Vlaamsche Arbeid. Jaargang 22 [17]

[p. 220]

'n Vrolike juffer (over-Betuwsch)

Tot Kestere had ik zowat allinnig gezete, vertelde Klaos, de Verkeskoopman, me. Daor most ik de sneltrein uut en de boemel vatte, anders kwam ik niet ien Valburg. Krek toen we ien Kesteren eweg zouwe ryje, kumt t'r nog zo'n heertjen aon mit 'n vrouw en 't kiend.

‘Krek geschote, juffer!’ zeg ik, toen ik ze d'r ien geteisterd had. En de rammelkast begon te stoote.

‘Ja! Dank je wel, hoor! He, be! is dat loopen! Zoo 'n kind wordt ook zoo gauw zwaar op je arm!’

‘Goi hier zitte, mins! Dan kunde den êrrem op die beugel laote ruste... Zoo! Neem oe gemak mar... Aorig jungske. Kiek 'm 's naor me kieke! Hoe oud istie?’

‘Twee maanden, is 't niet, dikkerd?’

‘En hedde d'r ver mee motte drage?’

‘Ja! 't Heele perron af!’

‘O, dat is nog niks! Dan moste, zooas ik 'n keer, mit 'n zesweeks keuje keelemaol van Sliek-Ewik naor Valburg motte beule. Drie ketier zo 'n onrustige schrewerd op den êrrem. Dan zoude 's piepe!’

‘Ja!’ zei ze, ‘dat is nog wat anders’. Ze keek me zo 'n bietje schuuns aon, 'n lechsken um de mond. Mar ik zag wel, dat ze rust wou hebben veur d'r eigen en veur 't kiend, en dorrum drêdje ik m'n eige naor den heer um mit hem 'n praotje te make. Mar toen die dat zag, kreegtie 'n buukske uit de zak en gong zitte leze.

‘Mien ok goed!’ docht ik. ‘Cij zitte leze, ik slaope!’ En ik kroop ien 't huukske.

Toen ik wakker wier, zei de juffer:

‘Moet je er nog niet uit, man?’

‘Nee, ik mot naor Valburg’, zeg ik.

‘Ben je daar bekend?’ vroeg ze wer.

[p. 221]

‘Beter as één!’ was mien wederwoord.

‘Dan kun je ons daar 's mooi helpen: wij moeten naar Slyk-Ewyk!’

‘Gellie van aovond van Valburg naor Sliek-Ewik? Mit die balschoen aon en die witte rokke? Mins! Binde gek?’

‘Nee, hoor! Gek niet! Nederduitsch-Hervormd’, zei ze mit 'n ondeugend knipeugske as 'n jonge djen.

‘Da's 't eigeste! Ik ben Griffermierd!’

Ze lachte dat ze schudde. En den baos van d'r zat ok wat te grunnike, dat bij hum zekers zoveul als lache weze mos.

‘Je bent 'n mooie, hoor!’ zei ze wer.

‘Nee, juffer! Mooi bin ik nou nie mer, mar vroeger! Van al dat loope deur weer en wiend bin ik nou wat uutgeslage; en dan van de tebak 'n bietje deurgerokt!’

‘Manlief, als jij nou straks zorgt voor den wagen, dan neem ik 't kind en 't pak wel. Baas, wil jij me dan in Valburg even 't pak aangeven?’

‘Tuut nou 's efkes, mins! Hij mot de kienderwage bi de condeteur gaon haole? Best. Ik neem dat pekske en 't kiend. En gij ziet dan mar, dache mittie mooie rokke van de hooge trappen af op 't peron komt.’

‘Maar mijn zwager zal er wel zijn om ons af te haolen: die kan dan 't kind wel aanpakken.’

‘Wie is u zwaoger?’

‘De nieuwe ondermeester in Slyk-Ewyk!’

‘Nou, dat treft! Dat is 'n beste vrind van mijn! Daor he'k vleje week nog 'n beste segaor van gehad. Mak nou wat vort: we zien d'r al!’

Wujend geknerrep onder de wage; en daor stonte we.

Op 't peron wou ze daolik 't kiend wer van me aonvatte, mar ik zeg:

‘Nee. Ik zal hier wel efkes blieve staon mit Wimke. Ziede gij mar dache den baos mitte kienderwage werum kriegt: 't zou zund' weze as ge 'n kwietrakte.’

'n Gloeiende spieker ien de locht, en daor umheer de sjef, die twee minse, en ik (zei de gek), de trein, die krakend den hoek umtrok naor De Vurk, en anders niks um ons heer as stikdonkere nacht.

‘Kom mar erst mee, hier naor de wachtkamer’, zeg ik. ‘Ou zwaoger het zich eiges meschien wat verlaot. Kom hier, gooi d'r mar ien!’ En ik drêj 't snotneus-peterolielempke 'n bietje op.

Ik gong d'r zitte, en trok de leersen uut. Ik trok ze wer aon, mar nou mit de boksepiepe d'r ien.

‘Wat doe je nou, man? Ga je naar Siberië?’

[p. 222]

‘Nog veul êrreger, mins! Ik mot naor Sliek-Ewik!’

En nou wou ik toch, dache toen 't gezicht van die twee minsen 's gezien had. Zegge deje ze niks. Mar zien bleike neus vroeg: ‘Hedde 't of kriegde 't?’ En heur vollemaon^sgezicht mitte zwarte kriekeugskes leek krek 't maonlicht op de stroomende Wettering: ieleke keer 'n ander geflikker.

‘Zie zoo!’ zeg ik, ‘ik ben verrig! Biend nou 't kiend mar goed ien dat karreke vast. Gij meneer, nimt dat pekske mar, en nou zal ik ollie 's veurgaon naor Sliek-Ewik. We zulle den ondermeester wel tegekomme. Astie teminste onderwèges niet is blieve steke.’

Zoo steukerde we heer, en weuren al gauw op de Elserse zandweg. Bij de herberg van Frens stond 'n rijtuug, dat zeker van de kant van Eist afgekomme was en nou naor Herveld mo^s. Mar dat was dan ok 't leste lichtje, dat we zien zouwe.

‘Zou je niet 's even aan die voerman in de herberg willen vragen, Klaas, hoeveel hij hebben moet, om ons naar Slyk-Ewyk te brengen?’

‘Och! Dat gift niks! Dat duutie toch niet! De kjel mot noar Herveld! Alla dan mar! Nou gaon we naor Siberië. Nou hedde de lanteerns geteld! Mar recht achter mien aon loope!’

Achter me merkte ik wel, dat ze elleke keer 's gonge vervatte: dan den een 't pekske en den ander douwen aon 't karreke, en zoo vort. Die kleine dunne raodjes deur de klaore modder, dat was zwaor wêrrek! Toe we de meule gehad hadde, was 't al zoowied.

‘Ho eens even, vriend, wacht 's wat. Laten we eerst 's wat uitrusten: we kunnen niet meer.’

‘Ja minse! Dat geet zoo niet! Zoo komme we d'r nooit! Wacht mar! Klaos zal ollie wel 's helpe. 'k Heb nog 'n paor keujestouwen ien de zak. Die maak ik aon den as van 't karreke vast, en ik zal wel trekke. Gif mien dat peksken ok mar. Waor binde mit 't pak? Verduveld, wat is 't toch donker! Klaor! De juffer achter de wage, en den baos houdt oe mar goed aon de rokke vast. Ge bint t'r toch nog allemaol? Want ik kan gin spier van oe gewaor worre. Kiek erst 's, of 't goed is mit 't kiend! Hij is me te zuut! Ja? Allebei uutgerust? Veuruut dan mar mitte geit! Zurg mar, dat ge goed op de been blieft! Klaos zal oe wel trekke.’

Dat gong best heur!

Ze wêrrekte wer aorig veuruut. As ik 's 'n gilleke heurde van 0000,00, mit 'n lechske, of 'n: ‘'t is vreeselijk; waarom heeft Jan ons dat niet geshreven?’ mit wat geknor dér bij, dan docht ik: daor zakt t'r wer een ien 't karspoor,

[p. 223]

en ik kon aon 't gelach of geknor wel heure, of 't den ersten of de twidde z'n burt was.

Goed-en-wel Jan van Hulst verbij begon Wimke wat te pruttele, te piepe, en al gauw 'n deuje te brulle.

‘Houw mar moed, Wimke!’ roep ik. ‘Nou 't twidde versje!’ En medeen zettie 'n keel op as 'n mager vêrreke.

En zij d'r tussendeur:

‘Zoet maar kereltje, schudt 't zoo? Klaas, kunnen we niet wat langzamer gaan? Och, is 't dan zoo erg? Hij heeft ook zoo'n honger, hè? 't Duurt ook zoo lang, hè? Je krijgt dadelijk wat, hoor! We zijn er zoo!’

‘Ja!’ zeg ik, ‘bij de Hooge Brug! En dan zien we zoo um-ende-bij op de helft. Mar 't is dan ok merakels zoas dat kleine jong uuthaole kan! Kunde 'n niet wat... Pas op! Daor leit 'n zwaore tek dwars over de straot heer. Beur de been mar hoog op, juffer! Kunde 'm niet wat geve? As 't kiend toch honger het! Of geet dat hier zoo niet? Mottie aon de...

Mar ze liet me niet uitpraote en zei:

‘Ja, ik heb nog 'n volle flesch melk bij me. Maar die wil hij niet hebben of hij moet op m'n schoot liggen. Oe... wat is dat? Wacht even, Klaas. Vreeselijk! M'n heele voet nat. Tot aan de knie! En wat er met m'n schoen is, weet ik niet.’

‘Ge het toch gin êrremoei?’

'k Loop 'n paor trei terug dwars deur de modder heer en toen ik bij ze was vuulde ik 's aon de schoen.

‘Den hak verloren, juffer!’

‘Anders niet? Dan vooruit maar weer! Beter zonder hak dan zonder man!’

Ik loop wer vort en trek wer aon. Mar o wee! 't Touw was zeker um 't veurste raodje geslage, want opins heur ik gestommel achter me, en daor begint Wimke te brulle oftie wermoord wier.

‘O...! Mijn kind...! De heele wagen om!’

Ikke as de blinder 'n lusevers aongestreke, 'k zie 'n hupke grei op de straot, gelukkig was 't karreke niet naor de kant van de sloot umgevalle; ik smiet de lusevers d'r neer en vat 't kiend uit de modder.

‘Hier istie, heur! Schrouw mar niet!’

‘Ge...luk...kig!’ zei ze met snikken en zwaor ojemhaole.

‘Volgde gellie mien nou mar mit 't leege kerreke, ik draag 't kiend wel. Nog 'n honderd pas, dan zien we aon De Hooge Brug. En dan gifde gij 't kiend erst 's wat te drinke: 't schaop van 'n kiend het netuurliks honger as 'n perd.’

Aon de Hooge Brug spreidde ik 'n krant over de vlakke

[p. 224]

blauwe zêrk. Zij gong daor op zitten, noom 't hupke grei en modder, ik mein Wimke, opte slip en al gauw konde 'm heure trekken, onder 't geruus van 't waoter deur, dat daor onder de brug mar vortschoot, krek of wij d'r niet ware.

Blij dat ze 't kiend wer aon 't hart drukke kos, gleuf ik, was ze d'r verdriet allang wer kwiet, en ze begon te zinge:

‘Aan d'n oe...oever va...àn een snel...élle vliet!’

En ikke:

‘Zat eens 'n ju...ùffer neer.’

Toen zij wer:

‘De baas van 't spu...ul die lachte nie...iet!’

En ikke:

‘En Wimke vie...viel niet zeer!’

Ikke en meneer stoken 'n segaor aon ('n beste, heur). En Wimke steurde zich aon niks.

‘Hettie 't op? Bestig! Gif mien 't kiend nou, en vorders alles op de ouwe voet. Laot nou die kar mar umvalle veur mien part! Anders handige dingen die karrekes!’

Zoo binne we d'r toch eindelijk gekomme.

Allinnig veur ien Ewik, waor 't altoos zoo alderiezend is mitte modder, mos ik ze nog 'n bietje opfleure, en ik zeg zoo deur den duustere heer:

‘Juffer, wie viende gij nou den beste man ien de heele wereld?’

‘Die achter me loopt, en me daar, OU, op m'n hakken trapt!’

‘En wie is dan den twidde?’

‘Die heet Klaas!’

‘Da's oe geluk, dache d'r zoo overdinkt. Anders liet ik oe hier ok vast en zeker staon, en gong d'r met Wimke vandeur.’

Zoo kwame we dan aon 't meestershuus.

De meester eiges dee de deur los.

‘Zijn jullie daar eindelijk? Waar is 't rijtuig?’

De meestersjuffer kwam d'r bij en noom ze gauw mee ien de kamer.

‘Heur 's meester!’ zeg ik... ‘Ik heb m'n eige mar 'n bietje opgedronge bij die minse. Anders wazze ze d'r nooit gekomme.’

‘Maar ik heb Tunnisse met 't rijtuig gestuurd, om ze van de trein te halen. Ik moest heel onverwacht bij 'n zieke komen.’

Daor ree 'n rijtuig aon van de Valburgse kant, en ien 't deurryje riep Tunnisse:

‘Ze zien nie meegekomme, meester!’

Mar ik vloog de straot op, greep 't perd bij den toom...

[p. 225]

‘Ho!... Hoe binde gij dan naor 't stadsjon ien Valburg gereje? Dan hadden wij ou toch tege motte komme, menneke! Waor hedde gij onderweges aongestoke?’

‘Ien 't gaon he'k ekkes bij Frens ien Valburg 'n putje bier gevat.’

‘Dan hedde 't perd zeker wel 'n uur ien de kou laote staon!’

‘Ik heb 'm uutte wiend gezet!’

‘Tunnis, gij bint 'n echte Tunnis!’ zeg ik. En ik docht t'r bij: Klaos, gij bint 'n echte Klaos! ‘Nou meester, godde gij de minse mar 's gendag zegge. Ik mot zien, da'k slaopes veur de nacht krieg. Mêrrege mot ik t'er hier op uut um keujes veur den Ingelsman.’

Medeen stook de juffer, mien juffer, motte wete, de kop bute de deur en zei:

‘Klaas, kom er even in, dat we je eens hartelijk bedanken!’

‘Mêrrege vroeg, juffer! dan kom ik ekkes aon, um te heure, hoe Wimke t'r afgebrocht het! Wel te ruste!’

Den andere mêrrege liep ik dan ok 's bij de meester de keuken ien. De meestersjuffer zei, dat 't meer as schouweel gewest was, zoo as ze onder de modder gezeute hadde. Mar Rika, mien juffer dan, had die mêrrege al wer volop schik gehad, want Wimke had best geslaope. En daor kwam ze eiges ok al wer aontrippele. Ze stook me van verre al de hand toe, en schudde 'm 's ouwerwets.

‘'n Sigaar opsteken, Klaas?’ vroeg ze.

‘Asteblieft, juffer! En 'n konjekske zou ok wel glyje (ik zag de fles opte schorsteen staon).

Ze lachte 's. Mar ze vatte de fles, schudde d'r een ien, hiel 'm ien de hugte, keek me langs en deur 't glaoske 's ondeugend aon, knipte 'n eugske tege de meestersjuffer en zei:

‘Ik ben verliefd op die mooie rooie snor van je, Klaas!’

Dat za'k oe betaold zette, docht ik. Ik zal oe wel kriege.

‘Toch jommer, juffer, dat wij twee je mekaore niet 'n jaor of vijf eer hebbe leere kenne.’

Ze lachte, dat ze op de schoen stond te davere.

Ik smeerde 'm gauw.

‘Veul plezier ien de Ker^stverkansje!’ riep ik nog werum.

Toen ik al bij van Elfere was, kos ik ze nog heure lache.

K. LANTERMANS.