Heer Torfinn, van Lucien Dendooven
Een Vlaams epiloog op Sigrid Undsets tetralogie?... Wij horen het uit de mond van de nuchtere Walter van Mude, dat verhaal van een ontmoeting in ons polderland met een uitgedrevene, een bisschop van dat stadje Hamar waar de Noorse schrijfster wilde begraven worden.
Een ontmoeting. Duivel en God, hovaardij en heiligheid raken elkaar in zielen die het goed-en-kwaad beleven in middeleeuwse dimensie: ruw en ongebleekt, en met een disponibiliteit die hen tot mensen maakt van onze eigen tijd. Zij staan midden ons: Tancard en zijn duivel, Johan en zijn blasfemie, Thorfinn en zijn mysterie. Op Ter Doest heeft éénmaal de heiligheid onder ons gewoond. Een balling was hij, een begenadigde, en zijn onberekenbaar komen en sterven is heel de geschiedenis van het klooster, van monnik en van domein. Nu eerst weten we waarom Ter Doest er geweest is en er zijn moest.
Lucien Dendooven heeft dit verhaal geschreven uit roeping. Het was van moeten. Het onzichtbare licht van Ter Doest kon zijn stroom laden eeuwen lang en zijn uur afwachten: naar buiten moést het, eenmaal, in dit voorbestemde stuk zuivere vertelkunst.
Het elementaire woord krijgt hier een nieuwe inhoud in de mond van de ik-figuur. Sober, beheerst is dit woord dat de dingen tekent en de mensen met een passie voor waarachtigheid. De karakters staan in felle contouren, hun dragers overschrijden de grens van het individuele en worden symbool. De structuur van het verhaal is van een verfijnde eenvoud. Een triptiek, met de climax van het bevrijdende wonder diagonaal over het middenpaneel. En met volgehouden lijn en toon. Landschap en mensen in zuivere verschijning,
figuren in zuivere houding, zelf een Tancard is zuiver in zijn ondergang, geen conventie besmet zijn duisternis.
Heer Torfinn heeft nu ook de jonge auteur in zijn testament betrokken. De heilige van Ter Doest is nog steeds de goede, de gevende. Gelukkig zo. Want de adelbrief van zo 'n ‘meesternovelle’ is een verplichting - noblesse oblige - die haar eigen last medebrengt en de voorspraak van wat mysterie op aarde goed kan gebruiken.
Antoon Viaene
Te verkrijgen door storting van 20 F luxe-exemplaar 30 F - op P.C.R. 5115.17 van J. Dendooven, Ter Doest, Lissewege.