Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 45
(1996)– [tijdschrift] Vlaanderen. Kunsttijdschrift–
Auteursrechtelijk beschermdBibliotheekNieuwe bibliotheekrubriek: CD-i en CD-RomHet is de bedoeling in de rubriek ‘Bibliotheek’ van ‘Vlaanderen’ informatie te brengen over CD-i's en CD-Roms - de schijfjes waar meer en meer leden en lezers in contact mee zullen komen. Uiteraard worden in deze rubriek geen spelletjes besproken en hebben we speciale aandacht voor wat in onze taal verschijnt. De CD-Rom (Rom staat voor ‘Read-Only Memory’, d.w.z. dat je zo'n schijfje niet kunt ‘beschrijven’)Ga naar eindnoot1, behoort momenteel tot de standaarduitrusting van een multimedia-computer. De prijzen van de CD-Romspelers zijn a.h.w. ineengestort, terwijl de snelheid ervan verviervoudigd is! Videobeelden en klank zorgen ervoor dat de PC meer is dan een alleen maar verbeterde en gesofisticeerde schrijfmachine. Uiteraard is Apple op deze markt al langer thuis. Het gevolg van deze supersnelle evolutie is dat meer en meer programma-software op zo'n schijfje geleverd wordt i.p.v. op diskettes, zodat het (her)opladen snel en probleemloos gaat. Er zijn naar schatting zo'n 5000 tot 8000 CD-Romtitels met spelletjes, woordenboeken, bestanden... op de markt - je kunt het zo gek niet bedenken of het bestaat. Maar heel wat van die zogezegde hebbedingetjes bevatten veel rommel - zodat het niet makkelijk is als consument een goeie keuze te maken. Computertijdschriften bieden echter welkome hulp in hun rubrieken waarin de kwaliteit van deze schijfjes beoordeeld wordt - en ook in ‘Vlaanderen’ willen we de lezers over dit medium informeren.Ga naar eindnoot2 Wegens het beperkte afzetgebied blijft de produktie van Nederlandstalige schijfjes eerder gering.Ga naar eindnoot3 Terwijl een CD-Rom bij een PC hoort, is de CD-i onlosmakelijk gekoppeld aan het televisietoestel - dit betekent dat het hele gezin verplicht is méé te kijken (tenzij er natuurlijk twee toestellen ter beschikking staan). De kostprijs van een CD-i schommelt tussen de 17.000 en de 35.000 frank (voor het afspelen van films is een extra videomodule nodig: bij de aankoop mag men dat niet over het hoofd zien!Ga naar eindnoot4). Heel wat scholen beschikken al over een CD-i-speler, want het is een adequaat didactisch middel, waar de leerkracht dankbaar gebruik kan van maken om zijn les te illustreren of om begrippen aan te brengen. Omwille van dat beperkte aanbod van CD-i's is men als individu niet geneigd om tot de aankoop van een toestel over te gaan. Dit is de vicieuze cirkel die Philips wil doorbreken... Het aansluiten op het televisietoestel is net zo eenvoudig als bij de installatie van een CD-toestel d.m.v. een netsnoer en een Euroconnector.Ga naar eindnoot5 Via een verbinding met de Hifi-installatie kan men bovendien ook genieten van digitale klankweergave - m.a.w. de CD-i-speler kan ook gewone CD's weergeven naast foto-CD's. Drie toestellen in één dus: een optie die waard is overwogen te worden, als men van plan is zich een CD-speler aan te schaffen! | |||||||||
Gebruiksvriendelijk?Net als bij een CD-speler wordt het schijfje in de lade gelegd en met de afstandsbediening wordt het programma gestart. Op een gelijkaardige manier als bij het Windows-scherm (‘Windows’ is het standaard-besturingssysteem geworden voor | |||||||||
[pagina 191]
| |||||||||
 de PC) beweegt men zich doorheen het programma d.m.v. een ‘cursor’, een pijltje waarmee op het menu bepaalde toetsen worden ingedrukt die de kijker zelf kiest. Deze menu's hangen af van het programma op het schijfje - maar ze zijn over het algemeen zeer gebruiksvriendelijk. Sommige toestellen hebben zelfs een geheugen waarmee de keuzevolgorde kan worden opgeslagen. Het CD-i-schijfje zelf is nog volop in evolutie, vooral wat de opslagcapaciteit betreft. Wat zal de uiteindelijke norm worden? Onlangs zijn er internationale afspraken gemaakt, zodat de schijfjes op elk toestel zullen kunnen afgespeeld worden. Ondertussen verschijnen heel wat (boeiende, leerrijke en informatieve?) CD-i's. Daarom ook zal, net zoals bij de bespreking van CD-Roms, onze aandacht gaan naar CD-i's over kunst, cultuur, taal, met vooral oog voor Nederlandstalige produkten. Een CD-i- en een CD-Rom-toestel bieden net als de CD-speler mogelijkheden om schijfjes ‘af te spelen’. Philips heeft op dat terrein het voortouw genomen. Maar ook al is zo'n toestel technisch perfect, zonder de ‘software’ is zo'n CD-i-speler dan ook morsdood. Alles is afhankelijk van wat op het schijfje staat. Bakt Philips er op het vlak van de produktie van de schijfjes het even goed? | |||||||||
Standaard Interactieve EncyclopedieNeem nu de Standaard Interactieve Encyclopedie, (‘SIE’), het paradepaardje van Philips. Kan deze CD-i de papieren versie van onze encyclopedie op onze boekenplank echt vervangen? Op papier klinkt het in ieder geval veelbelovend: 120.000 artikelen en beschrijvingen met directe verwijzingen met behulp van 1,5 miljoen hyperlinks (directe op te vragen verwijzingen naar uitleg van woorden en begrippen), 3000 foto's en illustraties en meer dan zestig diashows, meer dan vijftig interactieve aardrijkskundige kaarten, meer dan twee uur populaire en klassieke muziek uit de hele wereld, dertig film- en videofragmenten, een compleet Nederlands woordenboek gebaseerd op het groot Geïllustreerd Verschueren Woordenboek en duizend vreemde woorden uitgesproken. Ik vergelijk met mijn Grote Nederlandse Larousse EncyclopedieGa naar eindnoot6 met een half miljoen woordbetekenissen, ondergebracht in ongeveer 250.000 trefwoorden, met 200.000 verwijzingen en een bibliografisch repertorium, inclusief een volwaardig woordenboek gebaseerd op Koenen, 44.000 zwart-wit illustraties en 520 volle pagina's in kleur, duizend luchtfoto's en tien transparantenGa naar eindnoot7 Deze eerste vergelijking relativeert alvast de cijferdans: mijn encyclopedie is een volwaardige encyclopedie. De ‘SIE’ is eerder een geïllustreerd woordenboek. Bovendien is de uitleg in de ‘SIE’ heel summier. De ‘hyperlinks’ zijn vaak overbodig, want wie zal bij de uitleg over een woord gaan kijken bij ‘een’? Het veelbelovend beeldmateriaal is vaak heel beperkt: het item Beatles wordt gereduceerd tot een beeldverslag van hun bezoek aan een Nederlandse stad. Wat daar de ‘historische waarde’ van is, mag Joost weten. Dezelfde kritiek geldt overigens voor de hele enge benadering: al te vaak lijkt navelstarend Nederland het referentiepunt, terwijl Vlaanderen en (zelfs de rest van de wereld) stiefmoederlijk behandeld wordt. De meerwaarde t.o.v. de papieren encyclopedie zou kunnen liggen in de videobeelden, de filmen de geluidsfragmenten die op de CD-i voorkomen, durven we hopen. Probleem is dat de enthousiaste gebruiker die fragmenten éérst bekijkt en het meteen ‘voor gezien heeft’. Het menu laat je immers toe te kiezen uit een reeks items: cultuur, entertainment, wetenschappen, geschiedenis, techniek, reizen, enz. Maar ook hier is de keuze van onderwerpen heel beperkt. Op één avond kun je alle onderdelen doorlopen. En dan is het nieuwe er meteen af. Brengt het bewegend beeld zovéél meer informatie dan wat in mijn Larousse staat? Neen, tenzij je natuurlijk de stem van een politicus relevant vindt... Een ander fundamenteel bezwaar ligt ook heel praktisch: de ‘SIE’ is letterlijk aan het TV-toestel ‘gebonden’. Het TV-kijkend gezin moet de film noodgedwongen onderbreken als een gezinslid een woord wil opzoeken in de ‘SIE’. Maar misschien kunnen ze ook op dat moment iets bijleren... Nee, deze Standaard Interactieve Encyclopedie heeft me niet overtuigd. Misschien lost een CD-Romversie meer in van mijn hooggespannen verwachtingen? Dirk Rommens | |||||||||
PoezieRoger GeertsAardkleurig, uitg. Zuid & Noord, Papaverreeks nr. 7, Hanebergstraat 75, 3581 Beverlo/Beringen, 1994, 40 blz., genaaid ● fr. - Woorden van stilte. Met deze drie woorden heeft dichter Roger Geerts zijn poëzie voortreffelijk gekarakteriseerd. Vooral die van zijn derde bundel Aardkleurig (eind 1994). Omdat deze gedichten naar mijn gevoel toch te weinig respons kregen in de luidruchtige media wil ik hem even aan de literair-gevoelige lezers van Vlaanderen met enige nadruk en grote overtuiging aanbevelen. Wij kennen elkaar sedert meer dan zestig jaar, zaten in dezelfde klas van wat toen nog humaniora was en waren al die tijd goede vrienden. We leerden er de liefde voor de Nederlandse letterkunde (van Noord & Zuid) en voor de klassieke wereld, die bij ons allebei het grootste deel van ons leven bepaalde. Een van de belangrijkste eigenschappen van de dichter Roger Geerts is dat hij de aandachtige lezer leert kijken én zien: de nabije en verwijderde omgeving met de rust van de aarde en de bewegingen van het water, bij de mensen die hij ontmoet of opzoekt (hij koestert een heerlijke liefde voor het verleden). Tegelijk maakt hij ons vertrouwd met de schilderkunst waarvan hij een voortreffelijk kenner is, die talloze vernissages verzorgde (waarbij hij evenveel ateliers bezocht). In vele van deze verzen raakt hij de klassieke bodem. Hij vertaalde immers Nederlandse poëzie in het Latijn en het Grieks, wat hem waardering en bewondering van specialisten - ook in het buitenland - opleverde. Anders dan een bepaalde reklame ons probeert wijs te maken, kleurt Roger Geerts onze wereld die hij werkelijk ziet en met zijn verbeelding en bezinning verrijkt. Hij denkt graag en veel na. En de dagelijkse omgang doseert hij met glimlachende humor. Je moet Aardkleurig (her)lezen om onze barse tijd even te mogen vergeten. Ik wacht met enig ongeduld op zijn vierde bundel! avw | |||||||||
Beatrijs van CraenenbroeckSchuilnaam, uitg. Uitgeverij P, St.-Antoniusberg 5, 3000 Leuven, 1995, 210 × 130 mm, 48 blz., genaaid 395 fr. / fl. 21,50 - Beatrijs van Craenenbroeck schrijft in haar derde gedichtenbundel losse, haast prozaïsche gedichten met vooral de liefde als rode draad (de cyclus Sta me toe) en met ‘een hart / dat me witzeilend / bol zet’ als eigen gangmaker. In het tweede deel ‘Zing voor mij prins’ komt vooral het zoeken naar taalvariatie voor, met alliteraties en veel meer klank. Het derde deel ‘Heen en terug naar Ispahaan’, de beste oefening van de hele bundel, vertoont af en toe een hechte eenheid tussen inhoud en vormgeving zoals ‘en als ik tussen mijn bedsprei de wolken verleg / wandel jij tevreden / met mijn glimlach weg’. Onder dartele bekentenissen zitten diepgang en bezinning goed geborgen. fb | |||||||||
Mark MeekersSpiegelschrift, uitg. Uitgeverij P, St.-Antoniusberg 5, 3000 Leuven, 1995, 210 × 130 mm, 48 blz., genaaid 395 fr. / fl. 21,50 - Mark Meekers, bekroonde dichter, tevens schilder en beeldhouwer, brengt zijn tiende poëziebundel, een universele kreet in dit ‘dode tij tussen twee millennia’. Hij gaat daarbij uit van de eigen ervaring, zoals in het extatisch liefdesgedicht van Nature Morte 6 (13), met een wonder spel van dubbele bodems bijzonder fraai verwoord: ‘van ons is er geen meervoud meer’. Universele vragen ook: waarom de dood van kinderen? waarom concentratiekampen? In de afdeling Trompe-l'oeil kleurt een blijder tonaliteit op. Gedichten over de schilders van het geluk zoals Monnet, Bonnard, Chagall, Rik Wouters, Spilliaert geven Meekers alle gelegenheid om zijn breed woordenpalet open te trekken. Dit gebeurt altijd aantrekkelijk, met details als ‘hij praatte de kleuren / naar de mond’, die wrange tragiek verbergen. Alles culmineert in het laatste gedicht van de bundel: Spiegelschrift. De spiegel poetst herinneringen op en werkt meditatie in de hand: ‘alle vreugde is aangeklede angst / in alle begeerte tintelt eeuwigheid’. Een bundel om vaak te herlezen. fb | |||||||||
Zoekertjes
De recensies werden geschreven door:
|
|