Wie is wie op de titelrol
Behalve de titel, de naam van de auteur, eventueel die van de bewerker en de vertaler en de namen van de acteurs die de diverse rollen vertolken, staan er op de titelrol nog een aantal namen vermeld naast functies, die niet meteen voor iedereen duidelijk zullen zijn Hier volgt een leidraad, die de belangstellende kijker een eind op weg kan helpen: De decorateur ontwerpt het decor. Meestal is hij ook verantwoordelijk voor de uitvoering, de bouw en de afwerking.
De rekwisiteur zorgt voor de aankleding van het decor. Hij huurt, koopt of vervaardigt meubels, huisraad, zand, grint, planten, bloemen en alle mogelijke voorwerpen die in het spel voorkomen. In de studio wordt hij bijgestaan door een studiorekwisiteur, die voortdurend ter beschikking blijft. In filmtaal omschrijft men die functie vaak met het Engelse set-dresser.
Voor grote produkties wordt een kostuumontwerper aangetrokken. Meestal doen we 't met een kostuumadviseur. Bij de opnamen zijn één of meer kleedsters aanwezig, die niet alleen de acteurs helpen met aankleden, maar die ook instaan voor kleine aanpassingen en herstellingen.
Voor grime of make-up en kapsel staan naargelang van de behoeften specialisten ter beschikking.
Bij filmwerk is er maar één cameraman, die zich laat bijstaan door één of twee assistenten. Bij hele grote produkties staat naast de cameraman een directeur van de fotografie (een slechte vertaling uit het Frans), die zich hoofdzakelijk met de belichting bezighoudt.
De veel uitgebreider technische ploeg die instaat voor elektronische opnamen in de televisiestudio, wordt geleid door een cheftechnicus. Hij is verantwoordelijk voor de technische kwaliteit van de uitzending. Hij wordt bijgestaan door een chef-licht en een chef-geluid, die ieder met een ploeg van medewerkers de belichtings- en de geluidsapparatuur aanbrengen en bedienen.
Verder ziet hij toe op het werk van de cameramen, meestal vier in getal, die ieder een camera bedienen. Soms wordt een camera op een kraan gemonteerd, in de wandeling dolly genoemd; dan is er nog een vijfde man nodig, die de dolly bestuurt. De cameramen zijn verantwoordelijk voor de feilloze camerabewegingen en de juiste beeldinstellingen.
Kleurentelevisiecamera's zijn uitgerust met zoomlenzen: er dienen dus geen lenzen meer verwisseld te worden.
In de regiekamer verschijnen de beelden die door de camera's gemaakt worden op afzonderlijke schermen. Soms komen daar nog beelden uit andere bronnen bij: episcoop, beeldband, telecinema. De schakeltechnicus, ook beeldmenger of mixer genoemd, selecteert niet alleen het beeld dat in de uitzending opgenomen wordt, hij gebruikt zijn mengtafel ook om beeldovergangen te maken, trucages met grafische patronen en kleuren uit te voeren, enz.
De technicus aan de beeldcorrectie zorgt ervoor dat de beelden uit de diverse bronnen een eenvormige kwaliteit krijgen.
Andere technici staan in voor de beeldbandopname. In een speciaal daarvoor uitgeruste cel nemen zij de geselecteerde en gecorrigeerde beelden op.
Later gebeurt in zo'n cel de beeldbandmontage. Daar worden de opnamen gekozen, gerangschikt en soms van een muzikale omlijsting voorzien. Daarbij wordt de hulp van een sonorisator ingeroepen. Bij filmwerk is de montage zeer belangrijk. Het vermengen van alle opgenomen dialogen, geluiden en geruchten met de muziek noemt men daar mixage. Meestal wordt het laboratorium dat voor alle filmbewerkingen instaat, ook op de titelrol vermeld. Tijdens iedere studioopname vindt men naast de chef-technicus en de schakeltechnicus de regisseur en de regie-assistente. Zij hebben allemaal hun vaste plaats achter de regietafel. De regisseur, in televislejargon ook de realisator genoemd, is de belangrijkste man aan boord. Aan de hand van een minutieuze voorbereiding geeft hij iedereen richtlijnen en zorgt dat het programma de vorm krijgt, die hij zich heeft voorgesteld. Aan zijn rechterhand zit de regie-assistente. Zij staat per microfoon en koptelefoon voortdurend in verbinding met de cameramen, die ze telkens aan de afgesproken bewegingen en instellingen herinnert, en met de studiomeester, die met behulp van tekens de acteurs nog tijdens de opname aanwijzingen kan geven. In 't algemeen staat hij in voor een ordelijk verloop van het werk. Bij filmwerk noemt men hem meestal opnameleider.
Voor het versjouwen van decorstukken en ander handwerk wordt hij bijgestaan door machinisten.
De
producer, die meestal als verantwoordelijke voor het
programma op de titelrol vermeld
staat, is niet doorlopend bij de opnamen aanwezig. Zijn grootste inbreng heeft hij al in het stadium van de voorbereiding gehad. Het idee van het programma is vaak van hem afkomstig. Met de aanduiding van een regisseur en een decorateur kiest hij ook voor een bepaalde vormgeving. In samenwerking met de regisseur kiest hij de acteurs en de andere medewerkers. Aan de hand van het beschikbare budget bepaalt hij over welke middelen de regisseur kan beschikken.
Soms wordt op de titelrol ook de produktieleider vermeld. Hij is het hoofd van de producerende dienst. Het is o.m. zijn taak om te zorgen voor een evenwichtige samenstelling van de programmatie, voor een redelijke verdeling van het budget en voor een optimale verdeling van de taken onder de medewerkers van de dienst.
Jos Van Gorp
Auteursrechtelijk beschermd
