De Vlaamsche School. Jaargang 22

Kroniek.

Antwerpen. - De door ons op blz. 88 vermelde schilderijen, gezichten op de Meir en op de Grootemarkt, zijn van Casteels (zie 1868, blz. 46); zij zijn gereinigd en hersteld door den schilderijhersteller Sacré en reeds terug op het stadhuis geplaatst even als het Concerto, van B. Manfredi (zie 1875 blz. 187). De heer Sacré is gelast met het onderhoud der schilderijen van het stadhuis.

- De volgende schilderijen van het museum gaan in herstellershanden gegeven worden: n^r 315, Rubens' Kruisafdoening. n^r 336, Frans Snyders' Stilleven, n^r 344, Teniers' Gezicht op Valencyn. - Rubens' Christus op het stroo werd onlangs hersteld door P.E. Nicolié.

- Verbond voor kunsten, letteren en wetenschappen. Van 11 tot 20 Juni waren 26 stukken van Joseph Van Lerius tentoongesteld; zij waren echter onvoldoende om een goed gedacht te geven van 's meesters talent; behalve enkele schoone stukken, waren het meestal portretten of gewrochten uit den eersten tijd van des schilders loopbaan. Voor andere meer beroemde werken van zijne hand, had men zich moeten behelpen met gravuren en lichtteekeningen. Wij teekenen hier de bijzonderste stukken aan: van het jaar 1845, de Jachthond van den heer P. Van Loon, te Antwerpen, die ook het door ons op blz. 50 vermelde stuk bezit; 1847: Angelica en Medora; 1850: een flink geschilderd portret van den knecht des heeren P. Van Loon; Kindschheid, thans als de Lente opgegeven, toebehoorende aan den heer P.J. Huybrechts, te Antwerpen; Kindertwist, toebehoorende aan den heer J.C. Van Put; Wulpschheid en zelfopoffering (zie blz. 51); 1858: portret van het zoontje van den heer Osterrieth, koopman te Antwerpen; 1859: Mijmering, een schoon studiehoofd, den heere dr. De Forchaux, toebehoorende; 1860: De opschik of De spiegel, een meisje, in overweging, die in eenen spiegel ziet, wellicht om na te gaan of de bloemen waarmede haar hoofd is versierd goed passen; Mijmering en het Koffertje, twee stukken, geleend door den heer Graves, van Londen (zie blz. 95). Tusschen de portretten vermelden wij een met potlood geteekend afbeeldsel van de weduwe Ledelier, geboren Isenbaert (1849), alsook een geschilderd portretje van het dochtertje dezer dame (1850); een mansportret toebehoorende aan de weduwe Vermeulen, te Boom; een vrouwenportret, geschilderd in den trant van Greuze, en de afbeelding van eenen jongeling, naar Wappers, beide stukken toebehoorende aan den baron H. van Havre, van Schooten; een uitmuntend meisjesportret, toebehoorende aan den heer Jos. Joostens, te Antwerpen; een portret in medaillon (jaar 1862), van een kind van den heer Fl. Joostens, te Antwerpen (het afgebeelde kind leunt met de armen op eene speeldoos); een portret van mej. Nijs, te Antwerpen; een van de echtgenoote van den kunstschilder H. Bource, geboren Retsin, naar eene lichtteekening; portretten van mevrouwen H. van Havre en V. Lijnen. Verder een met gekleurd krijt geteekende Paul en Virginie, toebehoorende aan mev. w^e Alfons Lyssens, en eene waterverfschildering van den heer G. Kempeneers, een Zweedsch meisje, naar een tafereel in 1862 te Rotterdam tentoongesteld en verkocht aan den heer Duuring; een Boheemsch meisje, toebehoorende aan den heer Chs. Michiels (zie blz. 95). Eindelijk gravuren naar de eerste Asschepoetster, Lady Godiva en Paul en Virginie, benevens 14 lichtteekeningen, bij den heer Jos. Maes (Katelijnevest n^r 23) verkrijgbaar.

Terzelfder tijd als voornoemde stukken was tentoongesteld Van Lerius' welgelijkend marmeren borstbeeld, door J. Pecher.

- Den 8ⁿ Juli benoemde de gemeenteraad den heer Em. Rosseels tot regent en den heer M. Rooses tot bewaarder van het huis en de verzamelingen van Plantijn. (Zie blz. 66.)

- Koninklijke academie van schoone kunsten. In zitting van 15 Juli heeft de bestuurraad de heeren Eugeen De Block, genreschilder, en August Delfosse, portretschilder, gekozen als candidaten voor de opene plaats van leeraar der schilderkunst, ter vervanging van Jos. Van Lerius. De volgende historieschilders hadden zich ook op rang gesteld: P. Van der Ouderaa, K. Ooms, Em. Van den Bussche, B. Witkamp en E. Siberdt.

- Het gemeentebestuur is voornemens, ter gelegenheid van Rubens' 300ⁿ geboorteverjaardag, eene groote tentoonstelling van schilderijen des meesters aan te leggen. Vier leden van den gemeenteraad, de heeren J. Nauts, L. De Winter, A. Van den Nest en L. Marguerie, begaven zich naar Frankrijk, Spanje, Italië en Duitschland, om te vernemen, of uit de openbare museums van die landen geene schilderijen van Rubens in leen zouden te verkrijgen zijn, voor de ontworpene Antwerpsche tentoonstelling. Weenen en Dresden weigerden; Berlijn en Munchen vroegen tijd ter overweging; Spanje, Frankrijk en Italië betoonden zich onder zekere voorwaarden geneigd schilderijen van Rubens uit hunne museums te leenen. Over de bedoelde voorwaarden worden tusschen het stadsbestuur en de regeeringen van genoemde landen onderhandelingen gevoerd.

- Een dertig studenten der hoogeschool van Upsala (Zweden) heeft den 21ⁿ en 23ⁿ Juli in het Verbond voor kunsten, letteren en wetenschappen en in de Koninklijke Harmoniemaatschappij concerten gegeven met den meesten bijval. De zangers bezoeken Noord-Duitschland, België en Engeland. Hunne reis bekostigen zij gedeeltelijk, zoo niet geheel, met de opbrengst hunner concerten. Zij zingen meestal Zweedsche liederen, benevens eenige koren van Mendelssohn en Wagner. Hun bestuurder is een candidaat in de wijsbegeerte, Ivar Hedenblad. Upsala's studentenzangkringwerd in 1828 gesticht. Hij telt 250 leden, allen studenten der beroemde Zweedsche hoogeschool. In 1867 kwamen een honderdtal hunner te Parijs zingen, onder de leiding van Arpi, en zij behaalden er den eersten prijs: eene door keizerin Eugenie uitgeloofde gouden medaille.

- Van den onvermoeibaren Hendrik Conscience is verschenen een geschiedkundig verhaal, onder den titel: Gerechtigheid van hertog Karel, met vier platen van Ed. Dujardin, Prijs: fr. 2.25.

- De heer M. Hennen heeft eene eigenaardige samenstelling voor piano uitgegeven, getiteld: Menu, afgedeeld in entrée, huîtres, potage, poisson, boeuf, enz., en besluitende met een toast.

Willebroeck. - In deze gemeente bestaat de grootste fabriek van papierspijs die België bezit. Eigenaar: de heer De

[p. 113]

Nayer. Bijna al de papiermakers van het land koopen hunnen deeg of papierspijs te Willebroeck. Eertijds gebruikte men voor het maken van papier schier uitsluitend lompen of vodden van oud linnen en katoen. Tegenwoordig is dit geheel veranderd. De fabriek van den heer De Nayer verbruikt jaarlijks, aan het maken van papierspijs, al het stroo dat op 17,000 hectaren korenvelden gewonnen wordt. Men weet, dat het nieuw papier, vooral datgene waarop de gazetten gedrukt worden, niet alleen gemaakt wordt van stroo (tarwe-, rogge- en boek weitstroo), maar ook van riet en zelfs van houtskrollen. De bezichtiging der fabriek van den heer De Nayer is een uitstapje naar Willebroeck waard.

Brussel. - L. Gallait heeft de portretten van HH. MM. den koning en de koningin voltooid. De uitvoering wordt zeer geroemd. Men verzekert dat de twee stukken, welke den schilder, naar het schijnt, 100,000 fr. betaald zijn, zullen geplaatst worden in het hedendaagsch museum.

- Patria Belgica, uitgegeven door Bruylant-Christophe en c^ie, onder het bestuur van Eug. Van Bemmel, heeft den prijs bekomen, gesticht door den heer Julius Van Praet (zie blz. 15), als zijnde het nuttigste werk, tusschen 1871 en 1876 voor België verschenen. (Zie 1875, blz. 1990).

- Er is berekend, dat de Brusselsche gazetten elken dag 140,000 bladen papier gebruiken, zooveel papier als er noodig is voor 4000 boekdeelen in-octavo van 300 blz.

- De verdorde dusgenaamde boom van vrijheid der Paleizenplaats is uitgeroeid. (Zie blz. 82.)

Gent. - In den boekhandel van E. Tedt, Kalanderberg, 13, aangekondigd om den 10ⁿ Augustus te verschijnen: Album van den historischen stoet der Pacificatie van Gent, bestaande uit elf groote platen, voorstellende de verschillende wagens en groepen van den stoet, die te Gent zal uitgaan, ter gelegenheid van den 300ⁿ verjaardag der Pacificatie, volgens de oorspronkelijke teekeningen en modellen der heeren J. Capeinick, Alfred Cluysenaer, J. De Keghel, Willem Geets, L. Lebrun, F. Metdepenningen, Ad. Pauli, J. Van Biesbroeck, met verklarenden tekst in de twee talen door den heer Paul Fredericq, leeraar van geschiedenis aan het koninklijk athenaeum van Gent. Prijs bij inteekening: 4 fr. Het is te betreuren dat men voor de uitvoering van de platen in gelichtteekenden steendruk naar Parijs gegaan is, daar men, behalve ettelijke deskundigen in den lande, te Gent zelf de heeren Jos. D'hoy, Florimond Van Loo, en C. T'Felt de uitvoering hadde kunnen opdragen.

- Het Willemsfonds heeft uitgegeven: Grondbeginsels der natuurkundige aardrijkskunde, naar het Engelsch, eene handleiding van 174 blz. met kaarten.

- Van de zes stukken, bij het Willemsfonds ontvangen naar aanleiding van zijnen prijskamp voor het schrijven der geschiedenis van de Pacificatie, is geen enkel bekronenswaardig geoordeeld. (Zie 1875, blz 121.) Rechters: de heeren J. van Vloten (Bloemendaal), W. Hofdijk (Amsterdam), P. Wouters en P. Fredericq (Gent).

Dixmude. - De maatschappij Scerpdeure opent eenen prijskamp voor letter-, tooneel- en zangkunde. De prijs voor de letterkunde (250 fr. en een verguld zilveren eermetaal) zal toegekend worden aan het beste bekronenswaardig oorspronkelijk vaderlandsch geschiedkundig drama van ten minste 3 bedrijven en bevattende ten minste 4 mannen- en niet meer dan 2 vrouwenrollen. In te zenden vóór 1 December 1876 aan den heer C. Van der Heyde, prins van Scerpdeure, te Dixmude, bij wien te bekomen zijn exemplaren van het programma.

Buitenland.

Amsterdam. - Verschenen, bij C.G. Van der Post, de Catalogus van de Nederlandsche afdeeling der wereldtentoonstelling te Philadelphia, een lijvig boekdeel van 200 blz., behalve eene inleiding van 36 blz. Onder andere bijzonderheden vermeldt de catalogus, dat de stokerij van de erven Lucas Bols, sedert drie eeuwen onafgebroken bestaat. Zij werd in 1575 opgericht.

Rotterdam. - De tentoonstelling van schoone kunsten bevat 501 kunstwerken; 80 schilderijen zijn reeds verkocht; bij de reeds door ons op blz. 98 als verkocht vermeld teekenen wij nog aan: Het portret van Madame, door E. Boks; De pluim, door Struys; De raadszaal of het kegelspel en de Rozelaar, door Alb. De Vriendt; Landschap, door Jos. Van Luppen. Gekocht voor het museum Boymans: Zonsopgang aan de Hollandsche kust, door Mesdag; Onder de schaduw, door Mauve; Gezicht op den Vijverberg te 's-Hage, door Klingenberg. Gekocht voor het Haagsch museum: Het bosch, door J. Van de Sande-Bakhuyzen; Zeegezicht, van Heemskerk van Beest. Gekocht door het Nederlandsch staatsbestuur voor het Paviljoen te Haarlem: Schapen in eenen stal, door D. Van Lokhorst. Het vroeger vermelde stuk van P. Van der Ouderaa is aangekocht door den heer J. Van Stolck, te Rotterdam.

Groningen. - De eerste stoomploeg in deze provincie is dezer dagen aangevoerd uit Engeland, waar zij gekocht werd door den landbouwer K.H.E. Gravemeijer, van Oostwalderpolder. Zij weegt 1100 kilos.

Parijs. - In 1863 liet Carvalho, de toenmalige bestuurder van den Opera-schouwburg, een nieuw zangspel van Hector Berlioz, Les Troyens, opvoeren. Het stuk genoot geringen bijval en het publiek woonde zoo schaarsch de voorstellingen bij, dat de schouwburgbestuurder 60,000 fr. verlies leed. Berlioz had de muziek van zijn stuk voor 10,000 fr. verkocht aan den muziekuitgever Choudens, te Parijs; maar aangezien Les Troyens zoo weinig opgang gemaakt hadden, haastte de uitgever zich niet het zangspel in druk te geven en de toonzetter zelf drong daar niet op aan. Dien ten gevolge bleven Les Troyens ongedrukt. Berlioz verwisselde intusschen het tijdelijke met het eeuwige en eenigen tijd na zijnen dood eischten de erfgenamen, dat Choudens het zangspel van Berlioz zou laten drukken, voor wiens muziek, naar hunne bewering, de Parijzenaars thans meer smaak betoonen. De uitgever heeft zich voor 't gerecht laten trekken, met het gevolg evenwel, dat hij veroordeeld is geworden Les Troyens in druk te laten verschijnen één jaar na den dag dat het volledig handschrift van het stuk ter zijner beschikking zal gesteld zijn.

Avignon. - Volgens een bericht, zou in een oud huis der naburige gemeente Villeneuve eene door Giotto geschilderde Lieve-Vrouw ontdekt zijn.

Londen. - Ter gelegenheid der internationale tentoonstelling van schoone kunsten in het kristallen paleis te Sydenham werden zilveren eermetalen toegekend aan A. Hennebicq (Bergen), voor zijne schilderij Doge Foscari; P. Van der Ouderaa, voor de Ontwaking (zie 1874, blz. 164); E. Van den Bussche, Terugtocht van 1812; bronzen eermetalen aan J. Wagner, Duitsche boeren ter kerke gaande, Langerock (Gent), De witte koningin (bosch van Fontainebleau), J. Vola, Oevers van de Lesse. Van der Ouderaa's Ontwaking, die sedert 1874 verkocht was, is, met groote winst, door den eersten eigenaar voortverkocht.

- Dezer dagen werd openbaar het oud porselein verkocht nagelaten door wijlen den graaf van Jarnac, gezant van Frankrijk te Londen. Onder andere golden: een blauwe waterbak van gebloemd porselein om glazen te spoelen, de handen te wasschen enz., 2525 fr; een dergelijke, 3150 fr.; eene blauwe cilindervormige flesch (gebloemd porselein), 1425 fr.; een

[p. 114]

donkerblauwe vergulde kop van Seversch porselein, versierd met de portretten van Abelard en Heloïse, 1000 fr.; eene donkerblauwe vaas, met langwerpig rond deksel, versierd met bloemen en vruchten en herdersfiguurtjes naar Berchem, 31,250 fr.; eene dergelijke groene vaas, circa 30,000 fr.; twee vazen van oud Seversch porselein, den vorm hebbende van tulpen, 40,000 fr. Laatstgenoemde vazen waren door den Franschen koning Lodewijk XV geschonken aan Hyder-Ali, vorst van Mysore in Oost-Indië, geboren in 1717 en die door de Franschen in de krijgskunst werd opgeleid; zijne vazen werden door de Engelschen buit gemaakt toen zij op 4 Mei 1799 Seringapatam, de verblijfplaats van Hyder-Ali, innamen.

- Byrons standbeeld (zie de Vlaamsche School van 1875, blz. 55) zal uit brons gegoten worden. De Grieksche regeering heeft een blok wit marmer aangeboden, om daaruit het voetstuk te maken. Van het oprichtingscomiteit maken deel uit lord Lovelace, A. Tennyson en Wilkie Collins.

- De bibliothecaris van het Britsch museum (sedert 1 1/2 jaar benoemd) is een Hollander, de heer Van Straelen, geboren te Gouda. Zijne jaarwedde bedraagt 6550 fr. De catalogus dezer bibliotheek beslaagt 150 dikke boeken.

Weenen. - In Oostenrijk verschijnen 810 tijdschriften, waarvan 544 in het Duitsch, 108 in het Czechisch, 57 in het Italiaansch, 47 in het Poolsch, 18 in het Slavonisch, 11 in het Hebreeuwsch, 8 in het Ruthenisch, 4 in het Illyrisch, 3 in het Servisch, 2 in het Fransch en 2 in het Grieksch.

Moskou. - Alhier gaat een gedenkteeken opgericht worden ter eere van Jan Federow, den gieter der eerste Russische drukletters. In 1553 werd te Moskou de eerste Russische drukkerij gesticht; het eerste boek dat van de pers kwam in 1564 was de Handelingen der apostelen, gedrukt in Slavonische letters door Federow en Mstislawez, onder de leiding van een Deenschen drukker.

Warschau. - Volgens wordt gemeld, zal in deze stad in September een wetenschappelijk Russisch congres worden gehouden, onder andere met het doel om den gewonen Gregoriaanschen almanak in Rusland te doen aannemen. Men weet dat de Russische almanak elf dagen bij den onze ten achter is.

Venetië. - Ter eere van Titiaan, eigenlijk Tiziano Vacellio, de hoofdvertegenwoordiger der Venetiaansche school, in 1477 in het dorp Tai bij Piere di Cadore geboren, gaat in laatstgenoemde plaats een 10 voet hoog standbeeld opgericht worden, dat staan zal op een achtkantig marmeren voetstuk.

Nieuw-Orleans. - Volgens het blad Picayne zou in deze stad eene schilderij, voorstellende het Laatste avondmaal, gebleken zijn een werk te wezen van Rafaël Sanzio, en dagteekenen van het jaar 1520. Genoemdblad beweert, dat het stuk voor rekening van de Fransche regeering door den graaf van Turenne ging gekocht worden.

Batavia. - Volgens het blad de Indiër meldt, zou bij het graven van eenen kuil, op eenigen afstand van kalie Koengklangan bij Prambanan, een massief gouden beeld (golek), waarschijnlijk uit den ouden Hindoe-tijd, gevonden zijn. Dit kostbaar voorwerp moet zich thans bevinden in handen van den soesoehoenan van Soerakarta.