Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 37

Uit het leven van kunsten en letteren

Berichten voor deze rubriek sturen aan het redactiesecretariaat van het tijdschrift ‘Vlaanderen’, ‘Ter Hoogserleie’, Hondstraat 6, 8880 Tielt. Om in aanmerking te komen voor publikatie in het nr. 223 (decembernummer) moeten de berichten ons bereiken tegen uiterlijk 31/10. Dank voor uw medewerking.

• Amsterdam

Van 28/10t/m 6/11 vindt in de Amstelhal in het RAI-complex (ingang: Wielingenstraat) een kunst- en antiekbeurs plaats. Na het succes van vorig jaar zullen nu ruim tachtig gerenommeerde specialisten tijdens Pictura Antiquairs Nationaal, kortweg PAN geheten, hun collecties en laatste aanwinsten aan het kunstminnend en -kopend publiek tonen. PAN 1988 kent een nog grotere verscheidenheid dan vorig jaar. Het aanbod bestaat onder andere uit Aziatica, moderne en oude schilderijen, porselein en boeken, Oriëntaalse en Afrikaanse kunst, en Jugendstil en Art-Déco voorwerpen. Dagelijks toegankelijk van 12 tot 21 uur; op zater- en zondag van 12 tot 18 uur. Een dagkaart kost 15 gulden en er is tevens een catalogus voorhanden à 20 gulden. Info: PAN, Postbus 1035, 5200 BA 's Hertogenbosch/Nederland.

• Antwerpen

In het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten (Leopold de Waelplein) loopt van 23/10 tot en met 8/1/89 de tentoonstelling ‘Henri De Braekeleer’. Honderd jaar geleden overleed Henri De Braekeleer (^o 1840) te Antwerpen. Hij wordt beschouwd als één der belangrijkste 19de-eeuwse kunstenaars. Sommigen erkennen hem als een voorloper van het impressionisme, fauvisme en expressionisme. Anderen noemen hem een moderne Pieter De Hoogh of een Vlaamse Vermeer. Een universeel picturaal talent, dat niet aan stijlwisselingen onderhevig is. De Braekeleer blijkt tevens een weerbarstige figuur en schepper van een paradoxaal oeuvre. Deze tentoonstelling is stof tot een nieuwe en genuanceerde confrontatie met De Braekeleer. Vermits een degelijke publikatie niet meer beschikbaar is, zal de uitvoerig gedocumenteerde en geïllustreerde catalogus deze leemte trachten op te vullen.

Van 6/11 t/m 5/2/89 kan men er terecht voor de tentoonstelling ‘Gouden Licht. Meesterwerken der Ikonenkunst’. Voor deze grote ikonententoonstelling werden een 160 geschilderde ikonen van de 13de tot de 17de eeuw en een 40-tal kunstvoorwerpen en ikonen in textiel, metaal of ivoor vanaf de vroeg-christelijke tijd geselecteerd. De ikonen komen zowel uit openbare als uit privé-verzamelingen in België, Zwitserland en Duitsland. Sinds een goed decennium is de ikonenkunst bij het grote publiek in ons land bekend geworden door een hele reeks tentoonstellingen. De tentoonstelling Gouden Licht onderscheidt zich van andere door de strenge selectienormen: enkel stukken van vóór 1700, van hoge en esthetische kwaliteit en een gave bewaringstoestand komen in aanmerking. Tevens wordt er naar gestreefd een zo groot mogelijke variëteit van scholen en onderwerpen te presenteren. Zo kan de bezoeker een duidelijk en boeiend beeld krijgen van alle aspecten van de ikonenkunst uit de bloeitijd. Voor de meer ingewijde kunstliefhebbers zijn er ikonen uit Novgorod, Moskou en Pskov vanaf de 14de eeuw, Stroganov-ikonen van rond 1600, Byzantijnse ikonen van de 13de tot de 15de eeuw, een reeks werken uit de Kretenzische school, waaronder ikonen gesigneerd door Angelos, Georgios Klontzas, Emanuel Tzanes en Marinos Moschos, ikonen uit Ohrid en uit andere streken. Ter gelegenheid van de tentoonstelling wordt een catalogus uitgegeven waarin alle werken in kleur zullen afgebeeld worden.

-

De Educatieve Dienst van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten begint in oktober opnieuw een reeks cursussen over kunst. Een periode, één kunstenaar, een thema of een godsdienstig of cultureel tijdsbeeld wordt in 3 tot 5 lessen toegelicht aan de hand van de kunstwerken in de museumcollecties. In het najaar '88 hernemen wij twee reeksen: de kunst in de 15de eeuw en de kunst in de 16de eeuw. Deze twee cursussen zijn herhalingen en de deelname eraan wordt voorbehouden aan personen die deze reeksen nog niet volgen. Maximum 25 personen worden per cursus aanvaard. Lesgeld: 400 fr. per persoon. Info: Koninklijk Museum, Educatieve Dienst, Plaatsnijdersstraat 2, 2000 Antwerpen.

-

Arte Grafika is een kleurrijk geïllustreerd driemaandelijks kunsttijdschrift dat telkens minstens 32 bladzijden informatie brengt over de grafische kunst in de ruimste zin van het woord. Naast bijdragen van algemene aard over de vrije grafiek, wordt uiteraard uitgebreid aandacht besteed aan de kunstenaar en zijn werk, worden technieken toegelicht, werken besproken, wordt een tentoonstellingskalender gepubliceerd, enz. In de eerste plaats worden grafische kunstenaars van eigen bodem in de schijnwerpers geplaatst, maar ook buitenlandse kunstenaars krijgen ruim hun aandeel. Naast de reeds gevestigde namen

[p. 280]

	komen ook jongeren aan bod die reeds hun kwaliteiten bewezen hebben. Arte Grafika wil aldus een overzicht bieden van wat nú leeft in de grafiek, zonder evenwel de voorlopers ervan te vergeten. Ook de liefhebber van het bibliofiele boek kan in Arte Grafika zijn gading vinden en er wordt in het tijdschrift eveneens ruimte gemaakt voor o.a. de kunstboekband, papier en papierkunst, marmeren en dergelijke, die weliswaar eerder tot de kunstambachten behoren, maar zeer nauw verwant zijn met de grafische kunst. Tentoonstellingen, cursussen, wedstrijden, workshops, voordrachten e.d. worden er dan ook gratis in vermeld. Het abonnementsgeld (850 fr) kan gestort worden op rekening 220-0509594-89 van Arte Grafika waarbij ook nog het nulnummer bekomen wordt dat eind september verschijnt. Alle verdere informatie kan bekomen worden op volgend adres: Arte Grafika, Antwerpsesteenweg 43, 2710 Antwerpen, tel. [phone].
-	Hoewel Angèle Manteau uit een Frans-Waals gezin komt en in Dinant woonde, spreekt zij perfect Nederlands. In 1932 begon ze met een importboekhandel van Nederlandse boeken, overgenomen van A.A.M. Stols, de Nederlandse uitgever die eveneens in Brussel woonde. Stols gaf er toen de brui aan en Angèle Manteau zette het werk voort. In de loop van de daaropvolgende jaren importeerde ze fondsen van Nederlandse uitgevers in België, ondermeer Querido, Wetenschappelijke Uitgeverij, Nijgh & Van Ditmar, Leopold, Paris, Polak & Van Gennep, H. Meulenhoff, Heynis, Van Hoeve, Van Goor, Kramers en vele anderen, alsmede de Haagse Post. In 1938 startte Angèle Manteau met een eigen uitgeverij. Als allereerste titel publiceerde ze de roman Wrakken van Emmanuel de Bom, met een inleiding van Maurits Gilliams. Het boek wordt nu weer herdrukt en is nog altijd een goed leesbare roman. In de beginjaren bracht Manteau werk van bekende Nederlandse en Vlaamse auteurs, o.m. van Bertus Aafjes, Gerrit Achterberg, Anna Blaman, Ed. Hoornik, Adriaan Moriën, Bert Decorte, Karel Jonckheere en andere schrijvers. Later gaf Manteau niet alleen het Verzameld werk uit van Karel van de Woestijne, August Vermeylen, Herman Teirlinck en Maurice Roelants - het volgende project in deze serie wordt het Verzameld werk van Gerard Walschap - maar zij lanceerde ook heel wat Vlaamse auteurs van betekenis: Johan Daisne, Louis Paul Boon, Piet van Aken, Hubert Lampo, Hugo Claus, Ward Ruyslinck, Jef Geeraerts, Jos Vandeloo, enzovoort. In 1971 verliet Angèle Manteau haar eigen Brusselse uitgeverij om in Amsterdam voor Elsevier een nieuwe litteraire serie op te richten. In 1986 nam ze tijdelijk weer de leiding van de naar haar genoemde uitgeverij in handen. Op dit ogenblik heeft ze nog altijd zitting in de Raad van Bestuur en blijft ze actief als adviseur. Op 8/9 vierde Uitgeverij Manteau in de Stadsschouwburg op het Antwerpse Theaterplein haar vijftigjarig bestaan. Niet alleen Angèle Manteau, maar ook de door haar opgerichte uitgeverij, hebben de Vlaamse literatuur onschatbare diensten bewezen. Naar aanleiding van de 90ste verjaardag van Gerard Walschap wordt door de 50-jarige uitgeverij Manteau het Verzameld werk van Walschap uitgegeven: wie nu intekent krijgt gratis een audiocassette waarop Gerard Walschap zijn novelle ‘Genezing door aspirine’ voorleest. Info: Manteau, Beeldhouwersstraat 12, 2000 Antwerpen.
-	O.M.A. (Office for Metropolitan Architecture) werd in 1975 opgericht door Rem Koolhaas samen met Madelon Vriesendorp, Elia en Zoë Zenghelis. Sinds de publikatie in 1978 van ‘Delirious New York’ is O.M.A. internationaal bekend. Na enkele jaren polemieken en fel besproken architectuur- en stedebouwkundige ontwerpen, worden thans de eerste belangrijke projecten gerealiseerd. Voor deSingel werd hieruit een selectie gemaakt: het in september '87 geopende Nederlands Danstheater in Den Haag is O.M.A.'s eerste grote openbare bouwwerk. Het theater ligt samen met een concertzaal en een hotel aan de rand van de historische stad. Met een uiterst klein budget werd een complex programma gerealiseerd. Het Danstheater wordt uitvoerig getoond van de eerste ontwerpschets tot aan de detailstudies voor de uitvoering, evenals het oorspronkelijk project voor het Danstheater in Scheveningen (1980-1984). Binnen deze thematiek van het ‘kunstgebouw’ komen nog enkele andere projecten aan bod zoals: het Paviljoen voor de Triënnale in Milaan (1985): schetsen, tekeningen; het ontwerp voor het nieuwe Nederlands Architectuurinstituut in Rotterdam (1988): op het moment dat de tentoonstelling in deSingel opengaat zal de winnaar van de architectuurwedstrijd voor het Nederlands Architectuurinstituut juist gekend zijn; thans staan deze wedstrijd en de 6 ontwerpen van de uitgenodigde architecten (in het Museum Boymans-Van Beuningen in Rotterdam) volop in de belangstelling; onder de deelnemers aan deze wedstrijd bevinden zich ondermeer ook Luigi Snozzi en Jo Coenen (‘Eindhovense School’) die later op het seizoen ook in deSingel te zien zijn! Deze tentoonstelling loopt van 26/10 t/m 21/11 in de Wandelgang deSingel, Desguinlei 25, 2018 Antwerpen, van di. tot zo. van 14 tot 18 uur.
-	Op 27/8/88 werd in het Huis Delbeke te Antwerpen overgegaan tot de oprichting van de v.z.w. Antwerpse Film Stichting. De overgrote meerderheid der leden van zowel Antwerp Film Foundation als v.z.w. Filmfestival van Antwerpen zijn ook stichtende leden van de nieuwe vereniging. De Raad van Bestuur van de Antwerpse Film Stichting werd als volgt samengesteld: Georges Impens (voorzitter); Godfried Van de Perre, Marcel Schoeters, Antoinette Helsmoortel-Pecher en Leo Neels (ondervoorzitters); Eric Ramaekers (secretaris); Etienne Boonet (penningmeester); Jean Zeguers (voorzitter van het programmatiecomité); Leo Bogman, Anne Bogaert, Ludo Janssens, Willem Thyssen en Freddy Coppens (beheerders). Het Dagelijks Bestuur telt zes leden: Georges Impens, Eric Ramaekers, Etienne Boonet, Jean Zeguers, Anne Bogaert en Ludo Janssens.
-	Met de tentoonstellingen ‘Gran Pavese-The Flag-Project’ en ‘Van Kunst naar Kunstenaar’ (beide van 10/9 t/m 6/11) opent het Museum van Hedendaagse Kunst (MUH-KA), Leuvenstraat 32, zijn nieuwe seizoen. The Flag-Project omvat 50, door internationale hedendaagse kunstenaars ontworpen vlaggen, die elke dag gehesen en gestreken worden resp. om 10 en 17 u. op de Gedempte Zuiderdokken vóór het museum. Een tweede set vlaggen, evenals een keuze uit de ontwerptekeningen, wordt in het museum zelf getoond. De 50 deelnemende kunstenaars creëerden ontwerpen voor een doek van 2 bij 3 m dat met één van de korte zijden aan de vlaggemast bevestigd moest worden. Er werd geen thema afgesproken. Elke kunstenaar zou vanuit zijn eigen traditie en werkwijze gestalte geven aan een vlag. De meeste kunstenaars vatten de opdracht inderdaad op als een ‘schilderij’, doek zonder spieraam, waarbij de beweeglijkheid van de aan de mast wapperende vlag soms het beeld nog versterkt. Deelnemende kunstenaars: Abramovic/Ulay (NL) - Vito Acconci (USA) - Valerio Adami (F) - Arakawa (USA) - John Armleder (CH) - Ay-o (J) - Elvira Bach (BRD) - Bernard Bazile (F) - Gretchen Bender (USA) - Bidet (NL) - Barbara Bloom (USA) - Alighiero E. Boetti (I) - Marinus Boezem (NL) - Jean Marc Bustamante (F) - Gianni Colombo (I) - William Copley (USA) - Ronnie Cutrone (USA) - Hanne Darboven (BRD) - Nicola De Maria (I) - Herve Di Rosa (F) - Jiri Georg Dokoupil (BRD) - Peter Downsbrough (USA) - Erro (F) - Guenther Foerg (BRD) - Ken Friedman (USA) - Hans Haacke (USA) - Keith Haring (USA) - J.C.J. van der Heyden (NL) - William Kats (USA) - Peter Kogler (A) - Joseph Kosuth (USA) - Robert Longo (USA) - Bruce McLean (GB) - Annette Messager (F) - Francois Morellet (F) - Matt Mullican (USA) - Bridget Riley (GB) - Gerwald Rockenschaub (A) - Salome (BRD) - Kenny Scharf (USA) - Rob Scholte (NL) - Ad Schouten (NL) - Han Schuil (NL) - Stephan Sczcesny (BRD) - Joe Tilson (GB) - Narcisse Tordoir (B) - Ben Vautier (F) - Reint Vegt (NL) - Peer Veneman (NL) - Lawrence Weiner (USA). Met Van Kunst naar Kunstenaar wordt representatief werd getoond van 9 kunstenaars die in Antwerpen werkzaam zijn: Monica Droste - Kris Fierens - Sigefride Hautman - Peter Heydels - Joris Michielsen - Guy Rombouts - Marc Schepers - Walter Swennen - Annemie Van Kerckhoven.
-	In het Museum voor Fotografie wordt van 9/9 t/m 16/10 de tentoonstelling ‘The Human Vessel - Fotografie uit California’ georganiseerd. Men ziet er werk van o.m. Ruth Bernard, Edna Bullock, Martha Casnave, Kerry Judd, Steve Salisian, Graig Scoffone, Brian Taylor. Samen brengen deze kunstenaars een beeld van de verscheidenheid in de naaktfotografie aan de Amerikaanse Westkust, gaande van het traditionele tot het eigentijdse. Wat ook hun techniek was, beelden gemaakt met een technische camera of gegenereerd door een computer, ze hebben het adequate middel gekozen om hun verbeelding over het menselijk lichaam als creatieve drager gestalte te geven, het speelt geen rol of het nu ging om sensualiteit of vervreemding, mannelijk of vrouwelijk, oud of jong. Dagelijks gratis toegankelijk van 10-17 u (behalve maandag).

• Avignon (Fr.)

Van 16 t/m 18/11 hebben andermaal de Internationale Ontmoetingsdagen voor de Bescherming van het cultureel patrimonium plaats. Het thema is ditmaal ‘Patrimoine & Modernité. Valorisation du Patrimoine Historique et interventions contemporaines’. Info: RMG/Patrimoine - Mme Nicole Leroy, B.P. 149, 84008 Avignon Cedex France, tel. [phone].

• Beersel

Tot 16/10 kan men in het Herman Teirlinckhuis (Uwenberg 14) terecht voor de Internationale Exlibristentoonstelling die dagelijks toegankelijk is van 11 tot 12.30 en van 14 tot 17 uur, behalve op woensdag.

• Brugge

Van 3/9 tot 12/11/1988 wordt in de vergaderzaal van de Brugse Stadsbibliotheek een tentoonstelling opgezet met de zeldzaamste en mooiste incunabelen uit de verzameling van het Historisch Fonds van de Stadsbibliotheek. Het is de eerste maal in de geschiedenis van de Brugse bibliotheek dat de oudste drukken worden getoond. De 36 wiegedrukken die zullen tentoongesteld worden maken slechts de helft uit van het volledige incunabelbezit van de

[p. 281]

Stadsbibliotheek. Ter situering van de incunabel in het geheel van de historiek van het boek zullen bovendien enkele handschriften, blokboekpagina's en 16de-eeuwse drukken getoond worden.

-	Het Westvlaams Orkest zou in de toekomst graag geregeld recente composities van eigen bodem uitvoeren en zoekt daarom naar zoveel mogelijk informatie over dergelijke werken. Componisten die menen daarvoor geschikt werk te hebben kunnen de exacte bezetting, duurtijd, gegevens voor orkestmateriaal, delen enz. aan de directeur van het orkest meedelen: Patrick Peire, Groeninge 34-36, 8000 Brugge, tel. [phone].
-	In een organisatie van de Koninklijke Bond der Oostvlaamse Volkskundigen en de Heemkundige kring ‘Maurits Van Coppenolle’ vindt op 25/9 tussen 9.30 en 18 uur in de Stadshalle op de markt de Geschied-, Volks- en Heemkundige Boekenbeurs voor Vlaanderen plaats. Tevens wordt de Volkskundige Prijs Alfons De Cock uitgereikt.
-	Van 1/10 t/m 20/11 zet de Dienst voor Monumentenzorg en Stadsvernieuwing van de Stad Brugge in de ziekenzalen van het oude Sint-Janshospitaal een tentoonstelling op rond het thema ‘Stenen Herleven, 111 jaar kunstig restaureren in Brugge’, en dit naar aanleiding van de publikatie door dezelfde dienst van het gelijknamig boek dat op 1 oktober a.s. van de pers komt. Deze tentoonstelling is dagelijks toegankelijk van 10 tot 18 uur. Toegangsprijzen 50 fr. (individuelen) en 20 fr. (groepen en Bruggelingen). In het kader van de Antiekbeurs (10 tot 20 november) is de Dienst Monumentenzorg ook in de Hallezalen aanwezig om tentoonstelling en publikatie aan het publiek voor te stellen. In deze periode is de tentoonstelling in het Sint-Janshospitaal van 14 u tot 20 u geopend. Info (o.m. ook i.v.m. het gepubliceerde boek): Dienst voor Monumentenzorg en Stadsvernieuwing, Oostmeers 17, 8000 Brugge, telefoon (050)3399 66, binnenpost 223.
-	‘Kant. Uit de collectie van Mevrouw Remy’ is de titel van een tentoonstelling in het Kantcentrum, Balstraat 14, die loopt tot 15/10.

• Brussel

N.a.v. de Internationale Meubeldagen en de Meubelbeurs wordt een tentoonstelling georganiseerd van 5 t/m 9/11 waarop werk van Belgische meubeldesigners zal te zien zijn. Frans Defour werd aangezocht om deze thematische tentoonstelling op te zetten.

-	De auteursvereniging SABAM houdt een Grote Opendeurdag op vrijdag 21/10 e.k. waar men alle informatie over de vereniging zal kunnen verwerven. Info: J.P. Desmet, Public Relations, Aarlenstraat 75-77, 1040 Brussel, tel. [phone].
-	Van 23/9 t/m 8/10 is in de Kunstambachtenzaal van de Provincie Brabant, Grasmarkt 61, een Internationale Keramiek Tentoonstelling opgesteld die als titel meekreeg ‘Café Noir, The European Coffee Cup’: 150 verschillende koffiekopjes. Deze tentoonstelling is het resultaat van een wedstrijd gehouden onder de Europese keramisten om niet-traditionele koffiekopjes te creëren. Op 24/9 wordt de Europese Prijs ‘Café Noir’ ter waarde van 60.000 fr. en tevens 4 onderscheidingen van 20.000 fr. uitgereikt.
-	De Vlaamse Vereniging in het Paleis voor Schone Kunsten (Koningsstraat 10) organiseert opnieuw lunchvoorstellingen (telkens om 12.40 u). Op 27/9: ‘Nina Gluckstein’ van Esther Vilar; op 4/10: ‘Twist met ons’ (bloemlezing van 4 jonge dichters: Dirk van Bastelaere, Bernard Dewulf, Charles Ducal en Erik Spinoy); op 11/10: ‘Duck Variations’ van David Mammet; op 18/10: ‘Serote Speaks’ (gedichten, dans- en muziekvoorstelling); op 25/10: ‘Mädchenlieder’ (theaterrecital, een collage van klassiekers uit de muziekliteratuur); op 8/11: ‘Ivo Michiels’; op 15/11: ‘Wasserette’ van Marsha Norman (twee vrouwen over dagdagelijkse dingen); op 22/11: ‘Dagboek van een gek’ van Nicolai Gogol; op 29/11: ‘Brigitte Raskin en Nic Van Bruggen’ (nieuwkomers in de romanliteratuur aan het woord); op 6/12: ‘Droom’ (verhaal gebaseerd op Shakespeare's Macbeth); op 13/12: ‘Marco Antonio Campos’ (Mexicaans schrijver over de Mexicaanse literatuur en eigen werk); op 20/12 tenslotte ‘Canapé’ (muziekensemble met leuke arrangementen van salon- en lichte muziek).

• Dilbeek

Jaarlijks geeft de Kofschip Kring (Lange Haagstraat 111, 1710 Dilbeek) een poëziebundel uit onder de titel ‘Podium’. Wie nieuw poëtisch werk liggen heeft, kan het insturen ter selectie voor opname. Voorwaarden: het gaat uitsluitend over nog niet eerder gepubliceerde gedichten en men moet wel eerst lid worden van de Kofschip Kring.

- In Westrand Galerij (Kamerijklaan) vindt van 1 t/m 25/9 de tentoonstelling ‘Rijksacademie Beeldende Kunsten Anderlecht’ plaats waarin leerlingen werk tonen. Iedere dag open van 14 t/m 22 uur, 's zondags van 10 tot 20 uur.

• Gent

Op 8/9 opent een drievoudige tentoonstelling onder de gezamelijke titel ‘Van Marissal tot Vlerick 1751 tot 1988’ georganiseerd door de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten, Proka en Het Studiecentrum voor de Animatiefilm. In de Kon. Academie voor Schone Kunsten (Academiestraat 2) kunt u terecht voor: Vijf Meesters, Vijf toekomstige Meesters, oudstudenten in confrontatie met studenten; Sculpturen van oudstudenten en studenten uit het atelier beeldhouwkunst en Grafische werken uit het atelier offset. In het Hotel D'Hane-Steenhuyse (Veldstraat 55) kunt u kijken naar de archieven van de Academie en werken van Oudstudenten uit de collectie van het Museum voor Schone Kunsten/Gent. In het Museum A. Vander Haeghen (Veldstraat 82) tenslotte maakt u kennis met Proka Snullefkabinet, Life: foto's over de Duitse inval in België, 1939, Fotomonument, gerealiseerd door Johan Martens en Edmond Fierlands en Ad. Braun reprodukties uit de 19e eeuw.

-	In het Museum voor Sierkunst, Jan Breydelstraat 5, loopt nog tot 30/10 de tentoonstelling ‘Zilver uit het legaat Havermans’; van dinsdag tot zondag van 9-12.30 en van 13.30 tot 17.30 u.
-	Het Arca-theater deelt zijn programma voor oktober mee: ‘Nachtasiel’ naar Maxim Gorki; ‘Pas de Deux’ van Hugo Claus; ‘Mensen’ van diverse auteurs; ‘Joris, Floris, Deesje en Piesie’ van Joke Van Leeuwen; ‘Vincent van Gogh’ van Jo Decaluwe en Jo Gevers; ‘De Raadsheren van Nevele’ naar Cyriel Buyse. Voor uren en data info: (091)25 18 60.
-	Met ‘Binnenskamers’ - een gewild wat dubbelzinnige titel - wil men een klein onderzoek verrichten naar de fysieke leefsituatie van een aantal kunstenaars uit het Gentse en meteen peilen naar de relatie met hun artistiek werk. Misschien is er een uitgesproken aanwezigheid van dat werk in de leefruimte of misschien juist niet? Natuurlijk beseffen we ook dat we met een dergelijk project inspelen op een zekere nieuwsgierigheid die bij het publiek bestaat, zoniet opgewekt wordt, een nieuwsgierigheid die we niet ongezond willen noemen. De tentoonstelling zal in hoofdzaak bestaan uit een drietal foto's per kunstenaar. Frank Goethals kreeg opdracht om van alle leefsituaties een panoramische foto te nemen en daarnaast nog een sfeervolle zwart-wit- en kleuropname. Van elke kunstenaar wordt eveneens een werk in de tentoonstelling opgenomen zodat het publiek meteen al de visu verbanden kan vaststellen of de negatie ervan. De volgende kunstenaars werken mee aan het project: Peter Beyls, Philippe Boutten, Francky Cane, Ingrid Castelein, Willem Cole, Hugo Debaere, Rudolf De Greef, Yves De Smet, Ignace De Vos, Karel Dierickx, Frans Gentils, Marc Hoflack, Marc Maet, Philippe Tonnard, Hans Vandekerckhove, Chris Van Eetvelde, Yves Vanpevenage, Johan Van Roy, Ludo Vastesaeger en Koen Vos. Gele Zaal, Nonnemeersstraat. Open van 9 u tot 17 u, op weekends van 14 u tot 17 u van 17/9 t/m 16/10/88. Catalogus beschikbaar. Organisatie: Noordstarfonds i.s.m. Amarant vzw.
-	Amarant (Hoogpoort 50, tel. [phone]) organiseert in de marge van ‘Architectuur als buur’ een lessenreeks: Geschiedenis van de hedendaagse architectuur: het moderne project van Piranesi tot het Postmodernisme. In deze lessenreeks wordt een overzicht gegeven van architectuurtheorie en architectuurpraktijk van 1750 tot nu: het ontstaan en de ontwikkeling van het moderne in de architectuur, van Piranesi tot het postmodernisme. In het voorlaatste decennium van de twintigste eeuw lijkt het moderne project uiteindelijk - maar onvoltooid? - te worden verlaten: tijd dus voor een historische reflectie over de belangrijkste stromingen en tendensen die de moderne architectuur sinds het midden van de achttiende eeuw tot vandaag gestalte hebben gegeven. In het bijzonder wordt ook aandacht besteed aan de gelijktijdige ontwikkeling van een niet-moderne (en anti-moderne) architectuur: de tegenspraken tussen moderne en niet-moderne architectuuropvattingen verduidelijken niet alleen het modernisme zelf, maar verhelderen tevens de huidige ‘postmoderne conditie’ in de architectuur. Voor deze cursus deed Amarant een beroep op docent Luc Verpoest (Lector Architectuurgeschiedenis K.U. Leuven). De lessenreeks Geschiedenis van de Hedendaagse Architectuur bestaat uit twaalf lessen, elke zaterdagnamiddag van 15/20 t/m 28/1/89.
-	Aan het Hoger St.-Lucasinstituut te Gent wordt het nieuwe ‘Instituut voor Conservatie en Restauratie vzw’ operationeel. Een vernieuwde opleiding monumenten- en landschapszorg, een nieuwe opleiding inzake de conservatie van historische interieurs, en een opleiding in de conservatie en restauratie van schilderijen en van beeldhouwwerken, zijn daarvan een uiting. Daarenboven loopt er in de maanden september-oktober op zaterdagen een tweede uitgave van de succesvolle basis-cursus in museumtechnieken en museummanagement. St.-Lucas Gent bezit een lange traditie op het vlak van de restauratie-opleiding en inzake monumentenzorg. In de nieuwe aanpak wordt uitgegaan van de actuele opvattingen en kenmerken in deze sector. De opleiding monumentenzorg wordt thans opgevat als een sterke multi-disciplinaire opleiding, waarin kandidaten van verschillende basis-opleidingen mekaar moeten leren vinden, ervaringen en kennis opdoen, met mekaar in groep leren werken en eenzelfde ‘taal’ leren spreken. Gelijktijdig wordt - o.m. technisch - een koppeling tot stand gebracht naar andere aspecten van het behoud van het cultureel erfgoed, zodat doorstro-

[p. 282]

ming en wederzijdse beïnvloeding mogelijk wordt. Deze verruimde opleidingen zijn uniek in België, en sluiten aan bij de internationale bevindingen binnen UNESCO, en met technieken en inhoudelijke standpunten aangewend op befaamde internationale opleidingsinstituten zoals dit van ICCROM in Rome. Via projectstudie of in ateliers wordt de theoretische opleiding in multidisciplinaire groepen of in afzonderlijke ateliers op een erg konkrete wijze uitgediept. Deze opvatting sluit aan bij de dringende noodzaak om een groot aantal bekwame restaurateurs op te leiden, die op een verantwoorde wijze zorg kunnen dragen voor het rijke culturele erfgoed van Vlaanderen. Met uitzondering van de korte basis-opleidingen (die op zaterdagen gegeven worden, en die geen diploma - maar wel een getuigschrift - afleveren), nemen de postgraduaatsstudies in de monumenten- en landschapszorg, interieur-conservatie en restauratie van schilderijen en beeldhouwwerken 3 jaar in beslag, a rato van 32 weken per jaar en 12 lesuren per week. Een overzicht van het programma, en alle nuttige inlichtingen, kunnen bekomen worden bij het Instituut voor Conservatie en Restauratie vzw, Zwarte Zusterstraat 34, 9000 Gent, tel. [phone] (vragen naar Mevr. Van Daele).

-

Op 22/10 om 15 u organiseren het IJzerbedevaartkomitee, het A.N.Z., het Davidsfonds en de V.T.B.-V.A.B. in het St.-Bavoinstituut een feestelijke dag n.a.v. de 70e verjaardag van Anton van Wilderode. De toegangsprijs is gratis, maar reservatie kost 100 fr. In een regie van Herman Slagmulder verlenen Paul Daels, Clem De Ridder, E.H. Daan Vervaet, Miel Cools, Herman Elegast, De Vaganten, Tine Ruysschaert en Francis Verdoodt hun medewerking.

• Izegem

De tentoonstelling ‘Aquarel en gouache’ vindt plaats in het Stadhuis, Korenmarkt 10, van 30/9 t/m 16/10, dagelijks toegankelijk van 10-12 en van 15-18 uur.

• Jabbeke

Nog tot 16/10 in het Provinciaal Museum Constant Permeke: tentoonstelling ‘Oscar Jespers’.

• Keulen

Van 5 t/m 11/10 heeft de 20e editie van Photokina - Weltmesse des Bildes plaats, een evenement voor al wie met foto, film, video en audiovisuele technieken werkt. Van 1974 tot 1986 was Photokina enkel toegankelijk voor professionelen en daarom werd de entreeprijs zeer hoog gehouden. Dit jaar is er een experiment: het publiek wordt toegelaten in de hallen 1 tot 8 tegen een gereduceerde prijs van 15 DM. Deze toegangskaarten kunnen uitsluitend aan de kassa's van Photokina verkregen worden en er is geen voorverkoop. Vakmensen kunnen wel hun kaarten en de catalogus vooraf bestellen bij de Debelux, Kamer van Koophandel, Bolwerklaan 21, 1210 Brussel ((02)218 50 40) waarbij een aanzienlijke prijsvermindering verkregen wordt. Een doorlopende toegangskaart kost, in voorverkoop 1.130 fr. i.p.v. 70 DM of 1.540 fr. in Keulen zelf. Een dagkaart kost bij Debelux 563 fr i.p.v. 30 DM of 660 fr in Keulen. De catalogus kost 430 fr (verzending inclusief).

• Kortrijk

Het Westvlaams Theater Antigone (Pottelberg 40, Kortrijk, telefoon (056)22 68 70) programmeert voor het seizoen 1988-89: ‘Meneer gaat op jacht’ (van G. Feydeau) op 17/9; ‘Het Kindeke Jezus in Vlaanderen’ (F. Timmermans) op 19/11; ‘Vogelvrij’ (Herman Lutgerink) op 28/1/89 en ‘Lieve God, ze draaien me dol’ (N. Simon) op 31/3/89.

• La Bussière (Fr)

Van 4 t/m 8/10 organiseert S.I.A.C. (Internationale vereniging voor Christelijke kunstenaars) Europese Ontmoetingsdagen onder het thema ‘Creativiteit in de kerk vandaag’. De deelnemers worden ondergebracht in de abdij La Bussière (tegen vergoeding van ‘all-in’ 1500 fr. per persoon). Men kan inschrijven bij Jacques Devillers, 16 rue Albert Frierion, F-92220 Bagneux.

• Lanaken

Ons medelid Frans Meertens biedt aan leden van het C.V.K.V. twee koopjes aan: ‘Het geluk van Blutske’ (nieuwe roman) voor 125 fr (i.p.v. 225 fr) en ‘God mag ik even met je praten’ (kritische overwegingen over het oud-testament) voor 125 fr (i.p.v. 375 fr). Beide werken zijn geïllustreerd (het eerste met lino's van Wil Meertens) en worden franco verstuurd. Te bestellen bij de auteur: Steenweg 12, 3620 Lanaken.

• Latem

Traditiegetrouw organiseert de Latemse Kunstkring (voor de 29ste keer) een zomertentoonstelling op de Artiestenzolder van het Latems Gemeentehuis, nog tot 25/9. De tentoonstelling draagt de titel ‘Latemse Konfrontatie’. Ze wordt gestoffeerd door 7 schilders: Emile Claus (1849-1924), Gust De Smet (1877-1943), Leon De Smet (1881-1966), Hubert Malfait (1898-1971), Constant Permeke (1886-1952), Albert Servaes (1883-1966) en Frits Van den Berghe (1883-1939).

Het is een kunsthistorisch feit dat de tweede groep van Sint-Martens-Latem (gebroeders De Smet, Van den Berghe, Permeke) in het Leiedorp zijn artistieke aanloop heeft genomen onder invloed van Emile Claus, het impressionisme en het luminisme. In dit verband is er een eerste konfrontatie. Drie schilderijen van Emile Claus zullen getoond worden, naast vroeg werk (voor 1914 gemaakt) van G. en L. De Smet, Permeke en Van den Berghe. Vroeg werk van Servaes zal diens aparte, expressionistische positie illustreren. Van de Latemnaars (op Malfait na) wordt een overgangswerk getoond dat aansluit bij de periode 1914-1918 en vlak daarna. Tenslotte is er een confrontatie (Claus uitgezonderd) tussen het naoorlogse expressionistisch werk van de hoger genoemde schilders, ditmaal mét Malfait erbij. Toegankelijk elke dag van 14 tot 18 uur.

• Leuven

De Davidsfonds-Uitgeverij zal in de toekomst het werk van Felix Timmermans uitgeven in het kader van de uitbreiding van het literair fonds. Tussen 1988 en '91 zullen 12 romans en novellen in reeksverband worden gepubliceerd: 1988: Pallieter en Het kindeken Jezus in Vlaanderen; 1989: Boerenpsalm, Anna-Marie, Schemeringen van de dood en Bij de krabbekoker en andere verhalen; 1990: De familie Hernat, De pastoor uit den Bloeyenden Wyngaerdt en Pieter Brueghel; 1991: Adriaan Brouwer, De harp van Sint-Franciscus en De zeer schone uren van juffrouw Symforosa, begijntje - Ik zag Cecilia komen (in 1 boek).

-	Het Katholiek Documentatie- en Onderzoekscentrum (KADOC) publiceert thans een ‘Nieuwsbrief’. Deze ‘KADOC-Nieuwsbrief’ zal informatie verschaffen over de werking en de ontwikkeling van het Centrum. Hij zal de belangrijkste documentatie-aanwinsten belichten en hun gebruiksmogelijkheden voor de diverse wetenschappelijke disciplines en het breder gebruik schetsen. Hij zal berichten over het onderzoek dat op basis van de KA-DOC-documentatie wordt verricht. Verder ligt het in de bedoeling een dialoog met de lezers aan te gaan. Deze publikatie zal vijf maal per jaar verschijnen (begin oktober, december, maart, mei en juli). Zij wordt gratis aangeboden. Gewoon aanvragen aan KADOC, Mgr. Ladeuzeplein 21, 3000 Leuven, tel. [phone].
-	Uit het Concertprogramma van het Lemmensinstituut (Herestraat 53, 3000 Leuven, tel. [phone]) stippen we aan: op 6/10: orgelrecital door Louis Thiry ‘Rond O. Messiaen’; op 13/10: ‘Rond Messiaen’ o.m. met ‘Quatuor pour la Fin du Temps’, ‘Le Perle Noir’, ‘Préludes’; op 20/10: Alan Weis, piano, met muziek van Beethoven, R. Schumann en Ch.-V. Alkan; op 17/11: ‘Act-Big-Band’ o.l.v. Félix Simtaine, met werk van M. Herr, F. Boland, D. Ellington, A. Massart, B. Joris, J. Warland, W. Shorter...; op 24/11: Creatieconcert (i.s.m. BRT-3) door de Koren van het Lemmensinstituut o.l.v. Paul Schollaert en Erik van Nevel; op 23/12 ‘Kerstconcert’ door de Vocale en Instrumentale Ensembles van het Lemmensinstituut o.l.v. Paul Schollaert met cantates en motetten uit de Barok en kerstliederen. Ieder concert om 20 uur; toegangskaarten à 180 fr (120 fr met reductie).
-	Ter gelegenheid van het Xe Europees Poëziefestival hebben drie manifestaties plaats: Filmfestival in het Filmmuseum: Huis der Vlaamse Leergangen van 14 t/m 27/11. Dit programma heet ‘Kijken naar poëzie’ en behelst films van dichters: Antonin Artaud, Jacques Prévert, Jean Cayrol, Peter Handke, Cesare Zavattini, Ivo Michiels, Pier Paolo Pasolini. Verder is er een tentoonstelling in de Universiteitshallen onder de titel ‘Van taal naar beeld’ van 22/11 t/m 11/12 en in de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte en het Iers College vinden van 22 t/m 27/11 een Colloquium en poëzieprogramma's plaats. Info: Festivalsecretariaat, p/a Europese Poëziebibliotheek, Blijde Inkomststraat 9, tel. [phone].
-	Op 27/4/1938 overleed te Freiburg in Br. de Duitse wijsgeer Edmund Husserl. Hij was bijna negenenzeventig jaar oud. Husserl legde de grondslagen voor een nieuwe richting in de filosofie, de fenomenologie. Deze staat op haar beurt weer aan de basis van verschillende andere stromingen zoals het existentialisme, het denken van Heidegger en tot op zekere hoogte ook het structuralisme en het post-structuralisme.

Het is dit jaar vijftig jaar geleden dat Husserl gestorven is. Dit wordt op vele plaatsen in de wereld herdacht met congressen en bijeenkomsten. Ook in Leuven wordt de nodige aandacht aan dit feit geschonken. Bovendien wordt in Leuven gevierd dat dit jaar het Husserl-Archief vijftig jaar bestaat. Een archief waar de nalatenschap van Husserl wordt bewaard, bestudeerd en uitgegeven.

Ter gelegenheid van dit vijftigjarig bestaan is er vanaf 21/9 tot 31/10 een tentoonstelling in de Centrale Universiteitsbibliotheek van de K.U.-Leuven op het Mgr. Ladeuzeplein. Op deze tentoonstelling kan men enige honderden foto's en documenten zien van Husserl, zijn leerlingen en tijdgenoten. De ‘fenomenologische beweging’ en een stuk cultuur van de eerste veertig jaar van deze eeuw worden zichtbaar gemaakt. Bovendien wordt uitvoerig aandacht besteed aan de geschiedenis en de activiteit van het Husserl-Archief van de laatste vijftig jaar. Van deze tentoonstelling bestaat ook een prachtig uitgevoerde catalogus (472 blz.) welke verkrijgbaar is op de tentoonstelling of op het Husserl-Archief voor de prijs van 900 fr. In deze catalogus staan tweehonderdzeventig foto's afgedrukt en zijn enige bijdragen opgenomen

[p. 283]

(in het Duits) met herinneringen aan Husserl en over zijn filosofie en de uitgave van zijn werk. Info: Husserl-Archief, Kardinaal Mercierplein 2, 3000 Leuven.

• New York

Werk van o.m. Bart D'Eyckermans, graficus uit 2018 Antwerpen, wordt getoond op de tentoonstelling van de deelnemers aan de ‘International Art Competition - New York 88’ die plaatsvindt in twee plaatsen: Marcuse Pfeifer Gallery en Michael Ingbar Gallery. De andere artiesten waarvan werk geselecteerd werd zijn Lucio Antonelli, Linda Ames-Bell, Billy Blindi, Jeanette Charron, Frank Chatel, Pang-Ling Chou, Tom Conrad, Susan Dunshee, Cynthia Ehrlich, Marylou Ferbert, Audrey Fleisher, Eva Gardner, Jonas Gerard, Jane Gottlieb, Yoshiko Hasegawa, Yasuo Hayashi, Ruyell Ho, Marie Hoepli, Daniel Huber, Michael Joseph, Charles Kafinas, Daniel Lee, Pascal Luthi, Thomas Laxfield, Don McKinnon, Axis Mundi, Patricia Neal, Ann Boyd-Newman, Len Paschaal, Robert Peacock, Carol Pichler, Micha Riss, Barbara Segal, Roland Shick, Liane Crawford-Smith, Adam St. John, Yashihiro Tsukada, Franky Van Herck, Tina White, Chuck Wood, Douglas Zucco.

• Nieuwpoort

In oktober 1987 werd het Beauvarletkoor o.l.v. Ignace Thevelin laureaat van het ANZ-koortreffen en door het VVV-Nieuwpoort kreeg het koor nu de kans een CD-opname te realiseren. Er werd gekozen voor een verzameling romantische koorliederen van Van Duyse, Mendelssohn-Bartholdy, Vaughan-Williams en een bloemlezing uit de wereldlijke en geestelijke Renaissancewerken van Lassus, de Vittoria en Henricus Beauvarlet, een 17e-eeuwse componist uit Rijsel naar wie het koor genoemd werd. Deze CD of de cassette kan bekomen worden bij het Beauvarletkoor, Duinkerkestraat 39, 8450 Nieuwpoort (rek. nr. 712-9700367-62) tegen respectievelijk 750 en 400 fr.

• Oostende

De tentoonstelling in het PMMK (Romestraat) ‘Costellazione Transavanguardia’ met schilderijen, sculpturen en grafisch werk van Sandro Chia, Francesco Clemente, Enzo Cucchi en Mimmo Paladino is wegens de grote publieke belangstelling verlengd t/m 26 september 1988. De Italiaanse criticus A. Bonito Oliva die het begrip ‘transavantgarde’ lanceerde, beschrijft het werk van deze kunstenaars als dit van nomaden die nergens aan vasthouden. Ongegeneerd en vol overgave worden stijlcitaten geplukt en tesamen met kunsthistorische thema's en symbolen gecombineerd in één schilderij. Het vermengen met een persoonlijke stijl heeft een eclectisch karakter tot gevolg. Hun kunst is sterk individualistisch, vol verlangens, driften en impulsen. Duizenden mogelijkheden liggen open van spontane directheid tot delicate textuurbehandeling: brede borstelvegen, pasteuse materie, snelle schilderen, fel coloriet, figuratieve overdrijvingen,... Het is de eerste maal dat in België een zo uitgebreide tentoonstelling van deze 4 kunstenaars te zien is. Het PMMK is dagelijks toegankelijk (behalve op dinsdag) tussen 10 en 18 uur.

• Parijs

Van 28/9 t/m 27/11 kan men in de Galeries Contemporaines (Centre Georges Pompidou) de tentoonstelling ‘Erik Boulatov’ (tekeningen en schilderijen) meemaken; van maandag tot vrijdag van 12 tot 22 uur, zat./zondag van 10 tot 22 uur. Eveneens in hetzelfde museum schilderijen, tekeningen en sculpturen van ‘Gerard Garouste’, van 28/9 t/m 27/11. In het Musée National d'Art Moderne (Centre Pompidou) kan men nog tot 17/10 de tentoonstelling ‘Les Années 50. Quelques aspects de l'art contemporain’ bekijken.

• Rotterdam

In het Museum Boymans-van Beuningen kunnen nog volgende tentoonstellingen meegepikt worden: Rotterdamse School?: relaties tussen beeldende kunst en fotografie (7/8 t/m 25/9); Italianisanten en Bamboccianten: het Italiaanse landschap en volksleven door Nederlandse 17e-eeuwse schilders en tekenaars (28/8 t/m 23/10); a-Historische klanken: de keuze van Harald Szeemann uit de collectie van Museum Boymans-van Beuningen (28/8 t/m 2/10); Tekenen door de eeuwen heen: de keuze voor de Boymans-agenda 1989 (9/9 t/m 23/10); Communicerende vaten: de beeldtaal van slibversiering op laat-middeleeuws aardewerk in de Nederlanden (4/11/88 t/m 18/6/89); Rembrandt en zijn school: tekeningen en schilderijen uit eigen collectie (6/11/88 t/m 15/1/89); Theo van Doesburg, schilder en architect: architectuurontwerpen, maquettes en voorwerpen (18/12/88 t/m 12/2/89) en Ensor, Hodler, Munch, Kruijder: vier vroeg-expressionisten (18/12/88 t/m 12/2/89). Van 11 t/m 15/10 vindt in het museum nog de filmsessie ‘Films on Art Festival 1988’ plaats. Dit biedt een internationaal overzicht van documentaires over beeldende kunsten uit de afgelopen twee jaar met inzendingen uit een groot aantal Europese landen, Noord-Amerika, Japan en Australië.

• Sint-Niklaas

Met de ingebruikneming op 1/10 van het monumentale herenhuis in de Stationsstraat als museum voor plastische kunsten, krijgt de museumsector in Sint-Niklaas er een prestigieuze nieuwe afdeling bij. Het gebouw, met zijn eclectische architectuur en zijn weelderige binneninrichting, wordt meteen een derde museumafdeling, naast het Historisch Museum in de Zamanstraat en het Internationaal Exlibriscentrum in de Regentiestraat.

Het prachtige interieur, getooid met indrukwekkende spiegels, wandbekleding met damasten motieven, marmeren schouwen, grote luchters en allerhande muurversieringen, ontworpen door de Antwerpse architect Stodiau, vormt het gedroomde decor voor het onderbrengen van het belangrijkste gedeelte van het stedelijk kunstpatrimonium. De eigen aard van de kunstcollectie, die de stad sedert 1859 door aankopen en schenkingen opgebouwd heeft, past goed bij de sfeer en de burgerlijke grandeur van de gerenoveerde salons. De verzameling oude meesters met landschappen, stillevens, bijbelse taferelen en de daarbij aansluitende collectie genrestukken uit de negentiende eeuw zullen in een geëigend kader tentoongesteld worden en daardoor allicht helemaal hun picturale schoonheid kunnen openbaren. Het intimistische karakter zal nog versterkt worden door het zorgvuldig inplanten van siermeubilair - pronkkabinetten, bergères, buffetkasten - in de diverse ruimten en door het uitstallen in speciaal ontworpen vitrines van kunstvoorwerpen in glas, zandsteengoed, porselein, gleiswerk, tin, koper, brons en zilver. Info: Stadsbestuur, telefoon (03)777 84 00.

- Bekende Belgische Solisten vertolken Beethoven en zijn tijd in de Stedelijke Muziekacademie op 30/10 (het Quatacker Kwartet), op 15/1/89 (Duo Spanoghe-Blumenthal) en op 16/4/89 (André de Groote) telkens om 15.30 uur. Op 24/2/89 treden I Fiamminghi op in het Stadhuis om 20 uur. Info: Dienst Cultuur Stadhuis, Grote Markt 1, tel. [phone].

• Sint-Pieters-Leeuw

Door de ‘Vrienden van Niederloo’ werd de tentoonstelling ‘Venus I’ gestalte gegeven in het domein ‘Niederloo’, postweg 265, St.-Pieters-Leeuw/Vlezenbeek en kan nog bezocht worden tot 16/10. Medewerkende kunstenaars zijn Piet Bekaert, Fred Bervoets, Jan Buytaert, André Goezu, Jean Goldmann, Michel Janssens, Guy Leclercq, Gilbert Lens, Roger Van Akelijen, Rita Vansteelandt, Silvain Van Wijnendael, Flor Vreven. Er is een catalogus van 55 blz. beschikbaar.

• Sint-Truiden

In het Provinciaal Museum voor religieuze Kunst (Begijnhofkerk) loopt tot 30/10 de tentoonstelling ‘In het paradijs. Devotieprenten van de 15e tot de 20e eeuw’, open van dinsdag tot vrijdag van 10-12 en van 13.30-17 uur.

• Tervuren

Ten bate van ‘De Eglantier’, dagverblijf voor zwakzinnige kinderen, wordt met het weekend van 1 en 2/10 een kunstveiling georganiseerd met werk van o.m. Felix De Boeck, Roger Somville, Jan Burssens, Jef van Tuerenhout, Paule Nolens, Emile Hoorne, Gust Dierikx, Jan Cobbaert, Geroen de Bruycker, Jos Van Bekbergen, Pol Mara, Frans Minnaert, Geo Sempels, Jef Snauwaert, Harold van de Perre, Vincent Vanden Meersch, Jef van Grieken, Roger Wittewrongel... Deze veiling vindt plaats in de Orangerie van het gerestaureerde Koloniën Paleis van het Museum voor Midden-Afrika. Info: J. Nootens, Wijngaardstraat 13, 1980 Tervuren, telefoon nr. (02) 767 90 29.

• Tielt

In een organisatie van Da Capo al Fine vzw (info: Pontweg 60, tel. [phone]) treedt organist Jan Van Landeghem (St.-Niklaas) op in het orgelrecital ‘Bach beluisterd’ dat in het kader van het Festival van Vlaanderen plaats vindt in de Paterskerk op 28/10 om 20.30 u.

• Tilburg (Ned)

In het Nederlands Textielmuseum, Goirkestraat 96 heeft van 30/9 t/m 11/12 de tentoonstelling ‘Bauhaus’ plaats, toegankelijk van dins- tot vrijdag van 10 tot 17 u en op zateren zondag en feestdagen van 12 tot 17 uur.

• Turnhout

Men kan in kunstgalerij Capitel terecht voor inlichtingen en inschrijvingen (Grote Markt 11, tel. [phone]) i.v.m. een Cursus kunstgeschiedenis van de 20ste eeuw. Deze cursus is bedoeld voor alle mensen die geïnteresseerd zijn in kunst en meer inzicht willen krijgen in de achterliggende ideeën en de verbanden tussen de verschillende kunststromingen. Het uitgangspunt van de cursus is de kunst van deze eeuw. Behandeld worden de belangrijkste kunststromingen van de late 19de en de 20ste eeuw, zoals impressionisme, art nouveau, expressionisme, kubisme, Dada, surrealisme, abstract expressionisme, Pop Art en postmodernisme. Om hiervan een beter begrip te krijgen zullen ook kunstwerken en -stromingen uit een verder verleden aan bod komen. Tijdens de lessen zal veelvuldig gebruik worden gemaakt van dia's en ander beeld- en tekstmateriaal. Daarnaast ligt het in de bedoeling enkele excursies te maken naar musea en tentoonstellingen. Binnen het lesprogramma zal vanzelfsprekend voldoende gelegenheid zijn tot discussie. Juist omdat de lessen plaatsvinden in kunstgalerij Ca-

[p. 284]

pitel is er de unieke gelegenheid om ook regelmatig in te gaan op kunstwerken, die aanwezig zijn.

• Westkerke

In Drukkerij-Fotostudio Kyndt (Gistelse steenweg. 11, tel. [phone]) heeft van 4 t/m 29/9 de tentoonstelling ‘De Aloude Drukkunst’ plaats, met o.m. affiches van Jos Speybrouck, Herman Verbaere, Reckelbus e.a., devotieprentjes van de 17e en 18e eeuw (Van den Sande, Galle, Van Merlen, Bunel e.a.), briefhoofden sedert 1890, etsen, linosneden, steendruk, Art-Nouveau-tijdschriften. Dagelijks (behalve op maandag) toegankelijk van 9 tot 12 en van 14 tot 18 u.

• Wilrijk

In het kasteel Steytelinck, St.-Bavostraat 20, vindt op 16/10 om 11 uur een poëziegebeuren plaats: Joke Van den Brandt, Raoul M. de Puydt en Laurens Van Hemelrijck dragen voor uit eigen werk. Info: C.C. De Kern, tel. [phone].

• Zonnebeke

Van 12/10 t/m 6/11 vindt in het C.C. Kasteel, Ieperstraat 7, een tentoonstelling plaats ‘Omtrent Jacques Brel’. Er is werk te zien van kunstenaars die rond de figuur of rond zijn oeuvre gewerkt hebben: o.a. Monique Martin (illustraties van chansons van Brel), Roger Somville (3 tekeningen), Jean Michel Folon (Fr) (aquarel), Moreti (portretten en gouaches), René Carcan (litho), Octave Landuyt (litho's), Pol Mara (illustraties bij chansons), Christian Otte. Een aantal kunstenaars ontwierpen speciaal voor deze tentoonstelling een kunstwerk: Roger Baert, Philippe Boutens, André Deroo, Johan Lievens, Jef Snauwaert, Frans Vercoutere en Willy Ronsmans. Tijdens de tentoonstelling wordt doorlopend een video geprojecteerd ‘Adieu à l'Olympia’.

• Zwevegem-Otegem/Eindhoven

Deweer Art Gallery voorziet in het najaar een drietal interessante tentoonstellingen. Van 24/9 t/m 30/10: Documenta 8 met Albert Hein, Marie-Jo Lafontaine, Bernard Prinz, Thomas Virnich en Jan Fabre, alle kunstenaars die deelnamen aan de Documenta 8/Kassel. Van 19/11 t/m 18/12 is het de beurt aan Hans Vandekerckhove met zijn tentoonstelling ‘Apocalypsis com Figuris’: een cyclus schilderijen geïnspireerd op taferelen uit visioenen van Johannes. Gelijktijdig met de tentoonstelling ‘Schatten der Liebe’ van Frank Dornseif en Thomas Lange in het PMMK in Oostende (15/10-21/11) organiseert Deweer Art Gallery i.s.m. en in Galerie 't Leerhuys (Groeninge 35 in Brugge) een tentoonstelling met recent werk van beide Berlijnse kunstenaars: van 15/10 t/m 4/12. Sinds 1/9 beschikt Deweer Art Gallery over een tweede tentoonstellingsruimte, nl. in Eindhoven (Ned.). Met de ‘Ouverture’ presenteert de galerij werk van Cucchi, Deconinck, Fabre, Fetting, Hoeckelmann, Lange, Vandekerckhove, Virnich en Winters: van 10/9 t/m 16/10. Info: Tiegemstraat 6, tel. [phone] of 64 42 86.

Tentoon-stellingen

In deze rubriek worden alleen berichten opgenomen die aan ons Redactiesecretariaat toegestuurd worden. Gelieve ermee rekening te houden dat we gebonden zijn door de zgn. deadline voor het afleveren van de kopij aan de drukker. Die data zijn voor nr. 223 (decembernummer): 31 oktober e.k. Voor nr. 224 (jan.-febr. 1989) is die datum bepaald op 15 december 1988. Als er bij een tentoonstelling een datum vermeld staat die bij het verschijnen van het nummer voorbij is, betekent dit dat het bericht ons te laat bereikt heeft om het nog in vorig nummer te publiceren. Met dank voor uw medewerking.

De Redactie

• Albert Agten

Schilderijen en tekeningen, Galerij ‘De Groote Hoef’, 3900 Lommel, van 28/10 t/m 13/11 en van 13/1 t/m 29/1 in het C.C. ‘Palethe’, 3583 Overpelt, schilderijen, tekeningen en etsen.

• Jiri Anderle

Grafiek, Cipierage, Sint-Niklaas, van 18/9 t/m 2/10.

• Maurice Boel

Schilderijen, C.C. ‘Anto Diez’, Ryckewaertshof, Bosduivestraat 22, Bredene, van 20/8 t/m 4/9.

• Renaat Bosschaert

Retrospectieve schilderijen, grafiek, beeldhouwwerk, Kunstwerkhuizen Claeys, Zonnekemeers 1, 8000 Brugge, van 1 t/m 22/10.

• Willy Bosschem

Recent werk, C.C. ‘Anto Diez’, Bosduivestraat 22, Bredene, van 9 t/m 24/7.

• Kris Bourgeois

Schilderijen, Kunstgalerij Capitel, Grote Markt 13, 2300 Turnhout, van 9/9 t/m 3/10.

• René Buggenhout

Schilderijen, Abdij van Dielegem, Tiebackxstraat, 1090 Jette, van 26 t/m 8/9.

• Roland Cassiman

Recente schilderijen, Zaal Campo, Meir 45, 2000 Antwerpen, van 23/9 t/m 8/10.

• Katrien Caymax

Schilderijen, Casino-Galerij, Kioskplein 25, 3560 Beringen, van 10/9 t/m 2/10.

• José Chapellier

Brons en ijzer, Kunstambachtenzaal, Grasmarkt 61, 1000 Brussel, van 21/7 t/m 7/8.

• Chargesheimer (C.H. Hargesheimer)

Foto's, C.C. Heusden-Zolder, Dekenstraat 40, 3540 Heusden-Zolder, van 17/9 t/m 2/10.

• Willem Cole

Installaties, Vereniging Museum van Hedendaagse Kunst, Holfbouwlaan 29, 9000 Gent, van 14/10 t/m 12/11.

• Willy Colleman

Schilderijen, ‘'t Lange Koestal’, Abdij Hoeve, Marktstraat 1, 8230 Oudenburg, van 25/6 t/m 29/8.

• Walter Daems

Tekeningen, C.C. Heusden-Zolder, Dekenstraat 40, 3540 Heusden-Zolder, van 10/9 t/m 2/10.

• Anne-Pierre De Kat

Schilderijen, Galerie d'Art d'Haudrecy, Rue de la Poterie 1, 7000 Mons, van 2 t/m 29/9.

• Rob Delange

30 Jaar Vlaams expressionisme, Art Gallery, Thermae Palace Hotel, Koningin Astridlaan 7, 8400 Oostende, van 1 t/m 31/8.

• Ronny Delrue

Schilderijen, Kunstgalerij 't Zand, Leopold I-Esplanade 6, 8470 De Panne, van 5/8 t/m 18/9.

• Armand Demeulemeester

Beelden uit de Bijbel, 't Hommelhof, Grote Markt, Watou, van 10/9 t/m 2/10.

• J.L. Deprez & Ronny Delrue

Schilderijen, C.C. Kasteel, Ieperstraat 5, Zonnebeke, van 23/9 t/m 16/10.

• Joel De Rore

Schilderijen, Galerie De Zwarte Maan, Guilleminlaan 1, 9500 Geraardsbergen, van 17/9 t/m 16/10, op zat. en zondag van 14 tot 19 u.

• Luuk De Ruddere

Manidesto, foto's, portretten van journalisten, schrijvers, dichters, fotografen, illustratoren, C.C. Heusden-Zolder, Dekenstraat 40, 3540 Heusden-Zolder, van 8/9 tot 5/10.

• Romain De Saegher

Religieuze kunst, André Demedtshuis, Sint-Bavostraat 15, Sint-Baafs-Vijve, van 9/9.

• Yves De Smet

Resolving Contradictions 1979-87, Van Reekum Museum, Churchillplein 2, Apeldoorn (Ned.), van 28/8 t/m 9/10 en van 19/11 t/m 17/12 het project ‘Tor’, Vereniging voor Museum van Hedendaagse Kunst, Hofbouwlaan 29, 9000 Gent.

• John Dix

Schilderijen, Sted. Tentoonstellingszaal, C. Vanderkelenstr. 30, 3000 Leuven, van 30/9 t/m 10/10.

• Jozef Franck

Schilderijen, tekeningen, juwelen, Huyze de Grote Sterre, Damme, van 3 t/m 25/9.

• Groepstentoonstelling

Kunstenaars van de Stichting Veranneman, Vandevoordeweg 2, 9770 Kruishoutem, van 1/9 t/m 1/10.

• Groepstentoonstelling

Fusion, J. Bailey, R. Meekers, J.-P. Moccetti, M. Rademakers en V. Ruath, C.C. ‘Ter Dilft’, 2680 Bornem, van 2 tot 18/9.

• Groepstentoonstelling

4 × Antigone: medewerkers van het theater Antigone stellen tentoon in Studio Gaselwest, Rijselsestraat 57, 8500 Kortrijk, van 17/9 t/m 2/10: Brigitte Pauwels, Patrick Pruvoost, Mark Vandenbussche en Johan Vermaut.

• Yvonne Guns

Retrospectieve: schilderijen, aquarellen, litho's, Gemeentehuis van Mortsel (Antwerpen), van 14 t/m 30/10 op zat. en zond. van 10 tot 12 en van 14 tot 17 uur.

• Nina Haveman

Tekeningen, C.C. Heusden-Zolder, Dekenstraat 40, 3540 Heusden-Zolder, van 10/9 t/m 2/10.

• Dolf Henkes

Schilderijen, Museum Boymansvan Beuningen, Mathenesserlaan 18-20, 3015 CK Rotterdam, van 23/10 t/m 27/11.

• Philippe Huyghe

Recent werk, Vereniging voor het Museum van Hedendaagse Kunst, Hofbouwlaan 29, 9000 Gent, van 17/9 t/m 8/10.

• Juul Keppens

Landschappen, Galerij Paraf, Dendermondsestwg. 6, 9370 Lebbeke, van 10/9 t/m 2/10.

• Geert Lap

Keramiek, Museum Boymans-van Beuningen, Mathenesserlaan 18-20, 3015 CK Rotterdam, van 21/11 t/m 31/12.

[p. 285]

• Robert Longo

Installatie, Museum Boymans-van Beuningen, Mathenesserlaan 18-20, 3015 CK Rotterdam, van 8/10 t/m 20/11.

• Fred Maës

Schilderijen, Montjoie Galerij, E. Allardstraat 21 (Zavel), 1000 Brussel, van 30/8 t/m 18/9.

• Herman Maes

Tekeningen, C.C. Heusden-Zolder, Dekenstraat 40, 3540 Heusden-Zolder, van 10/9 t/m 2/10.

• Frans Masereel

Litho's, Foyer Gemeentelijk Feestcentrum, Vismarkt, 9380 Tessenderlo, van 23/9 t/m 6/10, dagelijks toegankelijk.

• Rudolf Meerbergen

Huldetentoonstelling, Pol Mara-Zaal van het voormalig gemeentehuis, 2200 Borgerhout, van 10 t/m 15/9.

• Urbain Mulkers

Recent werk, Galerij XXI, St.-Jacobsmarkt 45, 2000 Antwerpen, van 15/9 t/m 14/10.

• Christian Philipp Müller

Arti et Amicitiae, Rokin 112, 1012 LB Amsterdam, van 3 t/m 24/9, dagelijks (behalve maandag) van 12 tot 17 uur.

• Simonne Muylaert Hofman

Juwelen, Atelier-Galerie ‘Que Van’, Dumortierlaan 112, 8300 Knokke-Zoute, van 29/7 t/m 22/8.

• Anton Pieck

45 originele werken en 12 litho's, IKO-galerij, Dr. Versmissenstraat 6, 2320 Hoogstraten, van 24/9 t/m 2/10.

• Rob Scholte

Schilderijen 1983-1988, Museum Boymans-van Beuningen, Mathenesserlaan 18-20, 3015 CK Rotterdam, van 23/10 t/m 4/12.

• Marien Schouten

Recent werk, Museum Boymansvan Beuningen, Mathenesserlaan 18-20, 3015 CK Rotterdam, van 4/12 t/m 15/1/89.

• Rosalind Solomon

Riten van de aarde: foto's 1978/87, Museum voor Fotografie, Waalse Kaai 47, 2000 Antwerpen, van 9/9 t/m 23/10, dagelijks van 10-17 uur (behalve maandag).

• Georges Teugels

Schilderijen, Raadszaal, Gemeentehuis, Prinsenstraat 3, Grimbergen, van 3 t/m 11/9.

• Suzy Van Bever

Kunstenaarscollectief ‘Spectraal’, 't Paviljoen, Nieuwpoort, van 16 t/m 30/7 en van 29/7 t/m 31/8 in de ‘Galerie Remichoise Exposition’, Remich.

• Hilaire Vanbiervliet

Schilderijen, André Demedtshuis, St.-Bavostraat 15, St.-Baafs-Vijve, van 17/6 t/m 31/7.

• Myriam Van Damme

Beschilderde zijde, Kunstambachtenzaal, Grasmarkt 61, 1000 Brussel, van 21/7 t/m 7/8.

• Roger Van Den Berghe

Schilderijen, C.C. ‘Anto Diez’, Bosduivestraat 22, Bredene, van 30/7 t/m 15/8.

• Alfons Van Den Bossche

Beeldhouwwerk, C.C. van de Abdij van Affligem, Abdijstraat 6, 1790 Affligem, van 24/9 t/m 9/10, open op zat.- en zondag.

• Jef Van Den Broeck

Keramiek, Kunstambachtenzaal, Grasmarkt 61, 1000 Brussel, van 21/7 t/m 7/8.

• Piet Van den Buys

Schilderijen, kerk van Oeren, van 9 t/m 31/7.

• Noël Vandorpe

Lustrum tentoonstelling, Ontmoetingscentrum, 8680 Geluveld en van 1/10 t/m 10/1/89 in de Zwitserse Chalet ‘De Rabit’ Rode Berg, Westouter.

• Albert Van Hecke

46e Jaarlijkse tentoonstelling, met kleine schilderijen, Feestzaal van het Gemeentehuis, 9160 Hamme, van t/m 17/10.

• Jozef Van Rossem

Recent werk, Museum Mw. J. Dhondt-Dhaenens, Museumlaan 14, 9831 Deurle, van 30/7 t/m 4/9.

• Wout Vercammen

Last Work, Gallery Christ Delaet, Ernest van Dijckkaai 19/20, 2000 Antwerpen, van 11/9 t/m 30/10.

• Verroken

Design in de zomer, recent werk, Galerij XXI, St.-Jacobsmarkt 45, 2000 Antwerpen, van 6/8 t/m 2/9.

• Marcel Vervaet

Pastels, 't Kruiske, Bevrijdersstraat 3, 9080 Moerbeke-Waas, op 20, 21, 27, 28 en 29/8.

• Dirk Wauters

Muziek-sculpturen, C.C., Dekenstraat 40, 3540 Heusden-Zolder, tot 4/9.

• J.J. Waverijn

Recent werk, Gallery Christ Delaet, Ernest Van Dijckkaai 19/20, 2000 Antwerpen, van 16/9 t/m 30/10.

• Nelly Windels

Schilderijen, Rotonde van de G-Bank, Karmelietenlaan, 8500 Kortrijk, van 7/10 t/m 3/11.