De Vlaamsche School. Jaargang 22

[p. 179]

Kroniek.

Antwerpen. - Een koninklijk besluit van 3 November keurt de benoeming goed van K. Verlat, als werkelijk lid van het korps der Antwerpsche academie van schoone kunsten ter vervanging van wijlen A. Van Ysendyck.

- In ons overzicht der driejarige tentoonstelling, blz 152, maakten wij loffelijk gewag van de godsdienstige schilderij van Ed. Dujardin, voorstellende: Petrus, een kreupele genezende aan de poort des tempels. Wij zegden, dat die schilderij, bestemd was om geplaatst te worden in de Jezuskerk te Jeruzalem; zulks heeft thans plaats gehad en als blijk van voldoening over des kunstenaars werk, heeft mgr. Bracco, de tegenwoordige patriark, den heere Dujardin de versierselen gezonden van ridder der orde van het Heilig Graf; het stuk was besteld geworden door wijlen mgr. Valerga.

- Door den heer W. Geefs is een ontwerp van nieuw voetstuk voor Rubens' standbeeld vervaardigd, dat 15 meters hoog zijn zal en omgeven is van 8 beelden, elk 4 meters hoog, voorstellende Rubens' meesters, Van Noort en Otto Venius, en zijne zes beste leerlingen. In steen zouden die beelden kosten fr. 180,000, in brons 300,000 fr.

- Verbond voor kunsten, letteren en wetenschappen. Op 12, 13 en 14 November waren de volgende kunstwerken tentoongesteld: J. Joors, goed geschilderd meisjeshoofd, getiteld Zeepblaasjes; J. Stobbaerts, slecht geteekende voorstelling met figuren, getiteld: Akte van tegenwoordigheid, Een vischwijf, beter gelukt, en nog beter, Voor mijne honden (eene meid die honden brood voorsnijdt); G. Portielje zoon, die veel vorderingen maakt, drie geestige en zorgvuldig geschilderde stukjes: De vioolspeler, Een slachtoffer en De kleedij van een groot man (een schilder die een beeldje van Napoleon I vernist); het eerste is aangekocht door den heer Van Gastel en de twee andere door den heer Grisar; E. Wolters, Maasoever en Gezicht uit de omstreken van Bouillon; J. Neuckens, een in klein formaat ten voeten uit flink geschilderd portret en een lief stukje, getiteld Eene boodschap vergeten; L. Coignard, Rustende ossen; E. Tyck, Hoeveel, moederke? E. Claus, een fraai meisjesportret en twee verdienstelijke stukken: Voor de geit en Voor de konijnen, aangekocht door den heer Ratinckx; P.J. Anthonissen, een portret en De rookende voddenraper; E. Bolsius (een liefhebber), Monding der Westerschelde, een welgelukt stuk; E. Siberdt, De bakschool, zeer schoon van toon en kleur, en Gezicht in de Ardennen (verkocht); J. Wagner, eene uitmuntend geschilderde Ganzenwachtster; R. Montgomery, Morgenstond te Falaise, aangekocht door den heer De Beunie; J. Heyermans, Eene dorpsnaaister, zeer verdienstelijk stuk; J. Neuhuys, De werkkamer van Ed. Bolsius, wat te groot gezien, doch overigens zeer goed weergegeven en zorgvuldig geschilderd; F. Joris. Meisjesborstbeeld; J. Lambeaux, Het gedwongen bad, dat met eere op de laatste Antwerpsche tentoonstelling prijkte.

- Van den heer Ed. Gregoir is een nieuw werk verschenen: Documents historiques relatifs à l'art musical et aux artistes musiciens, welk beknoptelijk al de in het boek passende aanteekeningen bevat die de archieven der Antwerpsche hoofdkerk behelzen van 1554 tot 1781. Verder treft men tusschen de geschiedkundige stukken aan zeer belangrijke bijzonderheden over het leven en werken van de Amsterdamsche muziekdrukkers Roger en Le Cène, de Nederlandsche zangers Vennooten, Kauwenberg en vele andere kunstenaars op het gebied der muziek. Wij wenschen den ieverigen geschiedvorscher geluk met zijn nieuwen arbeid. Buitendien heeft de heer Ed. Gregoir laten verschijnen het 4^e deel van zijn aantrekkelijk Panthéon musical littéraire, bevattende oude en nieuwe Fransche en Vlaamsche liederen. De muziek der nieuwe liederen is van den heer Ed. Gregoir; over het algemeen mag zij voortreffelijk genoemd worden en uitmuntend passend bij de woorden. De heer Gregoir is, bij het zetten der muziek, ettelijke onzer hedendaagsche dichters indachtig geweest. Men treft in het boek gedichten aan van Th. Sevens, P. Troch, juff. V. Loveling, E. Stroobant, A.J. Cosyn, F. Cremmery, F. De Viver, Em. Hiel, P. Van Duyse, J. Vermetten, J.A. Van Droogenbroeck enz. In het geheel zijn er 61 oude en nieuwe liederen. De prijs is slechts 2 1/2 fr. Wij bevelen het werk aan bij alle huisgezinnen, waar men zich toelegt op muziek, bij zangkringen en schoolbesturen.

- In de steendrukkerij S. Mayer is verschenen eene zeer schoone in kleur gedrukte plaat naar Rubens' tafereel, De aanbidding der drie koningen, uit het Antwerpsch museum; teekening en kleur zijn zeer goed nagebootst en kunnen wedieveren met het beste dat wij, in het vak, uit den vreemde hier te zien kregen. Deze plaat versiert ter gelegenheid der 300^ste verjaring van Rubens' geboortedag, den kantooralmanak van het huis Mayer; de omlijsting is geheel in den Vlaamschen stijl der kunstherbloeiing samengesteld; van weerskanten prijken Rubens' portret en dat van zijne tweede vrouw, Helena Fourment. benevens toepasselijke opschriften, die echter, evenals de almanak, in de Fransche taal gesteld zijn. Daar de heer S. Mayer het zijne heeft willen bijdragen om den beroemdsten Vlaamschen schilder te verheerlijken, zoo sporen wij hem aan ook eene Vlaamsche uitgaaf van zijnen almanak te maken. 't Is de teekenaar en plaatsnijder C. T' Felt die den heer Mayer in de uitvoering behulpzaam is geweest.

- O.-L.-Vrouwekerk. Rubens' tafereel, waarvan wij in 1874, blz. 160, gewaagden, is gereinigd, gestopt, de blazen zijn vastgelegd en het is ook op nieuw geparketteerd. Voor dat het stuk teruggeplaatst werd in het hoog altaar, was het tentoongesteld in de kapel der Sint-Lucas-gilde, waar de verschillende bewerkingen plaats hadden. Er wordt beweerd, door sommigen, dat het stuk wat veel is gekuischt; anderen maken opmerkingen over het parket; wij vertrouwen dat de leden der commissie die in last hadden het werk na te zien, zich niet beneden hunne taak zullen getoond hebben. Wat wij bejammeren, is dat men deze gelegenheid niet heeft te baat genomen om het uitmuntende stuk elders te plaatsen en het hoog altaar dat koor en kerk ontsiert af te breken. Nopens het door ons op blz. 147 aangehaalde artikel van C. Blanc dient te worden opgemerkt, dat gemelde schrijver wellicht niet in aanmerking genomen heeft, dat, sedert een paar jaren, geschilderde glasramen den kruisbeuk versieren en Rubens' meesterstukken daardoor misschien donkerder toonen.

- In de kerk van Berchem is een nieuw geschilderd glasraam geplaatst, uitgevoerd door den heer Pluys, van Mechelen, naar eene teekening van Ed. Dujardin. Er is op voorgesteld O.-L.-Vrouw van den Rozenkrans: Maria met het kindje Jezus in het midden, reikt den rozenkrans uit aan den heiligen Dominicus, links de heilige Brigitta, op den achtergrond een troon met engelen omringd; verder, als bijwerk: de geboorte van Christus, Christus aan het kruis en de Verrijzenis. In het ondergedeelte een stamboom met opschriften enz. betrekkelijk de familie Grenier, die het raam geschonken heeft.

Brussel. - Koninklijke academie van België. Afdeeling der schoone kunsten. Programma der prijsvragen voor 1877. Letterkunde: 1. Bepaling der invloeden die de Vlaamsche schilders P.P. Rubens en A. Van Dyck ondergingen gedurende hun verblijf in Italië. - 2. Verhandeling over de Nederlandsche penningen, onder opzicht van kunst, zeden, geschiedenis en staatkunde, tot aan het einde der xviii^e eeuw. - 3. Geschie-

[p. 180]

denis der bouwkunde in den loop der xv^e en het begin der xvi^e eeuw, onder aanwijzing van haren oorsprong en haar karakter. - 4. Geschiedenis en bibliographie der muziekdrukkunst in de Nederlanden, en vooral in de provinciën die thans België uitmaken. Prijzen: voor n^r 1, fr. 600; voor n^r 2, 3 en 4, fr. 1,000. De verhandelingen, duidelijk geschreven, vrachtvrij in te zenden vóór 1 Juni 1877 aan den heer J. Liagre, in het paleis der academie. - Schildering. Teekening van eene fries, te plaatsen in een openbaar gebouw, 5 meters boven den grond 1^m50 hoog en ten minste 4 1/2 meter in uitbreiding. Onderwerpen: Kinderonderwijs, de wiegschool, de kindertuin. De teekeningen moeten 75 c. hoog en 's minstens 2^m75 uitbreiding hebben. Beeldhouwkunde. Fries in half verheven beeldwerk op 3 meters hoogte geplaatst; onderwerp: Verpersoonlijking der linnenweverij. De schets moet 1^m60 lang zijn op 0^m80. Prijs fr. 1000; de teekeningen of modellen moeten voor 1 September 1877 aan het paleis der academie besteld zijn. De academie aanvaardt slechts voltooide werken, zoowel teekeningen als modellen. Afdeeling letteren, zede- en staatkundige wetenschappen. Programma der prijskampen voor 1878. 1. In breede trekken de letterkundige geschiedenis schetsen van het oude graafschap Henegouwen. De mededingers zullen de schrijvers van eersten rang en dezer invloed op de uitbreiding der Fransche taal nagaan, met aanwijzing van het karakter en de waarde hunner werken. - 2. Geschiedkundige studie over de instellingen van liefdadigheid in België sedert het Carlovingisch tijdvak tot het midden der xvi^e eeuw; de bronnen hunner inkomsten, hun beheer, hunne betrekkingen met de kerk en met de wereldlijke macht, hunne gebruiken, hunnen invloed op den stoffelijken en zedelijken toestand der behoeftige standen waardeeren. - 3. Den aard, de uitgebreidheid en de grens der zending van den staat in verhouding tot de verschillende elementen der samenleving. - 4. De regels en den versbouw van de rederijkers in de xv^e en in de xvi^e eeuw doen kennen. - 5. De geschiedenis der vereeniging aan de Nederlanden der Geldersche. Utrechtsche, Friesche en Groningsche provinciën. De schrijver zal de krijgskundige en de diplomatische feiten die deze vereeniging teweegbracht omvatten, voor uitgangspunt nemende, wat de provincie Gelderland betreft, den afstand van dit hertogdom aan Karel den Stoute. Prijzen voor n^r 1 en n^r 2, eene medaille van 600 fr., voor n^r 3, 4 en 5, elk fr. 1000. De prijs van Stassart (5^e tijdvak, 1875-1880), zijnde 600 fr., is te verdienen met een goed letterkundig bewerkt levensbericht van Simon Stevin, in te zenden vóór 1 Februari 1881. De mededingers mogen hunne namen niet op hun werk zetten; het mag slechts een kenteeken dragen, dat in een toegezegeld briefje zal herhaald zijn, welk briefje naam en adres moet inhouden, zullende anders de prijzen niet toegekend worden. De academie voorbehoudt zich het recht de bekroonde stukken uit te geven. De ingezondene handschriften worden het eigendom der academie; de inzenders mogen er evenwel kopij laten van nemen.

- Op voorstel der koninklijke academie heeft de regeering besloten, de wet van 1817 betreffende het kopierecht aan te vullen, en met valschheid in onderhandsch geschrift gelijk te stellen het namaken eener handteekening op eene schilderij of eenig ander kunstwerk.

- Verschenen bij Van Gowpel-Trion, een zeer schoon nieuw kerslied: 't Is Nacht, getoonzet door C. Lust, op een gedicht van J.B. Van Reeth. De fraai gedrukte muziek bevat ook een Franschen tekst, van V. Van Huffel. Het stuk is verkrijgbaar bij de schrijvers. Bijstandstraat, 7, en Vredestraat, 17, alsook bij den uitgever. Goed nieuwjaarsgeschenk.

- Z.M. de koning heeft aan het koninklijk conservatorium ten geschenke gezonden eene verzameling van alle hoegenaamde speeltuigen, die in Indië gebezigd worden. De koning had dezelve ontvangen van den radja Sonrindro van Fagora, die zelf een uitstekend muzikant is. Bij de speeltuigen waren gevoegd drie exemplaren van des radja's werken over de muziek, die niet minder dan 20 deelen uitmaken. Van deze drie exemplaren was er een bestemd voor den koning, een voor de academie van België en een voor den heer Gevaert.

- Frans De Mol, de oudste broeder van W. de Mol (zie onzen jaargang 1874, blz. 158), is tot orkestmeester van den nationalen schouwburg benoemd.

- De schilderijen, beeldhouwwerken enz. van het hedendaagsch museum zijn van het hertogelijk paleis overgebracht naar het museum van oude meesters.

- Op 31 December eindigt het 7^e tijdvak voor den driejaarlijkschen prijs der Nederlandsche tooneelletterkunde. De letterkundigen welke zich in de vereischte voorwaarden bevinden om naar den prijs te dingen, zijn verzocht aan het departement van binnenlandsche zaken een afdruksel te zenden van elk hunner werken gedurende 1874-76 verschenen.

Gent. - De uitgever Hoste heeft de inschrijving opengesteld op de Werken van D. Sleeckx, die zullen verschijnen in 15 of 16 deelen van 300 blz. (vier in het jaar), en bij inschrijving 3 fr. per deel kosten. Buiten de inschrijving wordt de prijs verhoogd. De 1000 eerste inschrijvers ontvangen des schrijvers portret op staal gegraveerd door den Noord-Nederlandschen plaatsnijder C. Ed. Taurel. Wij vestigen gaarne de aandacht op deze belangrijke uitgaaf, die ongetwijfeld zeer gunstig onthaald worden zal, zoo in België als in Holland.

- Alhier is gesticht eene Provinciale syndicale kamer van nijverheidkunsten, voor doel hebbende de aanmoediging van op de nijverheid toegepaste kunst, door tentoonstellingen, wedstrijden, het vormen van verzamelingen van teekeningen, modellen enz. Eene eerste provinciale tentoonstelling zal in 1877 te Gent plaats hebben voor meubelen, borduursels, aardewerk, sieraden, schrijnwerk, stoffen, ijzerwerk, goudwerk, behangselen tapijtwerk, enz. Het bestuur bestaat uit de heeren graaf 't Serclaes, gouverneur der provincie, eerevoorzitter, C. Verhaeghe-de Naeyer, voorzitter, K. De Hemptinne en baron Kervyn van Volkaersbeke, ondervoorzitters, O. De Grave, E. Varenbergh, Bourdon De Bruyne, Bureau, Canneel, De Smet-Leirens, Edm. De Busscher, Ad. Pauli en Ferd. Van der Haeghen.

Brugge. - De beeldhouwer J. Pickery heeft het model voltooid van een bronzen standbeeld van Jan Van Eyck; het beeld zal kosten fr, 35,000, het voetstuk 15.000 fr. De staat verleent eene bijdrage van fr. 22,500, de provincie van fr. 6 000; het overige geeft de stad. De levering is bepaald tegen Augustus 1877.

Buitenland.

's-Gravenhage. - De nestor der Nederlandsche kunstschilders, B.J. Van Hove, vierde den 28ⁿ October zijn 80^sten verjaardag. Deze zeer verdienstelijke kunstenaar is de meester van Bosboom, van wijlen Sam. Verveer, van Stroebel en Weissenbruch van Vertin en anderen.

Rouaan. - De 150 meters hooge toren der hoofdkerk is voltooid.

Londen. - Onder den titel Mar-âtu. 'l-Ahwal (tijdspiegel) verschijnt in deze stad een Arabisch blad.

Palermo. - In de bibliotheek van Monreale is een tot nu toe onbekend handschrift van Dante's Divina Comedia ontdekt, welk in sommige plaatsen van den gedrukten tekst verschilt.

Athene. - Volgens wordt gemeld, zou dr. Schliemann te Mycenes de graven van Atrea, Cassander, Eurymedon, Agamemnon en anderen teruggevonden hebben, met eenen schat van oude koperen, zilveren en gouden werken.