De Vlaamsche School. Jaargang 32

Boekaanbevelingen.

1. - Taalkundige proeven van den leeraar Am. Joos.

In den laatsten tijd kwamen ter drukkerij van de hoogst gunstig gekende uitgevers S. Leliaert, A. Siffer & c°, te Gent, eenige taalkundige werken van de pers, die verdienen te worden geprezen als goede aanwinsten. De schrijver ervan is de heer Am. Joos, leeraar van Vlaamsche taal in de bisschoppelijke normaalschool van St.-Nicolaas. Omtrent het taalonderwijs heeft de heer Joos, dien wij voor een man van een zeer zelfstandig karakter houden, zijne eigene denkbeelden, gerijpt door de studie en in de toepassing beproefd. Tot de ervaring gekomen, dat de naar zijne opvatting (metterdaad zeer practisch) ingerichte leergang van taalkunde heilzame vruchten draagt, zoo heeft de gemoedelijke leeraar vermeend, zijn arbeid niet beter te kunnen bekronen, dan door de samenstelling en de uitgaaf van een handboek voor het onderwijs van de Nederlandsche taal, getiteld: Vlaamsche Spraakkunst ten gebruike van het middelbaar en normaal onderwijs. Het stelsel, naar hetwelk de leerstof afen ingedeeld is en den leerling geleidelijk ter verwerking wordt aangeboden en ontvouwd, vereenvoudigt en vergemakkelijkt de studie onder vele opzichten. De schrijver bereikte het doel, waarnaar bij blijkbaar heeft gestreefd: hij is er in gelukt om beknopt, duidelijk en toch genoegzaam volledig te wezen. De Vlaamsche Spraakkunst, die wij hiermede aanbevelen, beslaat 140 bladzijden en kost slechts 1 frank.

In verband met de bovenvermelde, gaf de heer Am. Joos, insgelijks bij S. Leliaert, A. Silfer & c°, te Gent, eene Kleine Spraakkunst met oefeningen, in twee deeltjes uit. Dit zeer doelmatig en bij uitstek leerzaam werkje kost niet meer dan 35 centiemen, voor het 1ste deel (58 blz.), 45 centiemen voor het 2de deel (70 blz.).

Een derde werk van den heer Am. Joos, uitgegeven door de heeren S. Leliaert, A. Siffer & c°, te Gent, is getiteld: Spraakkunst en volkstaal. Het is geen schoolboek, maar er is voor taalbeoefenaars en schrijvers veel uit te leeren, en dat het werk, met dit oogmerk, veel wordt ter hand genomen, zal wel mogen worden afgeleid uit de omstandigheid, dat er onlangs eene tweede vermeerderde uitgaaf van verschenen is. Het boek behelst 83 blz. groot octavo-formaat en kost fr. 1.25. De heer Joos heeft zich in dit zijn werk tot taak gesteld, het bewijs te leveren, dat door de ‘spraakkunstenaars’ in den loop der tijden vele valsche regels in de taal zijn aangebracht, terwijl, buitendien, door de spraakkunsten te weinig acht wordt gegeven op de volkstaal. ‘Oude vormen,

[p. 129]

zoo drukt hij zich uit, die al honderden jaren in de(n) mond des volks leven, die geenszins met ons taaleigen strijden maar ongelukkig in de vroegere spraakkunsten niet werden opgenomen, worden nog altijd stilzwijgend voorbijgegaan...’ of behandeld als ‘uitschot.’ Het loont de moeite, den heer Joos in zijn met redenen omkleed, nooit vermoeiend en steeds aangenaam lezend betoog te volgen. Het leent, een grondiger en ruimer blik te slaan in het wezen en

Het burgslot van Zomergem.
Teekening van L. De Taeye, houtsnede door J. Hemeleer.

de vormen der taal, uit wier schatkamer de schrijver eene keur van aanhalingen ten beste geeft, ter ondersteuning van zijne beweringen.

In eenen adem met het voornoemde, wenschen wij van den heer Joos het werk aan te bevelen, dat, mede bij S. Leliaert, A. Siffer & c°, te Gent, verschenen, voor titel voert: Schatten uit de volkstaal, en, bestaande uit twee stukken (te zamen 80 centiemen kostende), niet minder dan 1300 zegge dertienhonderd voor zooveel noodig toegelichte vergelijkingen of dusgenaamde spreekwoorden behelst. Met deze samenstelling is eene goede en diepgaande greep in 't gemoedsleven van ons volk gedaan en leverde hij die ze boekstaafde eene veelzijdig nuttige bijdrage voor de Nederlandsche taalkunde. Wij hopen, dat de heer Joos zal voortgaan met het aanteekenen van eigenaardige zegswijzen, ter verrijking van zijne nu verschenen lijst, om haar te zijner tijd uitgebreid te kunnen laten herdrukken.

Wij sporen ondertusschen de Vlaamsche lezers aan, om zich al spoedig een exemplaar van dit goedkoope werk te verschaffen. 't Zal hun eene aangename kennismaking zijn.

2. - K.L. Ledegancks volledige dichtwerken.

Onder dezen titel is eene nieuwe uitgave van Ledegancks gedichten verschenen bij den heer De Seyn-Verhougstraete, te Rousselare. De stukken zijn naar tijdsorde gerangschikt en daaronder komen ook eenige onuitgegevene of in vroeger uitgaven niet opgenomen gedichten voor⁽¹⁾. Het boek, keurig gedrukt in imperiaal 8°-formaat, behelst 216 blz.; er is een levensbericht van den dichter aan toegevoegd, benevens eene inhoudstafel met belangrijke geschiedkundige aanteekeningen. Voorts treft men in het werk niet minder dan drie portretten van Ledeganck, op verschillenden leeftijd, aan. Hunne uitvoering verdient niet te worden geroemd.

Wij bevelen Ledegancks Volledige dichtwerken, in de nieuwe en schoone uitgaaf van den heer De Seyn-Verhougstraete, bij onze lezers aan. Het lijvige boek, dat zooveel goeds en fraais, zooveel spijs en verkwikking voor den geest bevat, kost slechts fr. 3.75. Er mag derhalve van worden gezegd, dat het in het bereik van alle beurzen is.

Wij gunnen ons het genoegen hier in herinnering te brengen, dat een van Ledegancks groote gedichten, hetwelk wij in de uitgave van den heer De Seyn-Verhougstraete herlazen, namelijk Het burgslot van Zomergem, reeds in 1844 eene tweede uitgaaf mocht beleven, in de Nederduitsche kunstbibliotheek, en dit wel in de toen reeds met roem bekende groote Antwerpsche drukkerij van J.-E Buschmann. De tegenwoordige rijksopziener van de academiën en teekenscholen des lands, tevens bestuurder van de academie van Leuven, de heer L. De Taeye, destijds, in 1844, leerling aan de Antwerpsche academie, teekende voor Ledegancks werk een zevental platen, die op de Antwerpsche houtgraveerschool onder de leiding van H. Brown werden gesneden en waarvan wij er eene, Het burgslot van Zomergem, bij dit opstel overdrukken.

Ten besluite, zij de uitgaaf van Ledegancks volledige dichtwerken, bezorgd door den heer uitgever De Seyn-Verhougstraete, te Rousselare, onzen lezers nogmaals met warmte aanbevolen.

(1) Zie over de vroegere uitgave der Volledige werken van dezen dichter de Vlaamsche School van 1872, blz. 11, en eene merkwaardige verhandeling over Ledeganck, door Max Bausart, in den jaargang 1864, blz. 85.