Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 50

[p. 196]

[Rony Heirman]

Zeggen dat Rony Heirman een natuurtalent is wiens camera een verlengstuk is van het eigen lichaam, is misschien al te evident. Het is het soort uitspraak dat maar al te vaak en al te willekeurig wordt aangehaald. Desondanks wil ik het graag vermelden: de camera - of beter camera's, want Rony Heirman kan niet nalaten om met nieuwe toestellen ongekende mogelijkheden te exploreren - is voor deze fotograaf een noodzaak. Het is immers het instrument dat zijn plaats in de ruimte en zijn verhouding tot mensen voor een groot deel bepaalt. Het is een middel dat hem in staat stelt om zijn begeerte om dingen vast te leggen, werkelijkheid te doen worden en zijn verlangen om in contact te treden met de ander, in vervulling te doen gaan. Rony Heirmans beelden lijken dan ook een uiting te zijn van een hang naar mentale en fysieke affectie. Lichamelijk, omdat uit elke foto blijkt dat hij als het ware in de geportretteerde ‘duikt’ of ‘plongeert’, de essentie van deze of gene mens probeert te vatten. Mentaal, omdat hij zijn modellen lijkt uit te kiezen op basis van een welbepaald criterium, namelijk de bewondering voor hetgeen de persoon in kwestie heeft bereikt, op welk vlak dan ook. Zijn belangstelling gaat uit naar degenen die ergens voor staan, die zich hebben geëngageerd, leven en werken vanuit een intense betrokkenheid. Zijn archief telt dan ook heel wat beelden van kunstenaars, figuren als Beuys, Raveel en Landuyt maar ook Tuymans, Panamarenko en Van Imschoot. In elk van hen - hoe verschillend zij onderling ook mogen zijn en hoe verscheiden hun werk ook is - zoekt hij een evenbeeld van een gepassioneerd beleven der dingen, een spiegel van de eigen dromen en verlangens. Dit levert sterke beelden op waarin anekdotiek en abstractie, afstand en betrokkenheid een symbiose aangaan. Dat zijn belangstelling hierin overwegend uitgaat naar portretten, zal dan ook niemand, die weet hoezeer hij tussen de mensen staat, verbazen. Portretten waar in de mens ‘in de volheid van zijn bestaan’ wordt afgebeeld. Net dit gegeven zorgt ervoor dat zijn foto's stuk voor stuk meer zijn dan zomaar beelden, maar uitgroeien tot boeiende verhalen.

Jan Hoet, 14 september 2001.

[p. 197]

‘Rony Heirman pleegt superieure fotografie, en dit met het oog en de sensibiliteit van een door zijn evenmens gebiologeerde kunstenaar.
Het is het menselijk gelaat dat hem doet fotograferen en bij dat gelaat behoort nog wel de buste. Want wanneer hij letterlijk afstand neemt en de mensen reduceert tot hun gewone milieu, dan taant de emotie, wordt de mens opgelost in een algemeen, niet diepgaand gevoel.
Over de grenzen mag men ons iemand als Heirman benijden, maar die grenzen zitten potdicht als het niet gaat om commerce of toeristen. En nog dit: het doet je waarachtig goed nog eens overtuigend fotowerk te zien.’
Filip Tas
‘Wat is het dat de foto's van Rony Heirman zo boeiend maakt, zo aantrekkelijk? Vanzelfsprekend de accuratesse, de technische graad van volmaaktheid van het product, maar is het niet vooral de menselijke geladenheid en warmte waarvan de foto's overvloeien? De foto's zijn zoals de man Heirman: het tegenovergestelde van wat afstandelijk, gesloten, koud en berekend is; een fotografie zonder geheim, vol menselijke sympathie, vriendschap en gulheid.’
K.J. Geirlandt
‘Mais il y a aussi les photos: Couples d'artistes de Rony Heirman. Regard comme glace sur ces “maîtres” belges contemporains et leurs compagnes, images impeccables dont certaines sont d'impitoyables constats, rapports de psychanalyste qui outrepasserait le secret professionel.’
Jean Cimaise
‘De Belg Heirman (1936) geniet al jaren bekendheid als fotograaf van musici, auteurs en beeldende kunstenaars. Deze keer exposeert hij zijn foto's onder de titel “Ex Arte”... Vooral het “gewone”, menselijke spreekt uit deze foto's en als zodanig ontroeren ze... Heirmans portretten onthullen juist de identiteit van de afgebeelde personen...’
Wil Botden
‘In feite is het fototoestel van Heirman geen passe-partout voor zijn nieuwsgierigheid maar voor zijn behoefte zich in het veroverd gebied verdekt, d.w.z. centraal op te stellen en er zijn fotografische performances te houden. Het is net of de fotografie slechts een bijkomende aangelegenheid is van zijn optreden. Men is zelfs verwonderd dat men nadien bij het zien van de foto's zijn soms fabuleuze aanwezigheid vergeet om uitsluitend geboeid te worden door de performance van hen die hij gefotografeerd heeft; alsof zijn optreden slechts een “mise en train” zou zijn voor het portret dat hij beoogt. Toen wij voor het eerst over zijn tentoonstelling in het PVSK praatten, ging het over portretten van kunstenaars; want de kunstwereld is het uitverkoren gebied van Rony Heirman. Hij heeft er niet alleen een bevoorrecht contact met de mens, maar eveneens met het werk en het atelier.’
K.J. Geirlandt
‘Pure fotografie: zij is als de onthechte liefde die zichzelf niet kent en slechts leeft met een of ander verheven doel voor ogen - in dit geval voor de lens. Graag artiesten voor de lens, zegt Heirman. Hun plastische medewerking schept een heel speciale sfeer waarin het prettig om werken is.
Deze broeders waarderen je immers als medeartiest, want als iemand in staat is zijn evenmens zodanig aan te voelen dat hij er een rechtschapen beeltenis van maakt, dat bovendien esthetisch en fototechnisch best in elkaar zit, dan werd de tiende cijns aan de kunst ondubbelzinnig betaald.’
Filip Tas
‘Le photographe Rony Heirman, né à Lokeren en 1936, est un passionné des artistes flandriens et a vécu des années à l'ombre des ténors de l'après-expressionisme... Quant aux photos des mondes respectifs de ces monstres sacrés (Landuyt, Raveel, Veranneman), elles sont d'une grande qualité er d'un intérêt historique certain.’
Stéphane Rey
‘Een portret weerspiegelt ook in zekere mate uit welk hout de fotograaf gesneden is. Je kijkt zoals je bekeken wordt. Deze portretten van schrijvers, schilders en andere kunstenaars hebben onmiskenbaar de expressie van de fotograaf. Uit de kunst illustreert dat. Er is geen sprake van melancholie of welke droefheid ook. Al deze kunstenaars zien er niet direct vrolijk uit, maar stralen wel een zekere sereniteit uit. Rust.
Dit zijn de foto's van een hedonist voor wie de mens het onontbeerlijke klankbord is van zijn levensvreugde...’
Karel van Deuren

[p. 198]

Poëziezomer Watou 2000