Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 39

Uit het leven van kunsten en letteren

Berichten voor deze rubriek sturen aan het Redactiesecretariaat van het tijdschrift ‘Vlaanderen’, ‘Ter Hoogserleie’, Hondstraat 6, 8700 Tielt. Om in aanmerking te komen voor publikatie in nr. 234 (jan.-febr. 1991) moeten de berichten ons bereiken vóór 30 december 1990.
Met dank voor uw medewerking.

• Antwerpen

Van 20/12/90 tot 24/2/91 loopt in het Provinciaal Museum voor Fotografie de tentoonstelling 20 Sowjetfotografen 1917-1940. De selectie geeft een goed gespreid overzicht van de wijze waarop talrijke fotografen in deze periode hun werk zowel vormelijk als inhoudelijk ten dienste hebben willen stellen van de idealen en doelstellingen van de revolutie. Bijzondere aandacht gaat naar het oeuvre van Alexander Rodtchenko, één van de belangrijkste Russische avantgarde-kunstenaars, die met niet minder dan 50 foto's vertegenwoordigd zal zijn. Een viertalige catalogus, met meer dan 160 illustraties, is beschikbaar. Voor alle inlichtingen over deze tentoonstelling kan u terecht in het Provinciaal Museum voor Fotografie, Waalse Kaai 47 te 2000 Antwerpen, tel. [phone].

- In 1990 bestaat het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten (Leopold de Waelplein, 2000 Antwerpen, tel. [phone]) honderd jaar, maar de collecties zijn echter van vroegere datum en gaan terug op de academie die gesticht werd in 1663 o.m. door David Teniers. Met dit eeuwfeest werden de zalen opnieuw opgefrist en de kelders verbouwd tot werk-, reserve- en bergruimte. Reeds van 20/10 en nog tot begin februari kan men er terecht om de zo volledig mogelijk uitgestalde (eigen) collecties te bekijken.

- Tevens worden er een paar grote tentoonstellingen in het vooruitzicht gesteld: van 17/2 tot 21/4/91: ‘In dienst van de kunst, Antwerps mecenaat rond kunst van heden, 1905-1959’. En van 12/5 tot 1/9/91 loopt er de David Teniers-tentoonstelling.

- Op zondagvoormiddag van 11 tot 12.30 u. houdt men er ook weer zgn. wintervoordrachten: 6/1/91: D. Cardyn-Oomen, afdelingshoofd grafiek en beeldhouwwerk Modern Kunst: De minder gekende verzameling: beelden, tekeningen en grafiek. - 20/1/91: J. Vervaet, eerstaanwezend assistent met verantwoordelijkheid voor de afdeling grafiek en beeldhouwwerk Oude Kunst: Beeldhouwwerk van Oude Meesters uit de verzameling van het K.M.S.K. - 3/2/91: L. Wuyts, werkleider/wetenschappelijk bibliothecaris: Woord en beeld. Commentaren bij enkele werken van Rubens. - 17/2/91: L. de Jong, eerstaanwezend assistent/hoofd van de Educatieve Dienst: Hoe publiek is een museum? - 3/3/91: leidend ambtenaar van het Mininisterie v.d. Vlaamse Gemeenschap: Het museumbeleid in Vlaanderen (onder voorbehoud).

- Sinds november jl. bestaat deSingel 10 jaar en n.a.v. dit gebeuren werd op 10/11 duchtig gevierd. Wie de kalender (per maand) van de activiteiten van deSingel wil toegestuurd krijgen, richt daartoe een verzoek tot het Kunstcentrum vzw, Jan van Rijswijcklaan 155, 2018 Antwerpen, tel. [phone].

- Nog tot 31/12/90 kan men in het Provinciaal Diamantmuseum, Lange Herentalsestraat 31-33, 2018 Antwerpen, de tentoonstelling ‘Juwelen - Meesterwerken. Een internationale collectie’ bewonderen. Dagelijks toegankelijk tussen 10 en 17 uur.

• Antwerpen - Peer

Volgend jaar is het 5 jaar geleden dat toondichter Armand Preud'homme overleed. De naar zijn naam genoemde stichting wil dit herdenken met de uitgave van een

[p. 477]

langspeelplaat (cassette) met de titel ‘Armand Preud'homme Onvergetelijk’, waarop de meest bekende liederen in medley-vorm worden opgenomen. De uitgave is voorzien voor volgend jaar. Met de opbrengst ervan wenst de Stichting een klok aan te kopen voor de nieuwe beiaard van de St.-Trudokerk van Peer, de geboortestreek van Armand Preud'homme. De klok zal ten andere zijn naam dragen. De intekenprijs voor de lp of cassette bedraagt 495 fr. Men kan de som over maken op rek. nr. 860-0902370-58 t.n.v. de A. Preud'hommestichting, Paardemarkt 95, 2000 Antwerpen, met de vermelding ‘Klok/LP’ of ‘Klok/Cassette’. Op dit adres ook informatie i.v.m. een eventueel lidmaatschap van de Stichting.

• Beringen

Uit het programma-aanbod van het Casino, Kioskplein 25, 3560 Beringen noteren we volgende manifestaties: twee musicals door het Koninklijk Ballet van Vlaanderen: ‘Musical Chicago’ (op 22/12/90, om 20 u.) en ‘Broadway Baby’ (op 1/3/91, om 20 u.). Op 22/1/91 is het Mechels Miniatuur Teater te gast met ‘Koning Hert’ (om 20 u.), op 12/3/91 (om 20 u.) met ‘Komedianten’ van Trevor Griffiths. In de reeks recitals van jonge Belgische musici kunnen we op 28/2/91 (om 20 u.) het Kegelstatt Trio beluisteren met Theo Vanhove (klarinet), Pascale Pirmez (piano) en Ning Shi (viool); op 18/4/91 (om 20 u.) is het de beurt aan Koen Kessels (piano) en Paul De Clerck (altviool). Info: 011/42.15.26.

• Brugge

N.a.v. de Koningsfeesten en het bezoek van het Vorstenpaar aan de stad Brugge organiseert het Provinciaal Bestuur van West-Vlaanderen op 4/5/91 een Kunstmarkt op het Burgplein. Kunstenaars en amateurskunstenaars, hobbyisten en ambachtslui krijgen de kans om een groot publiek te laten meegenieten van hun creaties. Tussen 10 en 17 uur kunnen schilders, pottenbakkers, mandenvlechters, houtsnijders, kantklossers..., en nog heel wat anderen hun hobby uitoefenen in een uniek historisch kader. Elke deelnemer ‘huist’ in een tent of standje. Straatanimators ‘wedijveren’ met de muzikanten in klassieke, pop- of folkdecibels; mimespelers en jongleurs wisselen elkaar af in de ‘straatjes’ en zorgen voor heel wat feeststemming! Met de medewerking van verschillende confrerieën en firma's wordt een ‘smulstraatje’ aangelegd. Inschrijven kan vóór 31/12/1990 met het formulier te bekomen op het secretariaat. De geselecteerden worden tijdig op de hoogte gebracht. Voor meer inlichtingen en inschrijvingsformulieren kun je terecht op volgend adres: Secretariaat 60/40-viering, Provinciehuis Boeverbos, 8e Afdeling, Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries, tel. [phone].

- Voor 650 fr. (70 fr. verzendingskosten) i.p.v. 875 fr. kunnen lezers van ‘Vlaanderen’ zich het boek ‘Brugse beeldende kunstenaars omstreeks de eeuwwisseling’ van Robert De Laere aanschaffen door het overmaken van de som op de rekening 068-2051871-57 van Brugs Ommeland vzw, St.-Lucaslaan 10, 8310 Brugge. Het boek bevat o.m. de biografieën van Flori Aerts, Andrée Algrain, Joseph Bouuaert, Fernand Coevoet, de Daled's, Jules Danlos, G(aston) Frank De Craeke, Georges De Sloovere, Julien Fagel, mevr. Fonteyne-Poupaert Christine, Jules Gonthier, Leon Lanckneus, Leo Mechelaere, Michel-Jean Poppe, Karel Poupaert, Lionel Poupaert, Joseph E.M. Reubens, Dora Rommelaere, Emile Rommelaere, René Thys, Amandus Verleye en Arthur Vrielynck. Het boek telt 210 blz. en meet 155 × 235 mm.

- Reeds sedert de 16de eeuw worden ex-librissen als een sierlijk eigendomsbewijs op de binnenkant van het voorplat van een boek gekleefd. Een ex-libris is steeds vrij beperkt van formaat, grafisch uitgevoerd en aan enige ongeschreven regels onderhevig. De vermelding exlibris en de naam van de bezitter van het boek, een persoon of instelling, komt er steeds op voor. Het ex-libris is in functie van die bezitter door een graficus gecreëerd en op meerdere exemplaren afgedrukt. De kunstenaar-ontwerper brengt in zijn eigen stijl die elementen naar voor die typerend zijn voor de opdrachtgeverbezitter van het ex-libris. Het resultaat is dan meestal een eigentijdse creatie waarin zowel de kunstenaar als de opdrachtgever herkenbaar zijn. Dat de aangewende techniek het uitzicht van het prentje bepaalt is duidelijk. Wordt het ex-libris al of niet in een boek geplakt of als grafisch kunstwerk bewaard, het blijft in ieder geval een fascinerende wereld oproepen waarbij grafische techniek, kunstenaar, opdrachtgever en onderwerp uitermate boeiend zijn. Het Provinciaal Comité voor Kunstambachten en industriële Vormgeving in West-Vlaanderen vzw heeft een map uitgegeven met werk van tien Westvlaamse kunstenaars. Een paar van hen zijn jonge kunstenaars die hun nieuwe visie op het ex-libris laten blijken. De exlibris zijn opgedragen aan personen of instellingen die nauw met het voornoemde Comité verbonden zijn. De map bevat vier houtgravures waarvan twee uit de jaren vijftig door Gerard Schelpe (1951) en Luc De Jaegher (1959). Renaat Bosschaert en Emiel Hoorne maakten twee nieuwe blokken. Lieve Noreille bezorgde een linosnede. Vertrekkend van een pentekening en afgedrukt in offset zijn de ontwerpen van Jos Noreille, Jaak Van Damme, Johan Bossauw, Marc en Koen Scherpereel. De map kan besteld worden door storting van 300 fr. + 20 fr. verzendingskosten op rek. nr. 478-7010531-03 van Y. De Roo. Secret. Kunstambachten: Warrenplein 3, 8310 Brugge, tel. [phone].

- ‘De Scheldestroom’ is een bibliofiele uitgave van Renaat Bosschaert die het boek zelf gedrukt heeft en geïllustreerd met 7 houtsneden van zijn eigen hand. De oplage telt 160 genummerde en gesigneerde exemplaren die te koop worden aangeboden tegen 2.500 fr., over te maken op rek. nr. 000-0694434-11 van Grabo, Sint-Annakerkstraat 6, 8000 Brugge (tel. [phone]). Het boek bevat gedichten van Wies Moens, Emile Verhaeren, Jan Hammenecker, Bernard Symoens, Anton van Wilderode en Bert Peleman. Verzendingskosten (indien niet persoonlijk afgehaald) 100 fr.

- Geregeld vullen de Brugse Musea hun collectie met nieuwe aawinsten aan. Voor de zilvercollectie van het Gruuthusemuseum konden de Museumvrienden onlangs een zilveren punchlepel verwerven. Deze fraaie zilveren lepel met eenvoudige decoratie vertoont de zilvermerken van Brugge en van meester MB of Michiel Bulcke. Het stuk is tevens gedateerd 1783. Het is het enige gemerkte stuk van deze Brugse zilversmid in de museumcollectie en tevens de eerste punchlepel. Het kunstwerk wordt tentoongesteld in het Gruuthusemuseum dat dagelijks (behalve op dinsdag) open is van 9.30 tot 12 en van 14 tot 17 u. Inlichtingen: Dijver 12, 8000 Brugge, tel. [phone].

- Sinds oktober jl. wordt in zaal 15 van het Groeningemuseum de poëtisch-picturale reeks van Hugo Claus en Roger Raveel (Genesis) permanent tentoongesteld. Deze Genesis bestaat uit een reeks tekeningen en gedichten met als thema het Scheppingsverhaal, die in opdracht van mecenas A. Vandekerckhove uit Ingelmunster door beide kunstenaars werd vervaardigd. Deze Genesis werd enige tijd geleden in zijn volledigheid door A. Vandekerckhove aan de stad Brugge geschonken. Tegelijkertijd wordt een gelijknamige publikatie gerealiseerd waarbij o.a. alle tekeningen van Raveel in vierkleurendruk gereproduceerd zullen zijn. Het museum is dagelijks toegankelijk van 9.30-12 en van 14 tot 17 u. (gesloten op dinsdag).

• Brussel

Nog tot 20/1/91 loopt de tentoonstelling ‘Musea en vorstelijke portretten’, dagelijks (behalve op maandag en 1 januari) toegankelijk van 10 tot 12 en van 13 tot 17 u. Ingang Forum van het Museum Oude Kunst, Regentschapstraat 3, 1000 Brussel. Toegang gratis. De Koninklijke Musea sluiten zich aan bij het eerbetoon dat de Vorst te beurt valt naar aanleiding van zijn 60ste verjaardag en zijn 40 jaar koningschap met een tentoonstelling van werken gewijd aan de dynastie - schilderijen, beeldhouwwerken, tekeningen, documentair materiaal - die behoren tot de verzamelingen van het Museum. Sommige schilderijen zijn permanent tentoongesteld zoals ‘Portret van Koning Leopold I’ door Lieven De Winne, ‘De apotheose van Koningin Louise-Marie’ door Antoine Wiertz of ‘De optocht van de scholen in 1878’ door Jan Verhas. De meeste werken bevinden zich echter in de reserves zodat deze tentoonstelling een uitstekende gelegenheid vormt voor het ontdekken van scenes uit de Belgische geschiedenis en van koninklijke of prinselijke portretten die vrij onbekend zijn bij het publiek. Bepaalde werken werden voor de gelegenheid gerestaureerd zoals het ‘Portret’ van HH. MM. Koning Albert en Koningin Elisabeth te paard door Albert Besnard, een schenking van Koning Albert. Andere werken werden in een oorspronkelijke lijst geplaatst; vele marmeren beelden werden opgefrist. Verschillende kunstenaars zijn vertegenwoordigd, van Gustaf Wappers tot heden, met figuren als Ferdinand De Braekeleer, Guillaume Geefs, Louis Gallait, Franz Gailliard, Thomas Vinçotte, Victor Rousseau, Isidore Opsomer, zonder Koningin Elisabeth te vergeten die het treffende portret van haar kleinzoon Prins Albert beeldhouwde. De tentoonstelling vindt plaats in het Forum van het Museum voor Oude Kunst en in de aangrenzende ruimte waar zich vroeger de historische zaal bevond. De presentatie van een aantal werken zal trouwens reminiscenties oproepen aan hun vroegere waardering. Het documentaire gedeelte beklemtoont de banden - aanwezigheid en optreden - van de verschillende vorsten met de geschiedenis van de Koninklijke Musea: de ontwikkeling van de nationale verzamelingen vanaf 1830, de bouw van het Museum door Alphonse Balat, de uitbreidingen van het departement Oude Kunst en van de 19de eeuw en de oprichting van het Museum voor Moderne Kunst, een geheel van gebouwen ingebed in de Kunstberg, zoals Leopold II het altijd gewenst had.

- ‘Dynastie en Cultuur’ is de naam van een tentoonstelling die tot 13/1/91 toegankelijk is in de ASLK-Galerij, Kreupelenstraat 12, 1000 Brussel, alle dagen (ook op zon- en feestdagen) van 10 tot 18 u. Gesloten op 25/12 en 1/1/91. Toegang gratis.

- Van 8/2 tot 7/4/91 loopt in het Museum voor Moderne Kunst, Koningsplein 1-2 (toegankelijk dagelijks van 10 tot 13 en van 14 tot 17 u; behalve op maandag en op 1 januari) de tentoonstelling ‘Kunst in de lucht’. Het gaat om 140 vliegers -

[p. 478]

een idee van Dr Paul Eubel, tot 1989 directeur van het Goethe-Institut te Osaka - gecreëerd door de belangrijkste actuele kunstenaars en gerealiseerd volgens de eeuwenoude Japanse traditie. Nadat verschillende Japanse musea de tentoonstelling presenteerden, maakte ze een Europese rondreis: ze werd reeds opgesteld in Munchen en in La Villette te Parijs, vervolgens in Düsseldorf, Hamburg, Moskou, Lissabon enz... Daarna vertrekt ze naar verschillende steden in de Verenigde Staten waar, in 1992, de werken bij opbod verkocht zullen worden ten voordele van het Hulpfonds voor slachtoffers van Grote Rampen (Verenigde Naties). Onder de 140 kunstenaars die een vlieger ontwierpen vinden we o.a.: Frank Stella, Buren, Toyoshige Watanabe, Robert Rauschenberg, Kumi Sugai, Karel Appel, Titus-Carmel, Niki de Saint-Phalle, Tinguely, enz...

- Enkele leraars en studenten van het St.-Thomasinstituut te Brussel organiseren in Canada een tentoonstelling ‘Jonge Belgische kunstenaars’. Een honderdtal werken zullen in april 1991 geëxposeerd worden in Québec. Alle jonge Belgische kunstenaars en eindejaarsstudenten uit het kunstonderwijs kunnen hun kandidatuur indienen bij: Francis De Bolle, rue Falise 9, 1475 Baisy-Thy.

- De Koninklijke Musea voor Schone Kunsten/Moderne Kunst (Museumstraat 9, tel. [phone]) melden volgende nieuwste aanwinsten: Ernesto Tatafiore (1943), Aan Marat (1989), Mixed media op papier, 100 × 70 cm, Inv. 11.013. - Ian Hamilton Finlay (1925), Hulde aan Joseph Bara (1986), Steen en brons, 85 × 60 × 60 cm, Inv. 11.051. - Amédée Cortier (1921-1976), Gina (1968), Drieluik, Acryl op doek, 95 × 80 cm (3 ×), Inv. 11.054(1-3). - Tony Cragg (1949), Fragmente (1987), Staal, 123 × 250 × 220 cm, Inv. 11.052. - Panamarenko (1940), UFO - Wismagneten, (1980), Ensemble van een beeldhouwwerk en een tekening, Mixed media, Ontwerptekening, 29,4 × 44,5 cm, Kunstwerk verworven dank zij het mecenaat van Reader's Digest, Brussel, Inv. 11.053 (1-2).

- De Concertvereniging van het Koninklijk Conservatorium Brussel (Regentschapsstraat 30, 1000 Brussel) programmeert op 17/1/91 een concert met het Harmonieorkest o.l.v. Jan Segers met de creatie van ‘Symfonische schetsen’ van de dirigent zelf. Op 7/2/91 leidt Juliaan Wilmots ‘Vokale Ensembles’ die Variaties op een thema van Paganini (van W. Lutoslawski) en Carmina Burana (van C. Orff) brengen i.s.m. het koor van de Kunsthumaniora.

- Van 16/2/91 tot en met 14/4/91 kan men terecht in de Koninklijke Musea voor Kunst en geschiedenis, Jubelpark 10, 1040 Brussel, voor de tentoonstelling ‘Het Goud der Skythen’, dagelijks toegankelijk van 10 tot 17 uur, op woensdag tot 22 uur en maandag gesloten. De toegangsprijs: 80, 120 en 150 fr. De tentoonstelling kwam tot stand in het kader van een bilateraal uitwisselingsakkoord met het Hermitagemuseum van Leningrad. Van de 7e tot de 3e eeuw voor Chr. domineerden de Skythen, deze meedogenloze nomadenruiters, zoals wij ze uit de verslagen van Herodotus leren kennen, het gebied ten noorden en ten oosten van de Zwarte Zee.

Vooral door hun snelheid en wendbaarheid wisten deze bedreven ruiters telkens weer, als een soort guerillastrijders avant la lettre, de infanteristen en wagenmenners van hun vijanden met primitieve pijl en boog te verrassen en te verslaan. Ook pasten zij reeds de tactiek van de verschroeide aarde toe.

Het merendeel van de getoonde stukken is afkomstig uit ‘kourganen’, enorme grafheuvels waarin de hoofdmannen begraven werden. Niet alleen hun bezittingen, zoals gouden drinkbekers, juwelen e.d. werden tijdens de ceremonie meegegeven, maar ook hun paarden en zelfs hun vrouwen en dienaars werden geofferd.

Zowel naar thema als naar vorm werd de kunst der Skythen beïnvloed door de verschillende grote culturen zoals de Assyriërs, de Achemendidische Perzen, de Egyptenaren, maar vooral de Grieken, met wie zij via de Ionische handelsposten (b.v. Olbia) nauw handelscontacten onderhielden.

Men treft de dierstijl over een veel ruimer gebied aan dan alleen in de zuidelijke Oekraïne en de Kaukasus, waar de Skythen heersten. Over een uitgestrekt gebied van de Donauoevers in Hongarije tot aan de Ordos in China en van de 40ste tot de 50ste breedtegraad, komen dezelfde thema's terug. Om deze uitzonderlijke culturele éénheid te illustreren wordt in de tentoostelling ook aan de andere beschavingen uit deze gebieden aandacht geschonken.

Een opmerkelijke verzameling is afkomstig uit het Altaigebergte in noordwest-Mongolië, met stukken in hout, been en zelfs leer, zijde en bont, geconserveerd door het eeuwige ijs.

De Sarmaten, die in de derde eeuw voor Christus de ondergang van de Skythen betekenden, sluiten de tentoonstelling af.

• Brussel/Louvain-la-Neuve

Van 8 tot 12/9/91 wordt in het Congrespaleis in Brussel het XIde Internationaal Congres voor Numismatiek gehouden. Er is een uitgebreid programma van lezingen voorzien. Voor deelname en verdere informatie kan men terecht bij het secretariaat van het Congres: Mej. Ghislaine Moucharte, Collège Erasme, Place Blaise Pascal 1, 1348 Louvain-la-Neuve. Het inschrijvingsgeld bedraagt 3.000 BF.

• Gent

Project Mousa is een nieuw initiatief en beoogt de culturele vorming van de mens aan de hand van cursussen taal, literatuur, kunst, filosofie, enz... In het voorjaar van 1991 worden twee cultuurgebieden behandeld: Griekenland en Italië (de Latijnse cultuur inbegrepen). Van januari tot mei zullen zes cursussen gedoceerd worden in de Oude Abdij van Drongen, Drongenplein 27, 9031 Gent-Drongen (telefoonnr. 091/26.52.26). Een cursus is een reeks van 15 lessen van 2 uur en wordt gegeven op weekdagen van 18 tot 20 u. en op zaterdag van 10 tot 12 u. Het inschrijvingsgeld bedraagt 2.500 fr. Een overzicht: maandag: Latijnse taal; dinsdag: Italiaanse taal; woensdag: Latijnse literatuur; donderdag: Italiaanse literatuur; vrijdag: Griekse cultuur; zaterdag: Griekse schrift en literatuur. De culturele en literaire cursussen zijn geografisch ingedeeld en behandelen onderwerpen die interessant zijn voor de toerist. Voor een folder of voor je inschrijving (ten laatste 31 december) bij Kris De Boel, Ooievaarstraat 124, 9000 Gent.

- N.a.v. de 85e verjaardag van kunstschilder Robert Arens (^o1905, Zele) wordt het kunstboek ‘Robert Arens. De realiteit van de droom’ gepubliceerd, waarin Anton van Wilderode en René Turkry van het talent van de kunstenaar getuigenis afleggen. Bestellingen kan men richten aan ‘Stichting Mens en Kultuur’ b.v.b.a., Groot-Brittanniëlaan 43, 9000 Gent en 1.860 fr. (+ 100 fr. port) overmaken op rek. nr. 290-0028881-93. Het boek telt 180 blz. en is geïllustreerd met 36 kleurenillustraties en diverse zw.-w.-foto's. Formaat 224 × 295 mm.

- Het Nieuwpoortteater, Nieuwpoort 35, 9000 Gent speelt nog in de loop van december (Speelteater) ‘De krijtkring’ naar Bertolt Brecht en dit op 22 (première), 23, 26, 27, 28 en 29 dec. om 20.30 u. en reserveren kan dagelijks tijdens de kantooruren bij FNAC: tel. [phone].

- De Middagen van de Literatuur, georganiseerd door het Poëziecentrum, vinden plaats in Het Toreken, Vrijdagmarkt, telkens op donderdagmiddag van 12.30 tot 13.15 uur. Frank Degruyter presenteert en de toegangsprijs bedraagt 40/50 fr. Het programma vermeldt nog: Marc Reynebeau over Paul van Ostaijen, op 17/1/91; Hugo Brems over Nederlandse poëzie 1950-1989, op 31/1/91, Brigitte Raskin over eigen werk, op 14/2/91; Eddy van Vliet over eigen werk, op 28/2/91.

• Gent/Brugge

Het ARCA-theater deelt voor nov.-dec. 1990 en jan. 1991 zijn repertorium mee: ‘De Coburger’ van Mark De Bie met Jo De Meyere in Arca/Brugge; ‘Duizend Rozen’ van Gustav Ernst nog t/m 1 dec. in Arca/Gent; ‘Shirley Valentijn’ van Willy Russell met Doris Van Caneghem, nog tot 7/12 in V.K.C. Roeland; ‘Vincent van Gogh’ van Jo Gevers & Jo Decaluwe met Jo Decaluwe, tot 27/12 in V.K.C. Roeland/Gent. Info: ARCA/Gent, St.-Widostraat 3, 9000 Gent, tel. [phone].

• Hasselt

Sedert de totstandkoming van de Belgische Staat in 1830 heeft Vlaanderen strijd geleverd voor het gebruik van de Nederlandse taal. De eerste stappen waren gericht op de verbetering van de kennis van het Nederlands bij de jeugd en de vernederlandsing van het onderwijs. Het is waarschijnlijk de moeilijkste operatie geweest in de geschiedenis van de Vlaamse beweging. In ieder geval was het haar meest verrijkende en effectieve actie. Mark Hanson heeft de geschiedenis van de introductie van het Nederlands in het Limburgs middelbaar onderwijs onderzocht en in een boek samengebracht. Dit boek, getiteld ‘Van Frans naar Nederlands. De taalsituatie in het Limburgs middelbaar onderwijs 1830-1914’, verschijnt in de reeks Maaslandse Monografieën. Eventuele bestellingen richten aan de Provinciale Dienst voor Cultuur, Zuivelmarkt 33, 3500 Hasselt.

- In de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten, Kunstlaan 12, 3500 Hasselt (tel. [phone]) kan men in het atelier ‘Keramiek’ de gelijknamige tentoonstelling gaan bekijken en dit nog tot 29/1/91. Opengesteld op dinsdag, donderdag en vrijdag van 18.30 tot 21.30 u.; woensdag van 14 tot 21.30 u. en zaterdag van 14 tot 17 u.; op maandag gesloten, evenals tijdens de kerstvakantie van 24 december 1990 t.e.m. 6 januari 1991.

• Kortrijk

Het Cultureel Centrum programmeert op 21/12/90 in de Stadsschouwburg de musical ‘Hair’, van Rapo en Ragni, gebracht door de Broadway Musical Company New York (om 20 u.). In de Concertstudio presenteren Koen Crucke en Carine Viaene op 14/1/91 (om 14.30 u.) ‘operettemelodieën’, terwijl op 19/1/91 de Free Art Dance Company in een choreografie van Guy Pauwels optreedt in de Schouwburg (om 20 u.). Op 29/1/91 (om 20 u.) brengt het Theatergezelschap De Korre het stuk ‘Oblomov’ van Fr. N. Kroetz. Info: C.C., Doorniksestraat 16, 8500 Kortrijk, tel. [phone].

- De Vlaamse Klub Leieland brengt een gevarieerd programma in 1991, waaruit we een keuze maken. Op 6/1/91: Nieuwjaarsconcert met François Glorieux en Orkest, om 18 u. in de Stadsschouwburg. Daar is op 1/2/91 ook Willem Vermandere

[p. 479]

te gast (om 20.15 u.) en op 9/3/91 kan men er terecht voor een concert van Slavische klanken uit de Oekraïne, gebracht door het Utrechts Byzantijns Koor. Info: Secretariaat, Gentsesteenweg 59, 8500 Kortrijk, tel. [phone].

• Kortrijk/Leuven

In 1967 werden door de Kerkfabriek Sint-Maarten Kortrijk 133 oude drukken gedeponeerd in de Bibliotheek K.U. Leuven Campus Kortrijk (KULAK). Al snel bleek zich daarin een onvermoede schat te bevinden: de privé-bibliotheek van een 16de-eeuwse Kortrijkse kanunnik, of althans een belangrijk restant ervan. Dit voor de Nederlanden vrij unieke feit zou al voldoende zijn om de boeken van Jan de Hondt eens in de kijker te plaatsen. Maar er is meer! In de vier à vijf eeuwen van zijn bestaan heeft deze boekenschat heel wat geleden. Bijna alle boeken bleken door vocht te zijn aangetast. Ook andere schade bedreigde het voortbestaan van de kostbare collectie. De KULAK, de Kerkfabriek Sint-Maarten en De Leiegouw besloten in 1987 zich gezamenlijk in te zetten voor de redding van dit waardevolle stuk Kortrijks erfgoed. Met de steun van meer dan honderd begunstigers werden de De Hondtboeken gerestaureerd. Een tentoonstelling vormt het sluitstuk van de werkzaamheden van het Restauratieproject Bibliotheek Jan de Hondt. De tentoonstelling is op de eerste plaats bedoeld voor een breed publiek van geïnteresseerden, sociaal-culturele verenigingen en schoolgroepen. Uiteraard staan De Hondts gerestaureerde boeken er centraal. Daarnaast wordt het tijdsgebeuren opgeroepen, wordt de aandacht gevestigd op het toenmalige geestesleven in onze streken, en wordt uitvoerig stilgestaan bij de problemen die rijzen bij de restauratie van oude drukken. Daardoor richt deze tentoonstelling zich ook tot (cultuur)historici en professionelen uit de boek- en de restauratiewereld. De tentoonstelling bestaat uit de volgende delen: 1. Kortrijk in de 16de eeuw - 2. Kanunnik Jan de Hondt - 3. De boeken van Jan de Hondt - 4. De Hondts werkkamer - 5. De boeken van de Sint-Maartenskerk - 6. De restauratiewerkzaamheden. Tot de waardevolste boeken van de collectie behoren enkele incunabels of wiegedrukken, dit zijn met losse letters gedrukte boeken van vóór 1501. Ook wordt getoond hoe De Hondt bij testament zijn boeken aan vrienden en verwanten uitdeelde. Het mag dan ook verwonderlijk heten dat op heden nog enkele tientallen aan de Kortrijkse kanunnik toe te schrijven banden samen bewaard zijn gebleven. Zoals uit vóór de restauratie gemaakte foto's duidelijk blijkt, hadden in het bijzonder vochtigheid en schimmel de boekenschat van Jan de Hondt ernstig aangetast. In 1988-1990 werden de beschadigde boeken gerestaureerd. Daarbij stond de bedoeling voorop niets verloren te laten gaan van de oorspronkelijke staat van het boek. De videomontage die van de restauratiewerkzaamheden werd gemaakt, geeft een goed beeld van de aangewende technieken. De tentoonstelling loopt in de Centrale Bibliotheek K.U. Leuven, Mgr. Ladeuzeplein 21, 3000 Leuven, nog tot 26/1/91, van maandag tot vrijdag van 8.45 tot 19 u. en op zaterdag van 8.45 tot 12.30 u. (Gesloten op 22/12/90 tot en met 2/1/91). Toegang is gratis en de catalogus kost 450 fr.

• Leuven

Reeds voor het vierde seizoen nu, zullen er twee concertcycli worden gegeven door de K.U. Leuven op het gerestaureerde, historische Goltfuss-orgel (eind 16e eeuw) van de Sint-Jan-de-Doperkerk van het Groot Begijnhof. In deze kerk bevindt zich tevens een modern Pelsorgel, waarvan ook regelmatig gebruik wordt gemaakt op deze concerten. Het historische orgel leent zich echter bijzonder goed voor de oudere muziek (tot ongeveer de barok) en muziek uit zuidelijk Europa, aangezien het beschikt over een zogenaamd verkort oktaaf. De halve noten zijn weggelaten in het laagste oktaaf en de zwarte toetsen laten een hele toon klinken; deze bouw werd vroeger vooral in Spanje veel toegepast en met name daar heeft men dan ook veel voor dergelijke orgels gecomponeerd. Het programma voor de orgelconcerten in 1990 en 1991 ziet er als volgt uit: 23/12/90: Kerstconcert, Leuvens Kamerkoor Tourdion, Luk Bastiaens, orgel. Vocale en instrumentale solisten, Bachcantates ‘Wie schön leuchtet’ en ‘Wachet auf’. - 19/1/91: in het kader van het KULtUUR: Joris Verdin en soliste. Orgel en viool (onder voorbehoud). - 7/1/91: Eric Hallein (Roeselare), orgel en strijkers, Werken voor strijkersensemble en orgel. 14/5/91: Meiconcert, Leuvens Kamerkoor Tourdion en instrumentale solisten. Luc Ponnet (orgel). - 26/11/91: Johan Hermans (Hasselt), orgel en koperblazers. - 10/12/91: Albert de Klerk (Haarlem, NL), Improvisatieconcert. - 23/12/91: Kerstconcert in het kader van het Mozartjaar, Leuvens Kamerkoor Tourdion en Luk Bastiaens, orgel. Voor kaartenverkoop en inlichtingen kan men zich wenden tot de Dienst Informatie en Onthaal, Oude Markt 13, 3000 Leuven, tel. [phone]. Kaarten zijn 200 BF (voor studenten: 100 BF) en verkrijgbaar vanaf ongeveer 4 weken voor het concert of aan de zaal. Programma's worden voor het concert gratis uitgedeeld.

- De Cultuurcommissie van de K.U. Leuven biedt aan de leden van de universitaire gemeenschap en andere belangstellenden een uur cultuur (het zgn. K.U.L.tUUR) aan telkens op woensdag van 13 tot 14 uur en dit van oktober tot Pasen. Gratis een uurtje cultuur, muziek, dans, cabaret, toneel, poëzie, film, video, lezingen... Het programma tot eind januari 1991 bevat nog: - 19/12/90: Faculteitsconcert. Capilla Flamenca brengt een kerstprogramma met 15de- en 16de-eeuwse muziek uit het Tongers liedboek, het liedboek Brussel II en het Glogauer liedboek, en ook werk van G. Dufay. Gotische Zaal van het Stadhuis. - 9/1/91: intimistische monoloog van Tsjechovs ‘De dame met het hondje’ door Greta Verbruggen. Over hopeloze liefde en weemoed. Auditorium van het Arenbergkasteel, 1ste verdieping, Kard. Mercierlaan 92, Heverlee. - 16/1/91: de Begijnhofkerk is twee orgels rijk: het gerestaureerde Goltfussorgel en het moderne Pelsorgel. Joris Verdin zal hierop een gevarieerd programma brengen met veel onuitgegeven muziek. Sint-Jan-de-Doperkerk van het Groot Begijnhof. - 23/1/91: één van de invloedrijkste werken uit de filmgeschiedenis, ‘Zéro de conduite’ van Jean Vigo. De film geeft zijn kostschoolervaringen weer in een weergaloze overgang van realistische scènes naar een droomachtige surrealistische sfeer. Studio I. - 30/1/91: faculteitsconcert. André De Groote (piano) brengt een Mozartprogramma (sonate in F groot, KV 533/494, adagio in B klein, KV 540 en sonate in D groot, KV 576). Gothische Zaal van het Stadhuis.

- Als onderdeel van de culturele activiteiten aan de K.U. Leuven vindt op 26, 27 en 28 februrari 1991 het Festival van Hedendaagse Koormuziek plaats. Met dit initiatief wil de Afdeling Muziekwetenschap de kwalijke reputatie van de hedendaagse muziek als zou ze elitair en moeilijk zijn, uit de wereld helpen. In het kader van deze driedaagse vinden enkele concerten plaats: - 26/2/91, 20.30 u.: optreden van het Leuvens Universitair Koor, het Koor van het Lemmensinstituut en de Tweede Adem in het Lemmensinstituut, Herestraat 53. - 27/2/91, 13 u.: faculteitsconcert in de Gotische Zaal van het Stadhuis. - 27/2/91, 20.30 u.: concert met de resultaten van de 5 workshops in de Grote Aula van het Maria-Theresiacollege aan het Hogeschoolplein, Sint-Michielsstraat 6. - 28/2/91, 20.30 u.: slotconcert door het B.R.T.-Koor o.l.v. Vic Nees en het vocaal ensemble ‘Die Maulwerker’ (West-Berlijn) o.l.v. Dieter Schnebel in de Grote Aula. Ze brengen werk van G. Ligeti, D. Schnebel, M. Kagel en M. Feldmann. Inlichtingen: L. Rouffaer-Meyers, Oude Markt 13, 3000 Leuven, tel. [phone].

- De Universitaire Parochie zal van 15 maart 1991 tot 14 april 1991 een tentoonstelling, in samenwerking met de beeldhouwster, organiseren van de Kruisweg van Hilde Van Summere. In de Sint-Jan-de-Doperkerk van het Groot Begijnhof te Leuven zal de in carrara-marmer gebeeldhouwde Kruisweg te zien zijn. Deze manifestatie zal zowel een kunstzinnig als een religieus karakter krijgen. De Kruisweg zal immers een rol spelen in de diensten van de Paastijd en omringd worden door een aantal andere kunstmanifestaties. Voor verdere inlichtingen kan U zich wenden tot: N. Iterbeke, Directeur Mecenaat K.U. Leuven, Groot Begijnhof 95, 3000 Leuven, tel. [phone].

- Het CaTo (Campustoneel) is een toneelvereniging aan de K.U. Leuven die in 1991 twee produkties brengt: op 17 en 18 jan. 1991 ‘Aulularia’ van Plautus in de Minnepoort, Koning Albertlaan 52 te Leuven. Dit blijspel was één van de oerthema's van ons Westers toneel. Men denke bij voorbeeld aan ‘Warenar’ van P.C. Hooft en ‘De Vrek’ van Molière. Voor deze Romeinse klucht doet men een beroep op de medewerking van gastregisseur Peter Rouffaer. Op 21/3/91 staat ‘De Golem’ van Johan Albalonga op het programma in de Grote Aula, Maria-Theresiacollege, Sint-Michielsstraat 6 te Leuven. ‘De Golem’ is een magisch-realistisch verhaal over een kunstmens en zijn schepster. Verder staan er een reeks toneelworkshops en een toneelinitiatieweekend in Anseremme op het programma voor de leden van CaTo. Voor verdere inlichtingen over CampusToneel kan U zich wenden tot de heer H. Torfs, voorzitter, Dienst Informatie en Onthaal, Oude Markt 13 te Leuven, tel. [phone]. Kaartenverkoop vindt eveneens plaats op de Dienst Informatie en Onthaal, Oude Markt 13 te Leuven, maar op telefoonnummer 016/28.40.16 van 9 tot 12 en van 14 tot 17 u.

- Zoals ieder jaar worden er ook in het academiejaar 1990-1991 een aantal lezingen georganiseerd door het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte onder de titel Filosofische Conferenties. Het programma bevat nog volgende lezingen: 16/1/91: Prof. P. Cruysberghs, Behoud de begeerte. - 13/2/91: Prof. J. Broekman, Leviathan: de staat als monster. De lezingen vinden alle plaats in het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte, Kard. Mercierplein 2, 3000 Leuven. Aanvangstijd is 20.15 u. en de toegang is gratis.

- Brekende spiegels is een gratis lezingenreeks op dinsdagavond om 20 u. in de ontvangstzaal van de BBL, Bondgenotenlaan 31, over de beeldverandering in de Nederlandse literatuur. - 8/1/91: prof. N. De Paepe over Hadewych. - 22/1/91: de heer M. Van Vaeck over Bredero. - 5/2/91: prof. M. De Smedt over Jan-Frans Willems. - 19/1/91: prof. M. Janssens over Stijn Streuvels. -

[p. 480]

5/3/91: de heer D. De Geest over Hugo Claus. - 19/3/91: prof. H. Brems over hedendaagse poëzie. Organisatie: Afdeling Nederlandse Literatuur en Volkskunde, Blijde Inkomststraat 21, 3000 Leuven.

• Peer

Op de eerste zondag van de maand organiseert Musica, het Vlaamse Centrum voor Oude Muziek, Postbus 45, 3570 Peer (telefoonnr. 011/63.21.64) weer een reeks middagconcerten die telkens om 11 u. beginnen en plaats vinden in het ASLK-Kantoor, Markt 28 in Peer. Op 6/1/91: ‘A Capriccio’ met Dorothée Hotermann (blokfluit), Thomas Rademacher (violoncello), Karin Van Wunnik (clavecimbel). Barokmuziek gebaseerd op historische bronnen. - Op 3/2/91: ‘Scarabee’ (vocaal ensemble) o.l.v. Dir Van Croonenborch. Vokale muziek uit de 16de, 17de en 18de eeuw. - Op 3/3/91: ‘Baroco’ met Hermelinde De Smet (barokviool), Miel Pieters (barokviool), Krista Denis (gamba) en Marianne Verstegen (clavecimbel). Noord- en Zuidnederlandse muziek uit de 18de eeuw. - Op 7/4/91: ‘Vier op ‘n rij’ (blokfluitkwartet) met Geert Van Gele, Bart Spanhove, Joris Van Goethem en Paul Van Loey. Les Nations: muziek uit de 16de, 17de en 18de eeuw uit de meest toonaangevende Europese landen. - Op 5/5/91: Jos van Immerseel (pianoforte). Muziek van Mozart.

• Rotterdam

Op 9/2/91 wordt in De Doelen een groot Gospel-Gala georganiseerd. Het programma zal lopen in 3 blokken van 19-23 u. De eerste twee gala's waren zo succesvol, dat er een derde komt met diverse nieuwe elementen o.a. een kleine kunstexpositie; artistieke medewerking van: Marcel Mc Arthur (blackgospel, Nederland); Werner Hucks (gitaarvirtuoos, BRD); Sari Perttu (dans, Finland); Hans-Inge Fagervik (balladen, Noorwegen); Peter Reichen (fluitvirtuoos, Zwitserland); Zero-Option (pop, Engeland); Peter Wild (mime, Zwitserland); José & Cheli (folk + dans, Spanje); Hans Jürgen Hugeisen (kleinkunst + fluit, BRD); David Plüss (Zwitserland); Palata (spirituals, Zaïre); Shoana Wagner (dans, USA); Pino Carella (pop, Italië), Ken Medema (keyboard improvisatie, USA); Helmut Jost Band (rock, BRD).

• Tongeren

Tot 31/3/91 kan men een kijkje gaan nemen in het Provinciaal Gallo-Romeins Museum, waar van dinsdag tot en met zaterdag, telkens van 9 tot 12 en van 14 tot 17 u. de tentoonstelling ‘Rendierjagers. Prehistorische tentenkampen nabij de Maas’ opgesteld is. Het wordt een tentoonstelling waarbij menselijke artefacten slechts op het tweede plan komen. In de plaats hiervan is er heel wat aandacht besteed aan de menselijke leefwereld in de tijd waarin rendierjagers onze streken bezochten. Levensgrote maar ook kleinere maquettes, reconstructies van gebruiksvoorwerpen, afgietsels, schilderijen en een diareportage zijn aldus de voornaamste ingrediënten in de presentatie, die meteen ook educatief en didactisch verantwoord is. De elementen van de tentoonstelling werden ons aangereikt door opgravingsgegevens van een viertal openluchtnederzettingen in Noord-oost België en Nederlands Limburg - meteen de meest noordelijke jachtkampen van de rendierjagers van het Magdalenian - door opgravingsgegevens uit Frankrijk en het Duitse Rijnland en door vergelijkend onderzoek naar huidige jagers uit Noord-Amerika. De zaalteksten zijn in het Nederlands, het Frans en het Duits gesteld. Info: Kielenstraat 15, 3700 Tongeren, tel. [phone] of 15.

R.D.