De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 16

Kroniek.

Letter- en tooneelkunde.

- Prijskampen. - Zooals wij vroeger medegedeeld hebben, zijn er voor den prijskamp van novellen, uitgeschreven door de letterkundige vereeniging Jan Frans Willems te Antwerpen, 12 stukken ingekomen. De jury heeft dezer dagen uitspraak gedaan, en den eersten prijs toegekend aan de novelle Hun Gustaaf, door Jozef Minnaert, professor te Gent. Geene andere onderscheiding werd verleend.

Naar wij vernemen zal de bekroonde novelle geplaatst worden in het Jaarboek, dat Jan Frans Willems voornemens is uit te geven.

- In den letterkundigen wedstrijd voor het opstellen van een Zanggedicht ter eere van Breidel en de Coninc, uitgeschreven door de stedelijke Commissie der Breidel en de Coninc feesten van Brugge, zijn 61 stukken ingekomen.

- Men schrijft uit St-Nikolaas dat talrijke tooneelkringen deel namen aan den grooten stoet, die door de Rederijkerskamer de Goudbloem op Zondag 31 October, werd ingericht, bij gelegenheid van den 350^e verjaardag der stichting van deze tooneelmaatschappij.

Na afloop van den stoet en der ontvangst in de feestzaal der Academie, had er een banket plaats in de schoone zaal van den Casino.

Prijskamp van tooneelletterkunde.

- De Raad van Beheer van het Nationaal Tooneel van Brussel heeft besloten, met de hooggeschatte ondersteuning van den Gemeenteraad der hoofdstad, eenen prijskamp van tooneelletterkunde uit te schrijven.

De voorwaarden van dezen prijskamp zijn vastgesteld als volgt:

[p. 534]

Art. 1. - De prijskamp heeft plaats tusschen de Belgische schrijvers, voor het schrijven van:

1. Een oorspronkelijk Nederlandsch drama met koren en groote tooneelschikking, van minstens drie bedrijven;

2. Een oorspronkelijk Nederlandsch drama of tooneelspel in minstens drie bedrijven;

3. Een Blij- of kluchtspel (oorspronkelijk Nederlandsch) met of zonder zang, van minstens drie bedrijven.

De schrijvers zijn in den keus der onderwerpen vrij, en zijn niet verplicht de noodige muziek te leveren.

Art. 2. - De prijzen zijn vastgesteld als volgt: voor N^r 1, eene som van 600 franks; voor N^r 2, eene som van 400 franks; voor N^r 3, eene som van 300 franks.

Art. 3. - Het Beheer van het Nationaal Tooneel behoudt zich het recht voor, tot 1ⁿ October 1888, de bekroonde stukken alleen op te voeren.

Art. 4. - De mededingende stukken moeten vóór 1ⁿ Juli 1887 vrachtvrij besteld worden aan M. Segers, secretaris van het Nationaal Tooneel, de Liedekerkestraat, 25, St-Joost-ten-Oode (Brussel).

De stukken na dit tijdstip besteld, of die wier schrijvers zich op eenige wijze zouden doen kennen, zullen geen deel aan den wedstrijd kunnen nemen. - De stukken, moeten eene kenspreuk dragen, herhaald op een verzegeld briefje inhoudende den naam en de woonst des schrijvers.

De Handschriften moeten door een anderen persoon dan den schrijver geschreven zijn.

Art. 5. - De afschriften der bekroonde stukken blijven de eigendom van het Nationaal Tooneel en zullen onder geen voorwendsel aan de schrijvers worden terugbesteld. De schrijvers der niet bekroonde werken kunnen dezelve tegen ontvangstbewijs terug bekomen.

De prijsuitreiking zal geschieden in eene plechtige zitting, te houden op later te bepalen dag.

- Te Brussel, bij den uitgever D. Van Doorslaer, verscheen deze week Een Bloemenkrans, een bundel Dicht en Proza der jongste schrijvers van Vlaamsch-België, met bio-en-bibliografische aanteekeningen, naar tijdsorde gerangschikt door G. Callebert-Reynaert en Alf. la Gravière, Jz.

Dit werk, opgedragen aan den koning, mag beschouwd worden als een vervolg op Onze Dichters, in 1880 door Th. Coopman en V.A. Dela Montagne uitgegeven.

[p. 535]

- Het Algemeen Bestuur van het Willems-Fonds zond aan de inschrijvers de 1^e aflevering van het geïllustreerd werk De Vlaamsche Schilderkunst, door A.-J. Wauters.

Dit werk werd door de koninklijke Belgische Academie bekroond en door den schrijver herzien en vermeerderd.

De Nederlandsche vertaling is van Julius Sabbe.

- Wij ontvangen het prospectus van eenen nieuwen bundel gedichten, die eerlang zal verschijnen onder den titel van: Een Oogst uit Vlaanderens Tuin, door Rob. Pieters.

Het werkje, 128 bladzijden beslaande, zal slechts fr. 1.50 kosten.

Men teekent in bij den schrijver, Klipsteeg, 31 te Antwerpen.

- Naar we vernemen is van het puike werk Ernest Staes, van den betreurden Tony Bergman, eene Fransche vertaling verschenen met platen, bij Lebègue, te Brussel. De vertaling is van den heer X. De Reul.

- Het uitstekend werk Waarheid en Droomen, van Jonathan, beleeft reeds in Noord-Nederland een 7ⁿ druk.

't Is eene goedkoope prachtuitgave die thans verschijnt.

- Lod. Janssens zet de uitgave der Dicht- en Prozawerken van Jan van Rijswijck regelmatig voort.

Voor eenige dagen werd de 13^e aflevering verzonden.

- Een Congres, ten doel hebbende de terminologie der Nederlandsche turnvakwoorden te regelen, had op Zondag 31 October te Antwerpen plaats. Talrijke Belgische en Nederlandsche bonden waren vertegenwoordigd, alsook de regeeringen der beide landen. De turnvaktaal, waarvoor de heer Cuperus, Voorzitter van den Antwerpschen Volkskring al zoo lange jaren op de bres staat, is een zeer gewichtig punt en wij bestatigden met genoegen gedurende het feest dat in het Beurslokaal op het Congres volgde, dat onze taal alleen tot voertuig van het turnonderwijs gebruikt wordt.

Wij achten het ontwikkelen van den mensch door de moedertaal een hoogst nuttig en beschavend werk.

Bij deze gelegenheid heeft het gemeentebestuur van Antwerpen een gedenkpenning laten slaan voor de leden der vergadering.

- Te Luik is eene Nederlandsche vereeniging gesticht geworden, onder den naam van Kinker's Genootschap.

Wat de welbekende Société Franklin in het Fransch doet, zal het Kinker's Genootschap in het Nederlandsch doen, nam. voordrachten en leergangen inrichten voor de talrijke Vlaamsche inwoners van Luik. Voorwaar een overheerlijk denkbeeld!

[p. 536]

We zijn overtuigd dat deze nieuwe stichting in 't hartje van het Walenland eene groote leemte aanvullen en der Vlaamsche bevolking welkom wezen zal.

- De Vlaamsche Conferentie der Balie van Gent heeft, Donderdag laatst, 4 November, hare zittingen hernomen.

Het Bestuur voor het ingaande jaar 1886-1887 is samengesteld geworden uit de heeren J. De Vigne, voorzitter, C. Siffer, geheimschrijver, O. Buysse, hulp-geheimschrijver, O. Janssens en E. De Perre, leden.

Het bijzonderste punt aan de dagorde van Donderdag was de lezing van het verslag over den toestand en de werkzaamheden van de Vereeniging in het afgeloopen jaar.

Wij vernemen onder andere uit bedoeld verslag, dat het getal leden der Conferentie geklommen is tot 115.

De zittijd was aangevangen geworden den 29 October 1885, en werd gesloten den 27 Mei 1886.

De verslaggever stipt aan, dat er gedurende het jaar 1885-86 365 maal in het Nederlandsch was gepleit geworden voor de boetstraffelijke rechtbank van Gent, tegen 320 maal het vorige jaar.

- De jaarlijksche algemeene vergadering der inschrijvers op het Willems-Fonds werd gehouden op Zondag 31 October 1886, te 10 1/2 uren des morgens, in het lokaal der Volksbibliotheek nr. 1 op de Vrijdagmarkt te Gent.

De dagorde bevatte de volgende punten:

I. Verslag over de werkzaamheden en algemeene Rekening over het bestuurjaar 1886 en Begrooting voor 1887 (zie Jaarboek. - Verslagen over het bestuurjaar 1886, blz. 198 en volgende).

II. Kiezing van zeven leden van het Algemeen Bestuur voor den tijd van drie jaren, waarvan:

a) Drie, die van rechtswege te Gent moeten verblijven, in vervanging der heeren J. Deny-Christiaens, Am. De Vos en Fr. Retsin, uittredende leden; en

b) Vier, die buiten Gent mogen verblijven, in vervanging der heeren Th. Coopman, Gust. Maes, A. Van Neste en A. Vermast.

III. Voorstellen door de Afdeeling Antwerpen ter bespreking ingezonden.

1. De Algemeene Vergadering drukt den wensch uit dat door de zorgen der bijzondere Commissie voor de uitgaaf der Nederlandsche Zangstukken, een Nederlandsch Liedboek

[p. 537]

zou in 't licht gegeven worden (vernieuwde en verbeterde uitgaaf der Oude en nieuwe liedjes door F.A. Snellaert en L. Hemelsoet).

2. De Algemeene Vergadering drukt den wensch uit, dat door de zorgen van het Algemeen Bestuur, eene nieuwe uitgaaf der Korte statistieke beschrijving van België door Jul. Vuylsteke, aan de inschrijvers zou uitgedeeld worden, bijgewerkt tot 1880.

3. De Algemeene Vergadering drukt den wensch uit, dat bij de Vlaamsche Bibliographie over 1886, uit te geven in den loop van 1887, eene alphabetische en methodische lijst zou gevoegd worden, over het tienjarig tijdvak 1877-1886. Voorts wordt het Algemeen Bestuur aanzocht, te onderzoeken of er mogelijkheid bestaat, de Vlaamsche Bibliographie voor het tijdperk 1868-1876 in het licht te geven.

Na de Algemeene Vergadering had er te 2 uren een Maaltijd plaats.

- Van de twee ingezondene werken op de prijsvraag: De geschiedenis der Vlaamsche beweging in al hare vertakkingen sedert 1830, uitgeschreven door den Vlaamschen Broederbond, van Brugge, beantwoordt het eene met kenspreuk: Pulchrum pro patria labori! niet aan de prijsvraag; het kon dus niet mededingen

Het tweede handschrift, met kenspreuk: Een volk zonder eigen taal, is een volk zonder geschiedenis, alhoewel niet zonder verdiensten, is voor sommige belangrijke punten onvolledig en weinig geschikt om uitgegeven te worden. Diensvolgens heeft de jury besloten den prijs niet toe te kennen.

De mededingers mogen hun handschrift binnen de 30 dagen terugvragen aan den voorzitter van den Vlaamschen Broederbond. Na dit tijdstip zullen de gesloten omslagen vernietigd worden; alsdan worden de handschriften de eigendom der vereeniging.

Gezien den onvoldoenden uitslag van dezen letterkundigen wedstrijd, zal de Vlaamsche Broederbond weldra eenen anderen algemeenen prijskamp uitschrijven.

- Mevr. Catharina Beersmans is verleden week Woensdag, met overgrooten bijval, te Brussel opgetreden in de titelrol van Mosenthal's ‘Debora’.

Meesterlijk wist de groote kunstenares al de verschillende toestanden van hare rol weer te geven en uitdrukking en gevoel te leggen in elken volzin.

[p. 538]

Vooral in het voorlaatste bedrijf muntte zij uit; de bekende aangrijpende passage, dat de arme verlaten en weggejaagde Jodin, beurtelings haren haat en hare liefde uit, met de woorden: ‘Maar God van Israël, wat heb ik U dan misdaan’, werd zeer schoon voorgesteld. Het publiek was opgetogen. Tot driemaal toe werd Mevr. Beersmans teruggeroepen en prachtige geschenken en bloemtuilen werden haar aangeboden.

(Portefeuille.)

- Op de steendrukkerij van Florimond van Loo te Gent, is een prachtig portret van Sleeckx vervaardigd, dat niet alleen kunstwaarde heeft, maar ook treffend van gelijkenis is.

- Dezer dagen werd te Amsterdam een feestje ingericht ter eere van den zeventigjarigen heer Witkamp, den gekenden schrijver van de Geschiedenis der zeventien Nederlanden en van andere geschiedkundige en aardrijkskundige werken. Eene reeks aanspraken werden natuurlijk gehouden, waaronder eene warme feestrede van Prof. de Vries van Leiden. Aan den jubilaris werd het eerediploma van het Aardrijkskundig Genootschap aangeboden, alsmede talrijke herinneringen en eene niet onaanzienlijke geldgift, die moet strekken om den heer Witkamp eenen gerusten ouden dag te bezorgen.

- Een uitgebreid gedicht van pastoor Schaepman is onlangs te Utrecht verschenen, onder den titel van Aya Sofia.

- De heer E. Wauters, historieschilder, is benoemd tot eerelid der Akademie van Schoone Kunsten te Munchen.

- Van De Genestet's Gedichten is eene Duitsche vertaling verschenen.

- Het nieuw gebouw van den Vlaamschen Schouwburg te Brussel is een echt kunstwerk. Het trekt de aandacht aller voorbijgangers. Eens voltooid zal het zeker een der schoonste kunstjuweelen zijn der hoofdstad en zal het evenals het prachtig stadhuis door de vreemdelingen worden bezocht. Dit merkwaardig gebouw is een eeretitel voor den bouwmeester Jan Baes, en tevens mag burgemeester Buls fier zijn, onder zijn wijs bestuur, een dergelijk kunstwerk te mogen inhuldigen. Laat ons nu ook hopen dat binnen de muren van dien kunsttempel de Vlaamsche kunst, door knappe kunstenaren, door het opvoeren van degelijke scheppingen zal geëerbiedigd worden.

- Voor den wedstrijd tot het schrijven eener deftige alleenspraak, uitgeschreven door het Van Crombrugge's genootschap te Gent, werden 20 stukken ingezonden. De jury, welke

[p. 539]

eerstdaags uitspraak zal doen, bestaat uit de Heeren De Vigne, Vuylsteke, Geiregat, P. Fredericq en Van Hoorde.

- De stad Dixmude denkt er ernstig aan bij middel eener inschrijving onder hare inwoners een gedenkteeken op te richten ter nagedachtenis van hare diep vereerde dichteresse Mevr. Van Ackere, geb. Maria Doolaeghe.

- Aan den Heer Frans Reinhard, den wakkeren, hardnekkigen, belangloozen Vlaamschen strijder, die steeds en onvermoeibaar op de bres staat waar het de verdediging der rechten van ons volk geldt en die nooit den strijd ontliep, zal binnen kort een groot banket aangeboden worden. - Een inrichtings-comiteit wordt met dat doel gevormd.

- Zondag, 14 Nov. heeft het Brusselsch Willems-Fonds den Vlaamschgezinden Burgemeester Buls, zijn borstbeeld aangeboden, een echt kunststuk door Jef Lambeaux gebeiteld.

Bij die gelegenheid had een plechtig en grootsch muziekfeest plaats; eene feest cantate, van Em. Hiel en Peter Benoit, werd door 400 personen uitgevoerd.

- De Heer K. Steyaert, die zich als bronsbewerker zoo gunstig doet kennen, heeft het bevel tot gieten ontvangen van het schoon figuur, getiteld le Charmeur, van den Franschen beeldhouwer, E. Deplechin, dat in de tentoonstelling van Gent eenen welverdienden bijval bekwam.

- Wij vernemen dat de volgende werken definitief voor het Gentsch Museum zijn aangekocht: De Zeewolven van M^w. Demont-Breton, - Koeien bij de drinkplaats van Maris, - Ruiterportret van de Lalaing, - Het Uitvaartmaal van L. Fredericq, - Landschap van Pelouse, - In de Kempen van Van Leemputte, en voor beeldhouwwerk de Salambo van H. Leroy.

Beeldende kunsten.

- Op Zondag, 14 November, had te Antwerpen eene huldebetooging plaats ter eere van M. Willem Van der Veken, primus in den prijskamp van Rome voor de graveerkunst. (1886) Om 11 1/2 ure werd aan de Ooststatie een stoet gevormd van meestal de maatschappijen en kringen der stad. Op het Stadhuis werd den bekroonde den eerewijn aangeboden door het gemeentebestuur. Eene bronzen herinneringsmedalie werd aan elke deelnemende maatschappij overhandigd.

- Zondag 31 October heeft op het kerkhof van Sint-Jans-Molenbeek de plechtige onthulling van het gedenkteeken op 't graf van wijlen Herman Michiels, den edelmoedigen Vlaming, plaats gegrepen.

[p. 540]

Talrijke vereenigingen, waaronder ‘De Jonge tooneelliefhebbers van Brussel, - aan wien men het gedenkteeken verschuldigd is - de Morgendstar, de Taal-en Kunstvrienden, de Vlaamsche Vooruitstrevende Studentenkring, hadden den oproep beantwoord, om eene laatste hulde te bewijzen.

Op het kerkhof voerde H. Pieter de Hoon, in naam der Jonge Tooneelliefhebbers, het woord; na hem sprak de Heer Duwé, voorzitter der ‘Morgenstar’ en de Heer Van Weddingen in name der Taal-en kunstvrienden, en der talrijke vereerders van Michiels.

Talrijke kronen werden op het graf gelegd.

De zerksteen, welke de laatste plaats van den geliefden Brusselschen volksman versiert, is zeer eenvoudig; bovenaan leest men:

Vrienden en Taalbroeders aan

HERMAN MICHIELS,

geboren te Temsche 1832. Overleden te Molenbeek 1885.

Onder deze woorden zijn de volgende dichtregels (van Nestor De Tière) in den zerk gebeiteld:

Hij minde Taal, en Kind en Vrouw,
Bleef in die minne steeds getrouw.

Een strijder kloek van moed,
Een mensch zoo mild als goed.

Hij streed voor Vlaanderen
Den langen strijd.
Rust zacht, door Vlaanderen gebenedijd.

Deze dichtregels, behelzen in eenige woorden, gansch het leven en streven, het lijden en strijden, van den geliefden, maar te vroeg gestorven Herman Michiels.

De zerksteen werd door Michiels' broeder kunstig gebeiteld.

Nieuwe Uitgaven.

Jules Verne. Mathias Sandorf. Een verijdelde samenzwering. Dokter Antekirrt. (35^e deel der Wonderreizen) 220 blz. met 40 houtgravuren, Rotterdam, Jac. G. Robbers. Antwerpen Jan Boucherij. Prijs fr. 2.50

De Versiering van onze Woning door J.B. Kam, architekt. In 8^o, 220 blz. met teekeningen. Haarlem, de Erven F, Bohn.