West-Vlaanderen. Jaargang 1

[p. 98]

Het ideale wonen

Om in de geest van het nummer te blijven zullen wij ditmaal vertoeven midden ons heerlijk Westvlaams duinenlandschap, tussen de grijze zee en de groene polder. Er valt niet over te vitten; het uitzicht onzer duinen is niet meer wat het eertijds was. Dromen wijken, werkelijkheid blijft. Zien wij om ons heen, en dra merken wij dat menig duinreservaat ontsierd werd door massale en moderne homes en vacantiehuizen of villa's allerhande. Wij vinden er snobisme en wansmaak, kortom de zee, die eertijds het leven schonk aan onze duinen, voelt zich gekortwiekt in haar glorie door de soms al te banale prestaties van de mens. Niettemin dienen wij talrijke persoonlijke verwezenlijkingen te citeren, die zich aanpasten aan bodem en landschap en aan de vereisten van het heden. Het valt ons natuurlijk onmogelijk alles te vernoemen.

Voorgevel van de villa Tijl te Den Haan. Architect L. Ide

Indeling gelijkvloers van de villa Tijl

Zicht op het complex La Martingale te Den Haan. Architect L. Ide

Aldus blijven we even stil staan bij het villa complex La Martingale van architect Leon Ide te Den Haan. Conservatief in de vorm aan de éne zijde doch progressief anderzijds. Hij weet als 't ware te goochelen met zijn massa's. Te oordelen naar werken uit vroegere jaren heeft deze architect zich kunnen aanpassen aan de evolutie van de tijd. Wat wij bij hem te zien krijgen is bekoorlijk door zijn eenvoud en fraai uitzicht. Zo citeren wij eveneens de villa Tijl te Den Haan. Gelegen op geringe afstand van de koninklijke baan, aan de rand van een recente villawijk, biedt zij ons het heerlijk uitzicht van een woning die past in haar kader en zich verjongd acht in de traditie. Ankers vervat in de sierlijke puntgevels en het enorm en neer hellend dakvlak, gerugsteund door stoere steunbeertjes, geven ons de Vlaamse geest te kennen. Tevens vinden wij bij hem steeds de rode scherpe dakvlakken en de klassieke ramen met kleinhoutindeling, geflankeerd met donkergroene luikjes, wat wij dan ook terecht als het Ide-cachet bestempelen. Zijn architectuur

Indeling verdieping

[p. 99]

Achtergevel met terras van de villa Tijl. Architect L. Ide

is levend, omdat zij niet blijft stilstaan en verpoost in een terugblikken naar het verleden, maar componeert in de toekomst door een gevat samengaan van vorm en gerieflijkheid. Aan te stippen valt dat in Tijl de juxtapositie der massa's een zekere onevenwichtigheid in het leven roept, door het feit dat de garagevleugel als 't ware bezwijkt onder het enorm dakvolume. Voor de binnenruimten verwijzen wij naar de scheiding der diensten en naar de simpliciteit van opvatting.

Indien wij nu even naar Het Zoute zouden overstappen, dan moeten wij alvast enkele werken van architect de Wit van der Hoop van dichtbij gaan bezien. Voor de lezer die er wellicht een zomers verlof doorbracht, zullen deze type-woningen niet aan zijn opmerkzaam oog ontsnapt zijn. Deze architect, wiens levenstaak te vroeg een einde nam, werd soms als de meester der landelijke moderne architectuur beschouwd. Terloops vermelden wij dat de afgestorvene Nederlander van geboorte was en er zijn kinderjaren doorbracht. Zijn studies voltrok hij in Engeland, en achteraf kwam hij zich vestigen in de Oosthoek onzer provincie. Beide uitheemse invloeden vertoonden zich dan ook bij wijlen in zijn werken. Dat wat hij ons ten beste gaf is o.i. van aanzienlijke waarde, omdat het zo zeer welsprekend lijkt en zich op ieder gebied klaar uitdrukt. Zo vinden wij van hem Rozenhuisje alsook het sierlijke Piccollete.

Het zonnig Rozenhuisje in Het Zoute gezien van op straat. Arch. de Wit van der Hoop † (Cliché Editions Art de Batir)

[p. 100]

Zomerverblijf Piccolette in Het Zoute Architect de Wit van der Hoop †
(Cliché Editions Art de Batir)

Veelal is bij hem de horizontale rechte lijn te vinden, wat toch niet belet dat evenwichtigheid en rhythme zijn landelijke villa's kenschetsen. In zijn lage rieten daken vinden wij de Hollandse hoeve terug. Dit bemerkt men ook in zijn villa Sparrenhove. Bezie de sierlijke lijn van de houten kroonlijst in de zijgevel, die het uitspringend rieten dak schoort. Sommigen zullen het wellicht bombastisch noemen: niettemin geeft het een decoratief uitzicht aan het geheel. Rieten daken vinden wij practisch in al zijn villa's terug; ruw van uitzicht weerkaatst het tal van kleuren in het stralend zonnelicht. Deze landelijke architectuur is logisch; zij geniet een rijpe ervaring daterend uit het verleden en staat in functie van de bodem en van het speciaal klimaat. Daar komt de wijsheid van de architect tot uiting, zijn gematigheid en de afwezigheid van alle snobisme. Wij dienen derhalve het levenswerk van deze ‘selfmade man’ als voorbeeld te stellen, midden de onevenwichtigheid van de bouwkunst heden ten dage.

Vooraanzicht op villa in Het Zoute. Architect L. Viérin De vooruitspringende traphal beheerst het geheel

[p. 101]

De villa Sparrenhove in Het Zoute. Architect de Wit van der Hoop † (Cliché Editions Art de Batir). Het geheel is rhythmisch van lijn. Het rieten dak en de eikenhouten vensterkozijnen, de pistache bekleding der muren met geteerde plint en de frisse beplanting alom, maken van het geheel een levend en reëel aquarel.

Tot slot houden wij ons nog even op bij de villa van architect Luc Viérin (Brugge). Zij symboliseert het intiem leven waar gezocht wordt naar gerieflijkheid en schoonheid. Het plan is rationeel en de harmonie der functie ligt er klaar in te vinden. In de massa zien wij de speelsheid van de traphal als een negatief element. Het herhaaldelijk onderbreken van het dak stoort in zekere mate de rust van het geheel. Niettemin weet hij, met de blokramen voorzien van luiken en de verzorgheid van het geheel, met inkleding in tuin, de materie te bezielen en te sublimeren.

Een tweede zicht op een villa in Het Zoute. Architect L. Viérin.

Wij kunnen onmogelijk deze rubriek sluiten zonder een warme wekroep te richten tot de betrokken diensten en stedebouwkundigen der kustgemeenten, om de nog gaaf gebleven gebieden rein en ongeschonden te bewaren. Denk aan de uitgestrekte terreinen van de Westhoek, het duinencomplex te Koksijde, de beboste duinenvlakte bij Den Haan en de domeinen in Het Zoute. Mochten deze gebieden een reservaat worden midden onze drukbezochte kuststrook, een kostbaar patrimonium, ons door de werking der natuur in voorbije eeuwen geschonken.

ARCH. JOS. DELIE