De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 9

[p. 529]

Twee vertellingen van zon en maan.

I.
De daglelie.

Dies mei sicut umbra declinaverunt: et ego sicut foenum arui.
Ps. 101.

Ik stond, zoo sprak het zonneken, aan de helderblauwe lucht op het middaguur, en mijne warme stralen koesterden de aarde. Ik zag in een lief hofken dat met mijn warmen gloed vervuld was; het hofken was omgeven met eene hegge van geschoren palmhout en was met schoone bloemekens gevuld. Onder die prijkte vooral eene daglelie, waarvan de bloembladeren met goud en purper besprankeld waren. Ik zag aan het einde van het hofken een klein huisken staan, door weelderige wijngaardranken tenhalve verborgen, het vensterken stond open en in het kamerken was alles fijn en rein.

Uit het huisken kwamen twee zusters van liefde. Zij droegen een ziek meisje in eenen armstoel en zij plaatsten haar in het hofken, bij de Daglelie. Ik werd diep bewogen toen ik het arme meisje zag. Zij was teêr en blond, en was zoo bleek, dat haar gelaat bijna in blankheid de heldere fluwijn evenaarde, waarop haar hoofd rustte, want de trage ziekte had al heur krachten weggenomen. Ik omringde het arme kind met mijne stralen van warmte en liefde, want ik had diep medelijden met haar. Toen sprak het meisje tot de zusterkens, terwijl zij met heur heldere blauwe oogen op de Daglelie tuurde.

- ‘Zie die schoone Daglelie, zeide zij, hoe prachtig zijn hare kleuren, hoe frisch spreidt zij zich uit, en helaas! vóór dat het Zonneken ondergaat zal zij verflenst zijn. Ik ook heb mijne lente van frischheid en weelderigheid gehad en misschien zal ook ik voor zonneondergang met de Daglelie vergaan.’

Als nu het meisje gesproken had, kwam er een koeltje door het huppelend groen suizelen en joeg kleine wolkjes voor zîch heen; de wolkjes verzamelden zich... en ach, het hofken was voor mij verdwenen. - Later kon ik een oogenblik

[p. 530]

met mijne stralen door de wolken dringen, maar helaas! het hofken lag verlaten, het meisje was niet meer, en de Daglelie was verflenst.

's Avonds zonk ik weemoedig ter kimme, spreidde nog een warmen gloed over het keurig plekje en in de verte hoorde ik het dof gebrom der doodsklok...

_**_*

Het was nacht, en de heldere Maan scheen op het venster van het kamerkijn. - ‘Ach! sprak het Maantje, gisteren avond nog verspreidde ik mijne stralen over de blonde lokken van het arme kind, toen het daar voor 't venster zat, en hare blauwe oogen vonkelden mij tegen... Nu ligt zij ontzield en als een marmerbeeld op hare legerstede.

Het Maantje drong nog dieper met hare stralen in het kamerken, wierp een zacht licht op de witte kappen der zusterkens, die neêrgeknield in hun gebed waren verzonken, en uit een ander kamerken hoorde men weeklagen en geschrei.

_**_*

Al spoedig was het Zonneken weer in het oosten gerezen; zij spreidde nieuwsgierig haren lieven morgengloed over het hofken. Doch hare stralen konden geene vreugde aanbrengen: het huisken was gesloten, en de bloembladeren der Daglelie lagen verkleurd en ineengeschrompeld in de aarde.

‘Alles gaat voorbij, slechts des Heeren beloften gaan niet voorbij’.

II.
Drie duifjes.

't Was, zoo vertelde de Zon, in een dorpje van Vlaanderen. Mielken was een schrandere twaalfjarige knaap, die op school schier al zijn kameraden in 't leeren overtrof. Buiten zijn schoolwerk, was zijn geliefkoosde bezigheid: zich in 't teekenen te oefenen. Al den tijd dat het jongetje t'huis was en dat

[p. 531]

het niet op boodschappen uit moest - b.v. naar de hoeve om een kanne botermelk, of naar de waschvrouw om moeder's zondagmuts - zat Mielken op zijn zolderkamerken met zijn boeken of teekeningen bezig.

Natuurlijk ging hem, zonder leermeester, dat teekenen niet te best van de hand, vooral wanneer hij - wat Mielken het meest beviel - ‘naar de natuur werken’ wou. Wat hij bijzonder graag uitteekende waren de duiven, die hij van uit zijn vensterken op het dak van Sus den kleermaker zitten zag.

En hoe weinig ook soms zijne ruwe schets, volgens zijn eigen overtuiging op het origineel geleek, toch bleef hij volhouden, - tot dat eens op een marktdag zijn vader, tot belooning van Mielken's vlijt en goed gedrag, hem zelf een drietal duiven meebracht, drie allerliefste duifjes uit één nest: een witkopken, een geschubd en een meuleneerken.

Die namen leerde hem buurman Sus, de duivenmelker, die hem verder nog meer over de genoegens der duivenmelkerij onderhield, zoodat Mielken allengs in zich de lust voelde opgewekt om ook duivenmelker te worden. Van dàn af werd om zoo te zeggen het teekenen in 't dak gestoken, en Mielken hield zich veel meer met de duifjes zelven dan met hun portret onledig. Van zoohaast hij van de school t'huis kwam zat hij thans bij het hok zijner gelefkoosde duifjes te koekeloeren. Hij was een hartstochtelijk duivenlief hebber geworden.

*_**

De Colombophilen van het dorp hadden eenen wedstrijd uitgeschreven, die niet alleen în in 't lokaal der Societeit maar in al de dorpsherbergen werd aangekondigd. De prijsvlucht zou ditmaal uitgaan van de stad Bordeaux. De inschrijvingsprijs voor de deelnemers was slechts twee franken.

Mielken had al veel over die wedstrijden hooren spreken; de naijver, de zucht naar eer en het verlangen om de prijzen te winnen begonnen zich in het knaapje te ontwikkelen, en nu wilde hij al zijne spaarpenningen eraan opofferen, om zich ook voor de prijsvlucht te laten inschrijven.

[p. 532]

*_**

De blijde dag van de verzending der duiven was gekomen. Mijne stralen schoten door het deurtje van het duivenkot. Ik zag een klein handje zich in het hok bewegen; het was dat van Mielken. Hij kwam zijne drie duifjes halen om ze weg te zenden. Hoe zacht behandelde hij de lieve diertjes! Hij streelde ze nog eens goed op hunne kopjes, bezag ze nog eens wèl vóor hij ze in 't korfje stak, en een oogenblik later was de kleine duivenmelker reeds in de Societeit. Mielken betaalde zijne twee franken inleg, en 't was met tranen in de oogen dat hij van zijne drie lievelingen afscheid nam. In 't naar huis gaan troostte hij zich echter met de gedachte aan de mogelijkheid om eenen prijs te winnen, en aan de vreugde als hij zijne duifjes weer in het hok zou zien terugvliegen.

's Anderdaags-morgens zag ik aan 't station eene groote kevie staan, gansch opgevuld met duiven, bestemd voor de reis naar Bordeaux. Die arme beestjes zaten er opeen gedrongen als de haring in de ton. Ook Mielken's drietal zat daarbij. Voor velen was aan eten of drinken niet te denken, en toen ik eindelijk toch het witkopje tot aan 't etenbakje genaderd zag, kwamen er twee ruwe werklieden, die de kevie op eenen kruiwagen plaatsten, om ze naar den goederenwagon te voeren. Als pakgoed werd ze in den wagon gesleurd; de deur werd toegesloten, de schelle klanken van het fluitje deden zich hooren, de logge stoomsleper rekte nog eens onder aanhoudende zuchten zijne ijzeren spieren, en de trein rolde voort, altijd voort.

Tot dat ik achter de westerkîm wegdwaalde volgden mijne stralen den trein, die weldra Frankrijk binnen stoomde. Arme duifjes! dacht ik, wie weet of zij, onder 't aanhoudend hotsen en botsen, niet daarbij honger en dorst lijden moeten!

_**_*

Den volgenden dag verspreidde zich mijn helder licht over de stad Bordeaux, die daar zoo schilderachtîg ligt tusschen vruchtbare berghoogten, met sierlijke wijngaardranken over-

[p. 533]

dekt. Aan het station zag ik weer de duivenkevie uit Vlaanderen, en daarin herkende ik ook Mielken's drie lievelingen. De kevie werd geopend, en de arme duifjes als vreemdelingen aan hun lot overgelaten.

Hoe vroolijk toch vlogen ze nu allen in kringen rond, boven den helderen waterspiegel der Gironde, en verder de eindelooze blauwe lucht in! Weldadig koesterde ik hen met mijn warmen gloed, doch die milde luchtstreek in den vreemde kon de duifjes niet verlokken... Naar Vlaanderen terug! Vlaanderen bovenal! Dat dacht ook Mielken's drietal, want pijlsnel namen zij de richting van het noorden.

Maar ach, arglooze vogeltjes! dacht ik, daarboven zweeft uw vijand klapwiekend in de lucht!... En inderdaad, daar viel op eens de wreede klamper als een bliksemstraal op het ‘Meuleneerken’ en sleurde het neêr op den rotsoever der fransche kust. De ‘Geschubde’, van schrik bevangen, verloor zijne richting en vloog over zee naar Engeland. Alleen en verlaten, volgde nu het ‘Witkopje’ zijn koers en bereikte weldra, afgemat van angst en vermoeienis, het lieve vaderland...

Mielken zat te koekeloeren bij het hok; zijn hartje klopte van aandoening toen hij zijn ‘witkopken’ zag binnenkomen.

Het duifje te vatten, het in een linnen draagzakje te steken, de trap af te loopen, den zak tusschen de tanden te nemen en met zijne blokjes in de handen vlug als een haas naar de Societeit te vliegen, dat alles was het werk van een oogenblik.

Maar ach! welke teleurstelling: Toen hij hijgende in 't lokaal der Colombophilen aankwam, toen waren de helden van den wedstrijd reeds lang aangekomen!

Mielken drentelde nu met loome schreden en vol verdriet naar huis, en liet het linnen zakje, waar zijn witkopje inzat, treurig aan zijn handje neêrhangen. Tehuis dacht hij zijn twee andere duifjes te vinden; doch neen, hij vond een verlaten hok! Nu bezorgde hij het eenzame witkopje; en toen ik het knaapje den volgenden morgen aan zijn vermoeiden reiziger het eten zag brengen, zat het arme diertje daar met hangende

[p. 534]

veêren in een hoekje, - en toen ik 's avonds wegdaalde, lag het dood!

*_**

Mielken was van zijne duivenmelkerij genezen en herkreeg nu zijn vroegeren lust voor het teekenen. De kunst werd weer zijn lievelingsvak. Na lang vruchteloos aandringen, bekwam hij van zijnen vader oorlof om in eene onzer groote steden de lessen der Academie te gaan volgen. Ons Mielken werd een knap kunstschilder en muntte aanvankelijk uit in 't schilderen van vogelen, vooral van duiven. Hij werd weer duivenliefhebber, ja, maar thans zag hij de duifjes niet meer gaarne met de oogen van een' ‘colombophiel’, maar wel met die van een kunstenaar.

En die duifjes, die zijn penseel thans zoo vol leven op het doek wist te tooveren, die duifjes althans waren hokvast; zij behaalden wel geene prijzen in het ‘colombophilen-concours’; - maar zij behaalden een voor den schilder zeer bemoedigenden bijval op de tentoonstelling van G...

Antwerpen.

A.M. Oomen.