West-Vlaanderen. Jaargang 9

Interview met Picasso

Op 9 januari 1949 om 10 uur op een blonde en koude zondagmorgen, in ‘La Maison de la Pensée Française’ bij de eerste grote expositie der ceramieken welke hij te Vallauris had beschilderd, ontmoette ik Pablo Ruiz Picasso, vergezeld van zijn impressario en wel ter gelegenheid van het bezoek van een groep arbeiders, bedienden en ingenieurs der Regie Nationale Renault. Het was een kulturele studiekring die naar Picasso's expositie op bezoek kwam en het is ‘pris sur le vif’. Ze waren een dertigtal, een paar heren, de meesten met lederen vesten en paramilitaire kostumes die de partij van Thorez vertegenwoordigden, en enkele dames zonder de chic maar met de allure van Parijs. Picasso stapte glimlachend binnen met zijn korte gebogen rug, tussen iedereen door, en sprak en antwoordde zoals het hem lustte. Vragen tenander kreeg hij genoeg.

Daar slaat iemand hem toe, ‘Alles is nieuw, waar is de band met het oude?’

Picasso Vous n'êtes pas habillé en mousquetaire vous? Pourquoi n'a-t-on pas fait de peinture gothique au XVII^me siècle? Et puis il y a l'ignorance. Apprenez à regarder.

De volgende man, die ik ‘l'Homme au col de lapin’ zal noemen, waarschijnlijk een ingenieur of directieleider, was in elk geval voorzichtiger, was beter gekleed en vertoonde een zekere droefheid bij het zien der picassotische fantasieën. Hij zei eenvoudig:

l'Homme au col de lapin:

C'est le retour à l'homme des cavernes!

[p. 465]

Picasso L'Homme des cavernes n'était-il pas un homme?

Toen zweeg de konijnenkraag, en iedereen met hem. Maar Picasso sprak door.

Picasso Il faut voir, il faut apprendre, et ce n'est pas une honte d'apprendre. C'est la plus belle chose qui soit, d'apprendre. Regardez ce que j'ai fait moi à Vallauris. J'ai appris le métier.

Toen kwam ‘Col de lapin’ met een nieuwe beschuldiging op Picasso af: Guernica! Wat een schilderij! Wat een monster!

Picasso Guernica! Eh bien, ce cri on l'entend encore, et c'est ce que j'ai voulu. Guernica! Eh bien oui, j'ai dit cette chose avec les moyens que j'avais alors à ma disposition, et j'ai voulu qu'on entende ce nom.

Col de lapin Je n'y ai jamais rien compris.

Picasso Non! Mais voici tant d'années plus tard, vous prononcez encore le nom. Et c'est ce que j'ai voulu. Apprenez d'abord à voir, à entendre les choses que vous saisissez. Et puis, plus tard, vous verrez les autres. Et dans quelques années on dira encore: Guernica!

Toen kwam de zure vraag, die onder het pregaullistische regiem, gevaarlijk klonk: en de Russische kunst? De man die sprak droeg een lederen vest, en wij hadden de photo der Gepeoubeulen niet zo lang geleden in de bladen gezien.

Picasso Et la Russie? Vous dites la Russie! Ils n'ont pas ces siècles d'histoire. Alors ce qu'ils font maintenant il faut bien qu'on dise que c'est bien, parce que c'est plus facile pour une espèce de propagande et qu'il ne faut pas trop compliquer les choses. Mais je sais bien ce qu'ils pensent, moi, car j'en connais des gens de par là.

De lederen vest werd mat en zweeg.

Opnieuw kritiek uit een andere hoek, en Picasso voelde dat niemand hem volgde, noch Col de lapin - noch de lederen vest, noch de nylon kousen, noch de gele foulard. Wie dan?

Picasso Mais enfin, faites moi confiance. Il faut me faire confiance. Je suis quand même un petit contremaître dans la matière. Je peins depuis trente ans. J'en connais plus que les autres en peinture. Alors, il faut me faire confiance.

De lederen vest was bitter. Men zag dat hij voor de hele groep een verklaring wilde want Picasso was toen de man die de vredesduif geschilderd had voor het Kongres te Warschau. Inderdaad was hij geëngageerd, hoewel geen lid van de partij.

De lederen vest: l'Artiste est quelqu'un qui doit tirer vers lui la masse ouvrière, il doit attirer le peuple et se pencher vers lui. Et vous, on ne vous comprend pas. Alors?

Picasso Mais mon Cher, je suis aussi du peuple moi!

Na ‘Col de lapin’ hield nu ook de ‘Lederen vest’ zijn gedachten voor zich. De stuntelige theorie lag ineens als een gebroken telloor tussen de glanzende ceramiek. Maar toen sprak een blonde man enkele kalme woorden, en er stonden op dat ogenblik slechts drie tot vier mensen rond Picasso.

La voix de la tortue:

On dit parfois que ces choses sont une comédie.

Picasso Une comédie qui durerait 30 ans? Allons, ce serait un peu difficile. Et tout ce qu'il y a ici...

En hij wees met een breed gebaar, bijna gedesillusioneerd, naar al zijn potterie.

Ik grabbelde een reproductieboek van Picasso's aardewerk, hij tekende nerveus met zijn hortende ecrituur en glimlachte tevreden. Zijn prachtige blauwe ogen glinsterden in het olijven gelaat. De zingende Catalaanse tongval fabioleerde door zijn Frans en blijft mij bij.

Dr. H.P.