De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 14

[p. 127]

Boekbeoordeeling.

I.
Prudens van Duyse's nagelaten Gedichten. 4^e en 5^e deel. Roeselare, De Seyn-Verhougstraete. Prijs per deel fr. 2.50.

Hoe verder deze uitgave vordert, hoe meer men verwonderd is over de zeldzame vruchtbaarheid van den dichter. Alle vakken der poëzij werden door hem behandeld, en alle met evenveel meesterschap. Zoo bevat het 4^e deel dezer nagelaten dichtwerken niets dan luimige stukken, waarvan de onderwerpen aan verschillende volkeren ontleend zijn, en welke over het algemeen zich door gezonden humour onderscheiden. Wel is waar treffen wij hier ook gedichten van minder gehalte aan en bij het doorbladeren dezes boeks hebben wij er enkele aangeteekend, welke de verzamelaar gerust mocht hebben weggelaten; maar de goede stukken hebben verreweg de bovenhand in den bundel, en dit zegt reeds veel.

Over het algemeen zijn de grappen, de histories, de balladen, de middeleeuwsche sproken vloeiend berijmd en goed verteld. Wij hebben menig genoeglijk uurtje gesleten bij het doorbladeren van die legenden, die puntige gezegden, die luimige vertellingen, waarvan het boek veelvuldig voorzien is, en wij zijn overtuigd dat het lezend publiek ons gevoelen ten volle deelt.

Het 5^e deel bestaat uit twee afdeelingen: 1^o Liedekens; 2^o Kindergedichtjes. Van de eerste zijn er ruim 90, waaronder vele in den ouden trant, met aanduiding der ‘stemme’ of zangwijze. Luimig en zoetvloeiend, opwekkend en meeslepend, of geheel in den aard gelijk onze voorvaderen zongen, verdienen deze liedekens onze bijzondere aandacht. De Kin dergedichtjes zijn 127 in getal, en moeten als een vervolg beschouwd worden op de twee bundeltjes, destijds door Prudens van Duyse uitgegeven. Voor kinderen schrijven is niet gemakkelijk, en menigeen die het beproefde liep wel

[p. 128]

eens buiten het afgebakende spoor. Het kinderachtige en tevens het hoogdravende vermijden, valt zoo licht niet als men wel denkt, en daarvan heeft van Duyse in enkele stukjes het voorbeeld geleverd. Toch wenschen wij, dat vele dezer gedichtjes in de handen onzer kinderen komen. Enkele daarvan zullen door de kleinen met genoegen worden van buiten geleerd, en dat is, meenen wij, de beste lof, welken wij over de Kindergedichtjes kunnen schrijven.

Zooals de voorgaande bundels, zijn ook deze twee deelen met zorg op dik getint papier gedrukt. De prijs - 2.50 fr. per deel bij inteekening - mag dan ook goedkoop geheeten worden. Moge de uitgever in een ruim debiet de belooning voor zijnen arbeid vinden!

Frans de Ghent.

II.
Gedichten door V.A. dela Montagne, Roeselare, De Seyn-Verhougstraete. fr. 3.00.

Wij kunnen den lust niet wederstaan, eerst en vooral het lieve boekje zelf te bespreken, hoe schoon de gedichten ook zijn mogen, welke het bevat. Zelden, wij moeten het bekennen, zagen wij eene uitgave, die zoozeer aan al de eischen van een prachtwerk voldoet, dan het nette, op zwaar papier keurig gedrukte boekje, waarin De Seyn-Verhougstraete, naar loffelijke gewoonte, de gedichten van V.A. dela Montagne verzameld heeft. Alles werkt hier mede, van den omslag te beginnen, om een geheel te vormen, dat het oog van den lezer streelt en de strengste eischen van den boekliefhebber bevredigt.

Maar niet minder om den degelijken inhoud is deze bundel aanbevelenswaardig.

Wij kenden de la Montagne door eene verzameling gedichten, destijds onder den titel Onze strijd in het licht gezonden, en indien wij eene vergelijking wilden maken tusschen den eersten en den tweeden bundel, dan ware het slechts om te zeggen, dat de laatste onder alle opzichten den eerste verre overtreft.

[p. 129]

En inderdaad, de jonge zanger heeft in zijne Gedichten een reuzenstap vooruit gedaan op het gebied der kunst. Wat vroeger min of meer gewrongen en gezocht was, vloeit thans als eene heldere beek, lieflijk ruischend, ons voorbij en de zangerigheid van bijna elk lied, van bijna ieder gedicht streelt en bekoort ons.

Frischheid en gemoedelijkheid, levenslust en eenvoud kenmerken de dichterlijke voortbrengselen, welke wij bespreken. Men leze b.v. het volgende stukje:

Aan. Mev. Carl Hebbel.

Ik weet een huizeken klein en rein,
een paradijsken uitgelezen,
waar God de Heer aanbeden wordt
en Schiller als profeet geprezen...

Een huizeken vol bloemengeur,
waar frissche kinderstemmen galmen,
en stil geluk en liefdetrouw
u, van den drempel, tegenwalmen;

waar, onder 't blanke vingrental
op de elpen toetsen voortgedreven,
in 't melankolisch schemeruur
wel Schubert's geest komt ommezweven...

Een vriendlik huis, vol lucht en licht,
een zonnig huis vol heil en vrede,
waar 's levens vreugd gehuldigd wordt,
maar ernst en plicht des levens mede.

*_**

En bouwen we ook ons nestje eens, lief..
- ik wou, het mochte spoedig wezen, -
't zij als dat huizeken klein en rein
dat paradijsken uitgelezen.

Is dat geene echte poëzie?

Van dezelfde gehalte zijn de stukjes: de Jonggehuwden, Verzoening, De Hebe uit onze taveerne, op hooge Bergen, Winter, enz.

[p. 130]

Het oude deuntje, de liefde, wordt - natuurlijk - ook door dela Montagne gezongen; maar zijn toon is zoo verschillend van andere zangers, dat wij het gerust een nieuw deuntje kunnen heeten. Er ligt iets eigenaardigs, iets schilderachtigs in de manier, waarop hij de liefdetafereeltjes voorstelt; eenvoudig en ongedwongen spreekt en zingt hij ons van haar.

De poëzie van dela Montagne is mede bemoedigend, opwekkend; geene ziekelijkheid is hier te bespeuren. Ten bewijze daarvan strekken de stukken: Koning Plicht, Het Volkslied, Albrecht Rodenbach, Rolla, enz.

Vatten wij ons oordeel samen, dan moeten wij én dichter én uitgever geluk wenschen met dit werk. Ook twijfelen wij geenszins of alle boekenminnaars zullen zich deze Gedichten willen aanschaffen.

V.A. Kerkhove.