Suikerij.
Het hier afgebeelde fraai gewas, zoo nederig als het zich voordoet, vervult eene niet onbelangrijke rol in de huishouding van het grootste gedeelte der bewoners van Europa.
De suikerij, ook cichorei geheeten, naar de wetenschappelijke benaming: Cichorium Intybus, is een plantengeslacht uit de familie der saamgesteld-lintbloemigen. Zij brengt lange bladeren voort, welke doorgaans tot aan de rib ingesneden, en soms geheel of gedeeltelijk ingekerfd en eenigermate ruig zijn; hare stelen zijn gedraaid, dik, rond, ruig, geledig, takkig. De bloemen groeien langs de boventakken, en bestaan uit verscheidene blauwe, als tuiltjes geschikte, blaadjes. Nadat de bloem afgevallen is, vormt zich een zaadhuisje, hetwelk uit den kelk voortkomt, en hoekige, witachtige zaadkorreltjes bevat. De wortel is wit, een of meer voet lang, en van boven drie vingers dik. De geheele plant zit vol melkachtig en bitter sap; zij groeit op vele plaatsen in het wild en wordt ook opzettelijk geteeld. Zij heeft vele waterdeelen, benevens, zoo luidt de wetenschappelijke beschrijving, welke wij hier volgen, olie en wezenlijk zout in zich. Zij bloeit van Juni tot Augustus.
Waartoe zij nuttig is?
De bladeren, die, zooals de geheele plant, een bitteren smaak hebben, worden jong als salade genuttigd, of met de stelen aan het rundvee tot voeder gegeven. Ook worden zij in de artsenijbereiding aangewend.
Maar het is hoofdzakelijk het gebruik dat van den wortel der plant wordt gemaakt, hetwelk ons hierboven naar waarheid deed zeggen, dat zij eene gewichtige rol vervult in de huishouding van het grootste gedeelte der bewoners van ons werelddeel.
Immers de suikerijwortel wordt gedroogd, in stukken gesneden en na in koffietrommels geroosterd of gebrand te zijn, op de manier van koffieboonen, fijn gemalen en verkocht om met de koffie vermengd en door zeer vele menschen in de plaats van koffie gebruikt te worden. Te Antwerpen en wellicht elders in België, voert de gebrande suikerijwortel den zeer gepasten naam van bitterpeen. Sedert het drinken van koffie algemeen is geworden, hebben de teelt en de handel in suikerijwortel of bitterpeen eene zeer belangrijke uitbreiding genomen. De omzet in dit artikel moet voor Europa jaarlijks eene waarde van vele millioenen vertegenwoordigen. In België, om van ons land maar alleen te spreken, bestaan eenige dozijnen bitterpeenfabrieken. 't Is voor het overige een bekend spreekwoord, dat er tusschen de werkende menschen, onder den naam van koffie, meer bitterpeen dan koffie gedronken wordt. Het kan niet worden gezegd, dat bitterpeen een eigenlijk voedzamen drank verschaft; koffie evenmin, naar wij meenen. Zelfs lazen wij in een van 1843 dagteekenend werk, dat het aftreksel van bitterpeen eene schadelijke werking op het menschelijk lichaamsgestel uitoefent, het bloed sterk aanzet, beving en opdrang naar het hoofd veroorzaakt en oogziekten kan teweegbrengen. Maar is dit alles wel waar? Zooveel is zeker, dat wij ons niet herinneren ooit iemand te hebben ontmoet, die door het drinken van bitterpeen of van koffie met bitterpeen gemengd, ziek of ongelukkig ware geworden.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd