De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 19

[p. 329]

Oude vrijster.
Een schetsje.

De milde lentezon noodigt de stadsjeugd naar buiten en langs de Tempelpoort trekken elken zondag de minnende paartjes naar de veldherbergen of naar eene dorpskermis.

Eventjes buiten de oude wallen ligt een huisje; 't is bevallig en net, met zijn hofje vóór het groene deurken. De witgele gordijntjes blijven enkel in hun bovendeel zichtbaar, schier geheel verborgen achter de bladeren en bloemen der talrijke sierplanten, welke in de opeengestapelde potten der vensterrichel zoo best mogelijk tieren. Deze soort van natuurlijk schutsel laat van de straat geen onbescheidene blikken naar binnen dringen; maar achter bloemen en gordijntjes zit er nochtans eene vrouw, die onafgebroken door een spleetje tuurt, de voorbijgangers naspeurt en bijwijlen zucht. Op die plaats slijt ze elken zondag van 't zonnig getijde, zoolang de stedelingen door het gure herfstweder niet gedwongen worden hunne buitenwandelingjes voor een half jaar te staken. En als ze iedere week in 't zelfde plekje zoo op den uitkijk zit, ontrolt het verleden voor haren geest en bij elk gelukkig koppel, dat fluisterend en lachend voorbij slentert, herdenkt ze onwillens een harer vroegere minnarijtjes.

Siska - in zekere omgeving heette ze vroeger La belle Françoise - was over dertig jaar een flinke deern, die, ondanks moederbede en zusterraad, na den dood haars vaders de groote stad bewonen ging. Ze spotte toen met Wannes Goedaerdt, omdat hij zoo ontroerd was als hij haar bad het dorpje, waar beiden reeds wel en wee gekend hadden, niet te verlaten. Ja, ze had somwijlen nog eens gedacht aan de twee tranen, die in 's jongelings donkere oogen parelden en bij eenen te lang weerhouden nok ontsprongen, wanneer hij haar voor 't laatst smeekte bij hem en moeder en zusters te blijven.... maar allengs had ze den eerlijken jongen en zijne reine liefde vergeten bij de vermaken eener te voren onbekende wereld.

Langzaampjes was de kloeke buitendochter tot eene steedsche juffer vergroeid en nu slenterde ze in park en laan, verscheen ze in schouwburg en renbaan, schitterde ze in feest-

[p. 330]

en danszaal, steeds gevolgd van eenige onhebbelijke modegekken, die zij als hare aanbidders mocht beschouwen. Deze, ten minste, konden veel liever praten dan Wannes Goedaerdt, ze waren ook rijker en schooner gekleed dan hij; hunne manieren schenen haar fijner, en hunne vleierijen en overdreven huldebetuigingen klonken veel zoeter dan de eenvoudige liefdetaal van den eenigszins blooden dorpsjongen.

Welke nieuwe omgeving! Wat leventje leidde ze nu op de kosten en naar den wil van vermogende wellustelingen! Heden prachtrijtuig en schouwburg bekostigd door eenen schatrijken bankier; morgen gezellige bijeenkomst en dansfeest bij eenen ongehuwden geilen edelman! Overal geprezen en gevleid! Onbezorgd, woelig bestaan; maar hoe wisselvallig, want de jaren - vooral de jaren in schijngeluk doorgebracht - vlieden snel voorbij!

La belle Françoise zeilde echter, na eenigen tijd, om de kaap welke de scheiding merkt tusschen de rozige, zorgelooze jeugd en den rijperen, soms kommervollen leeftijd. De kostelijke hoeden, die zoo dikwijls de aandacht en jaloerschheid van andere lichtzinnige meiden opwekten, stonden niet meer op een aangezicht dat zijne vorige frischheid verloren had; de minnaars vergaten langzamerhand de gewoonte haar die prachtige juweelen, rijke zonneschermen en menig ander geschenk aan te bieden, waarmede ze de gunsten der vrouwen betalen; de lichte kleederen, welke, door eene ongewone snede en schalksche dracht, de vroeger kloeke en ronde vormen haars lichaams meer lieten zien dan vermoeden, waren verschoten, verfrommeld en zelfs bij de voddenmoer zoek geraakt.

Zoo verdween de schoonheidsglans met de jeugd Françoise bekoorde de oogen niet meer dergenen, wier minnezuchten ze bijwijlen met een streelend lachje, doch ook met innig misprijzen beloond of bejegend had. Hare grillen en schelmsche lonkjes, waarmeê ze, eene toovergodin gelijk, zich hulde en bloemen deed te voet leggen, hadden die onweerstaanbare kracht verloren, waardoor hare vleiers en aanbidders overmeesterd werden. En naarmate deze, als dartele vlinders, naar andere bloemen fladderden, werd Françoise afgezonderd, vergeten en voelde haar hart ledig en voor liefde dood.

Toen werd haar het leven bitter en ondraaglijk in de woelige stad, waar zij een deel haars bestaans in vermaak en wellust gesleten had en waarvan niets achterbleef dan ver-

[p. 331]

zwakte gezondheid, vroegtijdige rimpels, grijze haren en treurige herinneringen. Ze ontvluchtte die stad, waar alles van haar onstuimig verleden sprak, en keerde naar het stille dorpje terug om er rust en kalmte te zoeken.

Een oude duivel draagt soms eene paterskap en Siska - want nu werd ze opnieuw zóó geheeten - leefde ingetogen en godvruchtig in het kluisje, dat ze met de opbrengst harer verkochte juweelen en laatste zijden kleederen betaald had.

Welke tegenstelling tusschen het verleden en het tegenwoordige! In plaats van de steedsche pronkzaal, waar de lucht met rozengeur bezwangerd was, bewoont de oude vrijster nu een nederig huiskamertje, waar een kruisken, Lieve-Vrouwbeeldjes, papieren engeltjes en wijwaterpotje tegen de naaktheid der gekalkte wanden afsteken. De vorige vorstinkleedij is vervangen door een plat, wit mutsje zonder strikje of lint, een bruin spannend kleed om het magere lijf en ontvleesde armen, zwarte kousen en slofjes met afgesleepte hielen. In stee der bijeenkomsten en feesten, waar zij het leven en de beweging der groote steden in hun schilderachtig vertoon gekend had, lijdt ze nu bij de geestdoodende eenzaamheid van haar muf vertrekje.

Geen bezoek! Dood voor de wereld! En de jaren, welke tijdens haar verblijf in de stad, zoo snel in den kolk des tijds verdwenen, schenen nu enkel voort te kruipen, als wilden ze den duur van haar zedelijk lijden verlengen.

De oude dochter verveelde zich en doodde den tijd dier lange zomerdagen, met godvruchtige oefeningen ofte meditatiën, die verscheidene uren vergden, met de gele bladeren en verwelkte bloemen van de stengels der sierplanten af te knijpen, met tienmaal daags aan 't deurken te kijken als er geen wandelaars langs de groote baan afzakten, met ten minste een paar keeren koffie op te schenken en hem dan in zalig genot uit een voorvaderlijk kopje te slurpen, met lezingen uit de Navolging Christi van Thomas à Kempis en met herinneringen aan haar ergerlijk leven, dat ze thans zoo rechtzinnig verzaakte.

De zondag was haar bovenmate pijnlijk. Met deze aangeboren nieuwsgierigheid, elker vrouw eigen, zat ze bij het venster de wandelaars na te kijken. Onder deze zag zij vriendinnen harer kinderjaren en prilste jeugd; 't waren nu eerlijke huisvrouwen en moeders, welstellend en gelukkig, fier aan den arm huns echtgenoots te kunnen wandelen in gezelschap van hun

[p. 332]

blozend kroost. En wanneer het gebeurde dat de rijke handelaar, Wannes Goedaerdt, dien zij vroeger zoo onmeedoogend verstooten had, ook voorbij trok met zijne geliefde gade en kloeke jongens, dan roerde er nog één vezeltje in het schier verdord hart der oude vrijster en somwijlen biggelde een traan langs hare perkamentkleurige wangen.

Deemoedig boog ze het hoofd en offerde ook die zielesmart ‘aan Hem die zooveel geleden heeft’ in boete voor haar zondig leven....

Tongeren.

M. Verkest.