De Vlaamsche School. Jaargang 28

Eene zonneval.
(Vervolg van blz. 87.)

Zoodra zijne verwondering eenigszins bedaard was, om alles wat hij gezien en gehoord en over de wonderen die Betje bewerkt had, voelde hij zich genoeg beraden, om zich weer naar vrouw Denys te begeven: hij wilde haar bedanken en haar eene belooning aanbieden voor den bewezen dienst. De goedhartige vrouw liet zich de dankbetuiging welgevallen, maar van eene andere belooning wilde zij niet hooren spreken.

Des anderendaags, na een beter dan anders doorgeslapen nacht, was David reeds vroeg te been. Door de heldere ruiten van zijn venster zag hij, hoe de straat dik besneeuwd lag. Na met goeden eetlust zijn ontbijt te hebben gebruikt - sedert jaren hadden zijne boterhammen en zijne koffie hem niet zoo gesmaakt - toog hij vlijtig aan het werk, en (sedert hoe lang was hem dit niet meer gebeurd!) hij neuriede onder den arbeid een deuntje uit zijnen jongen tijd. Rond half negen kwam Betje zijne kamer in orde brengen en schoonkeeren. Om haar niet in den weg te zijn, besloot hij eene wijl op straat te gaan.

Hij was omtrent eene straat ver gegaan, toen hij een schreiend twee- of driejarig kind op een voetpad zag zitten. Er stond een bakkersknecht bij, die het kind aangesproken had, zonder veel antwoord op zijne vragen te bekomen.

- Kent gij dezen kleinen bengel soms? vroeg de bakker, toen David ook bij het kind bleef staan. Hij schijnt verloren geloopen te zijn en weent zeker van honger.

David antwoordde dat hij het kind niet kende; de bakker stelde voor, den knaap in handen te stellen van de politie; maar David verklaarde dat hij hem voorloopig liever meenemen zou naar zijne woning, en na eenige zoete woorden liet het kind zich gewillig door den schoenmaker op den arm nemen en medenemen. Ten zijnent gekomen, sneed David het kind een goeden boterham, ontdeed het van zijne natte schoentjes en kousen en nadat hij het op zijne vraag naar zijne moeder verzekerd had dat deze hem weldra zou komen halen, legde hij het op zijn bed, waar het weldra in eenen gerusten slaap gedompeld was. Het kind sliep tot over den middag. Toen het opgestaan was, had David het te eten gegeven en daarna trachtte hij het knaapje zoo aangenaam mogelijk bezig te houden, door het te laten spelen met schoenmakersgereedschap, waarmee het zich niet bezeeren kon. Tegen den avond, bracht hij het weer te bed, terwijl hij zelf met licht aan zijn werk voortging. Rond 8 ure werd er eensklaps hevig bij hem aangeklopt. Er trad eene zeer ontroerde vrouw binnen, die aan David vroeg, of hij haar zoontje, haar eenig kind, niet gezien had. ‘Ik weet niet, zoo antwoordde hij, op de hem eigene trage wijze, of het kind het uwe is.’.

En het licht naar het bed brengende, toonde hij der vrouw het slapende kind: een enkele blik was voldoende, en de

[p. 96]

moeder drukte kaar verloren schat aan het hart. Het kind opende de oogen, en toen het zijne moeder erkende, legde het zijn mollig armpje rond haren hals en viel wederom in slaap.

- Wij zijn niet rijk, zoo sprak de vrouw, terwijl vreugdetranen haar in de oogen glinsterden, maar indien wij iets voor u doen kunnen, moogt gij er op rekenen dat wij het niet zullen nalaten. Gij moest zoo vriendelijk zijn, Zondag bij ons te komen eten, om ook mijnen man in de gelegenheid te stellen u te bedanken.

David verontschuldigde zich, maar het mocht niet baten; de vrouw ging met haar kind niet eerder weg, dan nadat de schoenmaker beloofd had, vast te zullen komen.

David gevoelde zich niet weinig onthutst over deze ontmoeting. Hij brak zich vooral het hoofd met de vraag, hoe hij, in zijne afgedragen kleeren, bij vreemde menschen zou durven gaan middagmalen. Hij besloot (en het was terwijl hij in zijn bed lag, dat hij dit voornemen opvatte) met vrouw Denys te rade te gaan en dit zonder eenigen uitstel. Immers 's anderendaags was het Zaterdag; er bleef hem dus slechts een enkele dag over om eene beslissing te nemen.

Vrouw Denys spaarde hem de helft van den weg. Zij kwam namelijk des Zaterdags morgens al vroeg op zijne kamer, om naar al de omstandigheden betreffende het kind te vernemen. David vertelde haar alles en kwam alzoo ongezocht op het kapittel van de uitnoodiging en de kleederen: Wat zou hij doen? Hij kon niet gaan, neen, gaan kon hij niet!

Vrouw Denys dacht er echter geheel anders over. ‘Leg dezen avond, zoo sprak zij, uwe kleederen maar buiten, de deur; ik zal ze eens goed uitkloppen en afborstelen; mijn man zal u een zuiver hemd en eenen halsdoek leenen en ik zal uwe laarzen poetsen, dat gij er u zult kunnen in spiegelen. Gij zult er uitzien als een bokje. Neen, baas Coombe, gij moet vast en zeker gaan, gij moet trachten u vrienden te verwerven en ze te behouden.’ De schoenlapper wist nauwelijks woorden te vinden om de gulhartige vrouw te bedanken. Hij betoonde zich met hare beschikkingen uiterst tevreden en verzocht haar hem eeu half pond zeep mede te brengen, om daarmede en met behulp van zand en heet water zijne handen eene reinigingsproef te doen doorstaan.

Zondags 's morgens opende David met eene soort van kinderlijke nieuwsgierigheid zijne deur om zijne kleederen in te nemen, welke volgens afspraak door zijne goedhartige waardin in orde gebracht waren. Hij vond ze, goed geborsteld en op de best mogelijke wijze hersteld. De goede vrouw was des Zaterdags zeer laat opgebleven om dit karweitje af te doen. Zij had ook gezorgd voor een zuiver hemd, voor een zindelijken halsdoek, een reinen neusdoek en blinkende laarzen. In jaren had David zich niet zoo in zijnen schik gevoeld. Spoedig bracht hij het water in de kook en weldra had hij zoo ieverig met zeep en zand gewerkt, dat hij nauwelijks meer te erkennen was. Toen hij zich gewasschen en gekleed had, voelde hij zich als een geheel ander mensch en het was met eene ware zelfvoldoening, dat hij den zonnestraal begroette die in zijne kamer doordrong op het oogenblik dat hij koffie dronk.

Het begon te luiden voor de mis; hoe goed hoorde David de klok, veel beter dan hij ze ooit te voren gehoord had. Hij vergezelde vrouw Denys en hare dochter naar de kerk, doch na afloop van den dienst, keerde hij niet met haar huiswaarts. Hij begaf zich naar zijne nieuwe kennissen, die hem met zooveel gul- als dankbaarheid onthaalden en aan wier tafel hij zich weldra op zijn gemak gevoelde. Sedert dien gebruikte hij nagenoeg iederen Zondag het middagmaal in hun huis. Zij hadden het kind geleerd, hem oom David te noemen.

De tijd vloog voorbij; zelden had David nog gelegenheid, om zijne kamer als donker en vreugdeloos te beschouwen; Betje zorgde er voor, dat het vertrek rein bleef en alles er weer op zijne plaats kwam. Onbelemmerd drong de zonnestraal er binnen.

Zekeren dag kwam vrouw Denys hem verzoeken, bij haar boven te komen, waar twee juffrouwen op hem wachtten. Hij spoedde zich de trappen op en bevond zich aldra in de tegenwoordigheid van twee rijk gekleede jonge dames, waarvan de jongste, die uitnemend schoon was, hem eene lange wijl aanstaarde en daarna vroeg, of hij het niet was, die onlangs een paard tegengehouden had, dat op den loop was gegaan. David antwoordde ja.

- Och! wat ben ik blijde! riep zij uit. Gij zijt dan de man, waarnaar ik zoo lang vruchteloos gezocht heb; vader heeft zich ook zooveel moeite gegeven om u te vinden; mij hebt gij het leven gered en tot nu toe was het mij niet mogen gelukken te onderscheppen waar gij woondet. Ik ben naar hier gezonden doop eene vrouw die voor mij werkt, en die mij verteld heeft hoe goed gij voor haar kleinen jongen geweest waart. Het schijnt wel, alsof gij in de wereld zijt om goed te doen. En zij glimlachte zoo liefelijk, dat eenieder den ouden schoenlapper om dit lachje wel benijden mocht. Daarop vroeg zij, wat zij wel voor hem doen kon.

David, antwoordde, dat zij hem groot genoegen doen zou, als zij hem, nu en dan, eenige schoenen liet lappen, en hij voegde er bij, dat zijn werk op het woord was.

- Dat zal ik, zoo luidde het antwoord van het vriendelijk lachend mondje, maar gij moet dan zelf de schoenen komen halen. Hier is mijne adreskaart. Wij zullen u verwachten, hoe eer zoo liever. Vader is er zeer op gesteld om kennis met u te maken. En nu, eer ik wegga, moet gij mij eene hand geven. Ik kan het niet uitspreken, hoe dankbaar ik u ben.

De arme oude David was gansch onthutst; maar zijne hand was zuiver, hoewel hard en bruin; hij vatte de aangebodene hand, drukte die eerbiedig en beloofde dat hij 's anderendaags de schoenen zou komen halen.

Nadat hij de jonge dames uitgeleid had en weer terug in zijne kamer was gekomen, hoorde hij de geheime stem hem toefluisteren: ‘Herinner u, David, dat het door uwe werkzaamheid is, dat gij vrienden gevonden hebt en niet door werkeloos en in ledigheid er om te wenschen.’

In de woning der jonge dame viel David een recht feestelijk onthaal te beurt en hij liet er zich gemakkelijk toe overhalen om zijne nieuwe vrienden meermalen te bezoeken. Steeds was

[p. 97]

hij er een welkome gast. Het aanbod van het dankbare meisje wier leven hij gered had, om hem eene grootere en betere woning te verschaffen, wees hij echter standvastig van de hand; hij verkoos de kamer te blijven bewonen, die hij bij vrouw Denys al sedert zoovele jaren betrok. Men liet hem hierin zijn eigen wil volgen. Maar de jonge juffrouw had de kamer fraai doen beschilderen en zij had hem een zachten zetel verschaft en voor het venster een aantal bloempotten geplaatst, die het David een genoegen was door de zon te zien koesteren. Dikwijls was zij op zijne kamer te vinden en dan kon zij hare zachte blauwe oogen langen tijd op zijn gelaat gevestigd houden, met eene uitdrukking van kinderlijke liefde. Soms las zij hem voor uit zijne eigene oude Schriftuur en sprak met hem over geloof, hoop en liefde.

_**_*

Er gingen jaren voorbij; de oude David stierf; toen hij begraven werd, vergezelden zijne trouwe vrienden des grijsaards stoffelijk overschot tot op het kerkhof. ‘Het is zonderling, zoo sprak vrouw Denys, terwijl zij, terugkeerende van de begraafplaats, hare natbeschreide oogen afveegde; David sprak veel van de zon en hij hield er niet minder van; er rustte een zonnestraal op zijn gelaat, toen hij den adem uitblies en de zon scheen op zijne kist, toen het lijk in het graf gelaten werd.’

Lezer, welke rang of stand gij ook in de wereld moogt bekleeden, hebt gij ook niet, zooals David Coombe, u over uw lot beklaagd, en, evenals hij, uw ongelukkig lot bejammerd, zonder uw eigen hart goed te doorgronden, wat u misschien de ware en wellicht min of meer gemakkelijk uit te roeien oorzaak zou hebben, doen kennen, waardoor de rust van uw gemoed werd gestoord? Gij zoudt waarschijnlijk kunnen antwoorden, dat u noch geesten noch toovernimfen komen raden of helpen; maar zijt gij wel zeker dat geene zachte stem tot u spreekt, zonder dat gij acht geeft op wat zij u voorhoudt? Uw morren belet u te hooren. Blijft er, zelfs bij grooten tegenspoed, niet nog altoos wat, ja soms veel over, welk ons met dankbaarheid behoort te vervullen? Als droefheid u overvalt, denk dan aan hen die nog grooter droefheid hebben dan gij en tracht hen op te beuren, waar u dit mogelijk is. Zijt gij niet begunstigd door de fortuin, treffen u stoffelijke verliezen, weer dan vooral de moedeloosheid van u af, want zoo ooit, dan leidt zij u in dergelijke omstandigheden van den kant in de gracht. Wordt gij door ziekte geteisterd, zoo betoon u door zachtheid, onderwerping en geduld, een voorbeeld voor andere lijders, waarvan helaas zoovelen er wel erger aan toe zullen zijn dan gij. Wedervoer u ondank voor weldoen, laat de wetenschap uwer goede werken u genoeg zijn en houd stugheid en hoogmoed verre van u af.

Het is zoo en niet anders: over 't algemeen gaan wij aan ikzucht mank; wij denken te veel om ons zelven, te weinig om onze evennaasten. Wij houden te zeer en te uitsluitend het oog gevestigd op het doel dat wij zelven najagen, zonder daarbij te denken aan de grootere of kleine diensten, die wij anderen zouden kunnen bewijzen, zonder nadeel en meestal zonder noemenswaardige moeite of opoffering voor ons zelven. Kortom en in een woord gezegd: wij verwaarloozen de dusgenaamde goede werken meer dan te veel. Laat de geschiedenis van David Coombe ons tot inkeer brengen en het zal voor ons zelven en iedereen in de wereld beter gaan. Laat ons dan goeds doen, en niet moede worden; want op zijnen tijd zullen wij, evenals de oude schoenmaker, ook oogsten, zoo wij niet vermoeien.

Vrij naar het Engelsch van mev. Mackarness door D. Baetslé.