Westvlaamse Kunstschatten
Het iconografisch fonds Alexis Verbouwe
IN 1950 publiceerde de h. Alexis Verbouwe zijn Iconografie van het Arrondissement Veurne. Het werk verscheen in eigen beheer bij de drukkerij A. Hessens, Komediantenstraat 12, te Brussel. Het boek, slechts gedrukt op 350 exemplaren, verkreeg wellicht niet de belangstelling die het bij een ruimere verspreiding zou genoten hebben.
Uit het voorwoord bleek dat de h. Verbouwe door jarenlange opzoekingen, zowel in de vreemde als in eigen land, erin geslaagd was een omvangrijk repertorium op te maken van topografische voorstellingen betreffende de Vlaamse gewesten. Opdat de vrucht van deze arbeid niet zou verloren gaan, besloot hij tot het opstellen van gewestelijke monografiën. In 1950 waren reeds, voor Brabant, verschenen deze van de kantons Aarschot, Diest, Asse, Wolvertem, Tienen, Vilvoorde en Zoutleeuw. Voor West-Vlaanderen verscheen als eerste deel de hogergenoemde Iconografie van het Arrondissement Veurne. Deze betreffende Ieper en Oostende zou eerstdaags volgen. De h. Verbouwe deelde tevens mede dat nog andere in voorbereiding waren.
De h. Verbouwe, hoewel sinds jaren als fotograaf gevestigd te Jette, stamt feitelijk uit Alveringem in West-Vlaanderen. In zijn hart is hij de Westhoek getrouw gebleven. Het was dus geen toeval dat zijn iconografische arbeid, wat deze provincie betrof, op de eerste plaats een publicatie opleverde betreffende zijn eigen streek en geboortegrond.
De Provincie West-Vlaanderen heeft spoedig het belang van de iconografische studie van de h. Verbouwe ingezien. Zij trad in verbinding met de verzamelaar en is, dank aan zijn inschikkelijkheid, tot een belangrijk resultaat kunnen komen. Immers, met bemiddeling van de h. J. Storme, lid van de Bestendige Deputatie, en van de h. A. Lommez, provinciaal Griffier, is de Best. Deputatie erin geslaagd een belangrijk deel van de onuitgegeven iconografische verzameling aangaande West-Vlaanderen in eigendom te verwerven. Het dient erkend dat hierdoor de vrucht van jarenlange inspanningen voor versnippering werd behoed. Bovendien ligt het in de bedoeling de verzameling open te stellen voor verdere navorsing, vermits het Fonds Verbouwe in bewaring wordt gegeven in de Stadsbibliotheek te Brugge.
De betrokken verzameling bevat de iconografie van de arrondissementen Brugge, Diksmuide, Kortrijk, Roeselare en Tielt. Ambtshalve werd een beschrijvende inventaris opgesteld om de homogeniteit van het Fonds te waarborgen.
De inhoud kan als volgt worden samengevat:
1. In de loop der jaren heeft de h. Verbouwe een kaartenstelsel aangelegd waarop hij, geordend naar de localiteit en naar de datum, alle door hem gekende topografische voorstellingen heeft aangetekend. Beschouwen wij, bij wijze van voorbeeld de stad Brugge, dan vinden wij onder dit trefwoord gerangschikt, met verdere indeling naar pleinen, kerken, openbare gebouwen enz., de titels van de schilderijen, gravures, etsen, tekeningen, plattegronden, fotokopieën e.a. iconografische documenten die op het onderwerp betrekking hebben. De h. Verbouwe duidt tevens aan: de aard van het werk, de afmetingen ervan en de plaats waar het origineel of de afbeelding te vinden is. Ook wordt verwezen naar reproducties in oudere boeken. In principe sluit de verzameling af met het jaar 1900. Niettemin wordt zij in sommige gevallen uitgebreid tot 1918. Voor de frontstreek bleek deze uitbreiding zelfs ten zeerste gewenst, daar zij aldus de inventarisatie van jongere, onder de oorlog ver-
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd