De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 16

[p. 381]

Boekbeoordeelingen

I.
Bloeiende reuzen door Is. Teirlinck. - Roeselare, De Seyn-Verhougstraete. - 1 fr.

‘Bloeiende Reuzen’ is een tegenhanger van Bloemenleven.

De bloeiende Reuzen! dat zijn de boomen, waarlijk de groeiende, bloeiende reuzen van het plantenrijk.

De heer Is. Teirlinck vatte een allerbest gedacht op als hij dit, wat vreemd boekje zou schrijven.

Het schijnt, dat alle beschaafde volkeren ten minste een ‘Algemeen schouwtooneel der Natuur’ bezitten, waarin de schepping dichterlijk wordt beschreven.

In dezen zin kregen wij De bezielde Schepping van Willem Degenhart te lezen.

H. Conscience dacht zulk gewrocht voor het herboren België te beproeven, doch liet het bij Eenige bladzijden uit het boek der natuur.

Bij de aankondiging van ‘Bloemenleven’ zagen wij verlangend naar een werk uit, dat ons dunkens een deel van het nog te verschijnen Algemeen Schouwtooneel der Natuur zou uitmaken.

Niettegenstaande de uitstekende verdienste van Bloemenleven waren wij eenigszins teleurgesteld.

Het plan was veel enger, dan wij verwachtten, opgevat.

In Bloeiende Reuzen gaat Is. Teirlinck - thans alleen - naar het eerste plan voort.

De wetenschap treedt op den achtergrond; en de dichterlijke beschrijving, vermengeld met historie, legenden en poëzie, komt vooruit.

De schrijver schijnt zeer wel te weten, dat de lust tot wetenschap zich onder het volk niet dan allengskens verspreiden laat, en dan nog slechts onder eenen schilderachtigen vorm. Ons dunkens, nochtans, heeft hij dit denkbeeld wat verre gedreven, en der wetenschap misschien, voor onze dagen, wat te weinig plaats verleend.

De schrijver van Botanique à l'usage des Normalistes et du corps enseignant, verkeerde nochtans in de beste voorwaarden om de wetenschap wat meer de Bloeiende Reuzen te laten beheeren.

[p. 382]

Dat wil nu in het geheel niet zeggen, dat onderhavig boek geene boeiende en leerrijke lezingen behelst.

De beschrijvingen der boomen zijn echter dichterlijk en eigenaardig opgevat en geschetst; de historische bijzonderheden, aan dezen of genen boom verbonden, zijn over het algemeen zeer belangrijk, en de legenden en sommige gedichtjes vreemd en waarlijk lief. Iets nochtans hadden wij willen zien: dat is dat historische bijzonderheden, legenden en sagen wat meer uit onze omgeving zelve genomen werden. Het vreemde speelt ons dunkens eene te groote rol hierin.

Met den geest van opzoeking bezield, gelijk M. Is. Teirlinck, was het geenszins moeielijk eene meer lokale kleur aan de Bloeiende Reuzen te geven, en zoo het Vlaamsche volk meer zijn eigen schoon te doen ontwaren.

Ja, niettegenstaande de tekortkomingen, (ten minste in den zin, dat wij van Is. Teirlinck een werk in dezen aard dorsten verwachten), is Bloeiende Reuzen zeer lezenswaardig, en allerbest geschikt, zoo in vorm als prijs, om als prijsboek in de lagere scholen gegeven te worden.

Zonder buitengewone pracht er aan te besteden, heeft de Roeselaarsche uitgever dit boekje in een zeer lief en aantrekkelijk kleedje gestoken, en het zeer zorgvuldig doen kartonneeren.

P.P. De Nys.

Komen, 1886.

II.
Aan Vlaanderen. Vaderlandsche Lierzang door Victor Van de Walle. Mechelen, drukkerij E.J. Van Mol. 1886.

Geachte Heer Hoofdopsteller,

Gij komt mij zoo vriendelijk vragen, of ik niet een woordje zou willen schrijven over het onderhavige fraaie boekje, dat het van mijnentwege onheusch ware, te weigeren. Maar ik durf u wel bekennen, dat ik er anders nog al lust toe gevoel, omdat uwe onderlijnde aanbeveling van het slechts uit een letterkundig oogpunt te beschouwen, mij geweldig in den weg staat.

Gij kent mij, eh?

Gij weet, dat ik een geestdriftige vrijgezinde ben en uit volle borst den zang van den vriend Van de Walle mede aanhef; gij weet, hoe ik met hem even luide klaag over

[p. 383]

Vlaanderens achteruitgang ten gevolge der ongelukkige dweepzucht, die als eene doodende macht....

Maar ik wil enkele inteekenaren niet beletten, uw belangrijk tijdschrift te lezen. Zie, waarde heer Boucherij, ik schroef mijn vurig kloppend hart toe, en laat aan mijn oordeel alleen over, het onderhavige werkje te schatten.

Er is leven en gloed in dien lierzang, eene kalme verheffing en een diep gevoel van het eerste vers tot het laatste, een bewijs, dat het warme bezieling was, die den dichter naar de pen deed grijpen. Zijne verstandige vaderlandsliefde heeft hem tonen ontlokt, die niet missen kunnen fel te roeren en weerklank te vinden in veler gemoed. Het gedicht is rijk aan gezonde en schoone gedachten, meest altijd onberispelijk uitgedrukt, en menigmaal treffend door kunstigen vorm of verrassende wending. Zoo bijvoorbeeld:

‘Maar kom, keer tot u zelv, ontvouw die kaart,
Geschetst door een Malou, die in twee kleuren

Den grond van Belgenland verdeelt,

En waarvan elk een staatspartij verbeeldt;

Beschouw die streek, met bloedig rood besprikkeld,

Alsof de dweepzucht, die daar vroeger heeft gewoed,
Haar spoor gelaten had in droppelen geuzenbloed.’

Het is jammer, dat dit fraaie stuk niet van zulken aard is, volgens mijne bescheidene meening natuurlijk, om door een volgend geslacht met evenveel genoegen gelezen te worden. Daarvoor behelst het te veel toespelingen, wier beteekenis of bedoeling later niet meer wordt gevat, of die mettertijd hare waarde en haren smaak althans verliezen.

Ziedaar, geachte heer hoofdopsteller, ik heb gezegd.

J.F. Van Cuyck.