De Vlaamsche School. Jaargang 25

Kinderliefde en heldenmoed.

Toen het getrouwe Ierland tegen den schijnheiligen en bedriegelijken Willem, ontrouwen schoonzoon van Jacobus II, in opstand was, onderscheidde William Patrick van Fenny-Moor zich onder de ijverigste verdedigers van de heilige zaak der Stuarts. God, die de edele harten dikwijls beproeft, liet toe dat bij in eene hinderlaag van Willems soldaten viel; en het was eene groote blijdschap voor de meineedige bende, toen de zoo trouwe ridder in de gevangenis van Limerik geworpen werd.

Tijdens burgeroorlogen is van de gevangenis naar het schavot de afstand zeer kort. William Patrick werd voor den vorm vóór eenen krijgsraad gebracht en door dezen veroordeeld om onthoofd te worden.

Hij had nog slechts eenige dagen te leven, en zijn bewaker, die hem niet zonder droefheid kon aanzien, wachtte niets meer dan het bevel om hem naar de strafplaats te voeren. Dit bevel moest van Dublin komen. Zijne familie en vrienden hadden hem in de gevangenis bezocht, en zijn laatsten afscheidsgroet ontvangen. Een persoon zijner familie was echter niet met de andere zijnen zegen komen vragen.... en die persoon was de hoogmoed zijner dagen, de hoop van zijn geslacht, de vreugde en liefde zijns harten, het was Jane, zijne beminde dochter.

Het nachtelijk duister had de laatste schemering vervangen; de zonnestralen, die een oogenblik tusschen de ijzeren spijlen van het kleine venster zijns kerkers waren doorgedrongen, hadden zich nu teruggetrokken, gelijk de hoop die een hart verlaat, dat zich aan haar had overgegeven. De edele gevangene, met het hoofd tegen den kouden muur geleund, gaf den vollen teugel aan zijne droefheid, omdat hij geen laatsten kus had kunnen geven aan zijn kind, dat hij boven alle andere liefhad, toen de ijzeren deur dreunend op hare verroeste hengsels draaide, en de gevangenbewaarder binnenkwam gevolgd van een jong en schoon meisje. Zij was hoog van gestalte en fier was haar gang; hare zwarte oogen waren schitterend en zonder tranen, doch hun glans zelf verraadde een verdriet.... een verdriet te groot om door tranen geopenbaard te worden.

De zwarte haarvlechten scheidden zich op haar voorhoofd zuiver en glad als gepolijst marmer; op 't oogenblik dat zij binnentrad, hief de gevangene het hoofd op.

- Mijne dochter! mijne Jane! - riep hij uit en stortte zich in hare armen.

- Vader! geliefde vader! - en zij wischte een traan af, die haar bij deze woorden ontsnapte.

- Uw onderhoud mag niet lang duren, zeide de cipier in 't heengaan.

- Dat de hemel over u wake en u trooste, mijn kind, - vervolgde William Patrick, terwijl hij haar aan zijn hart drukte en haar een teederen kus op 't voorhoofd gaf. - Ik vreesde te moeten sterven zonder u mijnen zegen gegeven te hebben; en deze vrees was mij wreeder dan de dood... Maar gij zijt gekomen, mijn kind... gij zijt gekomen. Ja, gij zijt het, en gij komt den laatsten zegen van uwen ongelukkigen vader ontvangen.

[p. 184]

- Neen! neen! houd op, riep zij uit; 't is uw laatste zegen niet, dat kan niet zijn... Vader! gij zult niet sterven!

- Bedaar, mijn kind... Gave God dat ik u mochte troosten!.. Maar er is geen hoop; nog drie dagen, en gij en al mijne andere kinderen zult....

Weezen zijn, wilde hij zeggen; doch het woord stierf op zijne lippen.

- Drie dagen, herhaalde zij, eensklaps het hoofd opbeurende; drie dagen! Er is dus nog hoop... Mijn vader zal leven. Grootvader is de vriend des protestantschen ministers, den vertrouweling van Willem; hij zal het leven zijns zoons vragen en mijn vader zal niet sterven.

- Neen! neen! Jane, bedrieg u zelve niet... er is geen hoop meer: mijn vonnis is reeds door Willem, den overweldiger, geteekend. De doodsbode is reeds van Dublin vertrokken; hij is reeds op weg, om het bevel tot mijne doodstraf naar hier over te brengen.

- Dat doet er niets toe; mijn vader zal niet sterven! hij zal niet sterven, herhaalde het jonge meisje met krachtige stem en hare blikken ten hemel slaande... Vervolgens, als was daardoor haar vertrouwen verdubbeld, vatte zij de hand haars vaders, kuste die met geestdrift en zeide hem:

- Wij gaan van elkander scheiden.., maar om elkander weldra weer te zien.

- Wat wilt gij zeggen, mijn kind?

- Vraag niets.

- In wien hoopt gij?

- In God en op mij.

- Jane, breng u niet in gevaar...

- Vader, bid opdat ik slage...

- Wat gaat gij doen?

- Mijn plicht.

En zij vertrok.

Den tweeden dag na deze samenkomst, stapte een reiziger over de ophaalbrug van Shannon-Fort en, na door de Marygatestraat gegaan te zijn, zette hij zich neer op eene steenen bank aan de deur van een logement; maar hij durfde er niet ingaan: het was te zeer boven zijnen stand; want eenige maanden te voren was daar het hoofdkwartier geweest van Willem van Nassau en koningin Maria. De reiziger droeg een grijs wollen buis, met een lederen gordel vast om het lijf toegetrokken, en daarover een korte mantel van gemeene bruinachtige stof.

Het was klaarblijkelijk een jonge man, maar zijn hoed, waarvan de randen neergeslagen waren, verborg bijna geheel zijn gelaat. In de eene hand hield hij een klein pakje en in de andere eenen pelgrimsstok. Na een weinig gewoon bier gevraagd te hebben om zich te verfrisschen, rustte hij nog eenige minuten, stond dan op en vertrok. De avond begon echter te vallen en de lucht werd nog verdonkerd door dikke onweerswolken. De wind huilde door de straten; er begon een koude regen te vallen, en de rivier Shannon wentelde onrustig hare golven voort.

- De hemel bescherme u, jongeling, indien gij in zulk eenen nacht reizen moet, - zeide de schildwacht die aan de stadspoort stond, op het oogenblik dat de reiziger over de ophaalbrug kwam.

Eenige minuten later was de reiziger buiten de vestingwallen, en bevond zich weldra in eene soort van woestenij, onbebouwde en geheel met dorre heiplanten overdekte landen. Hij beklom langzaam den heuvel, die voor hem lag, en op welks helling hij, door de duisternis, met moeite den weg kon erkennen, dien hij volgen moest. Het onweer had thans het toppunt zijner woede bereikt, de regen stortte met stroomen neder en de wind huilde als eene kudde hongerige wolven.

Ondanks dit verschrikkelijk weer, vervolgde de vreemdeling zijnen weg. Eindelijk hield hij stil bij een ouden eikenboom, die door alle stormen, die hij gedurende zijn langen levenstijd had doorgestaan, schier verbrijzeld was. Die boom, in de geheele landstreek bekend onder den naam van den Bloedigen Eik (The Bloody Oak), bevindt zich op twee mijlen afstand van Limerik. Dáár nu, alsof het onmogelijk ware verder te gaan, en het woedende onweer langer te trotseeren, vertoefde de jonge reiziger tegen den ouden eikenstam geleund en zocht hij eene schuilplaats onder de groote takken.

De nacht echter werd hoe langer hoe donkerder, en het noodweer hoe langer hoe heviger; sinds een half uur zat hij weggekropen onder de boomtakken, eene tegen den regen onmachtige schuilplaats, toen het gerucht van een op den weg dravend paard tot hem doordrong. De man, die er op zat, hield zijn hoofd gebogen naar de zijde van waar de wind kwam. Eensklaps wordt het paard bij den toom gegrepen. De ruiter ziet wie hem tegenhoudt, en de vreemdeling, hem een pistool op de borst houdende, roept hem toe:

‘Stijg af, of gij zijt dood!’ De ruiter, verkleumd van koude en half dood van schrik, want hij had den bloedigen eik erkend, maakte eene beweging om zijne wapenen te grijpen; maar op hetzelfde oogenblik laat de hand des diefs den toom van het paard los, vat den ruiter in de borst en werpt hem op den grond. Zwaar als een steen valt hij met het aangezicht ter aarde en blijft eenige oogenblikken buiten kennis. De dief maakte zich meester van de lederen tasch, die de brieven des konings bevatte, plaatste deze op zijnen schouder en nam de vlucht.

Des anderendaags, zag men bij het krieken van den dag de inwoners der stad in menigte aankomen op de plaats, waar de diefstal gepleegd was. Men doorzocht alle omstreken, maar kon van den dief geen spoor ontdekken.

William Patrick O'Gorman was nog in leven: de brieven, waaronder ook het door den onderkoning geteekend doodvonnis, waren den staatspostbode ontnomen, en vooraleer een nieuw bevel tot zijne halsrechting kon verzonden worden, zou zijns vaders voorspraak bij den anglicaanschen minister, den vriend van Willem, het vonnis kunnen doen herroepen.

Jane verliet nu zijne gevangenis niet meer en sprak hem steeds troost en moed in. Bijna veertien dagen waren verloopen sedert den diefstal der brieven, en de gevangene begon weer hoop te krijgen, toen men vernam dat alle pogingen vruchteloos waren gebleven, en Willem zelf het doodvonnis

[p. 185]

geteekend had. Nog één dag, en het noodlottig bevel moest in de gevangenis aankomen.

- Dat Gods wil vervuld worde, - zeide de gevangene.

- Amen, antwoordde Jane, maar mijn vader zal niet sterven.

De koerier, die de veroordeeling Van William Patrick O'Gorman van Fenny-Moor moest overbrengen, was reeds in de peel van Broad-Marsk; hij spoorde zijn paard hevig aan, zag oplettend in 't rond en hield een geladen pistool in de hand. De maan kwam van tijd tot tijd van achter de wolken te voorschijn, die de wind langs den hemel voortdreef, en verspreidde dan haar bleek licht over de dorre heide. Bij het omdraaien van een kreupelboschje, steigerde eensklaps zijn paard, verschrikt door een pistoolschot, waarvan het licht voor zijne oogen glinsterde. Op hetzelfde oogenblik schoot ook de koerier, het paard steigerde op nieuw en zoo zeer dat het zijn meester op den grond wierp. De dief zette den voet reeds op zijne borst en hem met zijn dolk bedreigende, riep hij hem toe:

- Geef mij uw wapens of sterf. - De ruiter gehoorzaamde.

- Sta nu op en ga heen; uw paard en uwe brieventasch behoud ik.

De man stond bevende op en keerde, zonder om te zien, terug van waar hij gekomen was.

Alles was reeds gereed voor de halsrechting van den getrouwen en eerlijken O'Gorman, en de officieren wachtten nog slechts de aankomst van den ruiter, die het doodvonnis moest overbrengen, toen men vernam dat op nieuw de brieven gestolen waren.

Dit was voor den gevangene weer een uitstel van veertien dagen.

Hij viel in de armen zijner dochter, en zeide weenende:

- De hand Gods laat zich hier duidelijk zien.

- Ja, antwoordde Jane, ik heb 't u gezegd; mijn vader zal niet sterven.

De veertiende dag was nog niet aangebroken, toen de deuren der gevangenis geopend werden, en de oude graaf Georg O'Gorman haastig binnentrad om zijnen zoon te omhelzen. Hij had zijne aanzoeken bij Willems gunsteling vernieuwd, en de overweldiger had zich eindelijk laten bewegen.

Reeds was de gevangene ten zijnent weergekeerd; reeds was de geheele bevolking, die onder hem stond en zich reeds gewapend had, om hem te bevrijden, indien Willem geen gehoor had gegeven aan zijnen raadsman en vriend, den heer van Fenny-Moor te gemoet gesneld; reeds was hij, onder het vaderlijke dak, omringd van zijne familie... Maar Jane, die gedurende de gevangenschap haars vaders hem bijna niet verlaten had, was nog afwezig.

Waar is zij? vroeg men in de groote zaal waar bloedverwanten en vrienden vereenigd waren; waar is zij? Zij ontbreekt aan onze blijdschap! toen een vreemdeling de gunst verzocht, bij William Patrick van Fenny-Moor toegelaten te worden.

William deed hem binnenkomen, en de beroover der koeriers verscheen; hij droeg de kleeding die wij reeds vroeger beschreven hebben, den groven mantel en het grijs wollen buis. Maar de wijze waarop hij die nederige kleeding droeg, verraadde eenen persoon van hooge afkomst. Bij 't binnenkomen sloeg hij de hand aan den breed geranden hoed, maar ontdekte zich niet.

- Als gij deze papieren zult gelezen hebben, werp ze dan in 't vuur, - sprak hij.

William Patrick bezag ze, ontstelde, verbleekte: het waren de twee doodvonnissen.

- Mijn redder! riep hij uit; hoe zal ik u beloonen! u, aan wien ik het leven te danken heb? Vader, kinderen, bedankt hem met mij.

De oude graaf greep de hand des vreemdelings; de kinderen omhelsden zijne knieën; doch hij, hij hield zijne hand voor de oogen, en begon luid te weenen.

- Uw naam! uw naam! in 's hemels name, wie zijt gij?

De vreemdeling nam zijnen hoed af, en de lange schoone haarvlechten van Jane gleden op den groven mantel neder.

- Groote God! riep de gelukkige vader, 't is mijne dochter, mijne Jane, die mij gered heeft: o, wat zal het leven mij aangenaam zijn!

En dit zeggende drukte hij haar aan zijn hart; haar, aan wie hij het leven geschonken, haar die hem van den dood gered had.

Ziedaar een dier zalige stonden, welke de hemel geen tweemaal vergunt.

V^te Walsh.