West-Vlaanderen. Jaargang 5

[p. 107]

Kunst Actualiteiten

Westvlaamse provinciale prijskamp voor letterkunde 1956, voorbehouden aan de poëzie

Reglement

Art. 1 - In uitvoering van een beslissing getroffen door de Bestendige Deputatie in zitting van 21 april 1955, zal de Provincie West-Vlaanderen in 1956 de jaarlijkse letterkundige prijs van 25.000 F uitloven voor de poëzie. Benevens deze prijs wordt een bedrag van 15.000 F beschikbaar gesteld voor aanmoedigingspremies.

Art. 2. - Kunnen om prijs en premies mededingen, alle personen van Belgische nationaliteit die ofwel in West-Vlaanderen geboren zijn, ofwel minstens vijf jaar in deze provincie verblijven.

Art. 3. - De mededingers moeten hun inzending indienen bij de heer Gouverneur der Provincie, Dienst voor Kulturele Aangelegenheden, Provinciaal Gouvernement, Burg 4, Brugge.

De inzending moet ingediend worden in getypt schrift op vijf exemplaren en onder schuilnaam. De schuilnaam moet vermeld worden bovenaan op de eerste bladzijde van elk exemplaar, zonder enige andere aanduiding waaruit de identiteit van de auteur kan blijken.

De inzender moet zijn identiteit (familienaam, voornamen, volledig adres) mededelen onder gesloten omslag, welke op de buitenzijde de schuilnaam vermeldt. Deze omslag moet ingediend worden samen met de voormelde vijf exemplaren.

Bovendien moet in de omslag ofwel een uittreksel uit de geboorteakte, ofwel een verklaring van de heer Burgemeester van de woonplaats, met vermelding van de aanvang van het verblijf in de Provincie, gesloten worden.

Art. 4. - De inzendingen moeten gebeuren uiterlijk op 1 juli 1956.

Art. 5. - Kunnen alleen in aanmerking genomen worden de oorspronkelijke en nog niet gepubliceerde dichtbundels waarvan de auteur nog geen provinciale, interprovinciale of staatsprijs voor de poëzie bekomen heeft.

Art. 6. - De gedichten mogen niet strijdig zijn met de godsdienst en de goede zeden.

Art. 7. - De Jury van de Prijskamp zal samengesteld worden uit vijf leden, aangeduid door de Bestendige Deputatie.

De leden van de Provinciale Kommissie mogen de besprekingen van de Jury bijwonen en er aan deelnemen, doch zonder stemrecht.

De Jury zal de in artikel 3 bedoelde omslagen, van de inzenders die niet bekroond of geprimeerd werden, niet openen.

Art. 8. - Wanneer meer dan een werk dezelfde kunstwaarde heeft, kan de prijs bij gelijke delen toegekend worden.

Art. 9. - Zodra de uitspraak van de Jury door de Bestendige Deputatie bekrachtigd is, wordt zij onwederroepelijk.

Art. 10. - De deelnemers aan de Prijskamp verklaren zich door het feit van hun mededinging akkoord met het reglement en met de uitspraak van de Jury en de beslissing van de Bestendige Deputatie.

Jozef Lootens

BIJ de Uitgeverij Zeemeeuw te Brugge verscheen een klein boek ter nagedachtenis van Jozef Lootens uit Oost-Rozebeke, de intieme vriend en medewerker van Cyriel Verschaeve, die in maart 1955 overleed.

Het bevat getuigenissen over Jozef Lootens van de hand van Huib Hoste, Pater J. Ampe, Pater K. Neudt, F.R. Boschvogel, Dirk Vansina, M.J. van de Walle, R. Callens, Jozef Goossenaerts, en een brief van Cyriel Verschaeve. In aanhangsel zijn twee prozastukken van Lootens zelf opgenomen, onder meer een lezenswaardige bijdrage over ‘Ons West-Vlaamsch’. Het boek is geïllustreerd met foto's van Lootens en Verschaeve, alsook met een foto van enkele van Verschaeve's beeldhouwwerken. (72 pp. - 1955).

In een uitgave van dezelfde uitgever Zo was en sprak Verschaeve (82 pp - ing. 30 F, geb. 40 F) is eveneens een gesprek opgenomen met Jozef Lootens, naast gesprekken over Verschaeve met Antoon Vander Plaetse, Dirk Vansina, Hermine Erhart en Martha Van de Walle. Enkele markante stukken uit Verschaeve's werk zijn in dit boekje opgenomen.

Prijsvraag

DE Kan. Am. Joos-prijs van het Davidsfonds, groot 10.000 F, wordt uitgeloofd voor een onuitgegeven verhaal, geschikt voor de jeugd van 11-16 jaar oud. Alle genres zijn toegelaten. Evenwel moet het verhaal uitgewerkt zijn in katolieke geest. De mededingende werken mogen van bij de bekendmaking van deze uitschrijving worden binnengezonden op adres van het hoofdsecretariaat van het Davidsfonds, Blijde Inkomststraat 75, Leuven (België). De inzendingstermijn wordt bepaald afgesloten op 1 februari 1957.

De omvang is te berekenen op 180-200 blz. druks van de Davidsfonds-jeugdboeken. De inzendingen mogen geen naam van schrijver dragen, maar een kenspreuk die herhaald wordt op een gesloten omslag, waarin zich naam en adres van de schrijver bevinden. Op de omslag en op de adresnota die er inzit, wordt de titel van het boek eveneens herhaald.

De auteurs die nog verdere inlichtingen zouden verlangen ter zake van deze prijsvraag, kunnen die bekomen op het hoofdsecretariaat van het Davidsfonds.

Rodenbach-feesten Roeselare 1956

Het openluchtspel. - Het grandioos massaspel in openlucht gaat door de 1-8-11-15-21 en 22 juli, op het Polenplein, alwaar een tribune in staalconstructie zal opgetimmerd worden, plaats biedend aan 5.000 personen.

Het openluchtspel suggereert in enkele symbolische figuren (Lamme Goedzak, Wate en Vlaanderen) een hele brok vlaamse geschiedenis, dit alles onderstreept met korte grepen uit het verleden.

[p. 109]

Het gaat vanaf het verknechte, ongelukkige Vlaanderen, langs de geest van Gezelle, Verriest en Rodenbach, tot de dag van heden.

In zijn spel heeft de auteur ernaar gestreefd het leven van Rodenbach niet als zodanig uit te beelden, doch wel een spel te ontwerpen waarin de geest en de motieven uit Rodenbach's kunst levend geworden zijn: realistisch, symbolisch en romantisch tegelijk. Een spel, waar de eeuwige droom van de jeugd in aanwezig is, dat inlicht, doet nadenken en eindelijk ook meewerkt om de overtuiging van Rodenbach in eigen leven te betrekken.

Het geheel wordt omkleed door muziek en enscenering, door massaspel. Het podium bestaat uit drie verschillende platformen, biedt een speelruimte van 40 op 20 m. en is voorzien van een toren van 25 m. hoogte. Het laat de nodige mobiliteit toe om tijdens het spel de overgang tussen diverse periodes en taferelen mogelijk te maken.

Het openluchtspel, bestaande uit tien bedrijven, brengt zowel de zakelijke nuchterheid der toestanden tot uiting, als een dramatische uitbeelding van het vlaamse idealisme der jeugd, terwijl het de realiteit omglanst door de romantische droom van de jeugd, die het betere aanschouwt en het scheppende verwerkelijken wil.

In de slotscene moet de zege, door de wil tot samenwerking met alle goedmenenden ontstaan, verzoennig brengen en een gelukkige toekomst inluiden.

Voor het spel zijn 600 uitvoerders voorzien; de regie berust in handen van Antoon Vander Plaetse; tekst van André Demedts; muziek van P. Van Eechaute; de lichtinstallatie van A.K.V.T.

Thans is men reeds volop aan het oefenen der hoofdrollen, verdeeld als volgt: Vlaanderen: Gerard Vanden Bussche; Lamme Goedzak: Etienne Lefere; Waate: Pieter Pruim; Hugo Verriest: Hector Deylgat; Smid: Willy Lamote; Moeder: Mevrouw Himpe- Flamand Mariette; Verleider: Willy Creytens; Franskiljon: Roger Slosse; Volksvijand: Jan Vercruysse; Bourgondisch hoofdman: Gilbert Horrie; Graaf Egmont: Frans Libbrecht; Adjudant: Frans Samyn. Al deze spelers behoren tot de verschillende toneelgroeperingen van stad.

Ook de kunstconcerten beginnen van 13 februari af aan de herhaling der liederen, getoondicht door P. Van Eechaute. De koorgedeelten zijn volledig gecomponeerd.

Grootse gedenkstoet. - De stoet is verdeeld in drie groepen, uitbeeldend De wonderknape van Vlaanderen - Het verleden leeft in ons - De toekomst straalt voor ons.

Izegrims, Wikings, Kelten, Snekken en Sagen, Romeinse Patriciërs zullen de oud-Germaanse Eden doen heropleven. Laken en kant, zeevaart en landbouw, Breydel en Deconinck, Artevelde, Sneyssens en Jan Hyoens, zullen ons de rijkdom van Vlaanderen en diens middeleeuwse grootheid laten bewonderen. En dan komt het geslacht der Rodenbachs: romantiekers en aristocraten naar den bloede, te midden sociale en culturele ellende van ons volk in de 19^e eeuw. Maar Berten Rodenbach's ziel zegeviert in de optocht der Vlaamse Provinciën, in de ontwikkeling van handel, nijverheid, kunst en cultuur.

Deze gedenkstoet, ontwerp en regie Antoon Vander Plaetse, zal getypeerd zijn door zijn originaliteit, schitterende, historische en moderne groepen, waarvan de enig mooie costumering ontworpen werd door de kunstenaar Arno Brys en de 9 wagens door Joseph Desimpel, beiden Leraars aan de stedelijke Academie.

Minstens 5 muziekkorpsen en 2.300 personen nemen er aan deel. Circa 1.600 personen hebben reeds definitief hun medewerking toegezegd.

Deze stoet zal op 1 en 22 juli e.k. volgende straten doortrekken:

Diksmuidesteenweg, Wallenstraat, Manestraat, Ooststraat, Statieplein, St. Amandstraat, H. Verrieststraat, Bruggesteenweg, Noordstraat, Zuidstraat, Rijselstraat, Menensteenweg, St. Michielsstraat, Vrouwenstraat, en ontbinding Diksmuidesteenweg.

Verdere feestelijkheden vanaf april: Opvoeringen van Gudrun door toneelgilde Volksveredeling; 29 april: lentefestival K.A.J.; 13 mei: meiboomplanting door V.T.B.; 1 juli: dag van het Vlaamse Lied, opening van het A.

[p. 111]

Rodenbachpad der V.T.B.; 8 juli: V.A.B. Rallye; 22 juli: jeugd- en studentendag. In september: K.W.B.-Jubelcongres. Verder: congressen, cultuurdagen, koor- en orkestuitvoeringen door de Roeselaarse kunstconcerten.

Dag van het Vlaamse Lied: In 1956, op 1 juli gaat de Dag van het Vlaamse Lied door te Roeselare in het kader der A. Rodenbachsfeesten. Ditmaal zullen de deelnemers zich thuis voelen tussen Vlaamse mensen in een Vlaamsvoelend midden.

De dag van Roeselare zal de vierde dag zijn welke het comité organiseert. Dit jaar wordt het echter een topprestatie met als groot embleem Rodenbach. Er worden nu reeds overal door het ganse vlaamse land Rodenbach-zangavonden georganiseerd. Duizenden zangbundeltjes werden reeds verspreid; te Roeselare- zal er gezongen worden. Welke liederen: Het lied der Vlamingen - Benoit; Beiaardlied - Benoit; Vlaanderen, dag en nacht - Van Duysse; Schoon klaart de dag - J. Tinel; Vlaanderen herrijst - R. Veremans; De zilveren vloot - Viotta; Wij stappen geren - Miry; Lied van mijn Land - De Sutter; 'k Heb mijn wagen - oud volkslied; Mijn zoet lief was een weverkijn - Preud'homme; Schoon lieveke - oud lied; Lied van Nele - Hullebroeck; Omdat ik Vlaming ben - Matthysens; Klokke Roeland - De Stoop; Blijheidslied - Mestdagh; Goedendag - J. Van Hoof; Jutho - Meulemans; Strijdkreet - Benoit; De trommel slaat - Ghesquiere; Van Rijswijckmars - Benoit; Groeninghe - Van Hoof; De Blauwvoet - Hullebroeck; De Vlaamse Leeuw - Miry.

Vlaamse poëziedagen te Merendree

DE Vlaamse Poëziedagen gaan door te Merendree op zaterdag 28 en zondag 29 juli aanstaande.

Een prijs van 5000 F (Prijs der Vlaamse Poëziedagen) wordt uitgeloofd voor het beste gedicht.

Een prijs van 1000 F (Pastoor De Craene-prijs) voor debutanten.

Ieder auteur mag drie onuitgegeven gedichten inzenden in driedubbel exemplaar, getypt, onder schuilnaam of kenspreuk. De schuilnaam of kenspreuk wordt herhaald met het adres onder gesloten omslag.

Inzenden voor 1 juni aan het adres: Vlaamse Poëziedagen Merendree.

De jury behoudt zich het recht voor de prijs te splitsen of zelfs niet toe te kennen.

Geen exemplaar wordt teruggestuurd.

Buitenlandse periodieken

Zuiderkruis (Postbus 936, Leopoldstad, Belgisch-Kongo)

Van dit driemaandelijks tijdschrift voor Vlaams-Afrikaanse letterkunde verscheen het eerste nummer. De redactie, waarin o.a. ons medelid Ange Clooster (P. Arthur Verthé), stelt zich tot doel, naast het grote tijdschrift ‘Band’, dat een algemeen cultureel tijdschrift is, meer de schoonheid te dienen in plastiek en literatuur, en wel bepaald ten dienste van de Vlaam-Afrikaanse mens.

In dit eerste nummer geeft Ange Clooster enkele inleidende beschouwingen over de Vlaams-Afrikaanse letterkunde. Er worden gedichten opgenomen van Jos Lamote, Eli Dynmarc, Walter Geerts, Ange Clooster, en Ward Lernout. Walter Geerts schreef voorts een kort, maar suggestief dierenverhaal Nzoko en Nsende. Zwarte wijsheid is de titel van een interessante rubriek waarin spreekwoorden van de zwarte bevolking nader worden ontleed. Er zijn van die heel eenvoudige spreuken bij, die echter duidelijk zijn en ook ons aanspreken, zoals ‘Warm water blijft niet warm’, ‘Wie regen maakt zal nat worden’, enz..

Wij wensen het jonge tijdschrift het beste! Het lijkt een ernstig begin, en er is inderdaad onder de evenaar voor de Vlaamse cultuur nog heel wat te doen.

Wikor (Jan van Nassaustraat 34, Den Haag, Nederland)

Het jonge durvende tijdschrift, dat nu stilaan ook in Vlaanderen doordringt, begint zijn vierde jaargang met een artikel van de Indische danser Indra Kamadjojo. Hij spreekt er in het bijzonder over de danskunst van Java en Bali. B.J. Bertina schreef een negende artikel over de geschiedenis van de film als kunst, waarin hij het vooral over de Russische film heeft. ‘Syncopische mythe’ is de titel van een kort, maar interessant artikel. De schrijver Cees Zwart vat het op als een inleiding tot de geschiedenis van de jazzmuziek, die hij in de volgende nummers wil schrijven. Als citaat vermeldt hij: ‘Jazz, de volksmuziek van de negers in de Noord-Amerikaanse havenstad New-Orleans, is ontstaan uit de oudere vormen als worksong, spiritual, blues en ragtime, alle gebaseerd

[p. 112]

op een ingeboren gevoel voor rhythme bij de Afrikaanse neger, levend gebleven in diens Amerikaanse afstammelingen’. In hoever dit citaat, waarmee nogal wat jazzgeschiedenissen beginnen, juist is, zal schrijver in zijn volgende artikels pogen te onderzoeken.

Roeping (Uitg. H. Gianotten, Bredase weg 57, Tilburg, Nederland)

In het februarinummer van dit reeds 31 jaar oude tijdschrift, vermelden wij het derde deel van de Brabantse herinneringen van Anton van Duinkerken. Er zijn gedichten van Ine Vanden Broek, Gabriel Smit, Frans Babylon en Paul Vlemminx. Artikels over Alfons Diepenbrock en Wladimir Soloviev. In de kroniek schrijft Lambert Tegenbosch over de moderne dichter, en Harry G.M. Prick over de geschiedenis van ‘De Nieuwe Gids’. Het Journaal (achteraan, maar dat men altijd eerst leest, ik toch) is een voorbeeld van team-work, dat vele redacties Roeping zullen benijden. Het is bovendien steeds uitstekend geschreven.

Kroniek van Kunst en Kultuur (Prinsengracht 795, Amsterdam, Nederland)

Het eerste nummer van de zestiende jaargang van dit steeds uitstekend gedocumenteerde tijdschrift, begint met een artikel van W.Ph. Bos, waarin deze auteur zich beklaagt over het gebrek aan een toneeltraditie in Nederland. Schrijver komt tot zeer practische conclusies, o.m. het uitsturen van vooraanstaande Nederlandse toneelspelers naar het buitenland, waar zij in de leer kunnen bij groten als Vilar of Glen Byam Shaw. Raymond Cogniat schrijft een kort, maar zeer typerend artikel over Fernand Léger. Verder zijn er bijdragen over de Weense Opera, over de Nederlandse kunstschilder, tekenaar en pedagoog Paul Citroen, die een belangrijk aandeel heeft gehad in de vernieuwing van het kunstonderwijs in Nederland. Dit laatste artikel bevat enkele pertinente uitspraken van Paul Citroen, die in Berlijn werd geboren en in Duitsland nogal wat vrienden heeft gekend in het tijdschrift Der Sturm en in het Bauhaus te Weimar. Zo o.m. ‘Wat een kunstenaar meent, is niet erg belangrijk; wat hij in zijn werk realiseert, daar komt het op aan, en dat is vaak iets anders dan hij meent’.

L'Oeil (Voor België: L. Possemiers, L. Lepoutrelaan 87, Elsene-Brussel)

Het februarinummer van dit Zwitsers-Franse tijdschrift bevat een fundamenteel artikel van John Russell over ‘La Farce de van Meegeren’. Verder een rijk-geillustreerde bijdrage over de Portugese schilderes Vieira da Silva, over Watteau en zijn vrienden, en een sterk gedocumenteerd artikel over het Futurisme, geschreven door Michel Seuphor, die deze beweging heeft weten ontstaan en zowel Marinetti, Carrà en de anderen persoonlijk heeft gekend.

Dit nummer is zoals alle vorige uiterst verzorgd uitgegeven; het tijdschrift valt onmiddellijk op door de originaliteit in de presentatie, door de 8 bladzijden in kleurendruk, en ook door de bijzondere gevatheid van de stijl van de artikels.

Provinciaal A.B.N. - tornooi

IN uitvoering van de beslissing van de Bestendige Deputatie, wordt in de loop van de maanden maart en april een interstedelijk tornooi op touw gezet, waaraan een tiental steden uit de Provincie zullen deelnemen.

In elke stad zal een debatavond georganiseerd worden, in samenwerking met het gemeentebestuur en de plaatselijke kulturele verenigingen. Het programma van elke avond omvat o.m. een spreekbeurt over de gezonde verhouding tussen het A.B.N. en het dialect, het optreden van Westvlaamse auteurs, met voorlezing uit eigen werk, en het eigenlijk debat, waaraan per stad twee inwoners zullen deelnemen. De Provinciale Jury zal het debat volgen en het bereikte peil onder oogpunt van het gebruik van de beschaafde taal beoordelen.

De stad die het hoogst aantal punten bekomt, zal in het bezit worden gesteld van de zilveren wisselschaal, die voor het tornooi door de Provincie wordt uitgeloofd. Deze schaal is thans in het bezit van de stad Poperinge die in 1955 het tornooi gewonnen heeft. Voorlopig werden reeds volgende data vastgesteld:

Tielt: zaterdag 24 maart te 19.30 u. in het Stadhuis met medewerking van Marcel Boey, Gabrielle Demedts en F.R. Boschvogel en een debat over de ‘Aanpassing van de stad Tielt aan de moderne tijd’. - Poperinge: maandág 26 maart. - Izegem: woensdag 11 april. - Torhout: maandag 16 april. - Brugge: dinsdag 17 april. - Roeselare: woensdag 18 april. - Veurne: donderdag 19 april.

Koopjes

De eerste drie jaargangen van West-Vlaanderen (volledig) - dus de jaargangen 1952, 1953 en 1954 - zijn te koop. Inlichtingen bij de redactiesecretaris.

Eveneens te koop: een eerste nummer van West-Vlaanderen (Streuvels) Jaargang I, nr 1 - Januari 1952.