De Vlaamsche School. Jaargang 24

[p. 114]

Kroniek.

Antwerpen. Het museum van oudheden op het Steen is met eenige akelige voorwerpen vermeerderd, afkomstig uit de bewaarplaats van het paleis van justitie, te weten: een kapblok met kapmes, vroeger gebruikt om bij terechtstellingen aan veroordeelden de hand af te houwen, ijzers waarmede brandmerken werden gezet en die namelijk voorzien zijn aan hun uiteinde van het wapen der stad en de letters d a (dwangarbeid) en t f (travaux forcés), een rood hemd waarmede zekere veroordeelden naar het schavot werden geleid enz.

- De erfgenamen van wijlen den heer L. Veydt (zie 1877, blz. 192), gewezen secretaris van het bestuur der koninklijke academie, schepen en volksvertegenwoordiger, hebben aan de stad een eigenhandigen brief van P.P. Rubens geschonken, gedagteekend 3 Juli 1625. Deze brief bevat belangwekkende bijzonderheden over Rubens' betrekkingen en de staatkundige aangelegenheden van dien tijd.

Brussel. Den 16ⁿ Juli is door Z.M. den koning besloten dat eene kaart van België's bodem zal gemaakt worden, op de schaal van 1/20,000, onder toezicht van eene commissie bestaande uit de heeren Adam, majoor van den staf, bestuurder bij het krijgsdepot, Briart, ingenieur te Mariemont, Cornet, mijn-ingeneur te Cuesmes, Dewalque, hoogleeraar te Luik, Dupont, bestuurder van het koninklijk museum van natuurlijke geschiedenis, Hennequin, kapitein van den staf, hoofd van de aardkundige afdeeling bij het krijgsdepot, Jochams, hoofdopziener over de mijnen, La Vallée-Poussin, hoogleeraar te Leuven, Malaise, leeraar bij de landbouwschool te Gembloers. Al wat de opnemingen en opmetingen betreft zal bezorgd worden door het personeel van het koninklijk museum van natuurlijke geschiedenis, niet dien verstande evenwel dat aardkundigen, niet behoorende tot gezegd personeel, mits aanvraag bij de commissie, ook opnemingen en opmetingen zullen kunnen doen, welke, als het plaats heeft, onder hunnen naam zullen uitgegeven worden. Voorders zal de eigenlijke kaart vervaardigd worden door het dusgenaamde krijgsdepot, zijnde een personeel van wetenschappelijk gevormde officieren en beambten, verbonden aan het ministerie van oorlog. De algemeene kaart van België, opgemaakt en uitgegeven door het krijgsdepot, nu eenige jaren geleden, is eene met roem bekende landkaart, nauwkeurig en duidelijk samengesteld en hoogst keurig bewerkt. Zij beslaat 4 bladen en kost in den handel slechts 12 fr. Als, gelijk te verwachten is, aan de ontworpene aardkundige kaart, die ons de gesteldheid van België's bodem tot op de grootst mogelijke diepte moet doen kennen, al de noodige zorg wordt gewijd, ook wat de uitgebreidheid der waarnemingen betreft, zoo zal daarmede een voor de wetenschap en wellicht ook voor de nijverheid en den landbouw belangrijk werk worden verkregen.

- Het plan had bestaan Vlaanderens kunstroem, de dusgenaamde Rubenscantate van J. de Geyter en P. Benoit (zie onzen jaargang 1877, blz. 78 en 158), in de hoofdstad uit te voeren bij de viering van het zilveren bruiloftsfeest van HH. MM. den koning en de koningin. Er zal evenwel (jammer genoeg voor de Brusselaren) aan dit voornemen geen gevolg gegeven worden, waarom weten wij niet; maar er wordt verondersteld dat een bezwaarschrift, te dezer gelegenheid aan het gemeentebestuur ingediend, niet zonder invloed bij deze zaak zal geweest zijn. Dit bezwaarschrift (waarin namelijk Peter Benoit werd afgeschilderd als een stelselmatig vijand en openlijk tegenstrever van het conservatorium te Brussel) was onderteekend met de namen van een groot getal muzikanten der hoofdstad, zooals August en Joseph Dupont, Leo Jouret, Van Volxem, Neumans, Fischer, Duhem en anderen, doch er is gebleken dat al de onder het stuk gestelde handteekens valsch zijn. Er is deswegens eene aanklacht ingediend bij den procureur des konings.

- De koningsprijs voor het beste werk van vaderlandsche geschiedenis, is toegewezen aan Les libertés communales en Belgique, van A. Wauters, archivaris der stad Brussel.

- Binnen kort zal, naar de plannen van den heer De Curte, in het nieuwe koningspark te Laeken, de eerste steen worden gelegd van het uit vrijwillige inschrijvingen bekostigd gedenkteeken van Leopold I. Het zal een 50-tal meters hoog zijn. 's Konings standbeeld zal geplaatst worden onder eene soort van koepeldak welk op negen zuilen draagt (een dergelijk gedenkteeken werd in Engeland opgericht ter eere van den prinsgemaal Albert). Daar het gedenkteeken van op verren afstand zichtbaar zal zijn, zoo wordt er verwacht dat het prachtig werken zal. Er is nog niet beslist uit welke materialen het zal gemaakt worden. Er wordt gesproken van Franschen en Gobertangschen steen en ook van blauw arduin van Escozijn. (Zie onzenjaargang 1876, blz. 97.)

- Bij de kamers is eene som van 12,813 fr. aangevraagd door het ministerie, ten einde het museum van de Hallepoort te vergrooten, door het in gebruik nemen van de huizen n^r 117-118 van den Waterloo-boulevard, zullende hiermede plaats gevonden worden voor het uitstallen van honderde merkwaardigheden die thans in den hoek liggen op de zolders van het museum.

- Door de kamers is aan het staatsbestuur 40,000 fr. toegestaan ter bekostiging van het uitzenden van Belgische werklieden naar de Parijsche wereldtentoonstelling.

Gent. Volgens wordt gemeld zou een Gentsche kunstliefhebber, de heer Rogiers, de hand hebben gelegd op de koperplaten van 11 gravuren naar Callot, op eene van dewelke zou gelezen worden: Varie figure Cobbi di Jacopo Callot, fatto in firenze l'anno 1652 Michaele Haye Excurdit. (Zie over M. Haye onzen vorigen jaargang, blz. 171.)

Brugge. Er wordt met lof gewaagd van de op last des gemeenteraads verrichte herstellingen aan het metsel- en beeldhouwwerk van het gewelf der griffie in de Blinde-Ezelstraat en gewenscht dat de herstelling van geheel de griffie op dezelfde wijze moge geschieden.

Buitenland.

Amsterdam. Uit de noordelijke IJszee zijn brieven van de Willem Barends ontvangen gedagteekend 11 Juli. Alles was wel aan boord. 17 Juni werd het Amsterdam-eiland bewesten Spitsbergen bezocht; de voormalige traankokerijen der Hollanders waren er in zeer vervallen toestand; de grond die tot begraafplaats had gediend was geheel verzakt; er lagen lijken bloot die weder behoorlijk werden begraven. 1 Juli werd dwars door het drijfijs de Robbenbaai bezeild, naar het Bereneiland. Den 15ⁿ Augustus rekende men de Barendszee te verlaten en

[p. 115]

naar Nova-Zembla koers te zetten. (Zie onzen tegenwoordigen jaargang, blz. 28.)

- De maatschappij tot bevordering der bouwkunst heeft bij het staatsbestuur een bezwaarschrift ingediend omdat ‘in nagenoeg alle ontworpen of in aanbouw zijnde rijksgebouwen de vormen van een zoogenaamden oud-Hollandschen bouwstijl worden toegepast, die, wel verre van passend te zijn voor onzen tijd en voor alle gebouwen, integendeel de ontwikkeling van eene zelfstandige, logische en levensvatbare kunst belemmert en verstikt.’ De maatschappij vraagt, onder andere, ‘eene regeling van de zaken der landsgebouwen, waarbij aan elken landsbouwmeester, in den meest uitgebreiden zin, de vrijheid tot het uiten van zijn eigen kunstrichting wordt verzekerd.’

- De plaatsnijder C. Ed. Taurel maakt bekend dat hij zijne gravuur naar Israëls schilderij De mijmering, gaat uitslijpen. Indien er liefhebbers zijn, zal hij echter nog 10 afdruksels trekken op Chineesch en 15 op wit papier, bij hem verkrijgbaar tegen 10 gl. voor de eerste en 5 gl. voor de tweede. Adres: C.E. Taurel, plaatsnijder, te Amsterdam.

- Verschenen de 1^e aflevering van een werk getiteld Tentoonstelling Amsterdam 1877 Kunstvoorwerpen uit vroegere eeuwen, tekst van L. Colinet en A.D. de Vries Az., platen in kooldruk van Wegner en Mottu. In deze afdeeling zijn afgebeeld het gedenkteeken van Jan Van Termonde te Breda, bekers van de Amsterdamsche en Middelburgsche St-Jorisgilden, twee kasjes uit de xv^e en xvii^e eeuw, een portret van L. Spengler, eene versierde ijzeren deur, een Duitsch borduurwerk van 1506 en een stuk Brusselsche kant uit de xvii^e eeuw, Delftsch aardewerk enz. Het werk zal bestaan in 6 afleveringen, elk van 10 gl.

Parijs. Onder den naam van Musée des arts décoratifs wordt in Frankrijks hoofdstad een museum van nijverheidskunst gesticht, in navolging van het beroemde South Kensington museum te Londen, nopens hetwelk een en ander te lezen is in de Vlaamsche School van 1877, blz. 155.

- Het staatsbestuur gaat eene verloting inrichten van voorwerpen, uitgestald op de wereldtentoonstelling en aangekocht in de Fransche en buitenlandsche afdeelingen.

Oran. De heer Delmonte heeft in het gebergte eene groeve van prachtig rood marmer ontdekt, eene soort die bij de oude Romeinen zeer in den smaak was en welke men waande niet meer te vinden te zijn. Voor de nieuwe hoofdkerk van Marseille gaan pilaren uit deze marmersoort gemaakt worden. Er zijn stalen van tentoongesteld in de Parijsche wereldtentoonstelling.

Londen. Wijlen de kunstkooper White heeft aan de National Gallerij een schilderstuk nagelaten, welk in 1792 verkocht werd door het bestuur der St.-Donatiuskerk te Brugge, voor welke het in 't begin der xvi^e eeuw was vervaardigd door Geeraard David Van Ouwater, op last van Bernardino de Salviatis, die er met drie heiligen is op afgebeeld.

- Edison, de uitvinder van den telefoon, heeft den eigendom van zijne uitvinding verkocht aan de Western Union Telegraph Company. Er is sprake 4000 steden en gemeenten, die niet belangrijk genoeg zijn om de kosten van eenen telegraafdienst te dekken, aan elkaar te verbinden bij middel van telefoons. (Zie onze blz. 124, 2^e kolom.)

Edimburg. Vanwege de Scottish Fishery Board is een verslag over de Schotsche haringvisscherij gedrukt, waaraan wij het volgende ontleenen. In 1877 werden 847,718 vaten haring gekaakt en gezouten. In een vat gaan 700 haringen en men rekent dat tegen elk duizendtal haringen die gezouten worden, er 500 levend en als versche visch worden verkocht. Sedert 1867 werden jaarlijks gemiddeld 843 ¼ millioen versche of gezouten haringen door Schotsche visschers verkocht. Dit geeft per jaar ongeveer 43 millioen frank, elke haring gerekend tegen 5 centiemen. De meeuwen op de Schotsche kusten worden geschat ieder jaar 1,110,000,000 haringen te verslinden, zijnde gemiddeld zes haringen daags voor elken vogel. Het aantal kabeljauwen en soortgelijke groote visschen in de Schotsche zeeën wordt berekend op 70 millioen, door welke jaarlijks omtrent 29,400,000,000 haringen worden verslonden. Van uit Schotland varen 7000 booten op de haringvisscherij.

Rome. Havenwerken, die aan den Tiber worden uitgevoerd, hebben namelijk vereischt dat het bed van de rivier te Ponto Sixto gedeeltelijk werd afgedamd. Het drooggemaakte stuk des rivierbeds is als bezaaid bevonden met stukken van marmeren pilaren, kapiteelen, voetzuilen, enz. Onder andere zijn ook de volgende overblijfselen gevonden van een zwaar verguld standbeeld uit fijn Corinthisch brons: de rechterarm en schouder, de voeten en enkels, nog vastgehecht aan den grondzuil, 2 of 3 groote stukken van draperijen en enkele kleinere stukken. Hand en arm en ook de teenen zijn met al de kenmerken van groote kunst afgewerkt; de 0^m40 lange voeten steken in sandalen met breede rijk versierde tongen die, kruislings over de voeten, rond de enkels geslagen en van achteren gebonden zijn. De omtrek der teenen is zichtbaar doorheen de linnen zwachtels welke de voeten bedekten. Het linnen is saamgebracht in smalle rechtopgaande vouwen achter den hiel, om een weinig hovende zool te eindigen. Sommigen denken, dat de gevonden overblijfselen, stukken van een beeld van keizer Domitiaan zijn, dat bij eene volksberoerte in den Tiber geworpen werd.

- Bij de Via Appia zijn een vijftigtal oud Romeinsche graven met belangrijke opschriften ontdekt.

Kaïro. Blz. 101 gaven wij in een kort opstel eenige wetenswaardige bijzonderheden omtrent den Nijlmeter en de overstroomingen van den Nijl. Naar aanleiding daarvan maken wij thans melding van de vrees, welke dit jaar in Egypte werd gevoeld omdat de bevruchtende overstroomingen van de rivier ongemeen lang uitbleven. Het land zag reeds het spook van den hongersnood in het verschiet. Immers later dan 15 Juli waren de overstroomingen bij menschengeheugen nooit begonnen en dit jaar was het water in den Nijl op 4 Augustus nog niet zichtbaar gerezen. Het volk stuurde den hemel reeds gebeden toe om de geduchte ramp af te weren en dagelijks werd in de moskeeën met hetzelfde doel Allah aangeroepen door de geestelijkheid. Den 5ⁿ Augustus eindelijk begon de Nijl plotseling te wassen en nog vóór de nacht inviel was de rivier buiten hare oevers getreden en stonden de landerijen heinde en ver onder haar gezegend water. Zoodra dit bekend was in Kaïro, liep al het volk te hoop in de straten; geheele drommen menschen uit de volksklasse gaven hunne blijdschap met zingen en dansen lucht, hoe ingetogen en stil Oosterlingen anders gewoonlijk ook zijn. De hooge regeering liet vuurwerk afsteken en het gejuich des volks scheen daarbij geen einde te zullen nemen.