Vlaamsche Arbeid. Jaargang 8

[p. 265]

Herinneringen

Ik denk nu: Verriest; en terstond daarop, zonder overgang, een nieuw gepeins ontstaat: Rodenbach. Die twee denkbeelden zitten daar ergens in een zelfde winding van mijn grauwen hersenbast vergroeid, cel tegen cel, vezel aan vezel, zoodat de stille trilling van dit een al dadelijk overbeeft op 't andere.

Ik had in de studiezaal van 't college van dien wonderbaren Hugo Verriest gelezen in een klein blauw binnengesmokkeld boekske: de Vlaamsche Vlagge; 't lag in de schemering op mijn knieën, onder den lessenaar waar boven op dan Julius Caesar zijn Gallische-oorlogsplannen in 't volle gazlicht uitlei ter oefening van mijn geheugen; hoe dikwijls heb ik toen de les goed gekend?

Doch hadden ze nu maar gevraagd om op te zeggen, halve uren achter elkaar, en krak van buiten, uit een ander on-klassiek boek, dat heelemaal 't einden in de diepe donkerte van mijn pupiter recht over eind stond plat tegen den achterwand: Al de Gedichten van Albrecht Rodenbach!

Die tijden gingen door; in ons jonge droomkoppen bleven hangen twee beelden: Verriest, Rodenbach, innig verbonden in hun abstrakten aanblik.

En we gingen naar Leuven ter Hoogeschool studeeren en student zijn. Het wierd toen het voorjaar van 1905, meen ik, en er waren feesten bij de Vlaamsche studenten: het twintigjarig bestaan der Oost-Vlaamsche, Limburgsche en Antwerpsche gouwgilden, zoo luisterrijk worden gevierd.

Toen droegen we nog niet op 't hoofd de Duitsch-Vlaamsche pet, noch snoerden om de borst den kleurband onzer streek, maar

[p. 266]

binnen in 't hoofd woonde vast het bewustheidsgedacht en binnen ons borst klopte 't hart zoo warm en feestelijk blij.

Daar stond op 't program: onthulling van eenen gedenksteen in den gevel van 't huis waar Rodenbach woonde jaren te voor.

Dat moest gebeuren den Zondag voormiddag en Hugo Verriest zou komen.

Den Zaterdag namiddag was het jubileum begonnen, met het toeslaan der cursussen, een huppelenden optocht waarbij veel gewuif van kleurige vaandelen, gezwind gezwaai van armen, luide liederen, donkerbruin gelegenheidsbier en ja ook schuimwijn.

Hoe laat het was en welk weer, toen ik dien Zondagmorgen wakker werd, dat en weet ik niet meer, studentenuurwerken zijn dikwijls heel wat onregelmatig; maar tegen mijn gewoonte sprong ik dadelijk het bed uit, maakte me fluks gereed en stapte gejaagd, hoogst waarschijnlijk zonder ontbijt, (cfr de 2 laatste nummers van den Zaterdagschen feestwijzer) recht naar de Kortestraat die leidt van Leuvens Groote Markt naar zelfder stede Oude Markt die 3 maal grooter is.

Daar stonden reeds de studenten dicht bijeengetroppeld. Ter hoogte van het tweede verdiep eens kleergoedwinkels was een grauwe linnen doek gespannen, ik denk zoo wat van een goeie meter vierkant; er waren ook weer veel vaandels en luide stemmengezoem, dat weet ik nog heel zeker; alles immers wat nu volgen gaat weet ik zoo zeker niet meer; lustrum vieren is voor studenten niet een even heilzame geheugenoefening als Latijnsche teksten blokken; doch zien, met mijn oogen toe o! nog wonderklaar!

Ik zou, nu dat ik hier aan 't schrijven zit, ter kontrool, kunnen gaan zoeken in den koffer papieren en prullen die, nu straks drie jaar geleden uit Leuven hier aankwam - en nog wacht op uitpakking - en waar ik heel zeker feestwijzers en verslagen uit dien tijd bij vinden zou, - maar ik en wil niet, neen ik: kan iets dat nu op dezen stond zoo scherp omlijnd en levend geboetseerd voor d' oogen staat, kan dat schimmig zijn? ben ik begoocheld - lijd ik aan zinsverbijstering? Het geeft niets, is het niet waar, het moest dan maar waar zijn?

De dichte troep der studenten schoof uit een, zakdoeken, klakken, hoeden en stokken vlogen omhoog, een groote schreeuw sloeg de lucht in met daverend applaus: eene zwarte priestergestalte met een breedgerande hoed en een lange sjerp om den hals: Hugo Verriest; hij dringt door de jubelende jeugd, rijst rijzig op de stoep van 't huis boven de jonge koppen, hij spreekt... ik hoor niets, ik zie alleen zijn fonkelende oogskens, zijn wonderlijk monkelend lippen-

[p. 267]

spel; het doek valt weg, ik zie in gouden flikkering op blauwgrauwen steen: Hier in dit huis woonde Albrecht Rodenbach.

Als een torenhooge vlammengloed sloeg de geestdrift in jubelen en juichen uit de borsten der Vlaamsche knapenschap tusschen de huizen der smalle straat hemelwaarts; ik pinkte een traan weg. Schoon; onvergetelijk schoon: Hugo Verrist te zien den eersten keer en boven in nieuwbinkende gulden drijfletter, in durend arduin den name Rodenbach.

Verriest-Rodenbach-onafscheidbaar in denken en voelen van jonge Vlaamsche droomers.

En jaren vloden.

We maakten examens, een, twee, drie, vier, vijf. - We waren bezadigd geworden in alles; 't allemaal bezonk 't een na 't ander; ons eerste contemplatieve liefde verging in wazigen rook - fezelde uit - onzichtbaar, - ons jeugdvizioenen verbleekten in ontleedzalen en klinieken, dweepen en droomen werd stil overwegen en laten vastgroeien in onze hersenen en harten, 't stambewust gedacht en 't rasverknocht gevoel, dat ze blijven konden in deugdelijken vorm het leven door.

Bijna waren we dokter. Maar toen kwam het groot verlof van 1909 met de plechtigheden te Roesselaere.

We togen daar heen. In den trein joelden de jongere makkers, eerste of tweede-jaars hoogstudenten en collegejongens; ze zongen maar altijd door. Wij zaten in een hoekje bij 't vensterke, rookten een kalm pijpken - lazen gewichtig een dagblad of keken stil naar de voorbijschijverende velden - burgerlijk; zelfs zagen we wel eens op zij als de meereizenden het al te bont maakten en op de beschotten bonkten naar hun naaste geburen.

We waren te Roesselaere en gingen in stoet, weer met blijwuivende leeuwenvlaggen en huppelende fanfaren.

Op S^t Amandsplein stond een hoog gevaarte met grauw zeil.

De tocht staat. 't Wordt stil over de bonte menigte; het doek valt, daar lijnt in de teere zonnelucht het bronzen beeld van den genialen jongeling, zendend van zijn hand den blauwvoet over 't land; daar zwiert omhoog van op de eerste rij een breede priesterhoed in heilig geestdriftgebaar: Hugo Verriest.

‘Berto - zei me mijn makker - zijt ge niet goed: ge ziet zoo bleek!’

Rodenbach's standbeeld - Verriest in levenden lijve:

Heuglijke stond!

[p. 268]

Drij dagen zijn, we te Roesselaere gebleven; toen ik t' huis kwam, zij mijn vader mij ‘ge zijt heesch’.

Ik was toen bijna 25 jaar en op eén examen na: Dokter in Genees- heel- en vroedkunde.

Woensdag, 23-vii-13.

's Anderendaags bij 't herlezen der koppij.

Ik overdenke wat ik schreef en ga aan 't droomen; we dateeren 1913, nu straks drie jaar glimmert op een deur in een verlaten dorp een mooie koperen plaat: Dokter Van Kalderkerke.

‘Tok, tok, tok - op de deur van mijn werkkamer.

‘Mijnheer, ge zoudt moeten zoo gauw mogelijk naar 't klooster gaan’.

‘Ik kom seffens’

Ik zie naar de wanden in 't uitgaan; tegenover elkaar hangen twee portretten die 6 jaar te Leuven op mijn ‘kot’ hingen, ze zullen hier nog vele jaren blijven:

‘Hugo Verriest - Albrecht Rodenbach’.

Grembergen, 24-vii-13.

Berto Van Kalderkerke