Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 44

Verbondsberichten

Berichten voor deze rubriek sturen naar:

Dirk Rommens

Verbondssecretariaat C.V.K.V.

‘Huize Roosendaele’

Sint-Pietersstraat 39, 8520 Kuurne Tel. en Fax [phone]

Met een (kunstenaarszak)boekje in een hoekje?

Zolang de kunstenaar op zijn eigen beperkt (artistiek) terrein speelt, zolang hij in de intimiteit van het scheppen alleen ‘aan kunst doet’, is er niks aan de hand. Dan is hij zo vrij als een vogel, ongeremd, niet gebonden aan regels - tenzij die van zijn kunstdiscipline - en hoeft hij zich van onze ingewikkelde wereld niks van aan te trekken noch hoeft hij verantwoording af te leggen. Tot zolang is hij echt kunstenaar.

Zet hij echter de voor de hand liggende stap naar de buitenwereld - want kunst is communicatie, nietwaar -, dan is het oppassen geblazen. Dan komt hij terecht in een onontwarbaar kluwen van wetten, reglementen en verordeningen, waar hij zonder hulp van buitenaf gegarandeerd de mist ingaat... Misschien wel tot zijn eigen scha en schande.

Tot ‘Kluwer’ je met het ‘Kunstenaarsboekje’ ter hulp snelt. Inderdaad, in de uitgebreide reeks handige zakboekjes (het zijn er veertien, gaande van het ambtenarenzakboekje, over het milieu-, VZW- en subsidiezakboekje tot het onvolprezen politieke zakboekje) vinden de kunstenaar en zijn adviseur allerhande nuttige info. Zaak is van zo'n boekje niet meteen uit te willen lezen op het gevaar af wegens indigestie of totale ontmoediging af te haken, maar gewoon in handbereik te houden voor het geval dat... En, gegarandeerd, het ogenblik komt dat je als kunstenaar die stap ‘in het duister’ moet zetten. Waar of bij wie moet je dan terecht? Is het ‘Kunstenaarszakboekje’ een heuse bron van inzicht en kennis?

EHBO voor kunstenaars

De redactie (D. Albrecht, docent Erasmus Hogeschool Brussel; G.L. Ballon, Hoogleraar UFSIA Antwerpen; advocaat; J. Nietvelt, id.; C. Persyn, id.) liet zich assisteren door advocaten, leden van commissies, fiscale juristen, wetenschappelijke medewerkers en de directeur van de Vlaamse Gemeenschap om deze ingewikkelde job te klaren.

Immers, de materie is zo uitgebreid en veelzijdig dat je niet op elk terrein even beslagen kunt zijn. Het gevaar zit er echter in dat elke medewerker dan zijn eigen ‘stijl’ hanteert en je als lezer te doen krijgt met ‘losse bijdragen’ die ‘naast elkaar worden geschreven’ - tenzij de redactieleiding er echt werk van maakt om het geheel te stroomlijnen.

Mijn uitgangspunt bij het doorworstelen van de 452 bladzijden (het uitgebreide register niet inbegrepen) tellende werk is de cruciale vraag of ik dit boekje aan onze CVKV-leden kan aanbevelen.

Inhoud

De inhoud is in ieder geval veelbelovend. Volgende aspecten komen uitgebreid aan bod: de grondrechten en vrijheden van de kunstenaar, kunst en beleid, de economische, sociale en fiscale positie van de kunstenaar en de juridisch georganiseerde kunstzinnige activiteit, geconcretiseerd in een vennootschap of een vereniging van kunstenaars.

Elk domein wordt uitvoerig uitgespit in een aantal hoofdstukken die, naast de behandeling van de droge wetteksten, toch ook vanuit concrete situaties behandeld worden, wat in ieder geval de leesbaarheid bevordert.

Het eerste hoofdstuk komt op het eerste gezicht algemeen over en lijkt voor het dagelijkse gebruik dus niet meteen belangrijk (?), toch vind je daar bij voorbeeld alles over het recht van antwoord, wat toch frequent aan de orde is.

Deel II over kunst en beleid geeft heel concreet informatie over ‘film’ met o.m. adviescommissies, toelagen aan personen, activiteiten, adressen over wedstrijden en prijzen en aankopen door de overheid. In een apart hoofdstuk over muziek worden dezelfde onderwerpen behandeld. Hetzelfde geldt ook voor ‘Letteren’, ‘Beeldende Kunst en Musea’ en

[p. 308]

‘Podiumkunsten’. Door hetzelfde stramien te hanteren, wint het kunstenaarszakboekje duidelijk aan gebruiksgemak.

In hoofdstuk drie wordt de economische positie van de kunstenaar behandeld, met een hoofdstuk over ‘auteursrechten’, ‘auteursverenigingen’, ‘de kunstenaar-handelaar’, en ‘contracten i.v.m. auteurswerk’ (met het zeer interessante en praktische hoofdstukje over sponsorovereenkomsten, inclusief een typecontract). Voor de plastische kunstenaar die geregeld deelneemt aan groeps- of individuele tentoonstellingen is het artikel over het verzekeren van kunstwerken zeer waardevolle - zeg maar onmisbare info.

De sociale positie van de kunstenaar (arbeidsrecht, arbeidsreglementering, sociale zekerheid) en de fiscale positie (inkomstenbelasting, kunst en BTW, douane) anderzijds geven meer dan voldoende informatie om te kiezen voor een of ander statuut of zich gedegen te informeren bij verkoop van plastisch werk, bij voorbeeld.

Ten slotte worden de soorten verenigingen onder de loupe genomen (o.m. v.z.w's). Het ‘Kunstenaarszakboekje’ krijgt nog een meerwaarde, dank zij de toevoeging van een uitgebreid trefwoordenregister.

Besluit

Voor wie als kunstenaar zijn positie wil bepalen in het uitgebreide en ingewikkelde landschap waarin hij zich bevindt, is dit kunstenaarszakboekje een ‘must’. Bovendien krijgt hij een gestructureerde schat aan gegevens - weliswaar in een kurkdroge dus a-literaire taal gesteld - dat hij op geen ogenblik verloren kan lopen in deze zo ingewikkelde materie. Maar dan moet hij geloven dat de inspanning die hij moet opbrengen om zich door de teksten te doorploegen, de moeite waard zal zijn. Wellicht heeft hij er de voorkeur aan ‘zijn zaken’ door anderen te laten regelen?

Venijn in de staart?

Heb ik dan geen enkel woord van kritiek? Toch wel. Het volgende illustreert waarom ik vragen heb over de betrouwbaarheid van adres- en andere gegevens. Het boekje wordt om de twee jaar geactualiseerd - het is immers een tweejarige uitgave. Dat geloof ik wel. Volgens het colofon werd de stof bijgehouden tot 1 september 1994. Op p. 91 zie ik echter dat het Christelijk Vlaams Kunstenaarsverbond (CVKC, sic - waar die tweede ‘C’ naar verwijst, weet ik niet) als contactadres heeft, dat van Albert Smeets, Warschaustraat 12, 8400 Oostende (tel. [phone]). Ik heb niet gedurfd te bellen in het besef dat ik ‘slapende geesten’ wakker zou maken. Is Albert Smeets al niet overleden op 14 augustus 1985 - tien jaar geleden dus? Moet ik dan alle andere (adres)gegevens ook niet met een flinke korrel zout nemen?

Maar goed, ik stuur het ingelaste kaartje naar de redactie van ‘Kluwer’ met de gecorrigeerde gegevens, in de hoop dat het Kunstenaarsboekje in een volgende editie nog adequater wordt en de lezer niet meer op het verkeerde been wordt gezet. Ondanks dit schoonheidsfoutje blijft mijn conclusie: het ‘Kunstenaarsboekje’ is een aanrader voor elk CVKV-lid dat degelijke informatie wil over alles wat met kunst te maken heeft.

Dirk Rommens, Verbondssecretaris

In een volgende bijdrage beantwoorden we de vraag: wat moet ik doen als ik mijn werk in een galerij wil tentoonstellen? Andere (liefst) concrete vragen richten naar het adres van de verbondssecretaris.

Het ‘Kunstenaarszakboekje’ kun je op twee manieren bestellen: als abonnement (met korting) of als losse publikatie. Het verschijnt om de twee jaar. Te bestellen op dit adres: ‘Kluwer Rechtswetenschappen België’, Kouterveld 2, 1831 Diegem. Vermeld ‘Vlaanderen’ a.u.b.

Dirk Rommens

Themanummer rond muziek voor jongeren: oproep!

In 1997 zal een nummer van ‘Vlaanderen’ handelen over hedendaagse (populaire) muziek waarin diverse aspecten van pop- en aanverwante muziek zullen belicht worden door diverse gespecialiseerde auteurs (achtergronden, sociologische aspecten, historiek...) Ik lanceer een oproep aan het adres van onze CVKV-kunstenaars om mee te werken aan dit nummer. Ter illustratie zullen teksten (gedichten, proza, citaten uit verhandelingen rond popmuziek) en tekeningen in zwartwit verschijnen die geselecteerd werden uit de beste inzendingen. U stuurt uw gedichten, teksten of tekeningen naar CVKV-verbondssecretaris, samensteller ‘Vlaanderen’-nummer ‘Muziek voor het jaar 2000’, Dirk Rommens, Sint-Pietersstraat 39, 8520 Kuurne. De inzendingen moeten binnen zijn tegen 1 juli 1996 (96!). Geselecteerden ontvangen een bewijsnummer. Leerkrachten die geïnteresseerd zijn in dit onderwerp of studiemateriaal hebben of met hun klas een en ander willen opzetten rond dit thema, kunnen contact opnemen met de samensteller (fax of telefoon (056) 35 78 66). We willen immers ook de jongeren zelf aan het woord laten!