De Vlaamsche School. Jaargang 28

[p. 180]

Sint-Hubertus in de Ardennen.

Teekening van A. Schaepkens. houtsnede van Ed. Vermorcken.

Tusschen de merkwaardigste gebouwen onzes vaderlands bekleedt de kerk en de oude abdij van Sint-Hubertus, in de Luxemburgsche gemeente van dezen naam, eene eerste plaats, zoo door ouderdom als om hare geschiedkundige waarde. Zij is gesticht op het einde der vii^e eeuw. Daar waar zich hare onderaardsche krocht bevindt, was het graf van haren beroemden bisschop. De hand des tijds heeft het eerwaardige kerkgebouw fel geteisterd.

De nieuwere St.-Hubertuskerk, een prachtig en ruim gebouw uit de xvi^e eeuw, staat op een heuvelvlak en heeft den vorm van een Latijnsch kruis; het choor is zeer groot; er zijn vijf goed verlichte beuken, zijkapellen, eene galerij met statige zuilen, tuinen en vensterramen met kruisen in vlammenden stijl, volgens ojivale bouworde; de beuken zijn zeer hoog; kantzuilige bogen rusten op fraaie pilaren. De beschadiging, die de Hugenoten aan het gebouw veroorzaakten, is verborgen achter marmer, dat hier voorzeker niet op zijne plaats is. Allen de krocht bleef gaaf, in haren ouden staat; op Sint-Hubertus' grafstede rusten de gesneden gewelven op 6 afzonderlijke kolommen.

Een grafteeken, door wijlen koning Leopold I geschonken en uitgevoerd door Willem Geefs, versiert eene bijzondere kapel, links van den grooten beuk. De gevel, met zijne twee torens van 1700, past hoegenaamd niet bij de kerk, gelijk zij voor het overige is ontworpen en gebouwd.

Behalve de krocht, bestaan er nog van den heiligen Hubertus ettelijke reliquieën; allereerst zijn hieronder afgebeelde ivoren bisschopsstaf, waarvan den krol versierd is met een dierenkop.

hubertusstaf.

Belangrijker en kostbaarder voor de studie der christene kunst, is de hier bijgaande bronzen sleutel, die aan Hubertusschijnt te hebben toebehoord en zich thans bevindt in de Kruiskerk, te Luik, na vroeger deel uitgemaakt te hebben van de schatkamer der oude Sint-Pieterskerk, in dezelfde stad. De opene greep bevat vier zittende beeldjes, die boeken vasthouden; tusschen de figuurtjes door gaat een platte band, met dieren en bladeren versierd. Het voorste deel en het handvatsel

hubertussleutel.

zijn kruis vormig uitgesneden. De geheel bronzen Clavis sancti Huberti is van binnen holen bevat een deel der ketting van den heiligen Petrus, bij wijze van klepel.

Het is een zuiver Romaansch werkstuk.

De O.-L.-Vrouwekerk, te Maastricht, bewaart den verder afgebeelden in reliquiekas veranderden jachthoren van Hubertus. Evenals de sleutel van Romaanschen stijl, is hij omringd van vergulde bronzen banden, waarop ingebeelde

[p. 181]

dieren zijn afgemaald. De bekende orde van St.-Hubertus werd in 1444 op des bisschops naamdag gesticht door Gerard, hertog van Juliers, na zijne overwinning op hertog Arnold van Gelderland. Ieder lid droeg eene medaille, waarop een een kruisbeeld voerend hert was afgebeeld. Onder andere behoorden de prinsen van Nassau, de graven van Merode, van Soubreff enz. tot deze orde.

hubertusjachthoorn.

Van de St.-Hubertuskerk, die nog steeds als dusdanig dienst doet, komt een gezicht voor op de vorige bladzijde. Daarentegen zijn de gebouwen der abdij van St.-Hubertus aan hunne bestemming onttrokken en doen thans dienst als lokaal van het gesticht ter verbetering van jonge misdadigers.

Het leven van den heiligen Hubertus werd te Parijs gedrukt in gothische letteren, ouder den titel van La vie de Sainct Hubert d'Ardeine enz. Het titelblad is versierd met eene omtrekteekening, die Hubertus, vergezeld van twee middeleeuwsche ridders, knielend vertoont voor een hert dat een kruisbeeld in 't gewei draagt. Het zeldzaam geworden boek is zeer gezocht.

St.-Joost-ten-Oode.

Arnold Schaepkens.

n.-b. In de kunstdrukkerij van den heer K. Van de Vyver-Petyt, te Brugge, zijn prachtige afbeeldingen op gouden grond en in kleurendruk van den heiligen Hubertus als bisschop verkrijgbaar.