Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 41

Bio- en bibliografie ‘van’ en ‘over’ Herman Vos (^o1928):

I. Biografie:

-	geboren in Meise als Herman Lodewijk Alfons Vos op 8 juli 1928, als jongste in het katholieke, Vlaamsvoelende gezin van Louis Vos (Balen, ^o1885 - Berchem, †1958) en Emilienne Mertens (Tienen, ^o1885 - Melle, †1966); het gezin telde daarnaast nog 8 kinderen, nl. de zonen: Frans en Rik en de dochters: Mia (getrouwd met Edmond de Goeyse), Julia, Ida, Elza, Leentje en Lieve; vader Vos was aanvankelijk beroepsmilitair, later bankbediende en uiteindelijk bureauchef bij de Nationale Bank te Brussel;
-	ten gevolge van oorlogsmoeilijkheden en repressie (vader Vos werd gebroodroofd: hij beschikte alleen over een kleine vergoeding als oorlogsinvalide 1914-18) verhuisde het gezin in 1944 eerst naar Berchem bij Antwerpen en twee jaar later naar Gent;
-	Herman ging tot 1940 naar de lagere school in Meise; middelbaar onderwijs (moderne humaniora) volgde hij, vanaf het einde van de oorlog en meteen daarna, als intern aan het St.-Lievenscollege te Antwerpen; toen ze in Gent woonden, volgde Herman de lessen aan het Provinciaal Handels- en Taalinstituut te Gent, maar een diploma behaalde hij niet;
-	van 1948 tot 1949 vervulde hij zijn dienstplicht bij het regiment Para, 2de eskadron, 2de peloton - Special Air Service (toen

[p. 92]

	waren para's en commando's nog niet ‘gefusioneerd’);
-	in 1949 vestigde het gezin zich te Londerzeel; Herman werkte plusminus één jaar als hulpboekhouder in een fabriekje in Laken (Brussel), tot hij voldoende geld bijeen had gespaard om in 1950 - naar Argentinië uit te wijken: daar kwam hij aan de kost als dijkwerker, timmerman, magazijnmeester, ‘expert’ in gasleidingen én als mecanicien voor dieselmotoren; in Argentinië woonde Vos, na een kort verblijf bij zijn zus in Santos-Lugares, eerst bij een andere zus in Norberto de la Riestra; daarna ging de reis voor negen maanden naar Malalgue, een woeste bergstreek op de Chileense grens (cf. De zonen van Pepe Gimenez en Een man kwam van de cerro); later verhuisde hij naar Florencio Varela en nog later naar San Justo, waar zijn ouders inmiddels waren komen wonen; met andere jonge Vlamingen werkte hij er mee aan de uitgave van het jongerenblad Tijl (opgericht door Jan Daels) en het maandblad van promotor-redacteur Leo Poppe: De Schakel-El Lazo;
-	na zijn huwelijk op 25 maart 1955 in Temperley (gemeente Lomas de Zamora) met Jeannine Coene (Oostende, ^o10 januari 1933, die eveneens met het hele gezin naar Argentinië was uitgeweken), bleef Herman (na de huwelijksreis) in Vlaanderen; als installateur van centrale verwarming ging hij - na 5 jaar Argentinië (cf. Argentinië in Averbodes Jaarboek 1980) - aan het werk; tijdelijk vond hij in St.-Job-in-'t Goor een onderkomen bij zijn nicht Mia en haar man, Valère Depauw;
-	door toedoen van Depauw, werkzaam als redacteur bij de Tijdschriften Uitgevers Maatschappij te Antwerpen, werd ook Herman Vos in de redactie van bladen als Goed Nieuws voor de Vrouw, Panorama (‘Weekblad voor het gezin’) en Libelle opgenomen; pseudoniemen van hem waren in die tijd: Herman Reinaert en Rik Koene (voor de franstalige edities: Armand Renard en Henri Cohenne) en een enkele keer zelfs Armando Zorro; Vos werkte ook mee aan bladen als Zie en De Autotoerist; ook aan diverse (school)radio- en t.v.-programma's (‘Penelope’ bijv.) verleende hij zijn medewerking; van 1982 tot 1989 werkte Vos met de rubrieken ‘God schept de dagen’ en ‘Vanuit Malpertuus’ mee aan 't Pallieterke (tot hij niet langer met de politieke strekking van het blad akkoord kon gaan);
-	in november 1960 verscheen in D.W.e.B., op aanraden van Dries Janssen en Valere Depauw, Vos' debuutnovelle: De zonen van Pepe Gimenez;
-	in december 1966 werd Herman Vos door de toenmalige minister van Nederlandse cultuur, Renaat van Elslande, benoemd tot rijksinspecteur bij de openbare bibliotheken van de arrondissementen Turnhout, Mechelen, Dendermonde en Halle-Vilvoorde; in die functie volgde hij Gerard Walschap, Hubert Lampo en Albert van Hoogenbemt op en moet hij een 300 bibliotheken ‘controleren’ (in 1993 hoopt Vos in deze baan met pensioen te gaan);
-	Vos was van 1971 tot 1974 redacteur van het ts. Heibel; hij is lid van het leescomité van Boekengilde De Clauwaert; was voorzitter voor Antwerpen van het C.V.K.V.; thans is hij nog redactielid van het ts. Vlaanderen (waarvoor hij in 1967 een Felix Timmermans-nummer samenstelde n.a.v. de 20ste verjaardag van het overlijden van de auteur); hij maakte tevens deel uit van de Vereniging van Kempische Schrijvers, de Lierse kunstkring ‘Konvent’ en het Priester Daensfonds; ter opvolging van Bernard Kemp (†1980) was hij lid van de Raad van Bestuur van de V.V.L.;
-	het literaire werk van Herman Vos werd diverse keren bekroond: • in 1961 met de literaire prijs van de provincie Antwerpen voor De zonen van Pepe Gimenez, • in 1962 in het Referendum van de Vlaamse Letterkundigen met dezelfde debuutnovelle; • in 1963 met de derde prijs (= 30.000 fr.) in de Romanprijsvraag ‘Heideland voor Noord en Zuid’ met Het ultieme salvo (de jury bestond uit Raymond Herreman, Clem Bittremieux en Bert Ranke); • in 1969 in het Referendum van Boekengilde De Clauswaert (met 51, 75% van de stemmen voor de beste roman) met Ik ben de maraboe; • in 1973 met een premie voor verdienstelijke prozawerk van de provincie Antwerpen voor Ik ben de maraboe; • in 1970 met de derde prijs in de luisterspelwedstrijd van de B.R.T. en de S.A.U.K. met Heilige Bertien; • in 1982 met de Premie voor letterkunde van de provincie Antwerpen voor het luisterspel A vos ordres;
-	het echtpaar Vos-Coene heeft vijf kinderen (nl. Katelijne, ^o26 november 1956, licentiate sociale agogiek; Els, ^o30 april 1958 en Marleen, ^o28 november 1959, beiden licentiate in de politieke en sociale wetenschappen plus licentie communicatiewetenschappen; Nele, ^o11 juli 1962, kinesitherapeute en Wouter, ^o3 juli 1966, gegradueerde in de orthopedagogie) en negen kleinkinderen; vele jaren woonden ze aan de Oude Keerbergsebaan in Rijmenam bij Mechelen; thans luidt hun adres: Prins Boudewijnlaan 333/1, 2650 Edegem tel. [phone]

II. Bibliografie ‘van’:

1) Novellen en verhalen:

De zonen van Pepe Gimenez (1960, 1983^7), * Verscheen aanvankelijk in D.W.e.B., 1960, CV, blz. 615-647. * Boekengilde De Clauwaert bracht in 1968 in haar serie ‘Caleidoscoop der Nederlandse Letteren’ een schooluitgave van De zonen van Pepe Gimenez, met commentaar en aantekeningen door L. Vanden Eynde (1983^7, 58 + 15 blz.). * In 1973 verscheen bij Twayne Publishers Inc., New York in Modern Stories from Holland and Flanders een Engelse vertaling onder de titel: The Sons of Pepe Gimenez. (Volgens Karel Jonckheere zouden er van de novelle ook een Griekse en een Roemeense vertaling bestaan; de auteur zelfheeft daar zijn twijfels over.)

Het ‘Saubiest’ in M. Gijsen e.a.: Het dier en wij. Brussel-Den Haag, Manteau, 1968, blz. 112-121.

Variaties in het zand. 4 maal liefde onder het Zuiderkruis (1970),

waarin: De vervloekte minnaar, Capitan Maria, Chicas de

[p. 93]

Miel en De strandloopster. * De vervloekte minnaar verscheen aanvankelijk in Ons Erfdeel, 1964-65, VIII, nr. 1, blz. 58-63. * De strandloopster en De vervloekte minnaar werden ook opgenomen in de bundel Meer suers dan soets. Verhalen rondom lief en leed (Leuven, Davidsfonds, 1977, blz. 201-223 en 225-243.

Las Palmas, ... april '74 in De kortste verhalen en gedichten van... samengesteld door Walter Soethoudt. Antwerpen, Walter Soethoudt, 1974, blz. 201-211.

De koning van Tahoua (1976, 1979^2). * In Een nieuw geluid. Engagement in Vlaams proza, een uitgave voor cursorische lectuur, namen D. Coenjaerts en J. Vorsselmans een fragment op uit De koning van Tahoua, met vragen en een interview met de auteur door Roger Vanbrabant (Antwerpen-Amsterdam, De Nederlandsche Boekhandel, 1980, blz. 96-101, 126-127 en 102-107).

De groene leeuw in Mijn dorp is de wereld. Leuven, Davidsfonds, 1979, blz. 355-425.

Armco-Argentina, juni 1955 in M. Adriaens: Nooit meer hetzelfde. Onvergetelijke momenten. Antwerpen, Dedalus, 1990, blz. 113-116.

Capitàn Maria (1992).

2) Romans:

Een man kwam van de cerro (1961, 1987^3), * De roman verscheen als feuilleton in G.v.A. (1972) en in D.S. 24 december 1976 tot 14 januari 1977, 25 afleveringen).

Het ultieme salvo (1964, 1980^2), * De roman verscheen tevens in de reeks ‘Vlaams Auteurs’ van Uitgeverij Beckers met een voorwoord van Herman Vos (blz. 7) en een ‘Inleiding’ (blz. 13-40) door René Turkry (Antwerpen, Beckers, 1981, 192 blz.).

Ik ben de maraboe (1969, 1970^2), * Van deze roman van Vos bestaat een ‘Grote-Letter-Uitgave’, verschenen in 1974 bij de Grote Letter Bibliotheek in Eindhoven (175 blz., nr. 75).

Nathalie! Nathalie! (1974),

De droes (1977),

Het zonnerad (1980),

Vluchthuis 3 (1982), * Verscheen als feuilleton in 29 afleveringen in D.S., van 24 februari tot 28 maart 1984.

Brix, om te leven (1985),

De paasnagel (1987),

Petar (1989).

3) Luisterspelen:

Heilige Bertien (1970), * Uitgezonden door de S.A.U.K. (= de Suid-Afrikaanse Uitsaai Korporasie) op 19 maart 1971 in een regie van Roelf Jacobs. De B.R.T. zond het luisterspel in een regie van Herman Niels uit op 7 januari 1972.

A vos ordres (1978). * Door de B.R.T. uitgezonden op 29 april 1979 en op 31 augustus 1980, telkens te 21.05 u. Regie: Herman Niels. Met Maurits Goossens, Emmy Leemans en Ugo Prinsen.

4) Poëzie:

El Camino - een weg naar vrienden (1990). * Verlucht met linosneden van Beatrijs Lombaerts.

III. Bibliografie ‘over’:

A. Algemeen:

a) monografie:

-	Van Campenhout F., Herman Vos. Beveren, Orbis en Orion/Nijmegen, Gottmer, 1982, 88 blz. - Grote Ontmoetingen: 31.

b) ‘literaire portretten’ van Herman Vos:

-	Copmans W. in 't Kofschip, 1980, VIII, nr. 5, blz. 14-21.
-	De Swert F. in Bg., 1973, LI, nr. 4, achterflap.
-	Goedemé G. in M. Janssens e.a.: Geboekstaafd. Vlaamse prozaschijvers na 1945.
	Leuven, Davidsfonds, 1988, blz. 272-276.
-	Van Fraechem H.J.L. in Vlaanderen, 1967, XVI, nr. 93, blz. 206-207.

c) interviews met de auteur:

-	De Ceulaer J. in Te gast bij Vlaamse auteurs, 4. Antwerpen, De Garve, 1964, blz. 102-108.
-	De Ceulaer J. in Elf twintigers. 's-Gravenhage-Rotterdam, Nijgh & Van Ditmar, 1971, blz. 74-81.
-	Vanbrabant R. in Een nieuw geluid. Engagement in Vlaams proza. Inleiding, keuze en opgaven door D. Coenjaerts en J. Vorsselmans; Antwerpen-Amsterdam, De Nederlandsche Boekhandel, 1980, blz. 102-107.

B. Bijzonder: studies en recencies i.v.m. het creatieve proza van Herman Vos:

a) novellen en verhalen:

i.v.m. De zonen van Pepe Gimenez (1960, 1983^7): - Brulez R. in Het Boek van Nu, 1960-61, XIV, blz. 179. - De Vree P. in De Periscoop, 1960-61, XI, nr. 8, blz. 4. - Hardy P. in Bg., 1961, XXXIX, blz. 50-51. - Hardy P. in Bij benadering. Dagwerk van een recensent. Brecht-Antwerpen, De Roerdomp, 1973, 2 (L-W), blz. 340-342. - Roelants M. in Elseviers Weekblad, 25 februari 1961.

[p. 94]

- Speliers H. in Wij, galspuwers. Een bundel polemieken. Brugge, De Galge, 1965 (Galgeboekje: 3), blz. 109-111. - Van de Voorde U. in S.d.L., 10 juni 1961. - W(esterlinck) A. in D.W.e.B., 1961, CVI, blz. 225-226.

i.v.m. Variaties in het zand (1970): - Deflo L. in Kultuurleven, 1971, XXXVIII, blz. 809-810. - Hardy P. in Bg., 1971, IL, blz. 13-14. - Hardy P. in Bij benadering. Dagwerk van een recensent. Brecht-Antwerpen, De Roerdomp, 1973, 2 (L-W), blz. 350-352. - Janssens M. in D.W.e.B., 1971, CXVI, blz. 220-222. - V(an) R(emoortere) J. in Vlaanderen, 1971, XX, nr. 117, blz. 65. - X. in Nieuwe Stemmen, 1971-72, XXVIII, blz. 59.

i.v.m. De koning van Tahoua (1976, 1979^2): - D(emedts) A. in S.d.L., 6 mei 1977. - Demedts A. in D.W.e.B., 1977, CXXII, blz. 203. - Janssens E. in De Periscoop, 1976-77, XXVII, nr. 5, blz. 12. - Van de Moortel R. in Bg., 1977, LV, blz. 200-201.

b) romans:

i.v.m. Een man kwam van de cerro (1961, 1987^3): - De Vree P. in De Periscoop, 1960-61, XI, nrs. 9-10, blz. 5. - Hardy P. in Bg., 1961, XXXIX, blz. 172-173. - Hardy P. in Bij benadering. Dagwerk van een recensent. Brecht-Antwerpen, De Roerdomp, 1973, 2 (L-W), blz. 342-345. - Roelants M. in Elseviers Weekblad, 27 mei 1961. - Scheer L. in D.W.e.B., 1961, CVI, blz. 671-673. - X. in D.S., 23 december 1976.

i.v.m. Het ultieme salvo (1964, 1980^2): - Hardy P. in Bg., 1965, XLIII, blz. 52-53. - Hardy P. in Bij benadering. Dagwerk van een recensent. Brecht-Antwerpen, De Roerdomp, 1973, 2 (L-W), blz. 346-347. - Kemp B. in S.d.L., 6 maart 1965. - Ranke B. in De Periscoop, 1964-65, XV, nr. 11, blz. 3.

i.v.m. Ik ben de maraboe (1969, 1970^2): - Demedts A. in De Periscoop, 1968-69, XIX, nr. 11, blz. 3. - Hannelore R. in Heibel, 1969-70, V, nrs. 2-3, blz. 52-53. - Hardy P. in Bg., 1969, XLVII, blz. 247-248. - Hardy P. in Bij benadering. Dagwerk van een recensent. Brecht-Antwerpen, De Roerdomp, 1973, 2 (L-W), blz. 347-350.

i.v.m. Nathalie! Nathalie! (1974): - Copmans W. in Creare, 1974, III, nr. 6, blz. 19-20. - Demedts A. in De Periscoop, 1974-75, XXV, nr. 2, blz. 1. - Hardy P. in Bg., 1974, LII, blz. 387-388. - Leys H. in S.d.L., 25 april 1975. - Van Gool J. in D.W.e.B., 1975, CXX, blz. 550.

i.v.m. De droes (1977): - Demedts A. in S.d.L., 12 januari 1979. - Janssen E. in De Periscoop, 1976-77, XXVII, nr. 12, blz. 5. - Van de Moortel R. in Bg., 1977, LV, blz. 388-389. - V(an) d(e) P(erre) R. in Vlaanderen, 1977, XXVI, nr. 160, blz. 304.

i.v.m. Het zonnerad (1980): - Decorte L. in Argus, 1981, IV, nr. 19, blz. 79-80. - Demedts A. in S.d.L., 27 juni 1980. - Flanders C. in Boek en Bibliotheek, 1981, nr. 10, blz. 239-240. - Geerts L. in De Nieuwe/Boeken, 23 mei 1980, nr. 28, blz. 20-21. - J(acobs) R. in Vlaanderen, 1980, XXIX, nr. 177, blz. 252. - Van de Moortel R. in Bg., 1980, LVIII, blz. 418-419. - Vandergraesen F. in D.W.e.B., 1980, CXXV, blz. 696-697. - Zaal W. in Elseviers Magazine, 1 november 1980, blz. 125-127.

i.v.m. Brix, om te leven (1985): - D(urnez) G. in S.d.L., 14 september 1985. - Durnez G. in Jaarboek Vlaamse literatuur 1985. Brussel, Grammens, 1985, blz. 34-35. - Van Hulle J. in D.W.e.B., 1986, CXXXI, blz. 66-67. - Van Hulle J. in Bg., 1985, LXIII, blz. 548.

i.v.m. De Paasnagel (1987): - Van Hulle J. in D.W.e.B., 1987, CXXXII, nr. 9, blz. 72-73.

i.v.m. Petar (1989): - Van Hulle J. in S.d.L., 16 december 1989.

Luc Decorte