -

We ontvangen het volgend schrijven van een onzer medewerkers: Geachte redactie. - Af en toe duikt in de pers een verslag op over een bijeenkomst of een mededeeling van een groep die zich noemt ‘scriptores catholici’. Behalve het feit van haar min of meer confessioneel karakter dat blijken moet uit haar ledenlijst, waarin we overigens met vergeefsche vlijt en goede wil de namen van een aantal hoogstaande Vlaamsche auteurs trachten te vinden, die zoowel krachtens hun persoonlijkheid als wegens hun werk als ‘katholiek’ kunnen gelden - en die naar men zegt, nimmer aanzocht werden tot deze geselectioneerde groep toe te treden - onderscheidt deze vereeniging zich door haar zeer nadrukkelijk Belgisch unitair karakter, zoodat het vermoeden niet ongegrond is dat aan den grond der stichting van dit corpus de bedoeling niet vreemd was, een laatste ‘Belgische’ kultureele schans op te werpen tegen den niet meer te stuiten drang naar autonomie die zelfs op politiek gebied overal in dit land doordringt. Nu zelfs een vijftigtal Gentsche en Leuvensche hoogleeraren hunnen naam leenen aan bladen en kongressen met een zeer uitgesproken separatistisch karakter, en vrijwel niemand, ook de meest verstokte brusselaar, meer gelooft aan ‘Belgische’ kultuurbewegingen of aan de doelmatigheid van Vlaamsch-Waalsche gemeenschappelijke actie; nu we goddank eindelijk langs beide zijde tot inzicht gekomen zijn dat we best zonder ruzie dit ‘mariage de raison’ zoo vlug en geluidloos mogelijk zouden ontbinden, doet deze Belgische poging met tweetalige vergaderingen en een afwisselend Vlaamschen of Waalschen voorzitter met nadrukkelijke pogingen tot ‘begrip, waardeering en verstandhouding’ eigenlijk wel wat potsierlijk en archaisch aan. Geldt het hier een poging tot Belgische concentratie, een poging om de zoozeer besproken organisatie van katholieke actie voor intellectueelen te verwezenlijken; geldt het een kanaal dat getuigschriften van Belgische sympathieën verzekert die noodig zijn om in aanmerking te komen voor prijzen en onderscheidingen of wilden de oprichters van dit verband ‘bien mériter de la patrie’? Misschien kan het bestuur van de Scr. Cath. hierop een duidelijk en afdoend antwoord bezorgen? Ondergeteekende en waarschijnlijk vele anderen met hem zouden dit dankbaar vernemen. Met alle achting, enz....’

Anti of Pro? -

Er werd in Rijksnederland een comité gesticht met den macaroni-lang-om-slikken naam: ‘Comité van waakzaamheid van anti-nationaal-socialistische intellectueelen’. Daarin hebben vooraanstaande katholieken als Mgr. Poels, Mgr. Hoogveld, prof. Titus Brandsma, carmeliet, zitting genomen, naast een pornograaf als Vestdijk, 'n neo-malthusianist als Van Emde Boas; bekende socialisten en communisten als dr. Romein en de professoren Manoury, De Vooys, Van Tinbergen enz. Een eenheidsfront dus tegenover de dictatoriale strevingen van uiterst rechts: nationaal socialisme en ‘andere groepeeringen van denzelfden aard’, een diplo-

[p. 296]

matische omschrijving om het fascisme niet te vernoemen. Gaan de katholieke heeren dit eerste lidmaatschap aanvullen met dit van een tweede te stichten anti-comité dat ons voor dictatoriale sowjetpraktijken moet beveiligen? Gaan zij daar dan samen zitten met de menschen die ze in hun eerste comité bestrijden? Indien de vrijheid hen lief is moeten zij toch langs beide zijden front maken. Dubbel met anti's bepantserd, zullen zij zich dan wellicht herinneren dat de maatschappij waarin we leven toch ook niet is wat ze behoorde te zijn, en dat ze eigenlijk een anti-formatie behoorden te vormen om de katholieke geloofsgenooten voor de vrije meeningsuitingen van hun bondgenooten te behoeden.

Daar ik nu eenmaal voor ‘pro’ ben, stel ik voor tot de stichting over te gaan van een ‘Comité van aanmoediging van pro anti antigezinden’. Indien het daar dan wellicht wat al te lollig zal toegaan is er tenminste geen gevaar aan verbonden zich nutteloos te blameeren. En dat is op onze dagen ook heel wat waard.

L.C.

Vandalen aan het werk. -

SOS! SOS! De kerk van een kleine kempische parochie bergt een uiterst merkwaardig oud schilderstuk dat haar destijds door de schilder Verbroekhoven werd geschonken. Het is een spaansch werk voorstellend ‘De fontein van Bethsaîda’ waarvan de Christusfiguur ongetwijfeld verwantschap vertoont met het Christustype van Murillo. Betreft het hier een origineel van dezen meester of uit de school van dezen meester; is het enkel een oude kopij? Al vragen die slechts vakkundigen kunnen beantwoorden indien ze gelegenheid krijgen het zeldzame doek grondig te onderzoeken. Bij de commissie van monumenten staat het in elk geval genoteerd als een niet onbelangrijk werk. Toen voor enkele jaren door de oude pastoor - een verdienstelijk oudheidkundige - naar middelen werd uitgezien om het doek te laten herstellen werd er door een conservator van het Antwerpsch museum, na inzage van een photo, voorgesteld het schilderstuk te laten overbrengen naar het museum; iets waarvoor de pastoor terugschrok, wat begrijpelijk was, na de moeite die een naburig kerkbestuur had gehad om terug in het bezit te worden gesteld van een retabel, dat tijdelijk aan het museum was toevertrouwd geweest.

In afwachting dat er iets kon op gevonden worden, werd het schilderij uit de vochtige kerk gehaald en veilig in de pastorij geborgen om verdere beschadiging te voorkomen. Dit is zeven of acht jaar geleden. Ondertusschen stierf de pasotor en kreeg hij een opvolger.

Onlangs hebben wij het merkwaardig schilderij teruggezien. Het hing op zijn oude ongunstige plaats. Het was door drie groote scheuren doorkorven, in tallooze blâren opgetrokken, en, daar men onlangs het kerkgewelf gewit had, met witsel flink besmeurd. Indien men niet dadelijk afdoende maatregelen treft is het doek verloren. Wie kan hier tusschen beiden komen om het kunstwerk in extremis te redden? Wie ter zake bevoegd is en nadere inlichtingen verlangt, zullen we gaarne paard en man noemen.

A.B.C.