De Vlaamsche School. Jaargang 26

Kroniek.

Antwerpen. C. Berniers schoone schilderij, De verlatene dreef, die wij in 1879, blz. 143, vermeldden als een van de puikstukken der driejarige tentoonstelling, is door de maatschappij Les amis des Arts voor het museum van La Rochelle gekocht.

- De beeldhouwer L. De Vriendt heeft een fraai beeld van de heilige Apolonia gemaakt voor de kerk van Berchem; het is door de heer Goossens beschilderd.

- Bij den beeldhouwer C. Van Genk zijn voor rekening van de Nederlandsche Vereeniging van oesterskweekers, welker zetel te Bergen-op-Zoom is gevestigd, eenige modellen in bewerking der bij de leden dier vereeniging in gebruik zijnde oesterputten. Die modellen zijn bestemd voor de internationale visscherijtentoonstelling welke in April te Berlijn wordt gehouden.

- Zooals men onder Brussel vermeld vindt, gaat er een begin van uitvoering gegeven worden aan het ontwerp, waarvan wij het bestaan bij Z.M. den koning in onzen jaargang 1877, blz. 168 deden kennen: namelijk de bestelling aan Antwerpsche kunstenaars van schilderijen voor het koninklijk paleis te Antwerpen.

Brussel. De aannemingscommissie der werken voor de kunstgeschiedkundige tentoonstelling is samengesteld als volgt: Antwerpen, F. Lamorinière en Verhoeven-Ball; Brabant, A. Robert, E. Slingeneyer en Asselbergs; Vlaanderen, Den Duyts: voor de andere provinciën, Victor Fassin.

- Koninklijke academie van België. In zitting van 8 Januari (afdeeling schoone kunsten) hield de heer Fetis eene lezing over een beroemden schilder die nooit bestaan heeft. Bedoelde schilder is vermeld in schier al de kunstwoordenboeken in onze eeuw verschenen, onder den naam van Frans Frutet, zooals hij het eerst genoemd werd door den Spaanschen kunstgeschiedschrijver Juan Bermudès, die, zich steunende op slecht gelezene bescheiden, hem de Aanbidding der wijzen in de Mercedeskerk (eene kloosterkerk) te Sevilla had toegeschreven. Voornoemde schilderij, uit Spanje naar België overgebracht, werd onlangs door haren bezitter bij het bestuur van het rijksmuseum te Brussel te koop aangeboden als een werk van Frutet dat eene leemte zou aanvullen onzer nationale galerij in het museum, welk niet een stuk van dezen meester kon aanwijzen. Op het eerste gezicht werd men getroffen door de merkwaardige overeenkomst der schildering met de werken van Frans Floris, en bij nauwkeurig onderzoek vond men van onder op het stuk het jaartal 1571 en de ineengevlochten naamletters van Frans Floris ter eene, en die van Hieronimus Francken, zijn beste leerling, ter andere zijde. Aangezien F. Floris in 1570 overleed, zoo geeft het jaartal 1571 te denken dat het stuk door den meester begonnen en door zijnen leerling voltooid werd. Francken schreef niet slechts zijne naamletters naast die van Floris, maar beeldde zich buitendien welgelijkend af in de gedaante van een der op de schilderij voorkomende personen. Het stuk is voor het museum aangekocht. Onnoodig te zeggen, dat de naam van Frans Frutet uit den schildersalmanak moet verdwijnen.

- De koningsprijs van 25,000 fr., die in 1880 te verdienen was voor het beste werk over de bouwkunst, is op voordracht van de jury niet toegewezen. Naar aanleiding daarvan heeft Z.M. in overleg met den heer minister van binnenlandsche zaken voorgenomen, het bedrag van den uitgeloofden prijs (waaraan het staatsbestuur nog eene zekere som zal toevoegen) te gebruiken om kunstwerken, door Antwerpsche kunstenaars uit te voeren, te koopen of te bestellen, ten einde daarmede het

[p. 27]

koninklijk paleis te Antwerpen te versieren. (Zie onze jaargangen 1873, blz. 161 en 1877, blz. 168.)

- De koningsprijs van 25,000 fr. zal 1881 toegekend worden aan den schrijver (Belg of vreemdeling) van het beste en des waardige werk over de middelen ter verbetering van zeehavens die aan lage en zandige kusten, als de Belgische en Nederlandsche, gelegen zijn. De werken moeten vóór 1 Januari 1881 gezonden worden aan het ministerie van binnenlandsche zaken te Brussel. De jury zal bestaan uit 4 vreemdelingen en 3 Belgen, door Z.M. den koning benoemd.

- Z.M. de koning heeft ter gelegenheid der aanstaande 50^ste verjaring van het bestaan van het Belgische rijk een dichtstuk in de Indische taal ontvangen, prachtig gedrukt met purperkleurigen inkt bij Bose en comp. te Calcutta, en geschreven door een aanzienlijken Indiër, Sourindro Mohun Tagore, doctor in muzikale wetenschappen, ridder der orde van het Indische Rijk en commandeur van de Leopoldsorde (deze laatste onderscheiding ontving hij van Z.M. Leopold I). De dichter heeft daarbij zelf zijne verzen op muziek gezet.

- De heer Van Hoorebeke de Pieremont heeft aan het rijksmuseum een tafereel geschonken dat aan F. Snyders wordt toegeschreven en eene Keuken voorstelt.

- De kunstschilder J.B. Robie heeft zijn te Sidney tentoongesteld tafereel voor 10,000 fr. verkocht voor het stedelijk museum.

- De heer L. Gallait is tot voorzitter der academie van België in 1880 genoemd. De heer P. Benoit werd benoemd tot buitengewoon lid.

- De heer J. De Zarembski is benoemd tot leeraar van piano bij het conservatorium ter vervanging van den heer L. Brassin (Zie 1879, blz. 15).

Aalst. De herstelling der spits van het afgebrand Belfort zal eerstdaags voltooid zijn. (Zie onzen vorigen jaargg., blz. 123.)

Gent. De Provinciale Syndicale Kamer van Nijverheidskunsten heeft, ter gelegenheid van de aanstaande landsfeesten, eene prijsvraag uitgeschreven voor het bekomen van ontwerpen van straatversiering: 1^ste prijs, 150 fr. en een verguld eermetaal, 2^de, 100 fr. en een zilveren id., 3^de, 75 fr. en een bronzen id., 4^de, een bronzen eermetaal; voorts eervolle vermeldingen met uitreiking van diplomas. De teekeningen zullen openbaar tentoongesteld worden, ten dienste van openbare bestuurdiensten en van ingezetenen. De inzendingen moeten vrachtvrij plaats gehad hebben vóór 1 Mei, 4 ure namiddag, op het secretariaat der Syndicale Kamer, in het provinciaal bestuur te Gent. De bekroonde teekeningen verblijven aan de Syndicale Kamer, maar de makers mogen er kopieën van doen nemen en hun werk laten uitvoeren. De teekeningen behooren zooveel mogelijk ingelijst of bevestigd te zijn op carton of houten latten. Oorspronkelijkheid wordt sterk aanbevolen.

- In onzen vorigen jaargang, blz. 75, hebben wij vermeld, dat in het voormalig Klein Vleeschhuis overblijfselen van muurschilderingen, naar men dacht uit de xiv^e eeuw aangetroffen waren. Sommigen veronderstellen dat zij behooren tot de eerste helft der xv^e eeuw. Het Klein Vleeschhuis, dat tegenwoordig weer als verkoophal wordt gebruikt, diende in vroeger eeuwen ook als kapel voor de weversgilde. De ontdekte frescos bestaan in drie geschilderde beeldsteden met penanten; in de middelste, welke boogvormig is, bevindt zich de Zaligmaker, de rechterhand zegenend opgeheven en met de linker een diptycha (schrijftafeltje of schrijfbordje) omvattend; in de spitsbogige beeldsteden der zijkanten staan rechts; de heilige Joannes Baptista met een lammetje op de hand, links de heilige Christoffel met den stok in de hand en het kindje Jezus op den schouder. De beelden zijn omtrent dubbel levensgroot. Op de penanten wapenschilden met den leeuw; lager kronen en Burgondische kruisen waartusschen men lezen kan: Anno 1705 is dese cappelle doen herwitten by S^r. Joos van Rijsseghem hooftman van de vrij-Neringhe van....... verder onduidelijk; volgen de namen van keizer, deken enz.

- De heer Van Tours heeft aan het stedelijk museum een bronzen borstbeeld van Willem I door Rude geschonken.

Brugge. Op voorstel van den heer Karel Verschelde zullen de beelden, te plaatsen op den achterkant der oude griffie, voorstellen, de Wijsheid, de Sterkte, de Matigheid en de Goede Trouw; op het middelgedeelte Salomo als rechter, tusschen den Vrede en den Voorspoed.

Doornik. De heer Legendre, bestuurder der academie, heeft het portret van den burgemeester dezer stad geschilderd.

Buitenland.

Maastricht. Den 25ⁿ October ll., bij het opgraven der Romeinsche villa te Backerbosch, onder Heer, bij Maastricht, zijn een drievoet en eene vaas gevonden in eene nis van een gemetselden gang, die uit den kelder naar eene trap leidde, en in verbinding staat met gebouwen, welke op een hoog terras liggen en nog niet doorzocht zijn.

- Men heeft de hand geslagen aan de herstelling van de Hoogbrugger- of Helpoort, de eenig overgebleven poort van de oude omwalling; zij is opgetrokken uit grauwen steen uit de groeven van Wandre en Jupille; twee halfronde torens, met leien kappen gedekt, sluiten het poortgebouw in hun midden. De nu hersteld wordende poort was reeds oud toen in 1299 de tweede walmuur van Maastricht gebouwd werd.

's-Gravenhage. Den 17ⁿ Februari begon de verkooping van het kabinet van oudheden, nagelaten door den baron Van Heemstra. Onder andere werden toegewezen: twee triptychons voor 255 en 210 gl., een Saksisch porseleinen tafelgerief met hooggewerkte bloemen, gekleurde bloemtuilen en vergulde randen, te zamen 173 stuks, 2455 gl.; een Haagsch porseleinen servies met afbeeldingen van dieren en vergulde randen, 21 stuks, 550 gl.; een blauw Oost-Indisch porseleinen kabinetstel, bestaande uit drie pullen en twee bekers, 805 gl.; een blauw pieterselie kabinetstel, een pul en twee vazen, 170 gl.; Oost-Indische porseleinen dusgenaamde Ruiterborden, 110 gl.; eene paarsch porseleinen doorluchtige schaal, 100 gl.; 12 Saksisch porseleinen nagerechtborden, 280 gl.; eene groote vruchtenmand van gekleurd Delftsch aardewerk, 160 gl.; eene plaat van blauw Delftsch aardewerk, voorstellende Joseph verkocht door zijne broeders, 190 gl.; eene groote doorluchtige Rouaansche vaas, 171 gl.; een ijsglas, 111 gl.; een Venetiaansch glas met deksel, 101 gl.; eene verzameling geschilderde kerkglazen, bijna 700 gl.; een gedreven zilveren ketel, Lodewijk XIV, anno 1725, 138 gl.; een zilveren bouilloire, koffiekan en theepot, alle met komfoor, 1500 gl.; 24 blauwe Oost Indische porseleinen kopjes met lange lijzen, een gelijk getal zilveren schoteltjes (filigrane), twee zilveren suikerstrooiers (filigrane) en een zilveren schaal met filigranen rand, 1300 gl.; een volledig zilveren kinderserviesje (koffie en thee), 100 gl.; eene zilveren Friesche koffie- en dito melkkan, 315 gl.; eene gegraveerde zilveren brandewijnkom, 124 gl.; twee vier-armige zilveren candelabres, Louis XVI, 470 gl.; een zilveren zuurstel met toebehooren, 151 gl.; een met zilver bekleede gildestaf van de voormalige schoenmakersgilde te Groningen, benevens de gildehamer van voornoemde gilde, met zilver bekleed, en waarop onder andere eene afbeelding van den heiligen Crispinus, 235 gl.; een zilveren geuzennap met verguld zilveren geuzenpenning en zilveren lazarusklep, aan een zilveren ketting (hebbende toebehoord aan jonker Otto Van Heerma, deelgenoot aan het Verbond der Edelen), 115 gl.; eene antieke staande

[p. 28]

pendule, Lodewijk XIV, 500 gl.; een gouden juweel met brandverf beschilderd, 250 gl.; een waaier (vernis Martin), 75 gl.; een beschilderde paarlemoeren waaier, 131 gl.; eene twaalfarmige koperen kerkkroon, 85 gl.; eene ebbenhouten kas met altaarkasje en op de binnenzijde der deuren en op de laden 13 schilderstukjes uit de school van Rubens en Breughel, 400 gl.; eene ebbenhouten kas met rood schildpad, met zilver opgelegd en met altaarkasje, 2100 gl.; twee hoekbuffetten van rozen- en satijnhout, 455 gl., eene salontafel (Italiaansch mozaïek), Lodewijk XIV, 200 gl.; vier gewone stoelen en twee armstoelen, bekleed met Gobelin, Lodewijk XIV, 850 gl., en een gebeeldhouwde stoel, 170 gl.

Kaboel. In de citadel dezer hoofdstad van Afghanistan, is een fraai bewerkt oud Hollandsch kanon gevonden, waarop een schip afgebeeld en ook het volgend opschrift gegriffeld is; Ahasverus Roster me fecit Amstelredami 1630.

Monaco. Alhier zijn opgegraven de volgende gouden Romeinsche oudheden uit de iii^e eeuw: 9 armbanden, een diadeem, een medaillon en 8 penningen, een 0^m05 groot borstbeeldje van keizer Galienus enz.

Rome. Bij de Farnesina is weder een kelder ontdekt met prachtige mozaïeken en muurschilderingen.

- In het paleis Sforza Cesarini, in de Via Monte Serrato, heeft brand gewoed, waarbij vernield werden 2000 boeken en vele schilderijen, onder andere Guido Reni's Judith, eene Jacht van N. Poussin en een doek van A. Van Dyck waarvoor de graaf Bosio Sforza 60,000 fr. geweigerd had.

- In het nieuw Kapitolijnsch museum is, opgericht in zijn geheel, een belangrijk oud beeldwerk geplaatst, dat verbrokkeld uit den Esquilijnschen heuvel was gegraven en eenen slaaf voorstelt, aan wien een strafgericht wordt voltrokken: aan eenen boomstam vastgebonden, blaast de veroordeelde den laatsten adem uit.

Florence. De op de villa Donato sedert jaren gevestigde Russische prins Demidoff verlaat de stad, omdat de Internationale hem met brandstichting en moord had bedreigd, indien hij haar geene schatting van 50,000 fr. betaalde. De prachtige villa met al hare kunstschatten wordt publiek verkocht. De catalogus der kunstvoorwerpen beslaat een heel boekdeel, welk, ten bate der armen en ten bate van het fonds voor de voltooiing van den voorgevel der stedelijke hoofdkerk, verkocht wordt tegen 50 fr. het exemplaar op gewoon, en 100 fr. op fijn papier.

- Te Tolfa, nabij Civita-vecchia, zijn onder den grond overblijfselen gevonden van eene oude Etruscische villa, met vele vazen en andere kostbaarheden.

- De voorgevel van den linkervleugel der hoofdkerk is dezer dagen, na groote herstellingen te hebben ondergaan, ontbloot geworden. De belangrijke herstellingen aan deze kerk, die tot hiertoe 300,000 fr. hebben gekost, zijn thans voor omtrent één vijfde gedeelte gedaan.

Turijn. De academie van wetenschappen heeft den Mondiale-prijs van 12,000 fr. toegewezen aan Charles Darwin, voor zijne ontdekkingen op het gebied der natuurleer van de plant.

Petersburg. De regeering laat voor de sterrewacht te Pulkowa een nieuwen kijker maken, waarvan het glas, dat eene afmeting van 32 duim moet hebben, besteld is bij Alvon Clark en zonen te Cambridgenoot Voor het geheele afwerken werd een tijd van 3 1/2 jaar toegestaan en de prijs is bepaald op circa 160,000 fr. (32,000 dollars).

- De Russische regeering is voornemens de Correspondance inédite van Peter den Groote uit te geven.

Kentucky. In het hol, voor ettelijke maanden ontdekt te Glasgow Junction, is thans doorgedrongen tot eenen afstand van 37 kilometers in de eene, en ruim 25 kilometers in de andere richting. Er zijn vele gangen in, breed genoeg om met kar en paard bereden te worden, benevens diepe rivieren, waarvan eene afgevaren werd over eenen afstand van 14 mijlen, waarna zij te smal werd om eene boot door te laten. Er werden menschelijke overblijfsels aangetroffen in ruw bewerkte steenen kisten.

- In een wetenschappelijk tijdschrift wordt vermeld, door J. Reese, te Pittsburg, dat ijzer en staal kunnen gegloeid en gesmolten worden zonder vuur, alleen door ze bloot te stellen aan een sterken luchtstroom. Wanneer eene stalen staaf aan eenen luchtstroom wordt blootgesteld die eene snelheid bezit van 25,000 voet per seconde, zou zij oogenblikkelijk smelten.

Yokohama. De regeering van Japan heeft dr. Naumann, uit Berlijn, gelast met het maken eener algemeene aardkundige plaatsbeschrijving van Japan. Deze arbeid is geschat 12 jaren te zullen duren. Later zal eene starrekundige opneming worden gedaan, benevens een onderzoek van den bodem, ter ontdekking van mijnen en groeven.