De Vlaamsche School. Jaargang 24

Kroniek.

Antwerpen. Het tooneelcongres, ingericht door den Olijftak en door ons aangekondigd op blz. 91, heeft den 21ⁿ en 22ⁿ October plaats gehad in de groote zaal van het Verbond voor kunsten, letteren en wetenschappen. De opkomst was niet talrijk. Het bureel was samengesteld uit de heeren L. de Wael, burgemeester, eere-voorzitter, M.C.M. de Jonge van Ellemeet en Alf. Van den Peereboom, eereleden, Em. Rosseels, algemeene voorzitter, J. van Beers, P. Benoit, A. Ising, Em. Van Goethem, J. Van Rijswijck en E. Mertens. Onder andere traden als sprekers op de heeren J. Hoste, J. Veders, E. Van Goethem, F. Gittens, M. Rooses, Jacobson, Haverkorn van Rijsewijk, de Jonge van Ellemeet, J. Block, H. Van Eyck, J. Adriaensen, E. Van der Ven, J. van Beers, Peter Benoit. Het congres betuigde verschillende wenschen met het oog op doelmatige ondersteuning van het tooneel, tooneelschrijvers en tooneelisten en droeg aan eene commissie de overweging op van de middelen welke zouden kunnen aangewend worden om namelijk het over en weer trekken voor het geven van vertooningen in andere steden van het Vlaamsch tooneelgezelschap te Antwerpen te beletten. Ook betuigde het de meening dat Antwerpens muziekschool diende verheven te worden tot een Vlaamsch conservatorium, ter opleiding van Vlaamsche tooneelisten en zangers. Buiten het congres werd de 25^ste verjaring der stichting van het Vlaamsch tooneel in Antwerpen herdacht door vertooningen onder andere van de bekroonde stukken in den prijskamp van tooneelletterkunde (zie blz. 10, 90 en 123), concerten waarop namelijk De wereld in (zie blz. 102) van P. Benoit en J. de Geyter door 800 kinderen werd gezongen. De feestelijkheden liepen af met een banket, voorgezeten door den heer L. de Wael, in het hotel La Paix, Schrijnwerkersstraat. Vanwege het gemeentebestuur werden diplomas en gouden gedenkpenningen uitgereikt aan de tooneelisten heeren V. Driessens, J. Dierckx, F. Van Doeselaer en mev. Verstraeten als medestichters van het nationaal tooneel.

- 9 November heeft de gemeenteraad beslist, de vervaardiging van het door ons op blz. 138 vermelde bronzen standbeeld van Quinten Massijs op te dragen aan Jaak De Braekeleer. De uitgaaf zal voor de helft bekostigd worden door het rijk.

Brussel. Op 7 November zijn in de zittingzaal van den senaat geplaatst twee prachtige portretten van L. Gallait, voorstellende Philips-den-Goede en Margaretha van Burgondië. (Zie 1877, blz. 47.) Maria-Theresia's portret wordt verwacht. Boven de plaats der dagbladschrijvers zullen gehangen worden de portretten van Leopold I, koningin Maria-Louiza, Leopold II en de tegenwoordige koningin.

- Er is sprake eene inschrijving te openen, om een standbeeld van koningin Maria-Louiza op te richten.

- De grondvesten van het gedenkteeken dat ter eere van Leopold I in het nieuwe park te Laeken opgericht wordt zijn voltooid. In de werkplaats van Willem Geefs is een blok Carrarisch marmer van 3^m 60 lengte aangebracht; de beeldhouwer gaat daaruit het beeld van Leopold I maken. (Zie blz. 114.)

- De zeven voorstellingen, door Adelina Patti in de hoofdstad gegeven, hebben te zamen opgebracht 108,000 frank. Adelina Patti en de tenor Nicolini hebben 60,000 fr. ontvangen.

- Door den heer A. Goupy de Quabeek zijn aan het rijksarchief geschonken 152 registers en twee bundels papieren, meest alle voortkomende van A.J. Rubens, ontvanger van de domeinen en de inkomende en uitgaande rechten te Mechelen, en betrekking hebbende op zijn rekenwezen; een groot getal gemeente-cijnsboeken en eene rekening van het altaar der Rubenskapel in de Antwerpsche St.-Jacobskerk.

- Bij beslissing van generaal Renard, minister van oorlog, is aan den ook als Vlaamsch schrijver bekenden kapitein Van Acker de leiding opgedragen der school van het 10^e linie.

- Van de in onzen jaargg. 1875, blz. 105, aangekondigde Correspondance du cardinal de Granvelle is het eerste deel verschenen, bevattende den tekst van 154 brieven geschreven in 1565-66 door den kardinaal, Filips II, G. Perez, den hertog van Savoye, den baron von Polweiler, Maximiliaan de Berghes, Viglius, de hertogin van Lotharingen, Morillon, prevoost van Aire en vicaris-generaal van Mechelen enz.

Leuven. Bij de w^e G. Robijns, Diestschestraat 259, zal eerlang verschijnen Jongelingsleven, nieuwe gedichten van K.M. Pol de Mont. Prijs I frank.

Gent. Aangekondigd om eerlang te verschijnen: Conspiration d'Audenarde sous Jacques d'Artevelde (1342), critique avec les pièces inédites du procès, door N. De Pauw, procureur des konings te Brugge. Prijs: 6 fr.

Buitenland.

's-Gravenhage. Er is sprake geweest, de muzikale nalatenschap van F. Dunkler (zie blz. 172) voor 20,000 gl. aan te koopen. Zij bestaat uit 1948 stukken, waaronder Faust, de Huguenots, de Juive, een vioolconcert van Mendelssohn enz., benevens vele nog onuitgevoerde stukken van Dunkler zelf. De Haagsche Nieuwe Letterkundige Maatschappij had ingeschreven voor 5000 gl., het koninklijk Zoologisch Botanisch Genootschap te 's-Gravenhage voor 2000 gl., de koninklijke familie voor 4000 gl. enz. Men is er evenwel niet in gelukt de benoodigde som bijeen te krijgen, zoodat van den aankoop is moeten afgezien worden.

Amsterdam Op de veilingen der prenten, teekeningen enz., uit de verzameling Ellinckhuysen, den 18ⁿ November begonnen, verkocht men onder andere de portretten van Frederik-Hendrik en Amalia van Solms, door Akersloot, 141 gl.; een zelfde portret van Frederik-Hendrik, proefdruk, 142 gl.; een prentje door D. Beham, 176 gl.; vier etsen door Berghem, 250 gl., 151 gl., 160 gl. en 85 gl.; De vrouw met de peer, ets van F. Bol, 65 gl.; de gravuren van Durer n^r 216, 175 gl., n^r 221, 185 gl., n^r 225, 145 gl., n^r 230, 85 gl., n^r 231, 360 gl.; het portret van Jope de Momper, geëtst door Van Dyck (eerste staat), 320 gl.; etsen van Lucas Van Leyden, 331 gl.; Lievens, 150 gl.; A. Van Ostade, 127, 150 en 455 gl.; Rembrandt, 115, 205, 505, 350, 300, 320, 295, 230, 775, 220, 210, 540, 199 gl. enz. Portretten door Wierix 205, 121, 240, 445, 201 en 145 gl. Teekeningen: Van der Helst, 150 gl.; Een gezicht op den Amstel, door Avercamp, 200 gl.; zeestuk, door Bakhuyzen, 125 gl.; Berchem: n^r 27, 1220 gl.; n^r 28, 495 gl.; n^r 29, 370 gl.; n^r 30, 180 gl.; n^r 31, 130 gl.; n^r 33, 171 gl.; Een gezicht op Brussel, door H. Bol, 160 gl.; landschap door Both, 95 gl.; de Schelde, door J. Breughel, 240 gl.; een stadsgezicht, door denzelfde, 160 gl.; landschappen door Cats, 125 gl.; 90 gl.; stadsgezichten van Doorner golden 85 tot 95 gl.; Triktrakspe-

[p. 179]

lers door Dussart, 205 gl.; een portret door Van Dijck, 335 gl.; een landschap door Flink, 120 gl.; een portretje van Leicester, door Goltzius, een vijffrankstuk groot, 650 gl.; een mansportret, idem, 330 gl.; twee tegenhangers, idem, 700 gl. Tusschen de oude prenten spande Goltzius de kroon: de Hond van Trisius, gold 350 gl; landschapjes van Everdingen en Claude Gelleé gingen tot 100 gl. Voorts golden waterverfschilderingen van Hulswit 115, 230 gl. enz.; een gezicht op Amsterdam door H. Kobell jr. 115 gl.; geteekende voorstellingen uit den Patriotten en den Franschen tijd met kleuren, door D. Langendijk, 236, 290, 200 gl. enz.; twee teekeningen van Lucas Van Leyden 125 en 105 gl.; n^r 192 van F. Van Mieris 290 gl.; gezicht op Antwerpen door Neyts, 255 gl.; waterverfschilderingen en teekeningen van A. Van Ostade 515, 365, 130 en 132 gl.; Rubens naar Titiaan, 290 gl.; zeeslagen tusschen Tromp en Monk door Van de Velde den oude 100 en 205 gl.; caricaturen door L. da Vinci 255 en 100 gl.; Zicht op de Maas te Rotterdam door Zeeman, 180 gl.

- De Maatschappij tot bevordering der toonkunst zal op 23, 24 en 25 Mei 1879 haar 50-jarig bestaan vieren met een driedaagsch muziekfeest in het Paleis voor volksvlijt. Den eersten dag zal uitgevoerd worden Josua, oratorium van G.P. Händel; den 2ⁿ dag, Groote Misse van J.J.H. Verhulst, De vliegende Hollander (gemengd koor met orkest) van R. Hol en het 3^e deel uit Bonifacius, oratorium van W.F.G. Nicolaï; den 3ⁿ dag, kunstenaarsconcert, symphonie n^r ix met koor, van L. Van Beethoven, koor uit Josua van Händel enz. De heer Verhulst zal met de leiding gelast zijn.

- In de diamantslijperij der Valckenierstraat slijpt men een diamant van 245 karaat(omtrent een Nederlandsch ons gewicht), gevonden in de diamantvelden aan de Kaap de Goede Hoop. Er is berekend dat hij na de slijping meer dan één millioen frank waard zal zijn.

Rotterdam. De heer O. had van den kunstkooper K. in deze stad eene schilderij gekocht, toegeschreven aan den Franschen schilder N. Diaz. Kort daarna vorderde hij gerechtelijk zijn geld terug, onder aanvoering dat de schilderij niet van Diaz was. De rechtbank gelastte de heeren C. Rochussen, Schipperus en J. Van der Kellen de schilderij te onderzoeken. Dit geschiedde en voornoemde deskundigen verklaarden eenparig dat de schilderij geen oorspronkelijk stuk van Diaz was. De rechtbank, dit oordeel overnemende, heeft den koop vernietigd en den verkooper veroordeeld tot teruggave van den koopprijs.

Parijs. H. Taine is met 20 stemmen tegen 4 gekozen als lid der Fransche academie, ter vervanging van wijlen L.L. de Loménie. (Zie blz. 84.)

- De haan van den toren der Lieve-Vrouwekerk is afgewaaid en of wel in de Seine gevallen of van den grond opgeraapt door iemand die deze vondst verborgen wil houden. De haan had in zijn binnenste een stuk van alle Fransche muntstukken, te beginnen van de koperen duit tot en met het goudstuk van 100 fr., benevens gouden en zilveren muntstukken uit alle landen van Europa.

- Georges Berger, bestuurder van de vreemde afdeelingen bij de wereldtentoonstelling, ontving den 9ⁿ November van de vreemde afdeelings-voorzitters en secretarissen-generaal, als bewijs hunner erkentelijkheid, een groep van gedreven zilver, voorstellende een Centaurus, gekroond door den gevleugelden Roem. De heer Klerck, voorzitter van de Nederlandsche afdeeling, voerde uit aller naam het woord.

- Na de voltooiing der groote Opera heeft de nationale vergadering, behalve de geregelde toelage van 800,000 fr. jaarlijks, aan den bestuurder 2,400,000 fr. toegestaan voor nieuwe schermen enz. der op te voeren zangspelen. (Deze vernieuwing was noodzakelijk gemaakt, doordien de bestaande schermen vernield waren in den brand, moedwillig in de oude Opera gesticht tijdens het schrikbewind der dusgenaamde commune.) Volgens cijfers door het ministerie medegedeeld is er uitgegeven voor de schermen van de zangspelen L'Africaine 299,570 fr., La Reine de Chypre 277,157 fr., Le Prophète 224, 497 fr., La Juive 190,171 fr., Robert le Diable 189,707 fr., Faust 187,699 fr., Don Juan 181,515 fr., Les Huguenots 173,851 fr., Hamlet 153, 122 fr., Guillaume Tell 141,177 fr., La Favorite 116,813 fr., De Freyschutz 105,459 fr.

Nauw-van-Calais. Aan de commissie van monumenten is medegedeeld door den heer baron Goër de Herve, dat hij in het park van zijn kasteel van Veluwé, potten, degens, gespen en eenige andere voorwerpen heeft opgegraven die tot de v^e eeuw schijnen op te klimmen. In een der gevondene potten waren vruchten bewaard, waarvan eenige (natuurlijk in zeer verdroogden staat) te onderkennen waren als druiven en pruimen die derhalve meer dan 1300 jaren oud zijn. (Ter loops zij hier aangemerkt, dat in Pompeji (zie onze blz. 100) vruchten van nog ouderen datum gevonden zijn. Onder andere haalde men in 1862 uit een huis van deze sedert ontrent 1800 jaren begravene stad, potten, te voorschijn waarin aangetroffen werden kleine en groote noten, graankorrels, vijgen, olijven, ajuinen, linzen en snijboonen, en men weet, dat ook in 1862 in Pompeji een bakkersoven werd ontdekt die zoo dicht gesloten was, dat er geen druppel water of geen stofje asch was in doordrongen, in welken oven men gaaf en ongeschonden 81 brooden vond die er den 23^en November van het jaar 79 in te bakken gelegd en dus 1783 jaren oud waren.)

Edinburg. In deze stad zal dezen winter eene tentoonstelling worden gehouden, gewijd aan de voortbrengselen der graveerkunst van den vroegsten tijd tot het midden der xix^e eeuw.

Londen. In deze stad hebben een 40-tal Amerikaansche negers en negerinnen gedurende eenigen tijd een tooneelstuk vertoond, getiteld Uncle Tom. Het gezelschap is thans afgereisd naar Berlijn,

- V. E, Benett Stanford, lid van het parlement, heeft eenen prijs van 100 pond sterl. uitgeloofd, die zal toegewezen worden door het koninklijk geneeskundig college van Londen, voor de beste en voldoend gekeurde verhandeling over den aard en de behandeling van de watervrees (razernij) en de middelen ter afwering van deze vreeselijke ziekte (de verschijnselen in Engeland na te gaan). De mededingende stukken (geschreven in het Engelsch of van eene Engelsch vertaling vergezeld) moeten uiterlijk den 1ⁿ Januari 1880 toegekomen zijn aan voornoemd college; op den omslag eene kenspreuk te schrijven die moet herhaald worden op de buitenzijde van het gesloten briefje welk den naam en het adres des schrijvers behelst.

- Op zijnen wetenschappelijken ondekkingstocht naar de Noordpool, vond het vaartuig Discovery kolenlagen bewesten het Robinsonkanaal op 84^o 44' noorderbreedte en 66^e 3' wester lengte. Hooger in het Noorden werden nog geene kolenlagen aangetroffen. De ontdekte kolen zijn schilferachtig en bevatten geene versteeningen; maar men vond daarin afdrukken van meer dan 60 verschillende plantensoorten. Voor toekomstige uittochten kunnen deze kolenlagen van groot belang worden, bij voorbeeld om des winters in de nabijheid te verblijven.

- Van 3,154,877 schoolplichtige kinderen in Engeland bezochten slechts 1,876,999 geregeld de school. In 1877 is het schoolbezoek toegenomen met 8.5%. Vrijwillig werd voor het onderhoud der scholen in 1876 door 275,950 personen 757,800 pond sterl. bijgedragen. Door de belastingschuldigen werd 369,318 pond sterl. opgebracht. In 1877 was dit laatste cijfer

[p. 180]

447,710 pond sterl; het schoolgeld klom van 1,034,408 tot 1,113,270 pond sterl. De hulpgelden van het rijk bedroegen ruim 1 ½ milioen pond sterl. of ongeveer 18 ½ fr. per schoolgaande kind.

- John Payne is bezig de Duizend en één nacht uit het Arabisch te vertalen zonder eenige verkorting.

- De secretaris van het Chineesch gezantschap is bezig Shakespeare over te zetten in het Chineesch.

- De verkoop van teekeningen en etsen van G. Cruikshank heeft ruim 1000 pond st. opgebracht. Zijn stoel bracht 20 pond op. (Zie blz. 28.)