Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 37

[p. 184]

Transit

Samenstelling: Edmond Ottevaere, Piet Thomas, Rudolf van de Perre

In deze rubriek publiceren we ‘literaire’ vertalingen in het Nederlands van goede gedichten uit andere talen. Naast de vertalingen drukken we tevens de gedichten in de oorspronkelijke taal af. Het is o.m. de bedoeling van deze rubriek het vertalen van gedichten te stimuleren en daarom kunnen vertalingen ter selectie ingestuurd worden op het adres van ons redactiesecretariaat. Het team dat instaat voor de samenstelling van deze rubriek, zal tevens de selecties van de ingezonden vertalingen doorvoeren.

Om in aanmerking te komen voor publikatie moet ieder vertaald gedicht vergezeld zijn van een fotocopie van het oorspronkelijke gedicht en van de bibliografische gegevens van de bundel of het boek waaruit het genomen werd.

De redactie

Tu sei come una giovane,
una bianca pollastra.
Le si arruffano al vento
le piume, il collo china
per bere, e in terra raspa;
ma, nell'andare, ha il lento
tuo passo di regina,
ed incede sull'erba
pettoruta e superba.
È migliore del maschio.
È come sono tutte
le femmine di tutti
i sereni animali
che avvicinano a Dio.
Cosi se l'occhio, se il giudizio mio
non m'inganna, fra queste hai le tue uguali,
e in nessun'altra donna.
Quando la sera assonna
le gallinelle,
mettono voci che ricordan quelle,
dolcissime, onde a volte dei tuoi mali
ti quereli, e non sai
che la tua voce ha la soave e triste
musica dei pollai.

Tu sei come una gravida
giovenca;
libera ancora e senza
gravezza, anzi festosa;
che, sa la lisci, il collo
volge, ove tinge un rosa
tenero la sua carne.
Se l'incontri e muggire
l'odi, tanto è quel suono
lamentoso, che l'erba
strappi, per farle un dono.
È cosi che il mio dono
t'offro quando sei triste.

Tu sei come una lunga
cagna, che sempre tanta
dolcezza ha negli occhi,
e ferocia nel cuore.
Ai tuoi piedi una santa
sembra, che d'un fervore
indomabile arda,
e cosi ti riguarda
come il suo Dio e Signore.
Quando in casa o per via
segue, a chi solo tenti
avvicinarsi, i denti
candidissimi scopre.
Ed il suo amore soffre
di gelosia.

Tu sei come la pavida
conigla. Entro l'angusta
gabbbia ritta al vederti
s'alza,
e verso di te gli orecchi
alti protende e fermi;
che la crusca e i radicchí
tu le porti, di cui
priva ni sé si rannicchia,
cerca gli angoli bui.
Chi potrebbe quel cibo
ritoglierle? chi il pelo
che si strappa di sosso,
per aggiungerlo al nido
dove poi partorire?

Tu sei come la rondine
che torna in primavera.
Ma in autunno riparte;
e tu non hai quest'arte.
Tu questo hai della rondine:
le movenze leggere;
questo che a me, che mi sentriva ed era
vecchio, annunciavi un'altra primavera.

Tu sei come la provvida
formica. Di lei, quando
escono alla campagna,
parla al bimbo la nonna
che l'accompagna.
E cosi nella pecchia
ni ritrovo, ed in tutte
le femmine di tutti
il sereni animali
che avvicinano a Dio;
e in nessun'altra donna.

Umberto Saba, (1883-1957)

[p. 185]

Aan mijn vrouw

 

Jij bent als een jonge,

 

witte kip.

 

Haar veren verwaaien

 

in de wind, ze buigt haar nek

 

om te drinken en scharrelt wat aan,

 

maar als ze loopt, heeft ze jouw

 

trage, koninklijke pas,

 

met hoge borst en zelfvoldaan

 

schrijdt ze over het gras.

 

Zij is beter dan de haan.

 

Zij is als alle

 

wijfjes van alle

 

zorgeloze dieren,

 

die dicht bij God staan.

 

In mijn ogen, in mijn geest

 

lijk jij meer op hen

 

dan op enige andere vrouw.

 

Als de avond de kippetjes

 

slaperig maakt,

 

door hun gekakel denken

 

aan jouw zachte stem,

 

die soms over je kwaaltjes klaagt,

 

en je weet niet

 

dat die stem de zoete en droeve

 

muziek van het kippenhok in zich draagt.

 

 

 

Jij bent als een vaars

 

die moet jongen:

 

vrij en nog ongedwongen,

 

ja zelfs feestelijk,

 

die haar kop draait

 

- je ziet het teder roze

 

van haar nek -

 

als je haar aait.

 

Als je haar ziet staan

 

en haar diepe stem hoort klagen,

 

wil je dadelijk gras gaan plukken

 

om het naar haar toe te dragen.

 

En ben jij eens terneergeslagen,

 

dan is het zó dat ik je troost.

 

 

 

Jij bent als een lange

 

teef, wier ogen altoos zacht zijn en goed,

 

maar die in haar gemoed

 

een felle strijdlust draagt.

 

Het lijkt of een heilige maagd

 

je met een onstilbare gloed

 

bewonderend gadeslaat

 

als was je haar God en haar Heer.

 

Wanneer ze je volgt, in huis of op straat,

 

toont ze wie zich dichter waagt

 

haar hagelwitte tanden.

 

Haar liefde lijdt

 

aan minnenijd.

 

 

 

Jij bent als een schichtige

 

konijnemoer. In haar enge

 

hok richt zij zich op

 

als ze je ziet

 

en keert je haar

 

gespitste oren toe.

 

Ze wacht op zemelen en suikerij.

 

Krijgt ze dat niet,

 

dan kruipt ze in een donker

 

hoekje in elkaar.

 

Wie zou haar dat eten

 

ontnemen? En de haren

 

die ze uittrekt

 

om op 't nest te spreiden

 

waar ze gaat baren?

 

Wie zou jou ooit doen lijden?

 

 

 

Jij bent als de zwaluw

 

die in het voorjaar weerkeert;

 

maar in de herfst verlaat ze weer haar woon,

 

en dat ben jij toch niet gewoon.

 

Maar van de zwaluw heb je wél

 

het sierlijke bewegingsspel,

 

én dat je mij, een oude man,

 

een nieuwe lente brengen kan.

 

 

 

Jij bent als de vooruitziende

 

mier. Van haar is het dat oma vertelt

 

aan het kind waarmee ze wandelt

 

door het veld.

 

En zo herken ik jou

 

ook in de bij, en in alle

 

wijfjes van alle

 

zorgeloze dieren,

 

die dicht bij God staan.

 

En in geen enkele andere vrouw.

 

 

 

Vertaling: Frans Denissen

Op een zomermiddag was mijn vrouw de stad in gegaan. Ik was alleen achtergebleven en ging haar op een trede van de zoldertrap zitten opwachten. Ik had geen zin om te lezen; ik dacht aan alles behalve aan het schrijven van een gedicht. Maar een teef, de ‘lange teef’ van de derde strofe, kwam naar me toe; ze legde haar snuit op mijn knieën en keek me aan met ogen waarin tegelijk heel veel zachtheid en heel veel wreedheid te lezen stond. Toen mijn vrouw weinige uren later weer thuiskwam, was het gedicht af: nog voor het geschreven was, zat het kant en klaar in mijn hoofd. Ik moet het geschreven hebben in een bijna-onbewuste toestand, want terwijl ik me van mijn andere gedichten zowat alles herinner, weet ik haast niets meer over het ontstaan van dit. Ik herinner me alleen dat ik van tijd tot tijd als het ware een huivering voelde. Het gedicht had ook geen retouches of varianten nodig. Zodra Lina terug was, moe van de lange klim (we woonden in Montebello, op een heuvel bij Triëst) en beladen met pakken en pakjes, wilde ik natuurlijk dat zij dadelijk, zonder zelfs maar even uit te rusten, naar het gedicht luisterde dat ik tijdens haar afwezigheid had gemaakt. Ik verwachtte een woordje van dank en van lof, maar tot mijn grote verbazing kreeg ik geen van beide. Ze was erdoor geschokt, en het scheelde geen haar of ze begon me uit te kafferen. Maar ik moet er wel bij zeggen dat het me niet veel moeite kostte haar ervan te overtuigen dat het helemaal niet beledigend voor haar was, dat het ‘mijn mooiste gedicht’ was en dat ik het ‘aan haar te danken had’.

Umberto Saba

Uit: ‘Storia e cronistoria del Canzoniere’, 1964.