West-Vlaanderen. Jaargang 2

[p. 19]

Pelgrims met palet en penseel

VELE Westvlaamse schilders hebben in het buitenland inspiratie gezocht. Allen opnoemen ware onbegonnen werk. Wij beperken ons tot een viertal, die alle vier authentieke kunstenaars zijn en een bizonder kunstenaarstype vertegenwoordigen. Twee van hen zijn kort voor de oorlog gestorven, de twee andere werken thans nog.

Alberic Duyver

Alberic Duyver werd te Tielt geboren op 28 Februari 1859. Zijn vader was een Bruggeling die als eenvoudige ‘barbier’ zich te Tielt gevestigd had. Op zoek naar een beter bestaan week de familie uit naar Roubaix (1866). Hij zelf wordt in 1877 naar Rijsel gestuurd om zich in de schilderkunst te bekwamen; hij behaalt de gouden medaille. Op negentienjarige leeftijd wordt hij toegelaten op de Ecole Nationale des Beaux Arts te Parijs en belandt er in het atelier van Lehmann. In 1884 stelt een studiereis hem in staat Rome en Italië te bezoeken. Terug in Frankrijk vestigt hij zich te Rijsel en opent er een atelier dat naderhand een centrum wordt van cultureel contact tussen het Franse Noorden en Parijs. Dit meer dan dertigjarig verblijf te Rijsel is voor Duyver de vruchtbaarste periode geweest uit zijn kunstenaarsleven. Tijdens de wereldoorlog '14-'18 wijkt hij uit naar La Plante-Namen en sterft er op 17 Juni 1939.

Duyver heeft veel gereisd. Hij doorkruiste Algerië, Tunis, Egypte. Zijn voorkeur ging echter naar het Heilig Land

Alberic Duyver, Christus in de storm.

dat hij doorzworven heeft als de ‘pelgrim-met-palet-en-penseel’ in de volle betekenis van het woord. Zo vormde hij zich een rijke documentatie en wist hij het Oosterse land en volk in zijn talloze religieuze composities ontroerend uit te beelden. Want Duyver was een diepgelovig man, een edel mens, eenvoudig en goed. Hij leefde alleen voor zijn kunst waarin men de techniek bespeurt van de meesters der Renaissance, voor wie hij een grote verering had. Voor zijn taferelen uit het leven van Christus en de H. Maagd kan men hem terecht een uitbeelder van het Evangelie noemen. Zij vormen ook het belangrijkste uit zijn oeuvre.

Alhoewel rasecht Westvlaming - tot op zijn oude dag sprak hij nog vlot zijn Tielts dialect - is Duyver voor velen van ons een onbekende: zijn voornaamste werken ontstonden in het buitenland. Verscheidene kerken en musea in Noord-Frankrijk en in de streek van de Gironde bezitten doeken van hem. Te Doornik werd een privaat-verzameling die enkele van zijn beste werken bevatte, jammerlijk vernield tijdens de Meidagen 1940. In Tielt vindt men o.a. een Jesus vóór Pilatus in het stadhuis; het Hospitaal-Wezenhuis bezit een volledige kruisweg.

Emiel Jacques

Ook deze schilder is in de



streek waar hij geboren werd bijna vergeten, maar in Amerika is hij zeer bekend. Hij is afkomstig van Moorslede (^o17 Juli 1874) en studeerde aan de Academiën van Roeselare, Antwerpen en Brussel. Hij verwierf in het begin dezer eeuw naam door het uitbeelden van schilderachtige taferelen uit West-Vlaanderen, zoals de teelt en de nijverheid van vlas, tabak en hoppe. Na enkele jaren professoraat te Mechelen, gedurende de welke hij veel in het buitenland vertoefde, vestigt hij zich definitief in de Verenigde Staten als hoogleraar eerst aan de Universiteit van Portland (Oregon), later aan de Notre Dame University bij Chicago. Hij overleed er op 16 Oogst 1937.

Zijn bekendste werken in Amerika zijn muurschilderingen: de decoratie van het kasteel van een industrieel van Westvlaamse oorsprong te Chicago en die van de H. Hart-kerk van Portland: hij genoot ook de grote eer een tentoonstelling te houden in het National Museum of Art,

[p. 20]

Emiel Jacques, Eternal sacrifice (Portland U.S.A.)

Smithsonian Institution, Washington, D.C. Wat de Amerikaanse toeschouwer trof in het werk van Jacques blijkt uit volgende regels uit The Sunday Oregonian van 30 Oogst 1936 waarin de reeks panelen der kathedraal van Portland werden gereproduceerd: ‘One of the finest groups of religious mural paintings of modern times by Emil Jacques, noted Flemish artist, born in catholic Flanders, now a part of Belgium... Masterfull in draughtsmanship and execution... Throughout the entire series, the colorings are luminous. Venetian reds, soft greens, coppers, ethereal blues, mystic whites, scarlets, soft earth tones... One arresting feature of the murals is the extreme humanization and modernization of the figures. The faces are easily recognizable as those of the man and the woman on the street. This marks a complete departure from the ancient religious murals, when figures and faces possessed archaic and impersonalized dignity’ (Eleanor Allen).

André Mahieu, Tchoporivier (Stanleystad).

André Mahieu, Inlands hoofd uit Lutanga-provincie.

André Mahieu

Deze kunstenaar, die thans veelal in zijn kasteel te Waardamme verblijft, heeft verschillende jaren doorgebracht in Belgische Congo. Hij



heeft in enkele zeer karakteristieke werken de wrange poëzie van het Congolese landschap weten uit te beelden; bovendien heeft hij ook ernaar getracht door de kunst door te dringen tot de ziel van de inlander. Zijn voornaamste koloniale werken, o.a. de hier afgebeelde, werden tentoongesteld te Parijs in 1938 in de Exposition des Orientalistes Européens.

[p. 21]

Alfons Blomme, Roode rotsen (Verz. de Poorter).

Alfons Blomme

Niemand heeft meer dan Alfons Blomme, Romeprijs en een der voornaamste schilders van het land, rondgezworven Europa door, op zoek naar het pittoreske, dat hij dan met de hem eigen techniek weergeeft. Het is echter vooral Venetië, dat hem steeds opnieuw boeit: de stad met de felle kleuren en de scherpe contrasten, de stad ook van de zuivere, kalme, blije hemel en van het heldere water, waarin bruggen en koepels en torens zich weerspiegelen. Van werken, die hij aan Venetië heeft gewijd, vindt men elders in dit nummer een reproductie.

Het stadje Zierikzee, dat eveneens dikwijls door Blomme werd uitgebeeld, geeft als een synthese van Holland: de gezellige bouwcomplexen tot een monumentaal geheel samengebonden, in een doorzichtige atmosfeer, waarin de objecten dichtbij tintelen en leven, terwijl zij op afstand verdoezelen en ook vervangen in zilvergrijs.

Bretagne, dat ook Permeke in zijn laatste jaren bekoorde na anderen zoals W. Jocqué, de schilder der Bretoense pardons, moest ook Blomme aantrekken: zee en uitvarende visserssloepen, krinkelende rivieren, een dapper volk dat zo zeer herinnert aan het Vlaamse. Zijn Bretoense werken hebben alle gemeen een schetsende, levendige lijn en een zachte gelukkige glans over de dingen

De Azurenkust wordt door Blomme meestal niet met heftige belichting uitgebeeld; de zon blijft bij hem ongezien en alle kleuren worden omwerkt tot een stil-blije harmonie. Uitzonderlijk, zoals in het hier uitgebeelde schilderij, wordt deze streek door hem met een door intense kleuren zich uitende heftigheid weergegeven.

Aankomst van vluchtelingen te Zierikzee 1914 (Verz. Stadsbestuur van Zierikzee).