West-Vlaanderen. Jaargang 11

Jonge Westvlaamse Poëzie

Pieter Malbrancke

Met De kille koorts werd Pieter Malbrancke geprimeerd in de Westvlaamse Prijsvraag voor Poëzie 1960. Deze eerste bundel (Lier, De Bladen voor de Poëzie 1961, 32 blz.) bevat een twintigtal, meestal zeer korte gedichten, die soms haast niet meer zijn dan één enkele zin. Bijna telkens is er in de verzen van Pieter Malbrancke iets vreemds, zodat we geneigd zijn de eigen woorden van de dichter te herhalen:

Aan alle vogels
is een lied
wij horen -
ergens moet een raadsel
schuilen in het riet
maar geen die weet
wat het bediedt
en of het vreugde heet
of soms verdriet
het raadsel
van dat vreemde
lied

Maar een lied is het en we mogen het poëzie noemen. Poëzie die in haar beste momenten con sordino wordt ‘gesproken’, die nu en dan wat warmte schijnt te missen, maar toch altijd iets met de mens heeft te maken. Een enkele keer wordt

[p. 373]

de poëzie van Pieter Malbrancke bedreigd door welbespraaktheid en rijmvaardigheid, maar gewoonlijk valt ze meer op door haar direktheid, haar vaste gang en haar zelfzeker accent. In het gedicht ‘Roeping’, dat meteen de titel opheldert, vinden we die kwaliteiten samen:

Misschien maar

een kille toorts

verheffen op de nacht

en slechts een kreupel pad

belichten dat vruchteloos

naar de morgen tracht

misschien maar een

verloren weg berichten

die niemand meet betracht

misschien maar

doch in dit arm en bleek gebaar

de volharding steken en de kracht

van een hart dat hoopt

en na eeuwen nacht

toch eens de zon

verwacht

In ‘Harlekijn’ maken we kennis met een speelse en grillige verbeelding die veel mogelijkheden open laat:

Op zijn blikken trommel slapen
tussen brood en zout
aandachtig naar de vliegen gapen
stoelen bij hun poten binden
en in zijn kamersloffen
wolken vinden
met een bezemsteel
naar lampekappen steken
op eert tabakspot zijn vislijn breken
buurmans blinde hond naar kleuren vragen
en de wind bij vlaagjes
naar de markten dragen
harlekijn
wat zal het zijn
schoppenboer
of je kromgeschoten
schaduw op
de vloer

Voorlopig valt nog niet te voorzien hoe Pieter Malbrancke zal evolueren, doch dit lijkt in alle geval zeker, wanneer hij bij het leven blijft en niet op zijpaden verloren loopt, heeft hij als dichter toekomst. Alles wijst er op dat hij op weg is in de goede richting. In het slotgedicht ‘Afscheid’ verklaart hij onomwonden:

Genoeg -

ik wil niet meer van het bedrog

dat in de woorden leeft

en elk gedicht reeds

in de kiem verdorven heeft

ik wil niet meer van het bedrog

dat aan de verzen kleeft

ik wil alleen nog van de ware

dingen die het leven geeft

van een vreugde soms

die ons omgeeft

en van het lijden

dat geen woorden

nodig heeft

Wat het worden zal, willen we met veel belangstelling volgen. Ondertussen is van P. Malbrancke bij de ‘Literaire Tafelstonden’ een bundeltje Aforismen ter perse.