De Vlaamsche School. Jaargang 31

Kroniek.

Antwerpen. De prijsvraag tot het bekomen van ontwerpen voor het diploma en eeremetaal van de wereldtentoonstelling (zie 1884, blz. 179), is beantwoord geworden door het inzenden van 10 ontwerp-diplomas (bekroond J. Wagner), 12 modellen van eeremetalen (bekroond C. Wiener). F. Truyman en X. Mellery bekwamen wederzijds een 2ⁿ prijs. Keurders waren de heeren N. De Keyser, P. Dens, Joz. Geefs, J. Ducaju, F. Van Kuyck, J. Schadde en (voorzitter) A. Van den Nest.

- De heer K. Verlat legt de laatste hand aan eene kolossale schilderij, den Kalvarieberg voorstellende. Uit de schriftuur weten wij, dat, tusschen de leerlingen, die Jezus in het geheim volgden, zich Jozef van Arimathea bevond, een rijk man en geacht lid van den hoogen raad. Tegen den avond trad hij bij Pilatus binnen en verzocht hem om het lichaam des Heilands. Pilatus schonk hem dit. Jozef van Nicodemus, geholpen door Joannes, nam het lichaam van het kruis af, balsemde het met kostbare specerijen van mirre en aloë en wikkelde het in het fijnste lijnwaad. De schilder heeft het oogenblik gekozen. waarop genoemde mannen, Jezus' moeder en andere heilige vrouwen zich gereed maken om het lichaam af te nemen; zij zijn bijgelicht met eene toorts, waardoor een inderdaad treffende indruk wordt teweeggebracht. De schildering is uitstekend en vertoont al de kracht van des meesters paneel. Dezelfde meester voltooide ook dezer dagen een prachtig stuk: Arenden om eene prooi twistende, dat sedert dien aangekocht is door den heer J. Vekemans, bestuurder der Koninklijke Maatschappij van Dierkunde. Deze stukken zullen met eenige andere van den uitstekenden schilder op de aanstaande tentoonsteling prijken (zie 1884, blz. 163).

Mechelen. Stads archief is onlangs verrijkt met: 1. een rekeningboek van de stedelijke heelmeesters over 1706-1767; 2. een plan van Mechelen in de xvi^e eeuw; 3. vier deelen handschrift van A.J.A. Van den Eynden, (zie 1862, blz. 94), bevattende de zegels van het magistraat van Mechelen.

- Mejuffrouw Maria Anna Tuerlinckx heeft aan het stadsmuseum geschonken: a. eene verzameling gedenkpenningen en oude geldstukken, gouden, zilveren en bronzen, bijeengebracht door haren vader Corn. Jan Jos. Tuerlinckx, te Mechelen den 31ⁿ Mei 1783 geboren en aldaar den 29ⁿ December 1855 overleden; b. de borstbeelden van den heer Tuerlinckx en van wijlen den heer Stoffels.

Brussel. Volgens het Journal des beaux-arts van 15 Februari zou de heer J. Hollender, Kruisvaartstraat n^r 7, te Brussel, eene uit Engeland aangebrachte schilderij van G. Dou in zijn bezit hebben, voorstellende De aanbidding der wijzen; het stuk, dat buitengewoon schoon wordt genoemd, is 0^m90 hoog en 0^m98 breed en bevat 150 figuren.

- 3 Februari kwam Z.M. de koning in den Cercle artistique, de aldaar tentoongestelde stukken der kunstschilders E. Charlet, L. Franck en V. Uitterschaut bezichtigen.

Leuven. Het Davidsfonds schrijft, tusschen zijne leden, eene prijsvraag uit, voor het zetten van muziek, op gedichten, in een vorigen prijskamp door hem bekroond. Er zullen belooningen van 50 en 100 fr. worden toegekend. De mededingende stukken tegen 1 October 1885 te zenden aan den heer voorzitter P. Willems, Brusselschestraat, te Leuven.

- De heer G. Helleputte, is in de plaats van wijlen L. Van Hollebeke benoemd tot lid van het provinciaal comiteit der monumenten van Brabant.

- Uit de bibliotheek van Jan-Michaël Van Langendonck, gewezen gemeentesecretaris van Leuven en ook bekend om de door hem bezorgde uitgaaf der werken van den Leuvenschen geschiedschrijver Divaeus, zijn voor de stadsarchieven onder andere de volgende handschriften aangekocht: 1. een register van 1369, met aanteekeningen die zeer belangrijk zijn voor de geslachtsopvolging der Leuvensche familiën van de xiv^e eeuw; 2. eene kroniek van de priory van den H. Martinus, te Leuven, 1433-1782; 3. een aantal lijsten van oorkonden van het oude schepenschap van Leuven.

- Op de veiling der verzameling van nu wijlen Lieven Hollanders, heeft het stadsbestuur voor het museum van Leuven een tafereel aangekocht, voorstellende: Rafaël en Fornarina, geschilderd door L. Mathieu, den voormaligen bestuurder van de academie van schoone kunsten, te Leuven, wiens afbeeldsel opgenomen is in de Vlaemsche School van 1862, blz. 137.

- A. Hennebicq werkt aan eene groote schilderij, die de Gothische zaal van het stadhuis zal versieren en voorstelt: Overbrenging naar Leuven van den te Brussel in 1379 vermoorden burgemeester Van der Leyen.⁽¹⁾ Hennebicqs groote schilderij: Antonia Van Rosmale, den bijbel verklarende, is in het stadhuis op eene voorloopige plaats bijgezet. Hetzelfde geschiedde met de portretten van zes beroemde Leuvenaars.

St.-Nicolaas. Het Taal- en letterlievend Genootschap heeft het gipsmoddel ontvangen van het marmeren borstbeeld van zijn eere-voorzitter, wijlen den heer B.A. Janssens-Smits (zie onzen jaargang 1884, blz. 51). Frans Van Havermaet maakte dit zeer welgelijkend borstbeeld, in marmer, voor mev. Janssens.

- Den stadsbouwmeester Edmond Serrure werd in Januari veel eer bewezen, ter gelegenheid van zijn 25-jarig jubileum als leeraar in de bouwkunde aan de stedelijke academie. Onder andere geschenken van zijne leerlingen en oudleerlingen, werd hem zijn borstbeeld aangeboden, vervaardigd door den bekwamen beeldhouwer Frans Van Havermaet. Het feest werd vervroolijkt door de goede muziek der Kunstvrienden. De jubilaris heeft zijnen vereerders een exemplaar aangeboden van zijn gesteendrukt, door F. Van Loo, uit Gent, geteekend portret.

- In de St.-Jozefskerk is een nieuw steenen altaar opgericht, in Gothischen trant, uitgevoerd door den verdienstelijken beeldhouwer P. Peeters, uit Antwerpen. Het altaar, waarin het beeld van den patroon der kerk prijkt, is buitendien versierd met de volgende voorstellingen: 1. de H. Familie in het huisje te Nazareth; 2. de vlucht naar Egypte; 3. een druivelaar met vogelen, als zinnebeeld der altaargeheimenissen.

Gent. De heer F. Van Loo heeft een zeer welgelijkend portret op steen geteekend van den gewezen minister C. Woeste.

Brugge. Baron Bethune is den heer A. Van den Peereboom opgevolgd als lid van de commissie van monumenten.

(1) Zie onzen vorigen jaargang blz. 123.

Buitenland.

Amsterdam. De gemeenteraad heeft een jaargeld van 800 gl. toegestaan aan den 70-jarigen Nederlandschen geschiedschrijver J. ter Gouw, als erkenning zijner bijzondere diensten

[p. 28]

voor de geschiedkundige onderzoekingen op het stedelijk archief,

- De gevel van het voorgebouw der nieuwe spoorwegstatie gaat door den beeldhouwer Eduard Roskam worden versierd met verheven gewerkte voorstellingen van de Voorbereiding tot de reis, het Afscheid, de Reis en het Wederzien.

Rotterdam. De 3-jarige tentoonstelling van kunstwerken van levende meesters zal dit jaar geopend zijn van 31 Mei tot 12 Juli.

- Te Slikkerveer is op de scheepstimmerwerf van de heeren Botthoff en Gravenstein, de kiel gelegd van een groot Rijnschip, bestemd voor de Antwerpsche firma Van Maenen en Van den Broeck, dat den naam van Hendrik Conscience voeren zal.

's-Hertogenbosch. Bij de aanstaande viering van den 700^sten verjaardag van de stichting dezer stad, wil men een geschiedkundigen optocht inrichten, waarvoor de kunstschilder A.J. Kinderen de teekeningen zou maken, voorstellende: 1. de opkomst van de stad, 2. haar bloeitijd in de xv-xvi^e eeuw, 3. haar tegenwoordige toestand.

Haarlem. De regenten van het gesticht hetwelk onder den naam van het Hofje van Berensteyn is bekend, hebben drie meesterstukken van Frans Hals, voor 100,000 fr. verkocht aan het museum van den Louvre, te Parijs, namelijk: 1. het portret van Nicolaas Berensteyn, stichter van het hofje, 2. een vrouwenportret, 3. een groot familiestuk (Berensteyns broeder met zijne vrouw en dezes zuster, zes kinderen en twee dienstmeiden in een landschap). (Zie, in verband met dit bericht, onzen jaargang 1883, blz. 18.)

Parijs. Einde Januari en begin van Februari werden in de roepzaal van Drouot de schilderijen verkocht, nagelaten door baron Beurnouville. Drie Rembrandts, eene Oude vrouw, Rembrandts vrouw als Pallas voorgesteld en eene Waarzegster, golden 25,000, 12,000 en 6500 fr.; een Windmolen, van Ruysdaal, 6000 fr.; Herbergpolitiek, van A. Van Ostade, 2280 fr; een Wijngaardenier, van D. Teniers, 1700 fr.

- Zooveel schilderingen en teekeningen als men van J. Meissonier bij elkaar heeft kunnen krijgen, zijn onder medewerking van den nu 70 jarigen meester te Parijs tentoongesteld geweest. Aan intreegeld werd van de bezoekers 112,000 fr. ontvangen. De kosten bedroegen 70,000 fr. De zuivere winst van 42,000 fr. werd voor liefdadige doeleinden afgestaan.

- Uit de nalatenschap der schilderes Eva Gonzales, de weduwe van den plaatsnijder Henry Guérard, werden op 20 Februari een 80-tal schilderijen enz. verkocht, onder andere de Loge in den Italiaanschen schouwburg, voor 1150 fr. (dit stuk verscheen op de Parijsche tentoonstelling van 1879), de Slaap, voor 920 fr. enz.

- Voor de na te noemen handschriften werden op de veiling Baylé, te Parijs, dezer dagen, de volgende prijzen besteed: een brief van 30 Januari 1563, van den H. Carolus Borromeus aan kardinaal Cesare Borromeo, 505 fr.; een briefvan Bossuet over zijne geschillen met Fenelon, 250 fr.; een brief van Franciscus van Sales aan zijne moeder, over zijne reis van Tours naar Rome, 705 fr; een brief van Silvio Pellico aan mevrouw Emilia de Briche, 105 fr.; een brief, van 26 December 1848, van Victor Hugo aan een volksvertegenwoordiger, 100 fr; 45 bladzijden van Georges Sands Isidora, 100 fr.

Londen. In deze stad is den 2^den Januari eene openbare vergadering gehouden, waarop is besloten, aan de regeering te vragen, dat al de museums des Zondags zouden worden opengesteld. (Zie onzen jaargang 1884, blz. 43.)

Dresden. Een uitstekend tijdschrift, Neuer Anzeiger für Bibliographie und Bibliothekswissenschaft, heeft met zijn afgeloopen 45^sten jaargang opgehouden te verschijnen. Als oorzaak daarvan wordt genoemd het aftreden wegens ziekte van zijnen stichter en opsteller, dr. Julius Petzholdt, bibliothecaris te Dresden.

Venetië. De gravin Morosini-Gatterburg heeft bij uiterste wilsbeschikking haar paleis met al zijne kunstschatten aan de stad Venetië vermaakt. Dit paleis, dat in de 17^e eeuw werd bewoond door den doge Morosini, bevat op de eerste verdieping, onder andere, een 50-tal groote schilderijen, voorstellingen van gevechten, onder de aanvoering van Morosini geleverd; in de feestzaal prijken schilderijen van Bonifazio, Palmo Giovane, Spagnoletto, Tintoretto en anderen; in de kapel, schilderijen van Antonello, Bassano, Bonifazio, Giorgone, Padovanino, Tintoretto; voorts zijn er portretten geschilderd door Lazzarini, Longhi, Palma, B. Strozzi, Tintoretto, enz.; bronswerken; eene prachtige verzameling oude wapens en oud porselein. Erfgenamen van de gravin schijnen echter een rechtsgeding te zullen inspannen, om de making ongeldig te doen verklaren.

Rome. Bij uitgravingen op de via Nationale is een bronzen beeld van 2^m30 lengte gevonden. Naar gissing stelt het Philippus V van Macedonië voor.

- In de catacomben van Domitilla en Calista, te Rome, is een kristallen masker, naar gissing uit de 3^e eeuw, benevens een aantal lampen met heidensche opschriften uit de 1^ste eeuw, opgegraven.