De Vlaamsche School. Jaargang 23

Kroniek.

Antwerpen. Het stadsbestuur vraagt aan Belgische kunstbeoefenaars modellen in pleister of was, met voor- en keerzijde, hebbende tusschen 0^m15 en 0^m20 doorsnede, voor eenen gedenkpenning van Rubens' 300ⁿ geboorteverjaardag. Zij moeten uiterlijk den 19ⁿ Mei 1877 op het stedelijk secretariaat ingekomen zijn. Er is een 1^e prijs, van 500, en een 2^e, van 250 fr., uitgeloofd.

- Ter gelegenheid van Rubens' eeuwgetijde, looft de Koninklijke Harmonie een prijs van 1000 fr. uit voor een openingsstuk voor concert bij groot orkest. Slechts Belgen mogen mededingen. De stukken vóór 1 Juli 1877 te bestellen aan den heer secretaris F. Van Hal, Otto-Veniusstraat 25, te Antwerpen, vergezeld van een gesloten briefje, dat den naam des inzenders behelst en buitenop eene kenspreuk voert.

- Juffrouw Catharina Beersmans, de uitstekende Vlaamsche tooneelspeelster, heeft zich aan den Rotterdamschen schouwburg van Le Gras, Van Zuylen, Haspels verbonden. Zij ontvangt eene jaarwedde van 8000 gl.

Brussel. Wijlen baron C. de Thysebaert heeft zijne belangrijke verzameling Europesche vlinders (13,526 stuks) vermaakt aan het koninklijk museum van natuurlijke geschiedenis. Deze verzameling, die nagenoeg al de vlinders

[p. 39]

van Europa omvat, zal eene bijzondere afdeeling in 't voornoemde museum vormen.

- De driejaarlijksche prijs van tooneelletterkunde is toegewezen aan Elisa, onuitgegeven drama in 4 bedrijven, van den gunstig gekenden tooneel- en romanschrijver Desiré Delcroix.

Leuven. Met bijval wordt in deze stad opgevoerd een nieuw Vlaamsch zangspel in drie bedrijven, getiteld Uilenspiegel, woorden van Frederik Lints en Frans Bolsaie, muziek van Jan De Winter.

Gent. 't Willemsfonds gaat eene 6^e reeks Nederlandsche zangstukken uitgeven. Toonkundigen die hiertoe zouden willen medewerken, gelieven hunne bijdragen onverwijld in te zenden. De commissie voor 't keuren der stukken bestaat uit de heeren P. Benoit, R. Hol, W.F.G. Nicolai en L. Van Gheluwe.

Audenaarde. Onder het hoogaltaar van O.-L.-Vrouwekerk, te Pamele, gebouwd door Arn. Binche (1235-00), zijn twee oude grafkelders ontdekt (zij staan vol water), die schijnen te dagteekenen van 't begin der xiii^e eeuw.

IJper. De maatschappij die het stedelijk museum had opgericht is ontbonden en het museum met zijnen inhoud overgaan aan de gemeente.

Namen. 1 Juli aanstaande opent de Cercle artistique zijne 3^e driejaarlijksche internationale tentoonstelling.

Buitenland.

's-Gravenhage. Z.M. de koning-groothertog heeft benoemd in de orde der Eikenkroon: de heeren de Laveleye, hoogleeraar te Luik, tot kommandeur; H. Dolez, senator en advocaat te Brussel, tot groot-kruis; F. Laurent, hoogleeraar te Gent, tot groot-officier.

- Als eene kleine bijdrage tot de kennis van volksgebruiken, nemen wij het volgende over. In eenige streken van Holland is 't de gewoonte op den avond van Paschen vuren te branden op de straat. In Drente zingt men daarbij:

Heb j' ook een olde mande of een bossien riet,
Anders kriegen we 't Paaschvuur niet.

En in de Betuwe vindt men dorpen, waar de jeugd bij alle boeren en burgers aanklopt, onder het zingen van:

Hout en stroo zijn nu niet duur,
Geef mij een bos voor 't Paaschvuur.

- Wedstrijd voor kunstenaars uit alle landen, voor 't maken van een model in pleister van 1^m00 hoogte (het voetstuk inbegrepen) en voorstellende Spinoza in de kleeding der xvii^e eeuw. De modellen moeten uiterlijk 1 October 1877 in het bezit der commissie zijn. De vervaardiger van het model, waarop de keus valt, zal worden belast met het maken in pleister van eene nauwkeurig gelijkende kopij, waarvan de hoogte later zal worden bepaald. Wordt dit groote model mede goedgekeurd, dan zal eene belooning van 2000 gl. aan den vervaardiger worden toegekend. In het tegenovergestelde geval, zal hem eene billijke schadeloosstelling, door de commissie te bepalen, worden uitgekeerd. Aan den maker van het nabeste model zal een prijs van 250 gl. worden toegekend. Het standbeeld zal worden uitgevoerd in brons, het voetstuk in gehouwen steen.

- Ter eere van den kunstschilder S.L. Verveer, van wien de Vlaamsche school in 1876, blz. 38, eene beknopte levensschets mededeelde, gaat op de Israëlietische begraafplaats alhier, volgens het plan van den bouwmeester Van Brink, eene grafstede uit witten steen, met arduinen treden, worden opgericht, ter hoogte van omstreeks 2^m00; nevens de kenteekens der schilderkunst, worden op wit marmer de verschillende opschriften gesteld. De keuze voor het maken van 't gedenkteeken was zeer beperkt, doordien op Israëlietische begraafplaatsen geene stand- of borstbeelden, vazen of dergelijke versierselen worden toegelaten.

Rotterdam. Wijlen jhr. D.R. Gevers-Deynoot heeft al zijne schilderijen in olieverf nagelaten aan het museum Boymans, welk museum bovendien een standbeeld van Arie Scheffer ten geschenke ontvangen heeft van Mev. Magolin.

Limburg. In de Nederlandsche gemeente Berg-en-Terblijd is in eene mergelgroeve eene versteende schildpad gevonden, die 1^m50 lang en 0^m80 breed is. Dit zeldzaam exemplaar, dat van zeven vinnen voorzien is, werd door den onwetenden vinder voor 100 fr. verkocht. Het Nederlandsche staatsbestuur heeft last gegeven om het dier voor het rijksmuseum te koopen.

Parijs. De Fransche scheikundige Byasson poogt langs wetenschappelijken weg verklaring te geven, hoe de ongehoorde hoeveelheden petroleum, die in Amerika gevonden worden, kunnen ontstaan zijn. Toen de voornoemde geleerde een mengsel van waterdamp, koolzuur en zwavelwaterstofgas op roodgloeiend ijzer in eene ijzeren buis liet werken, gelukte het hem, eene hoeveelheid vloeibaar koolwaterstof te bereiden, van dezelfde eigenschappen als de petroleum. De vorming der natuurlijke petroleum kan derhalve uit de enkele werking van scheikundige krachten op stoffen, die de vaste aardkern vormen, worden verklaard. Terwijl het zeewater in diepe holen en spleten drong, kwam het in aanraking met de nog heete lagen der aarde, vervormde zich in damp, die, met vulkanisch koolzuur vermengd, met metalen, als ijzer en zwavelverbindingen, in aanraking kwam, zoodat, behalve andere talrijke reacties, ook de vorming der vloeibare, olieachtige koolwaterstoffen tot stand kwam.

Weenen. De hof- en staatsdrukkerij heeft uitgegeven Die Alphabete des Erdkreises, een boek van 56 folio bladzijden, waarvan er 3 gebruikt zijn voor afbeeldingen van spijkerschriften, 4 van Japansche schriften, een grooter getal voor het Phoenische schrift met zijne afstamelingen, ons gewoon geschrift enz.

Londen. In Juni aanstaande zal 't 400 jaar geleden zijn, dat de boekdrukkunst door William Caxton in Engeland werd ingevoerd, welke heugelijke gebeurtenis namelijk te Londen feestelijk zal worden herdacht. Op eene in 't stadhuis hiertoe belegde vergadering, die, onder andere voorname personen, bijgewoond werd door den Duitschen gezant, graaf Münster, zeide deze, ‘als vertegenwoordiger van 't land waar de boekdrukkunst werd uitgevonden, de ontworpene feestviering te beschouwen als een van die koppelteekens, welke hij hoopte dat altoos zouden blijven bestaan tusschen Engeland en Duitschland.’ De heer C. Dilke zeide, dat de Chineesche gezant, zoo hij tegenwoordig ware geweest, aan Duitschland de eer van de uitvinding der drukkunst zou hebben kunnen betwisten, ofschoon de Chineesche drukkunst slechts eene soort van

[p. 40]

steendruk was en de eigenlijke letterdrukkunst inderdaad uit Duitschland stamde.

- Engeland ontvangt jaarlijks 650 ton ivoor, waarvan 200 ton jaarlijks gebruikt wordt in Sheffield voor de messenmakerij. 100 pond ivoor kosten tusschen 1500 en 1800 fr. De zwaarte der tanden verschilt van ½ tot 80 kil. Om die menigte ivoor te verkrijgen, moeten 50,000 olifanten gedood worden. Zuid-Afrikaansch ivoor is 't meest gezocht, omdat het ook in de open lucht niet bruin wordt, en dat van Siam bezigt men voor 't maken van sieraden, omdat het zacht en doorschijnend is

Athene. Ten bewijze dat ook in het oude Griekenland godenbeelden met aangezichten van dieren werden vervaardigd, wordt aangehaald dat door Schliemann nu onlangs te Mykenae beelden van Juno met koeienhorens zijn gevonden, die overeenkomen met de beelden van Isis met koeiengezichten, welke in Egypte gevonden zijn. Afbeeldsels, destijds in Troje gevonden, geven te denken dat Minerva soms met een uilengezicht werd voorgesteld.

- Sedert wij in de Vlaamsche school van 1876, blz. 180 en 185, over de opgravingen van Olympia gewaagden, is aldaar eene kapel bloot gegraven welke door den rhetor Herodes Atticus werd opgericht. Er zijn daarin niet minder dan 11 meer dan levensgroote marmeren beelden aangetroffen, meest allen nog van hunne plinten en opschriften voorzien; blijkens deze laaste, stellen die beelden leden van de keizerlijke familie voor, zooals Marcus Aurelius, Faustina, Commodus, Lucilla enz., benevens eenige bloedverwanten van Herodes Atticus.

Nieuw-York. Den 2ⁿ Januari 1870 begon men den aanbouw eener hangende brug tusschen Nieuw-York en Brooklijn. Zij rust op twee reusachtigè landhoofden, waarvan dat aan de zijde van Nieuw-York 106 meters hoog zal zijn, met inbegrip van de 23 meters, welke bij vloed onder water zullen staan, en dat aan den kant van Brooklijn slechts 69 meters, met 13 meters onder water. De spanning tusschen de beide pijlers is 486 meters, die tusschen de pijlers en de ankermuren ieder 283 meters. Het middengedeelte der brug ligt 41 meters boven hoogwater; zij heeft eene helling naar den Nieuw-Yorkschen kant van 476 meters lengte en naar dien van Brooklijn van 226 meters. De brug hangt aan vier ijzeren kabels, uit 19 bundels bestaande, die elk wederom 326 (in 't geheel voor elken kabel dus 6224) draden tellen. De kabel heeft eene doorsnede van 0^m39 en een draagvermogen van 10,000 ton of 10,000,000 kilos. De geheele breedte der brug is 25^m09; 10^m66 zijn noodig voor twee gewone wegen, 7^m92 voor eenen spoorweg en 4^m57 voor twee verhoogde voetpaden. De grondvesting der pijlers geschiedde met behulp van luchtpompen; in elken pijler is 25,000 kubieke meters metselwerk. Het werk zal ruim 50 millioen frank kosten; het werd begonnen door den ingenieur J.A. Röbling en wordt door diens zoon voortgezet. In 1879 hoopt men de brug voor het verkeer open te stellen.

Bombay. Hier en elders in Britsch-Indië is sprake van 't uitrusten eener zending naar de onder 't zand bedolven steden in Midden-Azië. Volgens de overleveringen bij de Mongolen zouden daar fabelachtige schatten verborgen liggen, vooral op eene plaats nabij 't meer Tabasunnor, waar, ook volgens de Mongoolsche overlevering, 't graf van Ghengiz-Khan moet te vinden zijn. De Mongolen verhalen van kostbare voorwerpen, die nu en dan in de Gobi-woestijn door steeds zich verplaatsende zandlagen ontbloot worden; zij durven (?) ze echter niet aanraken, uit vrees voor de geesten die ze bewaken. Door de werking van den wind verplaatst de zandzee tusschen het Thian-Shan-gebergte en oostelijk China zich afwisselend van 't Oosten naar 't Westen en van 't Westen naar 't Oosten. De beweging moet thans eene westwaartsche richting hebben, zoodat de bedolven puinhoopen min of meer gemakkelijk zouden kunnen ontbloot worden.

Japan. Tot dusver waren in Japan de dagen, in wier datums het cijfer 1 of 6 was, zon- of rustdagen. Zoo rustte men den 1^e, 6^e, 11^e, 16^e, 21^e, 26^e, 31^e, van elke maand. Volgens de bladen melden is dit stelsel afgeschaft en heeft men één feest of rustdag voor elke week aangenomen.