De Vlaamse School. Nieuwe reeks. Jaargang 3

[p. 68]

Aan mijne toekomst

I

Het verleden is verzonken in den sombren schoot der tijden, die eens waren. Toch grijpt het nog niet booze of zachte hand in 't heden van mijzelf en van mijn volk. Het strooit voortdurend vreugd of lijden op ons baan; het rukt met wilde kracht zoo vaak nog aan den doren in ons hart, dien 't er eens plantte toen het zelf nog heden was, of zwaait met vreugdevolle wenken, bloemen, die in vroeger jaren langsheen ons levenspad haar kleur en geuren spreidden. Het fluistert ons aanhoudend iets van 't bont verhaal, vol lafheid nevens heldenmoed, geweven uit onze eigen daden. Dan zweeft een bede op onze lippen; dan glinstert traan bij traan aan onze wimpers; dan knarst een wilde vloek op onze tanden. Dan stormt het in ons harte wild en woest; dan wordt de ziel, tot op den bodem toe, bewogen; dan daagt de vuist, ten strijd gebald, den hemel en de toekomst uit. De toekomst......

II

‘Doe toekomst!’ verrukkende schoone. Och, hul u toch niet zoo angstvallig in nevel, en vlucht zoo verschrikt niet. Ontsluier 't betoovrend gelaat eens, en scheur voor een stond maar het donkere floers, dat mijn blikken weerhoudt. Och laat mij eens lezen in 't wondere boek van mijn willen en wenschen en kunnen. Ach laat mij de tonen eens hooren van 't lied dat mijn ziel vol ontroering zal stemmen. Och, daal van dijn troon in 't onzichtbare heim tot op de aarde, waar duizenden bidden en lijden en hopen. Kom, zweef eens mijn kamerken in; ik wacht dich zoolange.

III

Zoo heb ik vaak gesmeekt, gebeden en gewacht, met immer onbeloond geduld; zoo staarde ik uit met strakken blik naar zon en maan en starren, en vroeg of zij de tooverzangeres tot in mijn schamel kamerkijn eens zenden wilden. Zoo kwam de weemoed met haar zwarten sleep en trad met zwaren voet de schoonste bloemen uit mijn gaarde neder. Zoo kwam de vreugd met lichten tred en streelde mijne wangen voor een wijl en kuste mij den schampren mond. Zoo kwam de wanhoop menigmaal en klopte met verwoede vuist, ze drong baldadig binnen en sloeg met zware knods door 't lichte weefsel mijner droomen. Dat nu ook eens de toekomst kome!

IV

Ik droomde lange, met half geloken oogen en half bewusten zin. Ik zag de snokken opgezweept in wilde stormen door de Noordzeebaren snijden, en juichte met de woeste noren en zong hun bloedig krijgslied mee. Ik zag de zwartgelokte kaerels ten harden kamp voor eigen have en eigen recht; ik zag de zonne langzaam zinken in bloedigen glorieglans ter zee bewesten den Groeningerkouter, en voegde mijn stemme bij 't daverend lied dat Schelde over Vlaandrens grond en de oude helden in hun graf deed juichen. Der vaadren macht en weelde toog in een reuzenommegang voorbij, omstraald van meer dan duizend zonnen. De krijgers staken de bazuinen, en allen die gevallen waren voor Vlaandrens eer en recht, ontstegen weer het graf, en sloten zich bij d'onafzienbren stoet, die kronkelde als een monsterslang, door 't blakerend landschap. En toen dit wonder schouwspel was gezwonden, werd alles dof en naar; ik hoorde sombre klachten, die uit een afgrond schenen op te klimmen, ik hoorde snijdend kermen in 't knettren eener zee van vlammen en dan werd alles stil, gelijk de dood alleen kan stil zijn.

V

Doch weder lichtte een rozeroode morgen en tintelde over land en wei en in mijn hart en geest. Ik hoorde een fluistrend liedje suizen zoo zacht als zuivre lentelucht. De tonen kwamen immer nader en lachten vreugdig in mijn kamerkijn. Daar kwam een meisje binnen met schuchtren tred en 't aangezicht gesluierd ondoordringbaar. Zij zong nog eens het vreugdelied dat mij zoo vreemd had aangedaan en sprak: ‘Gij hebt zoo vaak de toekomst aangeroepen; ze heeft me thans bij u gezonden. Wat vraagt ge nu van haar?’

VI

Haar stem klonk troostend, zacht en streelde mijn verzwaard gemoed. Doch ik, ik sprak geen enkel woord; mijn oog was strak op haar gericht; ik kon geen adem halen. Toen heb ik de smarten der helle geleden; ik wilde 't haar vragen, doch 't was mij onmogelijk. ‘Wat zal van mijn Vlaandren geworden en zal ik de kracht ook bezitten om 't erf mijner vaadren te dienen in woord en in daad. En zal in mijne ziel ook de snaar nog eens trillen; de snaar, die 'k eenmaal gehoord heb ter heide ginds ver. Ik wilde 't haar vragen of eenmaal de kunstfee met goudenen staf mijn voorhoofd zou raken en 't kussen en 't zalven ten heiligen strijd voor 't ware, het goede, het schoone. Ik kon niet, o ijselijke wanhoop.

VII

Dan is haar sluier langzaam neergegleden; haar wezen schitterde als de zonnegloed; haar oogen brandden in de mijne; heur hand wees naar den trans en schreef er zwijgend: ‘Werken, strijden, - in leed en vreugd.’ Zij kuste mij 't klamme voorhoofd zacht en verzwond in den nevel van 't niet.

Toen huppelden vroolijke tonen in wonderen maatslag mijn kamerken rond; toen straalden de starren met heerlijken glans; toen stoeiden gedachten als feën mijn geest door en kregen er vormen en kleuren, die 'k nimmer gedroomd had. Toen bonsde mij 't harte van heilige aandrift; toen heb ik gezworen te werken, te strijden, in leed en in vreugd.

J.M. Brans.

[p. 69]

Schepen Gerard van de Werve, later Burgemeester van Antwerpen, biedt aan Albert Durer en zijne vrouw een feest in zijn woonhuis aan
Muurschildering in het huis van baron van de Werve en van Schilde