De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 11

[p. 282]

Kroniek.

Tooneel- en letterkunde. - Prijskampen.

- De Zuidnederlandsche Maatschappij van Taalkunde schrijft eenen wedstrijd uit voor het verzamelen van oude Vlaamsche liederen. Alle bijdragen, zij mogen tot het wereldsche of tot het geestelijk terrein behooren, zullen welkom zijn: Kinderliedjes, Nieuwjaar-, Kerstmis-, Drijkoningen-, S^t Martens-, S^t Cecilialiedjes, Gildeliedjes, zangen uit den patriottentijd, sagen, legenden, balladen, drink-, klucht-, hekel-, minneliedekens. Ééne stroof, één vers van een lied, waar men niets anders van kent, geve men op. Zelfs de liederen, die reeds in druk zijn verschenen, kunnen in aanmerking komen, als ze nog in den mond des volks voortleven, en eenigszins verschillen van die, welke door J.F. Willems, Snellaert, de Cousemaecker, Lootens en Feys, uitgegeven werden. - De teksten - slecht of goed - en zooveel mogelijk de muziek, moeten met de grootste nauwkeurigheid worden opgeschreven en de plaats aangeduid, waar het lied gezongen wordt. - Drie prijzen, een van 300 fr. een van 200 fr. en een van 100 fr. worden uitgeloofd; kleinere geldsommen en eeremeldingen kunnen worden toegekend. - De liederen moeten vóór 1 Januari 1881 gezonden worden aan M^r P. Willems, hoogleeraar te Leuven, ondervoorzitter der Maatschappij.

- 19 Vlaamsche en 35 Fransche dichtstukken zijn voor den Kantatenprijskamp van 1881 ingezonden. - Ziehier de titels der Vlaamsche: 1. De Koning, de grooten, het volk, het vaderland. - 2. Mazeppa. - 3. De Beiaard. - 4. Het Visschersmeisje. - 5. De Dichtkunst en de Muziek. - 6. De Hoop. - 7. De Overstrooming. - 8. Gent. - 9. De Veldslag van Rozebeke. - 10. Oranje. - 11. 1880, of het gulden jubel van Belgenland. - 12. Bloemeken op het graf der Bruinswijkers te Waterloo. - 13. De Koolmijners. - 14. De Geest der Poëzie. - 15. Scheppingslied. - 16. De Koolmijnramp. - 17. Zulpich. - 18. Bosschaert van Avesnes. - 19. Filips van Artevelde.

- Wij vernemen met genoegen dat, op voorstel van den verbeteringsraad van het lager onderwijs, het werkje: Fabelen

[p. 283]

van Jac. Stinissen, onzen medewerker, op de lijst der boeken is gebracht, bestemd voor schoolbibliotheken en prijsuitdeelingen.

- De Zuidnederlandsche Maatschappij van Taalkunde heeft in eene harer laatste zittingen besloten een begin te maken met de uitgave harer handelingen. Deze beslissing zal voorzeker met genoegen vernomen worden, niet alleen door de leden der Maatschappij, maar tevens door elkeen, die zijne taal liefheeft. Het eerste werk, dat zal uitgegeven worden, is de Bijdrage tot een Hagelandsch Idioticon, door J.F. Tuerlinckx. Dit belangrijk werk, dat met den eersten prijs werd bekroond in den wedstrijd, door de Maatschappij in 1874 uitgeschreven, zal in 3 afleveringen het licht zien, waarvan de 1^e, bevattende 280 blz. in 8^o op kloek papier met fraaie letter gedrukt, eerstdaags verschijnt aan den prijs van 5 frs. Het volledige werk zal 14 frs kosten.

- De heer Frans de Potter, de onvermoeibare beschrijver der gemeenten van Oost- en West-Vlaanderen, is andermaal - wij meenen voor den derden keer in drie jaren tijds - door de Koninklijke Akademie bekroond geworden. Met zijne Geschiedenis van het Schependom heeft hij den prijs van 1000 frs gewonnen.

Eene verhandeling over de Partij der Malcontenten in de 16^e eeuw, door Alfons de Decker, sekretaris der Antwerpsche Bibliophilen, behaalde eenen prijs van dezelfde waarde.

- De Akademie van België had, met den intrest der som van 100,000 frs, haar door den heer Jozef De Keijn ter hand gesteld, eenen prijskamp geopend voor klas- of leerboeken voor het lager onderwijs. Een veertigtal werken van 33 verschillende schrijvers werden ingezonden. De jury heeft eenen prijs van 2000 frs toegewezen aan den bundel verhalen: Histoire de quelques bêtes door Cam. Lemonnier, eenen van 1000 frs aan M^r Schoonjans, voor zijne Handleiding der Rekenkunde en eenen van dezelfde waarde aan Em. Leclercq voor zijne schetsen: Nos amis les animaux.

- De Tooneelbond en de Zetternamskring van Gent richten een petitionnement in aan het gemeentebestuur, opdat het een

[p. 284]

gebouw stichte, dat terzelfdertijd tot Nederlandschen schouwburg en tot zaal voor prijsdeelingen en muziekuitvoeringen zou kunnen dienstig zijn. Op Zondag 29 Mei ll. werd met dit doel eene vergadering gehouden, waarop verscheidene maatschappijen vertegenwoordigd waren. M.B. Block opende de zitting en legde het doel der vergadering bloot; M.V. Van Wilder sprak over het nut van het tooneel en de behoefte aan eenen schouwburg; M.I. van Doosselaere bracht hulde aan Minard, den stichter van de tooneelzaal van dien naam; M. Joz. Van Hoorde voegde nieuwe ophelderingen bij de reeds gegevene en las het ontwerp van verzoekschrift aan den Gemeenteraad; M.W. Rogghé, lid van dien raad, beloofde zijne ondersteuning. Op voorstel van M^r Goossens besloot men het ontwerp van petitie aan al de maatschappijen der stad te zenden, en het opnieuw te bespreken in eene vergadering van 19 Juni. - Wij hopen dat die loffelijke pogingen met goeden uitslag zullen worden bekroond.

- De volgende tooneelwerken werden geprimeerd: 1^o De Geldwolven (5 bedrijven) door Fel. Vande Sande; 2^o Mie-Bel (3 bedr.) id.; 3^o Cupido op krukken (1 bedr.) door A. Hendrickx; 4^o De Tehuiskomst (1 bedr.) door Joz. Van Hoorde; 5^o Het Zoontje (1 bedr.) door A. Ghineau.

- De Portefeuille verneemt, dat eene kommissie, bestaande uit de heeren prof. Brill te Utrecht, dr. Doorenbos te Amsterdam en A. Kruseman te Haarlem, zich bezig houdt met het onderzoek naar het beste werk van kunst en literatuur, in de laatste drie jaren in Nederland verschenen. Dit dient om uitvoering te geven aan eene bepaling van het Thieme-fonds.

Beeldende kunsten. - Prijskampen.

- De middenmaatschappij van bouwkunde van België schrijft eenen prijskamp uit tusschen de Belgische bouwkundigen, voor het plan eener burgerwoning op den buiten. Ontwerpen te zenden aan den Voorzitter der Maatschappij, Kernstraat, 1, te Brussel, vóór 5 September aanstaande. Prijzen: 1^o 200 fr^s en een diploom; 2^o 100 fr^s en een diploom; 3^o een diploom.

- Met weemoed zal ieder, die onze monumenten van geschiedenis en kunst waardeert, vernomen hebben, dat de

[p. 285]

eigenaar van het bekende huis van Maarten van Rossum, te Zalt-Bommel, besloten heeft dit gebouw, dat een waar monument is, te sloopen!

Dit huis, dat door zijn architectuur en zijn beeldhouwwerk uitmunt, is een der meest karakteristieke monumenten van den eersten tijd der Nederlandsche Renaissance.

- M. Jul. Dillens, laureaat in den prijskamp van beeldhouwkunde (1877) heeft in eene der zalen van de Antwerpsche akademie een plaasteren beeldje, Zenon, tentoongesteld, kopij op halve groote van een marmeren beeld uit het kapitool te Rome. De keuze komt ons weinig gelukkig voor en wat de uitvoering betreft, Dillens heeft ons aan betere dingen gewoon gemaakt.

- Verscheidene kunstenaars werden in de Leopoldsorde bevorderd of benoemd. Voor Antwerpen waren het: tot groot-officier: N. De Keyzer; tot kommandeur: F. Pauwels en C. Verlat; tot officier: H. Bource en V. Lagye; tot ridders: P. Beaufaix, C. Cap, Jan Van Beers, (zoon) en P. Vander Ouderaa. - Te Gent werd M. Canneel, bestuurder der Akademie, tot officier bevorderd, terwijl Lod. Tijdgadt en L. Van Biesbroeck tot ridders werden benoemd.

- Ter gelegenheid dezer uitdeeling van ridderkruisen zegt terecht De Toekomst van Sleeckx, dat de literatuur hier te lande onder dit opzicht stiefmoederlijk behandeld wordt, vooral wanneer men in aanmerking neemt, hoe vrijgevig ons Staatsbestuur zich voor onze schilders, beeldhouwers en toonkundigen toont. Verscheidene Vlaamsche letterkundigen hebben reeds lang eene dergelijke onderscheiding verdiend. Om er maar eene enkele te noemen, zou onze gevierde dichteres Mev. Van Ackere, geb. Maria Doolaeghe, zooveel recht niet hebben op een ridderkruis als de schilderes mej. E. Beernaert? Waarbij komt het, dat men tot hiertoe die begaafde vrouw vergeten heeft?

- Op Zondag, 15^en Mei, werd door den Kunst- en Letterkring van Gent een banket aangeboden aan de heeren G. Den Duyts, L. Van Biesbroeck en J. Delvin, den eersten, omdat hij ridder der Leopoldsorde was benoemd, den twee anderen,

[p. 286]

omdat zij in de laatste drijjaarlijksche tentoonstelling gemedaljeerd werden. Des morgens vernam men, dat ook de heeren Canneel en Tijdgadt onderscheidingen bekomen hadden, en zij deelden dan ook in de eer.

Prof. Heremans, die de plechtigheid voorzat, stelde den heildronk in aan de gedekoreerden en de gemedaljeerden, en prees hen hoog als kunstenaars, en als menschen en goede kameraden. Daarna bracht hij eenen bijzonderen heildronk aan den heer Canneel, den Vlaamschen kunstenaar, die de Gentsche akademie tot eene modelschool heeft gemaakt en reeds zooveel verdienstelijke leerlingen heeft gevormd. Dat de toejuichingen niet ontbraken en het feest een gezellig en geestdriftig karakter had, behoeft wel niet gezegd.

Toonkunde.

- Aan verscheidene toonkundigen werden bevorderingen of benoemingen in de Leopoldsorde toegekend. Gevaert werd tot groot officier en Benoit tot kommandeur bevorderd; Aug. Dupont, ridder L. de Burbure en E. Lassen tot officiers; terwijl de Vlaamsche zanger Blauwaert, G. De Deken, secretaris der Socièté de Musique en M. Leenders, bestuurder der muziekschool van Doornik, tot ridders werden benoemd.

- Ter gelegenheid van de Zesde jaarlijksche Vergadering der Nederlandsche Toonkunstvereeniging, te Arnhem gehouden, werd op Zaterdag 11 Juni l.l. aldaar de Rubens-Cantate van Benoit ten gehoore gebracht, onder leiding van den Vlaamschen meester.

Vlaamsche belangen.

- Het algemeen Bestuur van het Willemsfonds heeft aan den Minister van Openbaar Onderwijs een verzoekschrift gezonden, waarbij het, met het oog op de herziening der wet van 1850 op het Middelbaar onderwijs, dien hoogen ambtenaar verzoekt onmiddellijk maatregelen te nemen, om het getal Vlaamsch sprekende en Vlaamsch kennende professors, dat nu reeds zoo gering is, te vermeerderen. Met dit doel stelt het Algemeen Bestuur voor eene Normaalschool voor de humaniora bij de Hoogeschool van Gent te voegen, alwaar tot hiertoe slechts eene normaalschool voor

[p. 287]

wetenschappen bestaat, en aan die twee scholen eene zoodanige inrichting te geven, dat de aldaar gevormde leeraars de Nederlandsche taal grondig kennen en op hunne beurt in staat zijn om in die taal de verschillende vakken aan de leerlingen der Vlaamsche Athenea te onderwijzen. Door de noodzakelijkheid om zonder het minste tijdverlies Nederlandsch sprekende professors te vormen, is de inrichting dezer normaalschool een hoogst dringende maatregel, waardoor alleen aan de bestaande behoeften kan worden te gemoet komen. Alsdan alleen zal de proefneming, waartoe de Minister zich reeds meermalen bereid heeft verklaard, den besten uitslag hebben en iedereen overtuigen, dat een volk bij middel van zijne taal niet alleen bestuurd, maar ook onderwezen moet worden.

Necrologie.

- Dinsdag 24 Mei laatst is te Gent overleden de Heer Eduard Degerickx, in den ouderdom van 75 jaar. Hij was een overtuigde en verkleefde Vlaming, en een der stichters van de maatschappijen: De Taal is gansch het Volk en van het Willemsfonds. Gedurende een zeker getal jaren nam hij het ambt van secretaris van gemelde kringen waar. Hij was Vlaamsch schrijver, en in het Belgisch Museum, de Jaarboekjes van vader Rens, de Eendracht en de Bijdragen der Gazette van Gent, vindt men van hem goed bewerkte historische schetsen en andere artikelen. Hij vertaalde ook verscheidene werken uit vreemde talen in het Vlaamsch. De heer J.F.J. Heremans heeft op het graf eene redevoering uitgesproken, waarin hij hulde bracht aan de uitstekende hoedanigheden van geest en hart, welke den afgestorvene de algemeene achting hadden verworven.

- De beroemde vioolspeler Henri Vieuxtemps, geboortig van Verviers, is in den ouderdom van 61 jaren te Algiers overleden. Hij is professor aan de muziekschool van Brussel geweest en was officier der Leopoldsorde en lid der koninklijke Akademie sedert 1846.

- Een veelbelovend Antwerpsch landschapschilder, Hein Verdonck, is in den jeugdigen ouderdom van 25 jaar den 4 Juni l.l. te Antwerpen gestorven.