De Vlaamsche School. Jaargang 32

Kroniek.

Antwerpen. Het door F. Joris gemaakte grafteeken voor H. Conscience (zie 1885, blz. 202), wordt in brons gegoten door Karel Steyaert, bronsgieter te Gent.

- Frans Joris is gelast met het maken van eene steenen groep, bestaande uit twee vrouwen en kinderen, de opvoeding en het onderwijs voorstellende, bestemd om te worden geplaatst boven de straatdeur der kostschool van het atheneum, in aanbouw in de Boogstraat.

- In het sterfhuis van mev. C. Joostens-Elsen, Meir 14, werden op 6 April de volgende schilderijen verkocht, ten overstaan van den griffier J. Dirickx: 1. B.P. Ommeganck, een landschap met dieren, op paneel, 0^m22 hoog, 0^m29 breed, voor 150 fr. (kooper: J. Van Berckelaer); 2. H. Pieron, een landschap, 100 fr. (H.J. Stockman); 3. F. De Braekeleer, De beminnelijke grijsaard, 300 fr. (H. De Braekeleer); 4. Thirion, Meisjeshoofd, 500 fr. (D. Ratinckx); 5. Jos. Israëls, Visschersvrouw, 3600 fr. (Fl. Joostens); 6. H. Leys, Arm huisgezin, op paneel, 0^m28 hoog, 0^m22 breed, 500 fr. (Mart. Duffort, te Brussel); 7. Van Stry en Schotel, Waterval, 110 fr. (Van den Broeck, Antwerpen); 8. G. Dow, Hollandsche keukenmeid, op paneel, 0^m28 hoog, 0^m23 breed, 4300 fr. (Ed. Kums); 9. G. Wappers, De engel des goeds en de engel des kwaads, 650 fr. (D. Ratinckx); 10. A.G. Leu, Gezicht uit Zwitserland, 5000 fr. (P.E. Nicolié). Het Arm huisgezin, eene schets van Leys, uit den jare 1836, stelt de buitenzijde van eene met wijngaard begroeide landbouwerswoning voor; de schamele huisraad is er meestal uitgedragen en staat voor de deur, waar eene vrouw een kind bekijft; het stukje werd door Leys in ruiling afgestaan aan J. Van Regemortel, die het in 1869 aan den heer J. Huybrechts voor 300 fr. verkocht; den 4ⁿ Mei 1870 werd het te Brussel op eene veiling toegewezen voor 920 fr. - G. Dows Hollandsche keukenmeid heeft deel uitgemaakt van de verzamelingen Stevens en Baillie, waarvan de eerste op 9 Augustus 1837, de andere op 22 April 1862 te Antwerpen werd verkocht. - Voor het stuk van Wappers, De engel des goeds en de engel des kwaads, geschilderd in 1842, betaalde de heer C. Joostens destijds 3000 fr. Het werd gegraveerd door M. Verzwyvel. Baron Jos. de Pret, te Antwerpen, bezit van Wappers eene zelfde schilderij (zie onzen jaargang 1874, blz. 192). - Het Zwitsersch landschap van Leu (n^r 10), werd geschilderd in 1858 en bevond zich op de Antwerpsche driejarige tentoonstelling van 1861.

- De Antwerpsche Bibliophilen gaan met vergunning van het gemeentebestuur, Kiliaans Latijnsch-Vlaamsch Indisticon uitgeven, berustende in het huis van Plantijn.

- Den heere Egidius-Eduard Everaerts, den bekwamen rechts- en wetsgeleerde, werd op 8 April eene openbare hulde van waardeering en hoogschatting gebracht, ter gelegenheid van zijn 75^sten verjaardag. De orde der advocaten, waarvan de heer Everaerts een wezenlijk sieraad mag worden genoemd, heeft voorgenomen den achtbaren man zijn portret aan te bieden, gegraveerd op staal door W.P. Van der Veken.

- Bij koninklijk besluit van 14 April, is de heer schepen Jan Nauts benoemd als lid van den bestuurraad der academie voor schoone kunsten, ter vervanging van den heer L. De Winter, ontslaggever.

- De kunstschilder Jos. Kronké, van Luik, bracht onlangs een door hem op steen geteekend portret van den heer burgemeester Leopold de Wael in den handel. De Antwerpsche plaatsnijder J.B. Michiels heeft nu een portret van den heer de Wael gegraveerd op koper, waarvan de uitvoering over haar geheel zoozeer wordt geroemd als de gelijkenis.

- In de zitting van den gemeenteraad van 17 April, voorgezeten door den heer Joseph Lefebvre, werd door dezen schepen medegedeeld, ten opzichte van het Steen, dat de bouwvallige gedeelten van de gevangenisbrug en van de oude omheining nabij den oostertoren van de oude Burchtpoort (zie blz. 20), worden weggebroken, om plaats te maken voor de spoorbanen der 4^e afdeeling van de Scheldekaaien; dat het college kennis heeft genomen van de ontwerpen, die voor de herstelling van het Steen werden ingediend door de heeren generaal H. Wauwermans, kapitein P. Ghesquière, de bouwmeesters F. Truyman, Jos. Schadde en anderen; dat de heer stadsingenieur, G. Royers, een voorontwerp van herstelling in gereedheid heeft gebracht, waarmede het college zich over het geheel wel kan vereenigen en voor welks uitvoering het voorstelt, eene som van 100,000 fr. te bestemmen, onder verwachting, dat buitendien een rijkshulpgeld zal worden verkregen, ter bekostiging van de groote werken, die er zullen te doen zijn om het grijze Steen te herstellen in zijn vorigen staat. De gemeenteraad beloonde zich zeer ingenomen met deze mededeeling van den heer Lefebvre, wien door het raadslid F. Gittens een warm woord van dank werd gebracht. De zaak der herstelling van het Steen werd vervolgens naar de bevoegde commissiën verzonden.

- Voor het handelsmuseum, hetwelk de stad aanlegt in het van de wereldtentoonstelling gespaard gebleven paviljoen van Cambodja, is door de Japansche regeering eene verzameling van Japansche waren toegezegd.

- Aangekondigd, om binnen kort te worden uitgegeven door den heer Henri Claes, Kleinmarkt 9, te Antwerpen, een werk, getiteld: Vijf en twintig jaren uit de geschiedenis van Antwerpen (1861-1886), door P.J. Backx, versierd met de portretten der aanleiders van de Antwerpsche Beweging, over wier verrichtingen in het boek zal werden gehandeld. Het werk zal verschijnen bij afleveringen, die ieder 1 frank zullen kosten. Het prospectus verzekert, dat de schrijver er zich heeft op toegelegd om niet eenzijdig te zijn en geen partijwerk te leveren, maar een naar waarheid en met passende bezadigdheid opgesteld geschiedverhaal.

Mechelen. Den befaamden Leuvenschen hoogleeraar P.J. Van Beneden, die een geboren Mechelaar is, zal op zijn aanstaande 50-jarig jubileum (zie blz. 36), door zijne geboortestad worden beschonken met zijn bronzen borstbeeld, een werk van den bekwamen beeldhouwer J. Willems, leeraar aan de academie te Mechelen. Dit kunstgewrocht zal den vereerde

[p. 83]

worden aangeboden op een feestmaal, in de aartsbisschoppelijke stad.

- Mechelens gunstig gekende koormaatschappij Aurora, schrijft een internationalen koorzangwedstrijd uit, tegen October 1886, waarvan het programma verkrijgbaar is bij den secretaris Ern. Van Velsen, te Mechelen.

Brussel. De groep van den beeldhouwer T.J. Vinçotte, voorstellende Een paardentemmer, door het staatsbestuur op de Antwerpsche tentoonstelling van 1885 gekocht, wordt in brons gegoten en zal eene der stadswandelingen van Brussel komen versieren. Het gemeentebestuur draagt 5000 fr. bij, voor de bekostiging van het voetstuk.

- De kopie van Van Eycks schilderij De zegepraal der kerk op de synagoge, door F. Meerts, in het rijksmuseum, is op eenige plaatsen leelijk geschramd geworden, naar gissing met scherpe nagels.

- Heeren G. Guffens en graaf A. de Beauffort zijn leden benoemd van de commissie van bestuur der museums van schilderijen en beeldhouwwerk, ter vervanging van de heeren J. Schubert, die overleden is, en graaf de Robiano, die zijn ontslag nam.

- Het staatsbestuur looft 1500 fr. belooning uit voor een bekronenswaardig model van een gedenkpenning, die zal worden geslagen ter gelegenheid van het stemmen der nieuwe wet op den letter- en kunsteigendom. De gedenkpenning zal 0^m06 in doorsnede hebben; maar het model (in was of pleister) moet op drievoudige grootte zijn. De ontwerpen vóór 1 Augustus 1886 in te zenden aan het ministerie van landbouw, nijverheid en openbare werken (afdeeling schoone kunsten) te Brussel.

- Van E. Agneessens' nagelatene werken (zie 1885, blz. 140), onlangs tentoongesteld in het paleis voor schoone kunsten, kocht het staatsbestuur voor het rijksmuseum, het portret van den beeldhouwer G. Marchant, en voor de academie, twee sieraadpaneelen, Overweging en Onzekerheid.

- De driejaarlijksche prijs van Nederlandsche tooneelletterkunde werd op 8 April toegewezen aan het drama in 5 bedrijven, Karel Stolk (De Boerenkrijg), door H.B. Peeters. Een ander drama in 3 bedrijven, Kleine Ella, van denzelfden schrijver, werd denzelfden prijs waardig gekeurd. Keurders waren, de heeren P. de Mont, D. Sleeckx, E. Stroobant, E. Van Driessche en J. Van Droogenbroeck.

- De koninklijke academie van België looft eene belooning van 3000 fr. uit voor eene bekronenswaardige studie, die ten doel heeft het behoud en de vermeerdering der visschen in de rivieren des lands te begunstigen. Het programma der prijsvraag is verkrijgbaar bij den heer J. Liagre, secretaris der academie. Punten van behandeling zijn namelijk de volgende: 1. fabriekstoffen die, de rivierwaters verontreinigende, de visschen doen sterven en het water ondrinkbaar maken voor de menschen en het vee; 2. onschadelijkmaking van de fabriekwaters, voordat zij de rivieren bereiken, met inachtneming van het nijverheidsbelang; 3. waarnemingen betrekkelijk de fabriekstoffen die voor de visschen doodelijk zijn enz.; 4. aanwijzing van de rivieren in België, die door den invloed van bij name te vermelden nijverheden, hare eetbare (ook te noemen) visschen verloren. Aan een bekronenswaardig opstel over punten 1 en 2 kan een prijs van 2000 fr. worden toegekend De verhandelingen vrachtvrij in te zenden aan den heer Liagre voornoemd, vóór 1 October 1887.

- Sedert 25 April is in het paleis voor schoone kunsten de tentoonstelling voor waterverfschilderingen geopend. De inschrijvers krijgen eene met kleuren gedrukte prent, naar eene van Madou's schilderijen uit de verzameling van graaf du Val de Beaulieu

Leuven. Jan Cuypers heeft zijn beeld de Slavernij, dat hij verleden jaar te Antwerpen tentoonstelde, in marmer afgeleverd aan het Leuvensche museum. Er is hem 10,000 fr. voor betaald. De stad en het rijk gaven ieder de helft van deze som.

- In November viert het studentengenootschap Met tijd en vlijt zijn 50-jarig bestaan.

Gent. Ter navolging! De stedelijke bibliotheek bevatte een zeer groot getal geneeskundige proefschriften en stellingen, die, ongerangschikt, verward onder en door elkander lagen. Een desbevoegde, dr. De Visscher, heeft op zich genomen, dien ordeloozen stapel geschriften uit te zoeken en te ordenen, en zij bevinden zich thans, behoorlijk geschift en gerangschikt, geplaatst in 360 doozen. Zijnerzijds heeft een Bollandist, pater De Smedt, gelijkerwijs op zich genomen, een catalogus op te maken van de werken over de heiligenleer, in de Gentsche stadsbibliotheek voorhanden. Hij heeft dien arbeid zeer ten genoege van het gemeentebestuur volbracht.

- Bij Ad. Hoste zal eerlang een dichtbundel verschijnen, getiteld: Blauw en grauw, poëzie van Pol Anri; 100 blz.; prijs: 1 fr. Wij vestigen hiermede de aandacht onzer lezers op dit nieuwe werk.

- De heer Julius De Vigne heeft aan de stadsbibliotheek eene belangrijke verzameling teekeningen, waterverfschilderingen, fac-similes enz. geschonken, bijeengebracht en vervaardigd naar echte stukken door wijlen Felix De Vigne, die voornemens was dezelve in het licht te geven, als een vervolgwerk van zijn Vade-mecum du peintre. De verzameling bestaat uit 1197 stukken, namelijk: 994 afbeeldingen van kleedingstukken, wapens, meubelen enz., en 203 prenten.

- A. Hambresin, te Brussel, heeft het model voltooid van het voor Gent bestemde standbeeld van Joseph Ghislain, beroemd als geneesmeester voor krankzinnigheid.

Dendermonde. Bij den uitgever Aug. De Schepper-Philips is van den gunstig gekenden dichter Victorien Van de Weghe de verschijning aangekondigd van een bundel gedichten, onder den titel: Het leven door, uitmakende ongeveer 200 bladzijden druks. Prijs, bij inschrijving: 2 fr. Wij vestigen de aandacht van het lezend publiek op dit boek, waarvan wij groote verwachtingen koesteren.

Lokeren. In het laatste verslag over den toestand van het stedelijk archief, wordt de volgende verklaring afgelegd: ‘De stedelijke handvesten bevinden zich in goeden staat van bewaring, maar zij zouden behooren gerangschikt en ontleed te worden.’ Bericht aan geleerden van goeden wil, die genegen mochten zijn om voor Lokeren te doen, wat dr. De Visscher en pater De Smedt gedaan hebben voor Gent. (Zie hierboven.)

Namen. In deze stad wordt op 20 Juni de 3-jarige tentoonstelling van schoone kunsten geopend, om den 15ⁿ Juli te

[p. 84]

sluiten. Het programma is verkrijgbaar bij den heer secretaris J. Trepagne, te Namen. Op de vorige 3-jarige tentoonstelling te Namen, werden 62 kunstgewrochten aangekocht.

Luik. Bij laatste wilsbeschikking van 30 Juni 1884, had de heer A. Cralle zijne verzameling schilderijen aan het stadsmuseum vermaakt. Het gemeentebestuur heeft daarvan slechts aangenomen, twee schilderijen van L. Defiance, Bezoek aan de tabaksfabriek en Bezoek bij den kuiper, en des gevers portret, geschilderd door Ch. Soubre.

- Een beeldhouwwerk van Pollard, getiteld Ischia, wordt in brons gegoten voor de versiering van het Park, waar ook de groepen worden geplaatst van de beeldhouwers M. De Tombay en J. Halkin, in brons gegoten in de geschutgieterij.

Buitenland.

Amsterdam. Op de vergadering der letterkundige afdeeling van de koninklijke academie van wetenschappen, den 12ⁿ April, vertoonde professor Brill, de geleerde bezorger van de nieuwe uitgaaf van Melis Stoke, een handschrift van den befaamden Nederlandschen kroniekschrijver uit de xiii^e eeuw, door bemiddeling van den burgemeester van Zierikzee ontvangen.

- Sedert Augustus 1885, dat de schilderijen van uit het oud museum in het Trippenhuis, overgebracht zijn naar het nieuw museum (zie onzen jaargang 1885, blz. 65), is onder andere ook Rembrandts Vendel van Banningh Kock, gewoonlijk de Nachtwacht geheeten, in allen deele goed zichtbaar geworden. In de pers wordt de opmerking gemaakt, dat de schade, welke de lijd en onachtzaamheid aan de beroemde schilderij hebben toegebracht, thans niemand ontgaan. Maar het stuk kan nu goed worden gekopieerd. Karel Waltner, de bekwame etser, heeft alzoo de gravuur kunnen voltooien, die hij, vier jaren geleden, naar de Nachtwacht was begonnen en die bijna een meter breed en 0^m70 hoog is. De firma Boussod, Valadon & c° heeft ze gekocht voor 100,000 fr. en zij zal er slechts 975 afdrukken laten van maken. De 50 eerste proefdrukken zullen verkrijgbaar zijn voor 2500 fr. het stuk, de 200 volgende, voor 1000 fr. het stuk; de overige zullen 300 tot 450 fr. het stuk kosten. De firma verzekert, dat de plaat daarna zal worden vernietigd, (n.b. Belangstellenden verwijzen wij, te dezer gelegenheid, naar eene in de Vlaamsche School van 1884, blz. 19, opgenomen mededeeling over de zoogenoemde donkere deelen van de Nachtwacht, namelijk de gedeelten van de schilderij, die in het oud museum onzichtbaar waren en dien ten gevolge weinig gekend zijn.)

- Door den heer A.L.E. de Stuers is aan het rijksmuseum eene belangrijke verzameling afgietsels geschonken, voor het eerst en op zijne kosten gemaakt, van de merkwaardigste wapenrustingen enz. in de Armeria Real, alsmede van borstbeelden in het koninklijk paleis en in het Prado-museum, te Madrid.

Franeker. Deze Friesche gemeente is in bezit van een geschiedkundigen zilveren beker, dien de heer Kalf, uit Amsterdam, na meer anderen, onlangs heeft aangeboden haar af te koopen voor 10,000 gl. Vooraleer dit voorstel in behandeling te brengen bij den gemeenteraad, hebben burgemeester en wethouders besloten, aan het Friesch Genootschap van geschied-, oudheid- en taalkunde den beker aan te bieden tegen betaling van 400 gl. 's jaars, gedurende 25 jaren, terwijl dit geld uitsluitend zal hestemd worden tot voortzetting van het herstel van het merkwaardig stadhuis. Het Genootschap heeft geweigerd. Nu is de beker voor 10,000 gl. aangeboden aan het rijksmuseum.

Parijs. De hertog van Aumale heeft de door hem in 1885, voor 625,000 fr., uit de verzameling van lord Dudley, gekochte schilderij van Rafaël, De drie gratiën, in zijne galerij geplaatst.

Dusseldorp. In September zal in deze stad, ter gelegenheid van zijn 78ⁿ verjaardag, eene tentoonstelling worden gehouden van werken van Andreas Achenbach.

Gelnhausen. In deze Pruisische gemeente is een huis uit den Romaanschen tijd ontdekt, hetwelk moet hebben behoord tot het paleis van Barbarossa, aldaar in 1170 gesticht. Het huis staat nabij de Grootemarkt, ingesloten achter andere huizen. Het is 15 meters diep en 10 meters breed; op het onderdeel, 3 meters hoog, verheffen zich twee verdiepingen, van 5 en 4 meters hoogte.