De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 14

Kunstnieuws.

Den 12^den Februari vond ik in mijne brievenbus eene uitnoodigingskaart voor eene tentoonstelling van schilderijen, door de leerlingen van de Akademie van Antwerpen gemaakt. De tentoonstelling had plaats in de zaal Verlat. De inkoomkaart bevatte eene geestige en vlugge teekening, en de zinspreuk waaronder de jonge schilders zich vereenigd hebben: Als ik kan, was met letters van een onbekend Alphabet geschreven. Alle gazetten gewaagden van die tentoonstelling

[p. 132]

en sommige schreven uit naam der jeugdige schilders, dat deze zich aan de oordeelen van de critiek en van het publiek zouden onderwerpen, om te weten welke richting zij zouden moeten aannemen. Ik heb over die naïeviteit hartelijk moeten lachen. Dat zijn van die opgewonden uitboezemingen van jonge schilders, die voor de eerste maal met hunne kunstproducten in het publiek voor den dag komen. Alhoewel ik volstrekt niet den hoogmoed wil opwekken, moet ik hun toch de bescheidene opmerking maken, dat zij in kritiek en publiek niet te veel vertrouwen moeten hebben, en dat zij beter zullen doen zich te onderwerpen aan de natuur, die groote leermeesteres, die aan het geweten wel zal zeggen of zij haar goed of slecht gevolgd hebben. De critiek zal u somtijds hoogmoedig maken, of u onrechtvaardig vernederen; zij is zelden oprecht. Ik heb beoordeelingen gelezen, die van u allen met den grootsten lof hebben gesproken, ja zelfs uw werk bij dat van uw leermeesters hebben vergeleken, en zoo als de gazetten schrijven, spreekt het publiek.

‘La critique est aisée, mais l'art est difficile’ zegt het spreekwoord, doch ik voeg er bij dat de oprechte critiek ook zeer moeilijk is. Ik heb die moeilijke taak op mij genomen, en ik zal in gemoede mijne beoordeelingen neerschrijven.

Toen ik in de zaal kwam was de eerste indruk zeer goed. Ik zal niet zeggen dat gij allen meesterstukken gemaakt hebt: verre van daar; doch het was zeer merkwaardig op te merken, hoe verschillend het kunstgevoel zich ontwikkelt bij de jonge kunstenaars. In vele schilderijen was de aanleg en het ontwaken van gevoel door bijzonderheden of détails te bespeuren, hetzij door kleur, effect, teekening of opvatting van een denkbeeld.

Niet minder dan veertig schilderijen waren er tentoongesteld. Ik zal zonder onderscheid de namen der schilders volgen, zoo als ik die heb aangeteekend. - P. de Wit: twee landschappen met koren, goed van lijnen; de kleur konde wel wat krachtiger zijn en de boomen wat breeder behandeld; ook in zijne visscherssloepen was veel goeds. - Fritz Hanno leverde een fruitstuk met druiven, die zeer natuurlijk waren; ook zijn dessert was goed, doch in zijn bloemstuk was niet genoeg harmonie van kleur. Ook het schilderstukje van H. Luijten Zij stemt niet had verdiensten, terwijl zijn groot schilderstuk Het eerste verlof veel aanleg van compositie toont. - Het lange magere paneeltje van H. van de Velde met een hoog stukje lucht en een broksken duinen is eene ontwikkeling van originaliteit, doch om met veel lucht en weinig gronds iets goeds te maken moeten beiden veel waarde hebben. - Het portret van L. Bosmans kan men voor een debut redelijk noemen. In de straat van F. Adriaenssens was een goed effect van kleur, en de verliefde aardworm van E. Gorge getuigt van veel aanleg. - H. Rul leverde twee landschappen, mist op de

[p. 133]

Schelde en een Heidegezicht, die wel getuigen van gevoel naar de natuur, doch niet door harmonie van lijnen. - Het binnenhuis van C. Mertens was zeer goed van kleur. - De vier stillevens met visch, bloemen en vruchten van E. Chappel hadden veel verdiensten. - De studie, het portret. de Diefegge, en het fruitstuk van J. Roner, getuigen van veel aanleg. - C. Roland zond een strandgezicht met ezel en een landschap met koe, vooral dit laatste had waarde. - H. van de Velde zond zijn mestkarvrouw, een korenveld en een portret; in dit alles waren vele goede hoedanigheden; Het Krabbenstraatje van H. Timmermans, mag ook genoemd worden; vooral was zijn binnenhuis met zoneffect zeer verdienstelijk. - L. Brunin zond een waschvrouw, een onbeduidend onderwerp, doch zijn Napolitaansche Pater en zijn watermolen, een landschap met stoffagie, getuigen van veel talent. Hij is ook de teekenaar van de inkoomkaart en heeft tevens een zeer goede ets van zijn monnik ten toon gesteld.

Nu hebben wij nog Castel Ebert; zijn Gretchen is eene goede compositie. Vervolgens E. Gorge; zijne beeldstormers waren goed van teekening en kleur, doch drukten niet goed het onderwerp uit, terwijl wij ten slotte melding maken van de oudheidkoopman van J. van Snick, die niet zonder verdiensten was. In een woord, in het algemeen was de eerste tentoonstelling van Als ik kan eervol voor de Antwerpsche schilderschool.

Eenige dagen daarna werd er in den Kunstkring eene Tentoonstelling van den talentvollen kunstschilder Roelofs aangekondigd, bestaande uit menigvuldige schetsen, bijna allen indrukken van de natuur. Hier zag men de hand van den meester, die evenals de dichter met de pen, zijne gedachten en indrukken met het penseel op het doek brengt. Ik heb met een waar genoegen die tentoonstelling gezien, want veelal zeggen mij de schetsen van den kunstenaar meer dan zijne afgewerkte schilderijen: de schets in de eerste indruk. Zij is als het rijmelooze vers, zooals het in het brein van den dichter opkomt. Zij geeft een plekje van de natuur terug dat den kunstenaar getroffen heeft; met geestdrift neemt hij daarvoor het penseel op, mengt in aller haast de kleuren op het palet; hij is bezield, geheel doordrongen van het schoone der natuur, en vrij van alle conventioneele vormen zet hij de kleuren op het doek te zamen, zooals de natuur in hare volle pracht die aan zijn oog vertoont. In een woord ik heb kunnen droomen, en genieten in de meesterlijke schetsen van den Heer Roelofs, die ook teekeningen met krijt had tentoongesteld; deze hebben mij echter niet denzelfden indruk gegeven; hierin was de conventie meester geweest.

Moderatus.