De Vlaamsche School. Jaargang 32

[p. 32]

Wereldtentoonstelling van Antwerpen.
Italiaansche afdeeling.

Deze afdeeling, waarvan men in onzen vorigen jaargang on de plaat blz. 105 de uiterlijke versiering kan zien, was



de aanlokkelijkste, de fraaiste der tentoonstelling. Niet eene vond zooveel koopers als deze; in niet eene werden sommige voorwerpen zoo herhaaldelijk verkocht als hier; daar zijn, onder andere, tellooren en schotels verscheidene honderde malen verkocht. In eene bondige schets, dit alles ontleden is eene taak, die wij niet zullen ondernemen.

Het treffendste deel van de Italiaansche inzendingen bestond in de marmeren, porseleinen en bronzen beelden. Alle dragen het kenteeken van smaak en kunst. Een deel der beelden en groepen, zoowel in brons als in gebakken aarde, in albast en in hout, gaven onderwerpen te zien die of niets beduidden of weinig belangrijk waren; doch in alle was het kunstgevoel volkomen geëerbiedigd, de uitdrukking getrouw en de uitvoering verzorgd. Het zou te verre leiden, die menigte stukken te beschrijven. De meeste bezoekers hielden stil bij eene Pronkster, een nagebootst vrouwehoofd in marmer, met floers omhuld, zoo natuurlijk dat men waande door het floers het gezicht te zien, alhoewel de kunstenaar enkel door de uiterlijke bewerking van den steen zulk effect wist voort te brengen. De heer J. Vekemans, bestuurder der Koninklijke Maatschappij van Dierenkunde te Antwerpen, bezit er een exemplaar van, De Kloosterbloem, die wij hier boven mededeelen, prijkte ook in marmer op de kunsttentoonstelling en was daar evenals hier verschillende malen verkocht. Op vele beelden in gebakken aarde was vermeld dat de personen eerst naakt waren geboetseerd en later gekleed, waarmede men bedoelde dat de kunstenaar ze naar de natuur bewerkte.

De Italianen hadden ook



tamelijk veel beelden in geschilderd hout, van verschillende kleuren en verguld, alsook gekleurde beelden en groepen, bestemd om met den avond gezien te worde, voor zaal- en trapsieraden enz.

Tusschen de bijzonderste bronswerken vermelden wij die van V. Gemito en baron O. De Mesnil der nationale gieterij van Napels, die hier dezelfde werken ten toon stelden als op de wereldtentoonstelling voor schoone kunsten te zien waren, en waarvan wij melding maakten in onzen vorigen jaargang, blz. 193. A. Banfi (Milaan) stelde prachtige wapentropeeën in gegoten ijzer ten toon, waarvan de lijfwapenen en helmen uit oude niet te onderscheiden waren; F. Borella (Venetië), lampen, lichtbaken, candelabres enz.; Carradori & c^ie (Pistore), kunstmatige sieraden, standbeelden enz.; P. Castello (Turijn), ijzeren sieraden; F. De Poli (Vittorio, Trevisa), bronzen klok van 220 kilo voor het uurwerk van Minaret en een overgroot borstbeeld in brons.

Wat drukkunst betreft, zagen wij proeven van platen en clichés in galvano en in letterspijs van Henrico Bignoli, van Rome, die in de stereotypie groote verbeteringen schijnt te hebben gebracht. Ook zagen wij dergelijke werken van Joseph Giozza, van Turijn, en van P. en L. Giani, uit dezelfde stad, proefafdrukken van kleurenprenten.

De verzamelingen zetels, van de goedkoopste tot de rijkste, waren talrijk, verscheiden en fraai. De eenvoudigste zelfs hadden eenen eigenaardigen vorm. Schijnbaar had men hier niet te doen met buitengewone expositievoorwerpen, maar wel met de gewone voortbrengselen van Italiaansche stoel- en zetelfabrieken. Daar waren geheele rijen en verzamelingen van allerlei smaakvolle stoelen en zetels, nieuwe en ouderwetsche, waartusschen stoelen in wit hout met biezen, die, zoowel als de schoonste, de aandacht trokken door hunne keurige vormen.

De verlichtingstoestellen moesten voor het getal en de verscheidenheid niet onderdoen. Zij staan bij de Italianen zeker ook op den voorgrond;



hunne ijzeren kroonlichters bijzonder doen veel effect, evenals hunne ijzeren lantaarns en hanghaken, zoo liggende als staande.

De meubelmakerij levert menigvuldige toonbeelden, voor het meerendeel gesteken, doch in evenredigheid duurder dan de andere voorwerpen. Eenige ingelegde meubels waren zeer prachtig. De heeren gebroeders Mora, Milaan; A. Bauer, Florence; ridder J. Quartara, Turijn, en F. Toso, van Venetië zonden de merkwaardigste.

De spiegelnijverheid, waarmede die der lijsten samengaat, was vertegenwoordigd door zeer schoone stukken.

[p. 33]

De porseleinen potten, vazen, schotels, bloemen fruitschalen, teilen, groepen, tellooren waren echt schoon, die met enkele lijnsieraden zoowel als die met figuren, landschappen, tafereelen enz. De porseleinschildering bekleedde ook eene ruime en gewichtige plaats. Vele stukken waren onbegrijpelijk goedkoop; er werd dan ook gretig gekocht.

De prachtige Venetiaansche glazen lichtkronen enz. gaven het bewijs dat de Italianen in dit vak van kunstnijverheid alles overtreffen.

De heer F. Ferro en zoon hadden eene volledige glasblazerij ingericht; als men in de werktuighalle de trap rechts afdaalde en recht door wandelde, zoo vond men ter rechterzijde eene sierlijke poort, eene nabootsing van die van het paleis der dogen te Venetië, opgeslagen. Daarbinnen werden de ovens met droog esschen- en dennenhout gestookt, want steenkolenvuur is voor dit werk niet zuiver genoeg. De ovens waren nog als die van voor eeuwen. De glaspijp bevindt zich in kroezen in de fornuizen, waaruit de werklieden ze ophalen met eene ijzeren staaf en dan met de meeste behendigheid alle soorten van kunstvormen weten te geven.

Onnoodig te zeggen dat daartoe eene overgroote handigheid en een zeer juisten blik wordt vereischt.

Eene vaas wordt in drie deelen gemaakt; de voet, de kuip en de schacht; als die stukken gereed zijn, zet men ze in den oven om ze op zekeren graad van warmte te houden en zijn de drie stukken afgewerkt dan worden zij met gloeiende spijs aaneengebracht en daarna gaat het geheel den oven in en wordt stilaan achteruitgebracht, om allengs daar te verkoelen, waartoe een dag en nacht noodig is. De vuren branden 's nachts stilaan, om 's anderdaags weer vroeg te laten voortwerken. De behendigste werklieden komen uit de beroemde fabrieken van Murano bij Venetië, die door de meeste bezoekers van Italië bezocht worden. Venetië is zooals men weet het vaderland der prachtspiegels en hare glasnijverheid dagteekent van de xii^e eeuw.

De juweelen waren vertegenwoordigd op eene breede schaal door mozaïeken van Rome en Florence; aan koralen enz. was een overvloed, waarvan in onze streken vroeger geen denkbeeld was. Hetgeen er verkocht werd, aan koralen armbanden en halssnoeren, is ongelooflijk, en er was geen voorwerp van koraal te verdenken, dat ontbrak.

Van eetwaren en dranken waren ontelbare stalen voorhanden. De Italiaansche wijnen, namelijk, bezetteden menigvuldige uitstallingen, waar men ze ook proeven kon; opgelegde waren ontbraken evenmin, bijzonderlijk de vruchten, en daartusschen de zoogenaamde gekonfijte vruchten; het gedroogde vleesch bestond schier uitsluitelijk in groote en zware worsten.

Niet onvermeld mag het leder, noch de schoeisels en handschoenen worden voorbijgegaan, evenmin als de rijtuigen.

Wat de onderaardsche voortbrengselen betreft, hebben wij eene allerschoonste verzameling mineralen te vermelden, alsmede marmer, dit laatste ruw in blokken, alsook in platen, gepolijst. Al het marmer was zeer licht en om de waarheid te zeggen, het stak de oogen niet uit. Voor het sulfer, een der groote uitvoerartikels, zijn de voortbrengers niet ten achteren gebleven.

Onder de landbouwvoortbrengselen moeten wij de wasklompen noemen, en als zeldzaam eigenaardig vermelden, dat de Italiaansche bieën ook waren tentoongesteld in een twaalftal houten doosjes.

Van de voornaamste houtsoorten, in de Italiaansche bosschen gewassen, waren de stalen voorgesteld in ruwe stukken en bewerkt in platen. Die verzameling wekte vooral de aandacht wanneer men de meubelen had gezien.

De voortbrengst der zijde leverde eene bijdrage die veel bekijks had en met reden. In eene menigte bokalen, elk de plaatselijke aanduiding dragende, bevonden zich duizende kopjes ruwe zijde, in den staat zooals de zijdeworm ze heeft gesponnen, en daarnevens van dezelfde soorten, in draad afgewonden en tot kleine strengen geknoopt.

Het ministerie van landbouw, handel en nijverheid had in de tentoonstelling een paviljoen laten oprichten, dat tusschen al de bevalligheden van Italië een pronkstuk was van eersten rang. Het had ingezonden specimens van werken van 's lands zeevaartscholen, alsook van de nijverheidsscholen en van de nijverheidsmuseums van Italië. Buiten allen twijfel, was deze afdeeling, alhoewel slechts klein, om hare volledigheid te roemen. De modellen en werken, door de Italiaansche nijverheidsscholen geleverd, getuigen dat daar alle vakken worden onderwezen, en de proeven van het nijverheidsmuseum leveren het bewijs dat zij niet achterlijk zijn.

De belangrijke verzameling betreffende het schilder- en teekenonderwijs in Italië is door dezes gezant te Brussel na de sluiting der tentoonstelling in bruikleen afgestaan aan het museum van kunstnijverheid te Haarlem. Het zijn werken van zes scholen: Rome, Pisa, Florence, Turijn, Milaan en Ferrara.

Pianos en muziek vermeldden wij reeds in 1885, op blz. 195, onder de rubriek: Toonkunde.