Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 55

[p. 318]

Exlibriswereld
Nederlandse vereniging voor exlibris en andere grafiek
Marius Schalkwijk

Het exlibris heeft een bescheiden plaats in de wereld van de grafische kunst, die op zichzelf al niet zo'n heel grote rol speelt binnen de wereld van de kunst ‘met een grote K’. En toch, zoals gelukkig met veel kleins en bescheidens dat waard is om gekoesterd te worden, is er een schare van liefhebbers van het exlibris. Een kleine 400 zijn verenigd in Exlibriswereld, de Nederlandse vereniging voor exlibris en andere kleingrafiek, in 1946 opgericht als onderdeel van de Wereld Bibliotheek Vereniging en sinds oktober 1986 een zelfstandige vereniging.

Exlibriswereld wil de plaats die het exlibris in de kunstgeschiedenis heeft zo goed mogelijk belichten en niet alleen de kunsthistorische waarde van het exlibris onder de aandacht brengen maar ook bekendheid geven aan de culturele, iconografische en sociologische aspecten ervan.

Exlibriswereld is ook de naam van het tijdschrift dat de vereniging sinds 1958 vier maal per jaar uitgeeft. Het tijdschrift heeft een formaat van 20 bij 20 centimeter en omvat minimaal 24 bladzijden.

Bij elke uitgave van het tijdschrift ontvangen de leden een originele prent als bijlage (genummerd en gesigneerd), de zogenaamde kwartaalprent, gemaakt door de kunstenaar die in het hoofdartikel wordt belicht. De prenten zijn gedrukt op een papierformaat van 19 × 19 centimeter, originele grafiek dus van kunstenaars waarvan het werk in geen enkele kleingrafiekverzameling mag ontbreken. Hierin is Exlibriswereld uniek! In het tijdschrift verschijnen artikelen

Afbeelding 70
Willy Braspennincx voor Mauk Driessen, zeefdruk, 1999
(verz. M. Driessen)

[p. 319]

Afbeelding 71
Henk Blokhuis voor Roel Tieleman, ‘Verzamelen’, linosnede, 2002 (IEC)

en illustraties die specifieke aspecten en thema's op exlibrisgebied belichten. Regelmatig wordt het werk van nieuwe exlibriskunstenaars uit Nederland en het buitenland gepresenteerd. Ook het nieuwe exlibrisoeuvre van de bekende Nederlandse exlibriskunstenaars komt regelmatig aan de orde. Daarnaast worden ieder kwartaal berichten betreffende exlibrisbijeenkomsten, exlibrisliteratuur en exlibriswedstrijden opgenomen.

Om de vijf jaar krijgt het tijdschrift een nieuwe omslag. In de afgelopen jaren hebben onder meer Cees Andriessen, Lou Strik en Peter Lazarov een omslag ontworpen. Momenteel is de omslag naar een ontwerp van Dick Berendes. (afb. 72)

Jaarlijks organiseert de vereniging drie ruilbijeenkomsten, die door de leden graag worden bezocht niet alleen om te ruilen maar ook voor het samenzijn met gelijkgestemden. Nieuwe bezoekers worden graag verwelkomd en vriendelijk bij de hand genomen op hun eerste schreden door de exlibriswereld. Door het uitbrengen van ruil- en ledenlijsten worden de contacten tussen de leden bevorderd. Bovendien stimuleert de vereniging internationale betrekkingen tussen de exlibrisverzamelaars, door deelname aan ruilbijeenkomsten in het buitenland, uitwisseling van exlibristijdschriften en bezoek aan de Internationale exlibriscongressen die om de twee jaar gehouden worden.

De vereniging Exlibriswereld heeft een eigen antiquariaatsdienst met een schriftelijke veiling. Ieder kwartaal wordt bij het tijdschrift Exlibriswereld een kleine catalogus gevoegd waarin ongeveer 150 tot 350 kavels met exlibris, gelegenheidsgrafiek, vrije grafiek en boeken op het gebied van exlibris worden aangeboden. Deze kavels worden ingebracht door leden van Exlibriswereld en kunnen alleen gekocht worden door leden van Exlibriswereld.

Exlibriswereld heeft bij haar zestig jarig bestaan in 2006 een reisexpositie gemaakt onder de titel 60 exlibris. In deze expositie tonen zestig leden hun meest dierbare exlibris. Zestig bijzondere ‘portretjes’ van liefhebbers, van verzamelaars. Bij de expositie is een boek verschenen onder dezelfde titel ‘60 exlibris, de zestig jaren van Exlibriswereld verwoord en verbeeld in 60 exlibris van zestig leden’. In dit boek presenteren zestig leden van de vereniging het exlibris op hun naam dat hen het meest dierbaar is. (afb. 70-71) In hun bijdragen lichten zij toe hoe zij tot het exlibris gekomen zijn, wat Exlibriswereld voor hun betekent en waarom het gekozen exlibris hun speciaal dierbaar is. Het boek is samengesteld onder redactie van Pieter Burggraaf en Jos van Waterschoot. De uitvoering van het

Afbeelding 73
Logo Exlibriswereld (Exlibriswereld)

Afbeelding 72
Kaften tijdschrift Exlibriswereld
(Exlibriswereld)

boek is een gebonden hardcover. De zestig exlibris zijn afgebeeld in full-colour. Het boek telt 125 pagina's. De oplage is duizend exemplaren.

Exlibriswereld beheert een tweetal fondsen:

Het J.J. van der Muur exlibrisopdracht

Exlibriswereld beheert een legaat van de weduwe M.A. van der Muur-Koster ter ondersteuning van jonge exlibriskunstenaars.

Het Johan Schwenckefonds

Het Johan Schwenckefonds van de vereniging heeft als doel financiële ondersteuning te bieden aan initiatieven tot het publiceren van uitgaven op het gebied van het exlibris en andere kleingrafiek.

Contactgegevens

Secretariaat: de heer P.A. Burggraaf

Voordorpsedijk 32a

NL-3737 BK Groenekan

T 030 2211101

E [e-mail]

W www.exlibriswereld.demon.nl