De Vlaamsche School. Jaargang 32

[p. 21]

Tentoonstelling van terugblikkende kunst te Antwerpen.

Ter gelegenheid van de wereldtentoonstelling, was door den heer S. Handelaar, uit Brussel, in de Montignystraat te Antwerpen, schuins over den hoofdingang der wereldtentoonstelling, eene tentoonstelling van oudere nijverheid en kunst ingericht, die zeer merkwaardig mocht worden genoemd. Zij

voorgevel der tentoonstelling.

besloeg eene oppervlakte van 620 meters. Het lokaal, waarin zij werd gehouden, was gebouwd volgens het plan en onder de leiding van den Antwerpschen bouwmeester Karel Servais. Zij bevatte zeer merkwaardige stukken van smaak en stijl. Tusschen de bijzonderste, hebben wij aangeteekend:

Zaal 1. Tuin in geslagen ijzer, stijl Lodewijk XIV; Friesche wieg van 1762; uit de xvi^e eeuw: draagstoelen, marmeren vaas, krijgskas in gesmeed ijzer, bronzen kanon met gedreven sieraden, een paar handschoenen; 8 geschilderde portretten, ten voeten uit, van de eerste graven van Vlaanderen, twee in brons gedreven kanons, afkomstig van admiraal Tromp, een draagstoel stijl Lodewijk XV, twee ijssleden, van hetzelfde tijdvak, een tafereel in Delftsche tegels, een park voorstellende, met figuren uit het tijdvak van Lodewijk XIV, een dito met een bloemtuil en een met eene walvischvangst en berenjacht.

Zaal 2. Twee Chineesche torens in porselein, eene verzameling Chineesch porselein, een tafelservies van Marseilsch plateel, twee ronde vazen van oud Chineesch porselein en een aantal dergelijke voorwerpen in porselein van verschillende landen; sieraadpaneelen met figuren, uit den tijd van Lodewijk XVI, op doek geschilderd, oud-Perzische tapijten, behangsels en muurkleeden met boorden van de xvii^e eeuw, eene Hollandsche pronkkast met eene puike verzameling zilverwerk van de xvi^e tot de xviii^e eeuw, eene gebeeldbouwde uittrekkende tafel, tijdvak Lodewijk XIII.

Zaal 3. Beschotten, schoorsteenmantel en eikenhouten gebeeldhouwde deuren van eene zaal uit den tijd der kunstherbloeiing; gebeeldhouwde eikenhouten uittrekkende tafel, stijl Lodewijk XIII, reukkomfoor in geslagen en gedreven koper van Italiaanschen oorsprong, xvii^e eeuw, gebeeldhouwde stoelen, gesmeed ijzeren hek, xvi^e eeuw, Chineesche, Delftsche, Japansche, Italiaansche vazen, potten enz.

Zaal 4. Gebeeldhouwde groep in hout, de Aanbidding der koningen voorstellende (xv^e eeuw); idem O.-L.-Vrouw, het kindje Jezus en de H. Anna; idem Christus zijn kruis dragende; een altaarblad, de Aanbidding der koningen voorstellende, wezende eene samenstelling van 30 beeldjes, verguld en gekleurd (xvi^e eeuw); een altaar met altaarblad en geschilderde paneelen, voerende het jaartal 1530; een klein altaarblad, met in het midden, Christus tusschen de moordenaren, links, Christus zijn kruis dragende, rechts de Nood-Gods; Onze-Lieve Vrouwebeelden met het kindje Jezus, uit de xvi^e en xvii^e eeuw; twee profeten; het ruiterbeeld van een Fransch maarschalk, in half verheven werk; kredenstafeltjes en een kapelletje, uit den tijd der kunstherbloeiing; eene kas in eik en ebbenhout, met 2 deuren en schuiven; schoone gebeeldhouwde lijst, de zegepraal van den godsdienst voorstellende; het kindje Jezus, in half verheven marmerwerk; bruidskoffertjes, reukkomfooren, bronzen toortsen, koperen kerkkandelaren, Venetiaansche koffers, ingelegd met schildpad en paarlemoer, uit de xvii^e eeuw; van hetzelfde tijdvak: een zilveren schild, met de voorstelling van Christus' dood, in half verheven werk; een paneel en tapijt, 'Christus' geboorte voorstellende (xv^e eeuw); altaarvoorschooten, waartusschen een met 5 geborduurde medaillons; de uitmuntend bewaarde en uitnemend schoone gestoelten der kapel van het kasteel van den graaf Walbotte van Bassenheim, in Beieren, dagteekenend van 1600 en uitgevoerd door Karthuizers, die daaraan een meesterstuk van beeldhouwkunst, rijk versierd met schoone beelden, loofwerk en andere sieraden, hebben geleverd, hetwelk ook in de vermaardste hoofdkerk zou worden bewonderd.

Zaal 5. Bronzen en marmeren groepen uit de xvii^e eeuw, een Egyptisch afgodsbeeld in rooskleurig graniet, vazen in marmer, porfier en brons der xvi^e en xvii^e eeuw, een marmeren borstbeeld, porseleinen potten en vazen, Portugeesche meubelen met ivoor enz. ingelegd, meubelen met platen van porselein van Sèvres en gedreven koperen vergulde oplegsels, herkomstig uit het paleis Capo di Monte, dat heeft toebehoord aan Ferdinand I, koning van Napels, 2 candelabres, van dezelfde afkomst, in gedreven koper en verguld, een gebeeldhouwde en vergulde zetel met sieraden van rooskleurig koraal in den rug en de zitting, een mahonihouten zetel, eene kleine pendule, stijl Lodewijk XVI, eene ouderwetsche commode met vergulde bronzen sieraden, 6 verguld bronzen borstbeelden van Hollandsche admiralen, hoekkasjes in palissanderhout en andere pracht-

[p. 22]

meubelen, zooals schribanen, commoden enz. Het merkwaardigste, dat in deze zaal was te zien, waren 4 muurtapijten met den naam A. Baert en de wapens van Amsterdam, xvii^e eeuw, tot hiertoe was het ons onbekend, dat Amsterdam tapijtfabrieken had bezeten en wij vonden er geene vermeld in J. Van Grafts belangrijk werk over De tapijtfabrieken der xvi^e en xvii^e eeuw); twee kleinere behangsels, met kinderspelen, geteekend F.V.D.G. Ten HNos; een muurtapijt uit de xvii^e eeuw, van Brusselsch maaksel, met boorden waarop Salomo en de koningin van Saba zijn voorgesteld, met eene voorstelling uit de geschiedenis van Jozef; altaarvoorschooten, in goud en zilver geborduurd.

Zaal 6. Beschotten van eene zaal uit den tijd van Lodewijk XVI en behangsels in zijde met zilver bezaaid, eene rustbank en 8 gebeeldhouwde en vergulde zetels, 2 marmeren vazen met gedreven koperwerk, vuurijzers, pendule in brons, meubelen, eene kleine pendule met schildpad ingelegd, eene ovale ingelegde tafel, eene bronzen groep, alles uit het voormelde tijdvak; eene jacht met 15 figuren, uit den tijd van Lodewijk XIV.

Zaal 7. Eene groote schoone pendule met muziekwerk en beschilderd, de sieraden in verguld brons, tijdvak Lodewijk XIV; eene schrijftafel, met ingelegd koper, van voornoemd tijdvak; eene pendule, op een vioolvormig voetstuk, met koper en schildpad ingelegd, de sieraden in verguld koper; twee potten met gekleurde sieraden in oud Japansch porselein; eene pendule in groen marmer, bekroond met eene jagende Diana op een wagen in brons, uit den tijd van den eersten Napoleon; 2 verguld koperen candelabres uit denzelfden tijd; verder een borstbeeld van Willem den Zwijger, in gebakken aardewerk; eene kast met Fransche miniatuurportretten, uit den tijd der twee laatste eeuwen; veel half verheven werk in brons, hout en ivoor; eene kas met kleinmodellen van speeltuigen; een prachtig schild in gedreven ijzer en verguld, afkomstig uit de verzameling Roca, te Milaan; fraaie ouderwetsche juweelen in soorten enz.

De tentoonstelling van terugblikkende kunst werd niet zoo druk bezocht, als zij het verdiende. De zeer groote meerderheid bepaalde er zich toe, de wereldtentoonstelling te bezoeken. Ook de tentoonstelling van schoone kunsten heeft deze eenzijdigheid van het publiek ten haren nadeele ondervonden. Zij, die verwaarloosd hebben de tentoonstelling van terugblikkende kunst te gaan bezichtigen, kunnen uit de vorenstaande beknopte opsomming zich een denkbeeld vormen van hare merkwaardigheid en hunne nalatigheid betreuren. De heer Handelaar heeft een hoogst loffelijk denkbeeld gehad en het ten uitvoer gelegd met eene kracht van onderneming en eene onbekrompenheid die hem tot eere strekken, waarbij ons de verklaring uit de pen moet, dat zijne verzameling eene wezenlijke schatkamer vormt van voorwerpen van smaak en kunst.

D.V.S.