De Vlaamsche School. Jaargang 30

Een Transvaalsch gezantschap.

Den 17ⁿ April is te Antwerpen aangekomen de heer Paul Kruger, staatspresident van de Zuid-Afrikaansche republiek, vergezeld van den generaal Smit en den heer J.S. Du Toit, minister voor openbaar onderwijs in denzelfden staat, en twee secretarissen, de heeren E. Esselen en Eloff, benevens een paar Nederlandsche heeren. Het gezantschap was naar Europa gekomen, om te Londen een verdrag met Engeland te sluiten, naar aanleiding van den oorlog, waarin deze mogendheid gewikkeld is geweest met de Zuid-Afrikaansche republiek, die, door de Engelschen geheel wederrechtelijk in bezit genomen, er met opoffering van veel bloed en goed is mogen in gelukken hare onafhankelijkheid te herwinnen. (Zie onzen jaargang 1877, blz. 102.) Na het sluiten van het verdrag in

[p. 47]

Engelands hoofdstad, heeft het gezantschap zich naar Holland begeven, waar het niet slechts op de broederlijkste wijze werd onthaald, maar ook den grondslag legde voor het aangaan eener leening van 15 millioen gulden, welke som de Zuid-Afrikaansche republiek gedeeltelijk van noode heeft voor het aanleggen van eenen spoorweg, die de hoofdstad Pretoria zal verbinden aan de haven van de Delogoabaai, eene Portugeesche kustbezitting. Is deze spoorbaan tot stand gebracht, zoo zal de Zuid-Afrikaansche republiek geopend zijn voor den buitenlandschen handel en daarbij gemakkelijker genaakbaar voor landverhuizers, die men er vooral van uit Holland en Vlaamsch-België wenscht te zien aankomen, aangezien voornoemde republiek uit eene Nederlandschsprekende bevolking bestaat.

Eene commissie van Antwerpsche ingezetenen, aan wier hoofd zich de heeren J. de Geyter, nu wijlen August Michiels, F. Van der Ven en W.A. Van Maenen bevonden, had op zich genomen stappen te doen, ten einde te verkrijgen dat het Zuid-Afrikaansch gezantschap ook een bezoek zou brengen aan Antwerpen. Deze uitnoodiging werd met de meeste hoffelijkheid aangenomen en den 17^o April rond den middag kwamen de welkome gasten per spoor te Antwerpen aan, in een van de koninklijke reiswagons, welke door Z.M. koning Leopold beschikbaar was gesteld in de statie te Esschen. Zij werden in de met vlaggen versierde statie van den ijzeren-weg opgewacht door den heer L. de Wael, burgemeester van Antwerpen, omgeven van vele leden van den gemeente- en provincieraad, den heer G. ridder van Havre, senator, den heer J. David, generaal van de Antwerpsche burgerwacht, Vlaamsche letterkundigen, vertegenwoordigers van Vlaamsche maatschappijen, ook uit andere steden, de te Antwerpen gevestigde Hollandsche Club enz.

Bij het uitstappen van de hooge reizigers, liet de muziek van de Antwerpsche knechtjesjongens, welke zich aan den ijzeren-weg bevond, de opwekkende tonen van het Transvaalsche volkslied hooren.

De heer de J. Geyter stelde de heeren aan den burgemeester voor. Deze magistraat heette hen hartelijk welkom in de Scheldestad.

In opene rijtuigen werden de bezoekers naar het hotel St.-Antoine, op de Schoenmarkt, gevoerd. Onderweg werden zij door het samengestroomde volk luidruchtig toegejuicht.

Ten 6 ure 's avonds, werd het gezantschap een feestmaal aangeboden in het lokaal van het Verbond voor kunsten, letteren en wetenschappen. De gasten waren 170 in getal. De burgemeester van Antwerpen zat voor. Het feestmaal kenmerkte zich door eene weergalooze gulheid. Bij allen, die er aan deel namen, zal het eene onuitwischbaar aangename herinnering achterlaten.

De heer H. Fontaine, leeraar aan de Antwerpsche muziekschool, bracht al de aanwezigen in verrukking door de voordracht, op de hem eigene uitstekende wijze, van den volgenden Welkomgroet aan de Transvalers, woorden van E. Hiel, muziek van K. Miry:

Van overzee komt gij naar Belgenland,
Voor uw bestaan hebt ge onbeschroomd geleden,
Gij hebt de vlag der vrijheid daar geplant,
Waar wild geweld en arglist u bestreden.
De vijand viel. Hij vreest uw wrekend staal.
Heil Afrika! heil den Transvaal!

Weest welkom hier! hier bruist hetzelfde bloed
Door onze borst, gelijk het uwe, dappren!
Dezelfde geest geeft ons denzelfden moed,
Ter uwer eer zal onze driekleur wappren.
Uw zegepraal is Neerlands zegepraal,
Heil Afrika! heil den Transvaal!

Van overzee denkt ge aan den moederschoot,
Door moederliefde wilt ge uw hart verlichten;
Ge vocht u vrij, niet vreezend nood of dood,
Om 't nieuwe land als Belgenland te stichten.
En fier als volk steunt ge op de moedertaal,
Heil Afrika! heil den Transvaal!

Weest welkom hier! hier bij den broederstam;
De vrijheidsgeest zij immer ons behoeder;
Hij lichte ons voor... een heldre liefdevlam!
Ons, kloeke kindren eener kloeke moeder.
O, dat de vrede ons handlen steeds bestraal',
Heil Afrika! heil den Transvaal!

Mild hand in hand, vroom op den Heer betrouwd,
Het hart omhoog, de toekomst lacht ons tegen,
Die Hem vertrouwt heeft op geen zand gebouwd:
Uw land worde ééns ons aller kindren zegen.
Weest welkom hier! hier aan het broedermaal;
Heil Afrika! heil den Transvaal!

Uw land worde eens de kern van 't schoone rijk,
't Rijk, waar door 't werk de weelde en vrijheid stroomen,
't Rijk, waar door 't recht eenieder wordt gelijk....
Het schoone rijk, dat onze kindren droomen:
Weer heersche op d'Oceaan de moedertaal.
Heil Afrika! heil den Transvaal!

Nu werd door 400 meisjes en jongens, leerlingen van de gemeentescholen, het volgende opwekkend Transvaallied van J. de Geyter en P. Benoit gezongen.

Daar is een zucht die gloeit in ieder harte;

Daar is een kreet die dreunt door ieder land:

't Waait uit de vlag die wappert in de verte;

't Vliegt met het schip dat stevent van het strand...

‘Vrij zijn! Vrij zijn!’

Dreune 't ook uit onzen mond,

Daar op Afrikaanschen grond,

Daar geen volk op 't wereldrond

Vrijer is dan wij zijn!

Wie kent ze niet, de Huguenots en Geuzen?

Ze zeilden uit, op wilde volken af.

Elk werelddeel bracht schatting aan die reuzen.....

Wij zijn hun zoons, en zwaaien hier den staf.

‘Vrij zijn! Vrij zijn!’

Enz.

[p. 48]

 

De vijand kwam... Ons wilde hij tot slaven....

 

Te paard! Te paard! met buksen en met lood.

 

Waar bleef hij, waar? - Men vrage 't aan de raven.

 

Langs elken weg zijn nog de rotsen rood.

 

‘Vrij zijn! Vrij zijn!’

 

Enz.

 

 

 

Jong is de staat; maar eikels worden boomen.

 

's Lands moed, 's lands eer; o God, verlaat ons nooit.

 

Laat op Transvaal uw zegen nederstroomen;

 

Weze Afrika met steden eens bestrooid.

 

‘Vrij zijn! Vrij zijn!’

 

Dreune 't ook uit onzen mond,

 

Daar op Afrikaanschen grond,

 

Daar geen volk op 't wereldrond

 

Vrijer is dan wij zijn!

De heer minister J.S. Du Toit heeft den jeugdigen zangers op inderdaad roerende wijze dank gezegd.

‘Lieve kinderen, zoo sprak hij, diep aangedaan, ik kan u niet genoeg zeggen hoe gelukkig gij mij hebt gemaakt; toch moet ik u eerst en vooral dank zeggen in naam der leden die hier als afgevaardigden van Transvaal ons land vertegenwoordigen; ook dank ik u namens ons volk, maar vooral in naam van onze Transvaalsche jeugd, onze kinderen.

In mijn land, kinderkens, ben ik schoolopziener en elken dag houd ik mij met het onderwijs onledig. Het lied dat gij daar zoo even zoo keurig hebt gezongen, is schoon, maar er komt een woord in voor dat mij bijzonder heeft getroffen; en dat was: eikels worden boomen. Ja, eikels worden boomen! Gij, kinderen, zijt gelijk eikels en zult tot boomen opwassen, maar 't is met de staten gelijk met de personen. Onze staat is jong, zeer jong; doch ik heb een zoete troost, en die is, dat die jonge staat, welke thans ook nog maar een eikel is, eenmaal een eikenboom worden zal, tusschen de andere staten der wereld.’

De kinderen hebben buitendien ook op meesterlijke wijze het Beiaardlied van J. de Geyter en P. Benoit ten beste gegeven.

Vervolgens zong de heer Hendrik Fontaine, met metalen klanken in zijne prachtige stem en blijkbaar zeer begeesterd, op de harp begeleid, door den heer Wieland, leeraar aan de Antwerpsche muziekschool, het aangrijpend Transvaalsche volkslied, De Vierkleur van Transvaal, hetwelk niemand minder dan de minister Du Toit voor dichter heeft, terwijl er muziek op gemaakt werd door een Zuid-Afrikaanschen toonzetter, den heer J.S. de Villiers. Wij laten dit lied, dat al de hoorders van bezieling heeft doen blaken, hier volgen:

De Vierkleur van ons dierbaar land,

Di waai weer o'er Transvaal,

En wee di Godvergeten hand,

Wat dit weer neer wil haal!

Waai hoog nou in ons heldre lug,

Transvaalse Vrijheidsvlag!

Ons vijande is weggevlug;

Nou blink 'n blijer dag.

Veul storme het jij deurgestaan,

Mar ons was jou getrou;

En nou di storm is o'er gegaan,

Wijk ons nooit weer van jou.

Bestormd deur Kaffers, Leeuws en Brit,

Waai jij steeds o'er hul kop;

En tot hul spijt anskou hul dit,

Ons hijs jou hoger op!

Vier jaar lank het ons mooi gepraat,

Om weer ons land te krij;

‘Ons vraag jou, Brit, geen goed of kwaad;

Gaat weg, en laat ons blij!’

Mar toen di Brit ons nog vererg,

Toen vat ons di geweer;

Ons was al lank genoeg geterg;

Nou kan ons tog niet meer.

En met Gods hulp het ons di juk

Van England afgegooi;

Ons is weer vrij; geluk, geluk;

Nou waai ons vlag weer mooi!

Dit het ons heldenbloed gekos;

Mar England nog veul meer;

So het di Heer ons weer verlos;

Ons geef Hem al di eer.

Waai hoog nou o'er ons dierbaar land,

Waai, Vierkleur van Transvaal!

En wee di Godvergeten hand,

Wat jou ooit neer wil haal!

Waai hoog nou in ons heldre lug,

Transvaalse Vrijheidsvlag!

Ons vijande is weggevlug;

Nou blink 'n blijer dag,

De heer L. de Wael dronk op Z.M. den koning der Belgen, de heer J. de Geyter op Z.M. koning Willem III, Jan Brand, president van den Oranje-Vrijstaat en Paul Kruger, staatspresident van de Zuid-Afrikaansche republiek. Deze laatste heeft in hartelijke woorden dank gezegd voor de eer en de vriendschap welke aan zijn land en aan hem werden bewezen. Voorts werden redevoeringen uitgesproken door de heeren jonkheer Beelaerts van Blokland, lid van de tweede kamer der Nederlandsche staten-generaal, die het gezantschap in Europa vergezelt als rechtsgeleerd raadsman, J. Van Ryswyck, lid van den Antwerpschen gemeenteraad, minister Du Toit, secretaris Esselen, den dichter Jan Van Beers enz.

De spijskaart van het feestmaal, hier verkleind opgenomen, werd geteekend door den heer Karel Verlat, en met tint gedrukt bij de gebroeders Ratinckx. De disch, welke bereid was door den heer H. Coulon, scheen den leden van het gezantschap zeer naar den smaak te zijn. Het trok zeer de aandacht dat de heer Paul Kruger zich geheel van het drinken van wijn onthield. Hij leschte zijnen dorst met melk, waarvan hij steeds twee glazen voor zich had staan.

(Wordt voortgezet.)

[p. 49]

Dischkaart van het feestmaal den staatspresident P. Kruger en zijne mede-afgevaardigden aangeboden.
Photozincographie naar de teekening van Karel Verlat.