West-Vlaanderen. Jaargang 11

vrije tribune

Oorsprong van de Duits-Vlaamse betrekkingen

Op de Westvlaamse-Westfaalse Cultuurdag te Münster werd meermaals beweerd - en ook de pers sprak zich in die zin uit - dat de stad Münster ongetwijfeld mocht beschouwd worden als de ‘wieg’ van de Duits-Vlaamse cultuurbetrekkingen. Er werd o.m. vastgesteld dat de eerste Duitse vertaling van Conscience in Münster verscheen. Doch de toevallige zetel van een uitgever mag niet als de wieg van een cultureel uitwisselingsprogramma beschouwd worden. Het is dan ook nuttig de zaken eens klaar op punt te stellen:

De eerste Duits-Vlaamse cultuurbetrekkingen gaan terug tot Hoffmann von Fallersleben, de Duitse dichter August Heinrich Hoffmann, die in 1798 in Fallersleben geboren werd. Hij was van 1830 tot 1842 professor in de Germanistiek aan de universiteit van Breslau in Silezië en gaf er, van 1830 tot in 1862, de Horae Belgicae uit, een verzameling Nederlandse volksliederen in 12 banden. Hij was het, die de eerste stoot gaf aan de Duits-Vlaamse cultuurbetrekkingen en deze stoot ging van de stad en de universiteit Breslau uit.

De eerste vertaler van een Vlaams werk was Melchior von Diepenbrock. Hij was afkomstig uit Bocholt, gelegen op vijf kilometer van de Nederlandse grens, en gaf in 1845 drie novellen van Conscience in het Duits uit, onder de titel Vlämisches Stilleben. Von Diepenbrock verbleef in 1845 eveneens te Breslau, waar hij tot 1853 de aartsbisschoppelijke stoel bekleedde en in 1850 tot kardinaal benoemd werd.

Dientengevolge moet de oorsprong van de Duits-Vlaamse cultuurbetrekkingen respectievelijk uitgegaan zijn van Breslau, de Silezische hoofdstad, en van de geboorteplaats van de eerste baanbrekers, nl. Bocholt, niet ver van de Nederlandse grens, en tevens naar Fallersleben terugvoeren.

Omdat hierover steeds weer verwarring bestaat, zij het eens ten gronde vastgesteld.

Georg Hermanowski

De monstertoeloop naar Paul Delvaux

Is het vermoeden ongegrond dat het Stadsbestuur van Oostende verveeld zat met de monstertoeloop naar de Delvauxtentoonstelling? Wie regelmatig tentoonstellingen bezoekt, omdat hij ook regelmatig belangstelling voelt voor wat de kunstenaar toont, werd er opzij gedrumd door de massa, die kwam aangedraafd, omdat het geval te mijden werd verklaard. Deze mens is niet bedrogen uitgekomen, want de haarfijne figuratieve duidelijkheid van het Delvaux'se exposé heeft de prentjeskijker kijkkost gegeven. Maar waar is het estetische winstpunt? De ruimdenkende is naief, wanneer hij boft op een felix culpa, waardoor de oningewijde als het ware werd aangezogen tot een revelerende confrontatie met het surrealisme. Het resultaat is alleen een naast-de-kwestie discussie tussen zijn breder van geest en zijn enggeestig zijn. Ook Paul Claudel heeft zich een enggeestige verklaard.

De koningin der badsteden is niet de geschikte plaats voor dergelijke figuratieve experimenten.

De pater familias, die er met zijn kroost dekking zoekt tegen regen, is niet dezelfde, die te Brussel of te Antwerpen die kunstgallerie binnenstapt, waar hij vooraf kan vermoeden, welk soort kunstwerk hem zal worden getoond.

Ook de bredere van geest moet toegeven dat de prentjeskijkers, die te Oostende plezier beleefden bij Delvaux, en de schouders ophaalden bij Landuyt, het bewijs hebben geleverd, dat er op estetisch vlak gekraaid werd om een stuntelige stunt.

H.