De Vlaamsche School. Jaargang 28

Kroniek.

Antwerpen. De Maatschappij der Antwerpsche Bouwmeesters schrijft de volgende prijsvraag uit: plan van een Gasthof (hotel) waarin 100 tot 120 reizigers kunnen geherbergd worden, met koffiehuis en openbare eetzaal; het gebouw te Antwerpen op te richten op eenen grond palende ter eene zijde aan de verbreede Scheldekaaien en ter andere aan eene 40 meters breede straat, volgens eene bij het programma opgegevene schets; het omstandig programma (waarvan mededingers noodzakelijk kennis moeten nemen) is verkrijgbaar bij den heer F. Hompus, secretaris der maatschappij, Zirkstraat n^r 31, te Antwerpen. Prijzen: 1^e, een verguld zilveren eeremetaal en 500 fr.; 2^e, een bronzen eeremetaal en 300 fr.; 3^e, 200 en 4^e, 100 fr. Ter uitzondering van de leden der maatschappij, worden als mededingers toegelaten Belgen en vreemdelingen die op 1 Januari 1882 minder dan 30 jaren oud en alsdan in België woonachtig waren. De ontwerpen op 31 Juli 1882 voor 5 ure 's namiddags te bestellen bij den heer Edm. Leclef, voorzitter, Kunstlei n^r 152, te Antwerpen.

- Le chant en choeur et l'enseignement de la musique dans les écoles primaires en Belgique, zoo luidt de titel van een onlangs verschenen boekje van den heer Ed. Gregoir, en waarop wij de aandacht der zaakkundigen inroepen, onder andere om de nuttige raadgevingen die het bevat ter verbetering van het zangonderwijs in onze scholen. Volgens des schrijvers opgaaf werden koren zonder begeleiding voor het eerst in 1785 ingericht te Berlijn door Ch. Fasch, geboren te Zerbst in 1736 en te Berlijn overleden in 1800. De koorvereeniging noemde zich Berlinischer Sang-Academie. Na Fasch stond zijn leerling Ch. F. Zelter van Berlijn 1758 + 1832 aan haar hoofd. Vereenigingen ter beoefening van koorzang werden in België opgericht: te Kortrijk, onder de leiding van M. Vanderghinste, in 1817, te Brussel in 1820, te Zele in 1823, te Gent in 1829, te Antwerpen in 1840. Wij volgen de opgaven van den heer Gregoir. In 1834 had te Berlaere een zangprijskamp plaats, waaraan deelgenomen werd door drie maatschappijen (uit Zele, Audeghem en Appels). Voorts vermeldt de heer Gregoir zangprijskampen, uitgeschreven door maatschappijen van Waasmunster in 1838, Dendermonde, Puurs, Zele en Gent in 1839; in 1841 had te Brussel een groote zangprijskamp plaats, uitgeschreven door de aldaar gevestigde maatschappij Gretry.

- Van den heer Louis De Legh is onder den titel van: Projet pour la transformation des nouveaux quais d'Anvers, een ontwerp in het licht gezonden, volgens hetwelk op de nieuwe Scheldekaaien, die 100 meters breed zullen zijn, een terras zou gesticht worden, 6^m20 boven den grond verheven, 65 meters breed en 1500 meters lang. Het zou zich uitstrekken van aan het voormalig arsenaal van oorlog, dat met zijnen voorgevel in de Kloosterstraat staat, tot bij de dokken. Scheldewaarts zou het terras een vrij uitzicht opleveren; langs de stadszijde zou het gesloten zijn met eenen muur. Van het terras zou een perceel van 10 meters breedte bestemd zijn om verkocht te worden als bouwgrond, terwijl buitendien van den effen grond der kaai een perceel insgelijks van 10 meters diepte beschikbaar zou gesteld worden voor huisbouw. De op te richten huizen zouden derhalve gelijkvloers 10 meters, en op het bovenverdiep 20 meters diep zijn. Het terras zou bereikt worden langs, hellingen, die 9, 18 en 27 meters breed zouden zijn, naar gelang van de breedte der straten die daarheen zouden geleiden. Op het terras, dat ook voor rijtuigen gemakkelijk zou te genaken zijn, zou een tramweg aangelegd worden. De heer De Legh heeft berekend, dat de uitvoering van zijn veelomvattend plan

[p. 27]

ongeveer 9 millioen zou kosten. Daarentegen begroot hij de waarde van de ruim 25,000 vierkante meters bouwgrond, die de verwezenlijking van zijn ontwerp zou verschaffen, op 6 millioen (240 fr. den meter), terwijl het stadsbestuur buitendien niet noodig hebben zou de goederenloodsen te bouwen, tot wier oprichting op de Scheldekaaien besloten is. Dit zou eene besparing geven van 3 millioen franken. Op dezen voet, zoo schrijft de heer De Legh in zijne memorie van toelichting, ‘zou de uitvoering van het ontwerp inderdaad geen geld kosten.’ De heer De Legh heeft zijn werk aan het gemeentebestuur opgedragen, maar er is hem vanwege burgemeester en schepenen bericht gedaan dat het niet in hunne bedoeling ligt daaraan een gunstig gevolg te geven. Volgens wordt gemeld, zou het gemeentebestuur voornemens zijn, de goederenloodsen die nog moeten gebouwd worden op de Scheldekaaien, van een plat dak met leuningen te voorzien, waarop het publiek toegang hebben zou.

- Verschenen: De Wees, drama in twee bedrijven, zonder vrouwenrollen, door Jaak Geertsen.

Brussel. Een koninklijk besluit van 8 Februari benoemt Jeno Hubay tot leeraar van vioolspel bij het conservatorium.

- Baron Nothomb heeft in handschrift een werk achtergelaten, getiteld: Études historiques et politiques sur les provinces belges dans leurs rapports avec l'Europe. (Zie 1881, blz. 186.)

- Er is eene Vlaamsche uitgaaf verschenen van den ambtelijken Reisgids op 's lands spoorwegen. De abonnementsprijs bedraagt slechts 2 fr. voor 12 afleveringen zonder kaart. Wij vestigen de aandacht onzer lezers op deze uitgaaf, ten einde zij er eene inschrijving zouden op nemen.

- Koninklijke academie van België. Vóór 1 Februari 1883 moeten aan den algemeenen secretaris der academie de antwoorden toegekomen zijn op de prijsvraag: Verhandeling over den invloed der Nederlandsche (Vlaamsche en Hollandsche) letterkunde op de Duitsche dichtkunde en wederkeerig over den invloed van de Duitsche dichtkunde op de Nederlandsche dichtkunde in de middeleeuwen. Prijs: 600 fr.

N^r 7 der Annales du bibliophile belge, uitgave van Fr. J. Olivier, bevat onder andere lezenswaardige bijdragen, een overzicht van den afloop der veiling van het eerste gedeelte der beroemde bibliotheek van Sunderland, te Londen, van welker op handen zijnde verkooping wij in onzen jaargang 1880 gewaagden, terwijl wij tevens eenige bijzonderheden aanhaalden nopens hare samenstelling. Volgens berekening had de bibliotheek 750,000 fr. gekost. Amerikaansche liefhebbers hadden er vruchteloos 625,000 fr. voor aangeboden, nadat een bod van 600,000 fr., gedaan door een Londenschen boekhandelaar, afgeslagen was. Het eerste gedeelte van de bibliotheek, dat gedurende de 12 eerste dagen van December 1881 stuksgewijs verkocht werd, bracht 484,425 fr. op.

- Bij den drukker F. Hayez is van den heer ridder Leo de Burbure eene zeer belangrijke verhandeling van de pers gekomen, onder den titel: Etude sur un manuscrit du xvi^e siècle contenant des chants à 4 et à 3 voix suivie d'un post-scriptum sur le Bellum musicale de Claude Sebastiani. De verhandeling, waarop wij de aandacht inroepen van allen die zich onledig houden met de geschiedenis der oude vaderlandsche muzikanten, beslaat 44 blz. en is versierd met zes afzonderlijk gedrukte platen, in lichtbeelden (phototypie door J. Maes), voorstellende: wapens, fijne schilderingen en beeldletteren uit het handschrift.

- Den 13^o Februari heeft de openbare verkooping plaats gehad van de verzameling schilderijen der heeren gebroeders Van Roye. Onder andere werden toegewezen: E. Agneessens, Vóór het bal, 850 fr.; L. Artan, Een maanlicht, Een wintergezicht en Veerhoofd te Terneuzen, 925, 340 en 650 fr.; J.T. Coosemans, Gezicht op Fontainebleau, 800 fr.; Maria Collart, Een winteravond te Calevoet, 1500 fr.; L. Dubois, Doode vogelen en Visschen, 950 en 660 fr.; T. Fourmois, Windmolen, 700 fr.; Victor Lagye, De schildwacht, 800 fr.; J.B. Madou, De veldwachter (ook bekend door afbeeldingen in kleurdruk), 3900 fr.; J. Portaels, Het meisje met den bloementuil, 1500 fr.; H. Robbe, een Molen (landschap), 750 fr.; E. Smits, Oorlog, 260 fr.; J. Stobbaerts. Het onthaal, 330 fr.; H. Verheyden, Maasgezicht bij Dinant, 300 fr.; Alfred Verwee, Paarden, 1200 fr.; Lodewijk Verwee, De Napolitaansche en Twee en dertig paarlen, 410 en 480 fr.; Emiel Wauters (geschilderd in zijne jeugd), De heilige Hieronimus en eene Italiaansche, 400 en 450 fr.; C. Meunier, De schildwacht, 540 fr.; G. Courbet, Bloemen en drie landschappen, 1300, 2900, 3700 en 2100 fr.; een stukje van N. Diaz, 2300 fr.; een van C. Daubigny, 1500 fr.

- De kunstschilder Jan Van Beers heeft zich door de Brusselsche rechtbank zijnen eisch tegen den heer L. Solvay zien ontzeggen, in zake de beschuldiging van zich te bedienen van lichtteekening als hulpmiddel bij het schilderen. De rechtbank heeft aangenomen, dat het den heer Solvay vrij stond te gelooven dat de heer Van Beers dit doet en deze zijne meening uit te spreken en bekend te maken door geschrifte en druk. Dat de heer Van Beers hierdoor gekrenkt zou wezen in zijne eer of zijne belangen, nam de rechtbank niet aan. (Zie over deze zaak onzen vorigen jaargang, blz. 177.)

- Van Emiel Greyson zijn bij Gilon twee verhalen verschenen onder den titel: Bons ou mauvais au choix. Zij zullen in het Vlaamsch vertaald en uitgegeven worden door den heer Moruaux.

Gent. Bij J. Vuylsteke is van dr. Amand De Vos (Wazenaar) een voor de studie en de kennis der werken van dezen schrijver belangrijk boek verschenen, onder den titel Nog over critiek. Het beslaat 140 bladzijden en bevat onder de volgende titels antwoorden van den heer De Vos aan schrijvers die in tijdschriften zijn Vlaamsche jongen en Langs ruwe paden hebben beoordeeld: 1. Inleiding; 2. Wazenaar aan Olympia, over een Vlaamsche jongen; 3. Aan De Portefeuille; 4. Aan den heer de Mont; 5. Nabericht. De druk van het werk strekt de persen van den heer Van der Haghen tot eer.

- H. Van der Schelden heeft aan de stadsbibliotheek 522 boekdeelen geschonken, tusschen 1821 en 1881 op zijne persen gedrukt.

- De Bond der genootschappen voor werkmeisjes en werkjongens opent eenen prijskamp voor Nederlandsche tooneelstukjes (liefst in een bedrijf, zonder groote verwikkeling, met weinige personen en in gemakkelijken stijl), die de werkende klasse kunnen verzedelijken en opbeuren, bestemd om gespeeld te worden door werkjongens en werkmeisjes van 16 tot 25 jaar. De 1^ste prijs bedraagt 250 fr. Ook buitenlandsche schrijvers kunnen mededingen. De handschriften, voorzien van eene spreuk en vergezeld van een verzegeld briefje, dat den naam en het adres des schrijvers bevat, in te zenden voor 15 Juli 1882 aan den heer K. Weyler, hoofdonderwijzer in de Leguitstraat, te Antwerpen. De jury zal samengesteld zijn uit de heeren Wagener, L. De Smet, dames V. Loveling en C. Van Hauwaert, allen te Gent en de heeren F. De Veen, te Brussel, en K. Weyler. Een zelfde prijskamp is uitgeschreven voor Fransche tooneelstukjes, welke in te zenden aan den heer Deses, hoofdonderwijzer, in de Vaartstraat n^r 45, te Brussel. Programmas zijn verkrijgbaar bij de heeren Weyler en Deses verscheidenlijk.

Brugge. In onzen vorigen jaargang, blz. 184, hebben wij melding gemaakt van uitnemend fraaie godsdienstige beeldekens, in kleurendruk en verguld, uitgegeven bij K. Van de Vyver-Petyt. Van 100 verschillende beeldekens zijn exemplaren

[p. 28]

verkrijgbaar, zoo zwarte als veelkleurige, tot onderscheidene en ook mindere prijzen dan door ons werden opgegeven. Bij Van de Vyver-Petyt komen meesterstukken in het vak der drukkunst van de pers. Als dusdanig halen wij hier een op vergulden grond in kleur gedrukt diploma aan, samengesteld in ojivalen trant en bestemd voor eene congregatie te Antwerpen, alsmede recht uitmuntende gedenkprenten voor eerste communicanten, met Vlaamschen tekst. (Ook verkrijgbaar met Franschen tekst.) Er zijn vier soorten te weten, 1^ste soort: 41 c. hoog en 28 c. breed, fr. 18.00 de 100; 2^de, 23 c. hoog en 31 c. breed, fr. 35.00 de 100; 3^de, 22 c. hoog en 13 breed, fr. 19.00; 4^de, 13 c. hoog en 22 c. breed, fr. 19.00. De prenten die ter gelegenheid van de eerste communie in onze parochiekerken worden uitgereikt, zijn meestal van Fransche fabriek, zonder eenige kunstwaarde, ja geheel smakeloos. Wij hopen dat heeren pastoors of kerkeraden zich voortaan verstandig genoeg zullen betoonen om de voorkeur te geven aan de Brugsche prenten. Wij hopen alsmede, dat de beeldekens van Brugge er zullen in gelukken de Fransche beeldekens te verdringen, waarmede heel ons land wordt overstroomd en die grootendeels onbeduidend en niet zelden zeer wansmakelijk, ja zelfs belachelijk te noemen zijn.

Luik. Te Villers-le-Bouillet zijn 4350 zilveren muntstukken, ter grootte van halvefrankstukken, gevonden, die, volgens wordt gemeld, uit de xi^e eeuw dagteekenen en het afbeeldsel dragen van prinsen-aartsbisschoppen van Keulen.

Buitenland.

's-Gravenhage. Den 11ⁿ Februari is in den Haagschen operaschouwburg met grooten bijval het zangspel opgevoerd van den Vlaamschen toonzetter Joseph Mertens, Le capitaine noir. De tekst van het geschiedkundig stuk, oorspronkelijk van den heer Rosier Faassen, is door den heer G. Lagye in Fransche dichtmaat overgebracht. De heer Mertens werd na elk bedrijf op het tooneel geroepen en door heel de zaal warm toegejuicht.

Amsterdam. In deze stad zal van April tot Juni eene tentoonstelling gehouden worden in de kunstzaal van het panoramagebouw, alleenlijk bestaande uit kunstwerken door vrouwen vervaardigd. De inzendingen moeten van 25 tot 31 Maart geschieden. Nadere inlichtingen zijn verkrijgbaar bij den heer secretaris C.L. Van Kesteren.

- Van den bekwamen plaatsnijder H. Sluyter is door de firma Frans Buffa eene groote plaat uitgegeven, naar Israëls schilderij Het bloemtje (een meisje, in eene eenvoudige kamer, giet water in eenen bloempot, die op eene tafel staat). De plaat wordt zeer geroemd.

Rijssel. Van 15 Maart tot 1 Juni aanstaande zal in het paleis Rameau eene nijverheidstentoonstelling gehouden worden, waarvan het programma op aanvraag verkrijgbaar is bij de regelingscommissie, op het stadhuis, te Rijssel. De tentoonstelling zal plaats hebben in de volgende vakken: 1. Bouwwerken: steenen, marmeren, houten en metalen sieraden; kunstsmeedwerk; 2. Bemeubeling: meubelmakerswerken, voorwerpen in ivoor, brons, pottegoed, glaswerk, kristal, schildering op glas, sieraadschildering, mozaïek; 3. Geweven stoffen en behangerswerk: zijde, wol, katoen, hennep, jute, vlas, papier, leder, tapijtwerk, kanten, borduursels, boekbinders- en schoenmakerswerk, damast; 4. Gouden en zilveren werken en juweelen: goud, zilver, koper, aluminium, nikkel enz., galvanoplastie, gegoten kunstwerk, vergulde en verzilverde werken, drijfwerk, brandschilderwerk enz.; 5. Allerlei: graveer- en drukwerk, lichtbeelden, schoolwerken, modellen door kunstenaars gemaakt voor ambachtswerk enz.