De Vlaamsche School. Jaargang 26

Stoomwerktuigen.

In eene voordracht, den 18ⁿ Maart gehouden in het Natuurkundig Genootschap te Rotterdam, over stoom en stoomtoestellen, betoogde de heer S.A. Van Oven, van Dordrecht, dat ondanks de betrekkelijke volmaaktheid die het stoomtuig tegenwoordig heeft verkregen, er toch nog verschillende en groote bezwaren tegen aan te voeren zijn. In de eerste plaats eene ontzaggelijke verspilling van arbeidsvermogen; hoogstens 2/9 der verbruikte warmte wordt in beweegkracht omgezet. In de tweede plaats is het stoomtuig eigenlijk alleen geschikt voor de groote nijverheid, daar een werktuig van geringe kracht betrekkelijk veel te hooge kosten vordert. Ten derde drukte de heer Van Oven vooral op dit bezwaar, dat het groote verbruik van steenkolen, door het algemeen aanwenden der stoomkracht veroorzaakt, een onverantwoordelijk verkwisten is van het kapitaal der zomerwarmte dat in de steenkolen in den schoot der aarde verborgen ligt. Was het vergund een blik in de toekomst te slaan, dan meende spreker eens de stoomkracht door eene andere vervangen te zien. Andere natuurkrachten toch, de wind en het water, hebben wij gratis; dat wij ze niet gebruiken als den stoom, is alleen daaraan toe te schrijven, dat wij ze niet weten te bewaren en te verplaatsen, doch, zooals reeds door proeven in het klein bewezen is, dat doel is niet onbereikbaar: de electriciteit zal de kracht zijn die dit wonder werkt. De stoom zal dan niet geheel onttroond worden. Niet alleen zal hij voor verscheidene doeleinden, zooals op de spoorwegen, onmisbaar blijven, maar ook zal hij dikwijls met de electriciteit samen aangewend worden. Doch hij zal niet meer alleenheerscher zijn: de electriciteit noemde de heer Van Oven én het licht én de beweegkracht der toekomst. Zooals bekend is, heeft de geleerde Mouchot, door middel van aan de zon blootgestelde groote terugkaatsende spiegels, zooveel warmte kunnen opwekken, dat hij, op die manier, kon koken en zelfs kleine stoomtuigen in beweging brengen. Het toestel van Mouchot is thans zoozeer verbeterd geworden, dat het misschien niet lang meer zal duren, of het zonlicht zal in de warme landen meer algemeen als beweegkracht kunnen toegepast worden. Er bestaan twee soorten van toestellen; het eene, voor huiselijk gebruik, is bestemd voor koken van water; het andere kan ditzelfde in het groot doen, of beweegkracht verschaffen. Volgens opzettelijk genomen proeven levert het groote toestel 10 of 12 caloriën per minuut en per vierkanten meter terugkaatsend oppervlak. Per vierkanten meter geeft dit per uur ruim 1 1/6 kilogram stoom op 5 dampkringen drukking. Voor een brandspiegel van 20 vierkante meters dus ruim 22 1/2 kilogram stoom, toereikend voor 1 paardenkracht. Volgens den Franschen ingenieur A. Pifre zouden met een brandspiegel van 6 meters omvang 25 kilogram stoom geleverd kunnen worden.