[nummer 219]
De fontein
door
Prof. em. Jules van Ackere
Dit nummer brengt niet een technisch opgevatte uiteenzetting maar een esthetisch gericht essay. Er is in het thema ‘de fontein’, naast het artistieke aspect, ook een technisch-wetenschappelijk. Vlaanderen is evenwel geen tijdschrift voor specialisten en dit betoog richt zich dan ook niet tot architecten en ingenieurs en het neemt zich niet voor b.v. op de overigens boeiende vraagstukken van de hydraulica in te gaan, die trouwens buiten onze bevoegdheid vallen.
Ofschoon de term ‘fontein’ hier breed genomen wordt en op velerlei vormen van kunstig resp. kunstmatig aangelegde werken slaat betreft het noodgedwongen om een bloemlezing, een keuze waarin - is het nodig het te vermelden? - uiteraard een subjectief element meespeelt. Wegens gebrek aan plaats moesten de gedachten en de indrukken, die vooral tijdens het veelal levend contact met het onderwerp - of liever het voorwerp - opgetekend en achteraf historisch aangevuld werden, voor een ruim deel wegvallen. Zo werden o.m. de beschouwingen over ‘Antieke bronnen (-ruïnes)’ geschrapt en moest het hoofdstuk over ‘Fictieve Fonteinen’ naar de rubriek ‘In en om de kunst’ verwezen worden.
Zoals Cesare d'Onofrio in zijn studie over de Romeinse fonteinen terecht opmerkt, het is opvallend dat tot nog toe betrekkelijk weinig aandacht werd verleend aan deze specifieke kunstvorm afzonderlijk. Hopelijk kan dit themanummer hieraan wat verhelpen. Het wordt een wandeling van fontein tot fontein die meteen door verschillende landen, tijdvakken en stijlmodellen voert langs de grote en de kleine geschiedenis, aan de hand van velerlei kunstenaars beeldend met de materie, het woord, de klank. Komt U mee?
J.v.A.
Ik weet veel over het spel der fonteinen
Die wondere bomen van glas.
Ik kan erover spreken als van eigen tranen
die ik, bevangen door grootse dromen,
plengde en die ik vergeten heb...
Ik hoef me enkel te herinneren van alles
wat de fonteinen en mezelf overkomen is, -
Ook ik voel het gewicht van die val
waarin ik de wateren herschouwd heb.